ترکیه عضویتش در ائتلاف ناتو را به شکل تدریجی پایان می دهد و ائتلاف استراتژیک با مسکو را به عنوان جایگزین ایجاد کرد؛ امری که منجر به تنش در روابط با ایالات متحده به عنوان رهبر این ائتلاف و بیشتر کشورهایی که در صفوف آن قرار دارند، شد.
به گزارش جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در سرمقاله روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم نوشت: مجلس نمایندگان آمریکا روز گذشته وقتی با اکثریت قاطع(405 نماینده در مقابل فقط 16 نماینده مخالف) «نسل کشی ارامنه» را به رسمیت شناخت و سلسله تحریم های اقتصادی از جمله اعمال تعرفه های گمرکی جدید بر واردات آهن و فولاد از ترکیه و نیز قرار دادن وزارتخانه های دفاع و انرژی در فهرست تحریم ها به علاوه قرار دادن تعداد زیادی از مسئولان آمریکا و در رأس آنها وزرای دفاع و انرژی ترکیه در فهرست تحریم ها را تصویب کرد که دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا آنها را ارائه کرده بود، علیه دولت ترکیه اعلام جنگ کرد.
«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه این اقدام را بدون ارزش واقعی توصیف کرد این در حالی است که آقای«مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه اش سفیر آمریکا در آنکارا به مقر وزارتخانه اش احضار کرد و پیام رسمی اعتراض را به او تحویل داد.
ترکیه ارتکاب نسل کشی ارمنی ها را تکذیب می کند و در ارقامی که درباره تعداد قربانیان مطرح می شود یعنی یک میلیون و نیم کشته، تردید می کند و می گوید صدها هزار تن از ارمنی ها و ترک ها در جنگ جهانی اول کشته شدند ولی به رسمیت شناختن این «کشتار» توسط آمریکا پس از فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی موضع سیاسی حامی از روایت ارمنی ها در این زمینه شکل می دهد و زمینه را برای درخواست های حقوقی از دولت ترکیه برای پرداخت غرامت های هنگفت به ارمنی ها به وجود می آورد.
تنش در روابط آمریکا و ترکیه چیز جدیدی نیست و به چند سال پیش و به زمانی بر می گردد که دولت ترکیه تلاش برای خرید سامانه موشکی دفاعی از نوع «اس 400» روسیه را آغاز کرد و پا را از آن نیز فراتر گذاشت یعنی برای خرید هواپیماهای روسی جنگنده از نوع«سوخو35» به عنوان جایگزین همتاهای آمریکایی اش یعنی«اف 35» مذاکرات خود را آغاز کرد.
چیزی که می خواهیم مورد تأکید قرار دهیم این است که اردوغان رئیس جمهور ترکیه از توافق خود با ترامپ رئیس جمهور آمریکا درباره سوریه و در نهایت توقف حمله به شمال سوریه چشم پوشی کرد و با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه در نشست سران در «سوچی» توافقنامه ای برای راه اندازی گشت های روسی و ترکیه ای مشترک به توافق رسید و زیر پا گذاشتن توافق با آمریکا به مثابه این بود که به تنش و وخامت در روابط آمریکا و ترکیه دامن زده شود.
ترکیه عضویتش در ائتلاف ناتو را به شکل تدریجی پایان می دهد و ائتلاف استراتژیک با مسکو را به عنوان جایگزین ایجاد کرد؛ امری که منجر به تنش در روابط با ایالات متحده به عنوان رهبر این ائتلاف و بیشتر کشورهایی که در صفوف آن قرار دارند، شد.
اختلاف ترکیه و آمریکا زمانی به اوج خود رسید که ترامپ نامه ای به اردوغان فرستاد و در آن به شخص وی توهین کرد و او را لجوج و احمق توصیف کرد و تهدید کرد که اگر حمله به کردها یعنی دوستان آمریکا و همپیمانانش در جنگ با داعش در شمال سوریه که زیر چتر آمریکایی ها و با آموزش و تسلیح واشنگتن با این گروه جنگیدند را متوقف نکند، اقتصاد ترکیه را نابود می کند.
پرسشی که در این جا مطرح می شود این است که چه مقدار زیان و آسیب به ترکیه به لحاظ سیاسی و اقتصادی به دلیل این اختلاف با همپیمان سابق آمریکایی اش وارد می شود و اقداماتی که اردوغان می تواند در سایه خطر تحریم های آمریکایی به ویژه تحریم های اقتصادی انجام دهد چه هستند؟
بسیار دشوار است که در این زمنیه پاسخی قطعی داد ولی با توجه به نشانه های اولیه که بارزترین آنها کاهش ارزش لیره ترکیه در مقابل دلا در حدود 2 درصد و نزدیک شدن آن به شش لیره در مقابل هر دلار بلافاصله پس از اعلام نتایج رای گیری مجلس نمایندگان آمریکا می توان گفت که هیچ اختلافی بر سر احتمال تأثیر پذیری اقتصاد ترکیه به شکل منفی از این تحریم ها وجود ندارد بلکه فقط اختلاف بر سر حجم این تأثیرات است.
اقتصاد ترکیه در حال حاضر به رغم فشارهای آمریکا و اروپا در مرحله ثبات به سر می برد زیرا صادرات این کشور از اوایل سال جاری 11 درصد افزایش یافت، میانگین تورم به کمتر از 10 درصد رسید و درآمد گردشگری به 44 میلیارد دلار در سه چهارم اول سال جاری رسید به طوری که بر اساس آمارهای رسمی نزدیک به 45 میلیون گردشگر وارد ترکیه شدند ولی به باور کارشناسان این به معنای آن نیست که ترامپ نمی تواند بار دیگر کار خودش را بکند و نتواند بار دیگر به ارزش لیره ترکیه ضربه زده و قیمت آن را به مقدار بیشتری کاهش دهد؛ بیشتر از ارزشی که در جنگ اولش در سه سال پیش پایین آمد یعنی به بیش از هفت لیره در مقابل هر دلار.
اردوغان نمی تواند بدون تغییر در سیاست هایش در منطقه خاورمیانه به ویژه در پرونده سوریه که برایش دشمنان زیادی ایجاد کرد و دوستانش را کاهش داد با تأثیرگذاری و کارایی با این تحریم های آمریکا مقابله کند.
بی تردید ائتلاف استراتژیک اردوغان با روسیه سد محکم و قوی در برابر این تحریم های آمریکایی است اما باید کاری بیشتر از این بکند یعنی با همسایگان سوری اش در شرق و جنوب کنار بیاید و توافقنامه «ادنه» را احیا کند زیرا این توافقنامه که مورد حمایت روس هاست نزدیک ترین و موثرترین راه برای حمایت از امنیت ملی ترکیه است در غیر این صورت حضور نیروهای ترکیه در اراضی سوریه امر غیرمطلوبی می شود و باعث می شود که امنیت ملی ترکیه بیشتر تهدید شود زیرا دولت سوریه هرگز حضور نیروهای ترکیه را در اراضی اش نمی پذیرد و با تمام وسایل و شیوه ها با آن مقابله می کند.
آمریکا علیه همپیمان ترک خود که با او جنگ در سوریه را راه انداخت اعلام جنگ کرد و فقط به خنجر زدن از پشت به مانند کاری که با همپیمانان کُرد خود کرد بسنده نمی کند؛ امری که نیازمند پاسخی قوی و ائتلاف های استراتژیک جدیدی است، حالا آیا اردوغان انجامش می دهد؟
