هواداران قذافی در آستانه انتقام گرفتن از انقلابیون سابق لیبی

به گزارش جماران، عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در بخش سخن سردبیر روزنامه رأی الیوم نوشت: «رجب طیب اردوغان»  رئیس جمهور ترکیه یک هفته پیش و پس از دیدار با «فایز السراج» رئیس دولت وفاق لیبی که توسط سازمان ملل به رسمیت شناخته شده است، در استانبول در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران ترک درباره دلایل دخالت ترکیه در لیبی گفت: «دخالت ما در لیبی برای حفظ دولت قانونی است، خلیفه حفتر رهبر قانونی لیبی نیست و نماینده نظامی غیرقانونی است و برعکس دولت وفاق ملی است که از مشروعیت بین المللی برخوردار است.»

این اظهارات رئیس جمهور ترکیه چه بسا برای بسیاری یادآور  اظهارات مشابهی است که توسط شاهزاده «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی برای توجیه آغاز عملیات نظامی«توفان قاطعیت» در یمن و تشکیل ائتلاف عربی با مشارکت ده کشور شامل قطر، امارات،پاکستان، مالزی، کویت، مصر و دیگر کشورها در کنار عربستان سعودی به زبان آورد؛ ائتلافی که بعدها کوچک شد و فقط دو کشور در آن باقی ماندند یعنی عربستان سعودی و امارات زیرا دیگر کشورها از آن خارج شدند و داستانش را هم گه همه می دانند.

ما بر این باور نیستیم که این «توجیه» یا این«پوشش»برای دخالت نظامی ترکیه در نزاع لیبی بسیاری را قانع کند زیرا بهایی که ممکن است ترکیه به دلیل اعزام نیرو و تجهیزات نظامی به لیبی برای حمایت از دولت«قانونی» وفاق در طرابلس و جلوگیری از سیطره نیروهای ژنرال حفتر بپردازد بسیار بالا است و فرقی نمی کند نتایج این دخالت چه باشد.

اردوغان رئیس جمهور ترکیه تا کنون انگیزه های واقعی پشت هر گونه دخالت نظامی مستقیم را فاش نکرده است ولی چندین گزارش سازمان های اطلاعاتی غربی می گوید که بارزترین آنها تلاش برای ایجاد پایگاه نظامی در طرابلس به مانند پایگاه های نظامی اش در دوحه و مگادیشو است که در خدمت استراتژی رئیس جمهور ترکیه برای سیطره بر دریای مدیترانه و در چارچوب رقابتش با کشورهای اروپایی است که در ساحل این دریا قرار دارند.

علاوه بر انگیزه های نظامی استراتژیک، لیبی در نظر اردوغان و کارشناسان نظامی اش فرصت اقتصادی و تجاری بزرگی برای شرکت های ترکیه ای شکل می دهد زیرا لیبی کشوری شکست خورده است و زیرساخت های آن به طور کامل و در اثر جنگ ده ساله در این کشور نابود شده است و نیازمند بازسازی فراگیر در عرصه های مختلف برق،آب، تکنولوژی، مسکن و بهداشت دارد. علاوه بر آن این کشور می تواند بازاری حاصلخیز برای فروش تولیدات نظامی ترکیه شود که در چند زمینه پیشرفته هستند. همچنین جنبه ایدئولوژیک را نیز نمی توان دور از نظر دانست، دولت وفاق ملی لیبی تقریبا به طور کامل «اخوانی» و اسلامگرا است و اردوغان به حمایت اش از اخوان المسلمین معروف است و نمی خواهد دولت آنها به مانند سرنگونی اخوان در مصر، سرنگون شود.

هر کسی که فکر می کند جنگ شعله ور کنونی در لیبی میان السراج و حفتر است سخت در اشتباه است جنگ کنون در لیبی نزاع میان قدرت های منطقه ای و بین المللی است و فقط با توافق بین المللی به پایان می رسد و چه بسا این دلیل دعوت «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان برای برگزاری نشست درباره لیبی در برلین در روزهای آینده باشد که از کشورهای بزرگ علاوه بر مصر،آمریکا، الجزایر، تونس، قطر، امارات، ایتالیا، ترکیه، فرانسه، یونان و قبرس برای حضور در این نشست برای رایزنی درباره راه حل این بحران، دعوت کرد.

اردوغان روسیه را متهم به حمایت از ژنرال حفتر و ایستادن در خندقش در کنار مصر و امارات و عربستان متهم کرد و گفت که شرکت امنیتی روسی به نام «واگنر»  به ارسال جنگجویان مزدور برای جنگ در کنار حفتر اقدام می کند و برای ارسال هیأتی به مسکو برای رایزنی با مسئولان روس درباره این مساله علاوه بر مسائل دیگر در این پرونده برنامه ریزی می کند. این شرکت واگنر شبیه شرکت«بلک واتر» آمریکاست البته اگر این اتهام ها درست باشد.

اجرای دو یاداشت تفاهم توسط ترکیه که اردوغان با السراج همتای خود امضا کرد و به موجب آن مرزهای دریایی در دریای مدیترانه را دوباره ترسیم می کند و به ترکیه سهم بیشتری از ذخایر گازی می دهد و دومی امنیتی و نظامی است که بارزترین آنها بندهای همکاری اطلاعاتی و ارسال تجهیزات و نیرو به لیبی در صورت درخواست دولت وفاق ملی شعله جنگ سخت در لیبی را به مانند سوریه اگر نگوییم خطرناک تر را شعله ور می کند.

افراد نزدیک به دولت وفاق لیبی می گویند که نیروهای مصراته(اسپارت لیبی) بسیار قوی تر از نیروهایی هستند که زیر پرچم ژنرال حفتر می جنگند و تحت فرماندهی «فتحی باشا آغا» مرد قدرتمند هستند که وزیر کشور در دولت السراج است اما در عین حال اذعان می کنند که ژنرال حفتر برتری هوایی دارد زیرا جنگنده های مدرنی دارد که چه بسا از مصر و امارات به دست آورده است.

ما بر این باوریم نیستیم که مصر در صورت اعزام نیرو و تجهیزات زمینی و دریایی به لیبی توسط اردوغان کت بسته باقی بماند و «عبدالفتاح السیسی» به صراحت این را گفت که لیبی یکی از ارکان اساسی امنیت ملی مصر است ولی منابع مصری گفتند که به طور کلی بعید است که مصر برای حمایت از حفتر نیرو بفرستد و اگر مصر دخالت کند این دخالت محدود به حملات هوایی و چه بسا ارسال کشتی ها ی جنگی، تانگ و زره پوش برای حمایت از ارتش ملی شود که حفتر آن را رهبری می کند.

کسی که سرنوشت جنگ را در طرابلس تعیین کند دست بالا را در لیبی خواهد داشت زیرا منطقه غرب لیبی نزدیک به 60 درصد از جمعیت لیبی را در خود جای داده است و بیشتر جنگجویان حفتر از سربازان نظام «معمر قذافی» رهبر سابق لیبی و قبایل همپیمان وی مانند«ورفله، المقارحه،العبیدات، ترهونه، ورشافه» و دیگر قبایل هستند و بیشتر اینها در این منطقه هستند و می خواهند از مصراته و نیروهایش که نظام سرهنگ قذافی را سرنگون، اعدام و جسدش را مثله کردند، انتقام بگیرند.

پس از آن که سخنگوی نیروهای ارتش ملی وابسته به حفتر سه روز مهلت تعیین کرد تا نیروهای مصراته از طرابلس و «سرت» خارج شوند انتظار می رود که روزهای آینده شاهد رویارویی های نظامی شود ولی ناظران هشدار می دهند که نباید به این تهدیدها زیاد تکیه کرد زیرا ژنرال حفتر حمله فراگیر را اعلام کرد و ساعت صفر بازپس گیری طرابلس را در ماه آوریل گذشته اعلام کرد.

برای ما بسیار دشوار است که درباره تحولات و اوضاع لیبی گمانه زنی کنیم زیرا اخبار ضد و نقیض زیاد است ولی اگر گزارش های حمایت روسیه از ژنرال حفتر و بی طرفی آمریکا درست از آب درآید این هرگز برای آقای فایز السراج و حامیانش خبر خوبی نیست آن هم با توجه به نقشی که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه در تغییر معادلات قدرت در اراضی سوریه پس از دخالت نیروهایش و قرار دادن همه ثقلش در کنار ارتش عربی سوریه و «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه، بازی کرد. و جالب اینجاست که ترکیه یکی از بزرگترین دخالت کنندگان در بحران سوریه به لحاظ سیاسی و نظامی بوده و هست...و خدا بهتر می داند.