اگر از زاویه برنده و بازنده به توافقنامه روسیه و ترکیه نگاه کنیم می توانیم بگوییم که کردها بزرگترین بازندگان آن هستند
به گزارش جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در بخش سخن سردبیر روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم نوشت: اینکه «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه در زمانی به استان «ادلب» در شمال سوریه برود که روسای جمهور روسیه و ترکیه بندهای توافقنامه جدید را پس از نشست دشوار به مدت شش ساعت پیوسته برای رایزنی درباره تحولات اوضاع در شمال سوریه، اعلام کنند و در عین حال حمله سختی به «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه و دشمن سرسختش بکند و در آن کلمات و توصیفات بی سابقه ای مانند «دزد» به کار ببرد این یعنی سه مساله اساسی وجود دارد:
نخست: رئیس جمهور سوریه هرگز از این توافق روسیه و ترکیه یا برخی از بندهای آن به ویژه آغاز ایجاد منطقه امن در مناطق اشغال شده توسط ترکیه در تجاوز اخیرش به شمال سوریه، به طول 120 کیلومتر و عمق 32 کیلومتر در شمال سوریه و تخلیه کردهای مسلح از آن و راه اندازی گشت های مشترک نیروهای ترکیه و روسیه در آن.
دوم: بسترسازی اسد رئیس جمهور سوریه برای نبرد ادلب که وی آن را اساسی برای پایان جنگ در سوریه دانست. این سفر ناگهانی اسد به ادلب هیچ معنایی جز به چالش کشیدن ندارد.
سوم: موفق نبودن تلاش های روسیه برای برگزاری دیدار مستقیم و علنی میان مسئولان سیاسی دو طرف سوری و ترک چه در سطح وزرای خارجه و چه در سطح رهبران دو کشور. اگر تلاش های روسیه که از ماه ها پیش برای برگزاری این دیدارها روی بستر احیای توافقنامه «ادنه»موفقیت لازم را به دست می آورد اسد رئیس جمهور سوریه این حمله سخت را به اردوغان رئیس جمهور ترکیه آن هم در این زمان انجام نمی داد.
اگر از زاویه برنده و بازنده به توافقنامه روسیه و ترکیه نگاه کنیم می توانیم بگوییم که کردها بزرگترین بازندگان آن هستند زیرا رویاهای آنها برای ایجاد منطقه خودمختار در شمال سوریه پس از آن که همپیمانان آمریکایی شان طبق معمول آنها را تنها گذاشتند و همه نیروهای خود را از منطقه خارج کرده و کردها را بدون هیچ گونه حمایتی تنها گذاشتند تا با سرنوشت خود رو به رو شوند، کاملا بر باد رفت. ایجاد منطقه مستقل توسط کردهای سوریه که دیگر جای خود دارد.
اما برنده بزرگ اکنون «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه است که تبدیل به کسی شده است که حرف اول و آخر را در جنگ سوریه می زند و در عین سازنده جنگ و صلح شده است. و همه اینها به زیان طرح آمریکایی است که شکست بزرگی خورده است به رغم آن که دولت آمریکا و به اذعان«دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا به تنهایی بیش از 70 میلیارد دلار هزینه کرده است.
توافقنامه آمریکایی که ترامپ آن را در بوق کرنا کرد و آن را پیروزی بزرگی به حساب آورد فقط چند روز عمر کرد و پوتین همه میوه های آن را به شکل یکبارگی چید و تنها دستاوردی که رئیس جمهور آمریکا می خواست از آن به عنوان پوششی برای شکستش و نجات آبرویش و توجیه خالی کردن پشت کردها که جنگ بزرگ وی را علیه داعش در شمال سوریه انجام دادند و هزاران کشته و زخمی دادند،را از او گرفت. ما بعید نمی دانیم که ترامپ از این سیلی دردناک ممنون باشد و چه بسا به تهدیدهای خود باز گردد.
طرف سوری دستاوردهایی را داشت که بارزترین آنها بازگشت فرزند کُرد منحرف به آغوش سوریه مادر به واسطه روسیه و رسیدن نیروهای ارتش عربی سوریه به مرزهای شمالی با ترکیه و ایجاد پایگاه هایی در آن جا و بازپس گیری چندین منطقه استراتژیک که بارزترین آنها مناطق حاصلخیز کشاورزی و برخی از میدان های نفتی و گازی در شرق شهر «دیرالزور» پس از خروج ناگهانی نیروهای آمریکایی از آنهاست اما بسیار دشوار است که حضور نیروهای ترکیه در اراضی سوریه و ایجاد منطقه امن یاد شده در بالا و با موافقت روسیه به مدتی نامشخص را انکار کرد زیرا دوازده بند توافقنامه روسیه و ترکیه به روشنی در این زمینه چیزی را مشخص نکرده است. این خود نقض حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه است.
توافقنامه ادنه که در سال 1998 میان طرف های سور ی و ترک امضا شد و اساسی برای این توافقنامه ترکیه و روسیه است هرگز اشاره ای به وجود نیروهای ترکیه در اراضی سوریه نمی کند فقط اجازه ورود این نیروها به عمق پنج کیلومتر برای تعقیب تروریست ها را در صورت لزوم می دهد و نه ماندن به شکل موقت یا دائمی.
اینکه نیروهای نظامی روسی و نه نیروهای سوری با همتاهای ترک خود در مناطق امن پیشنهادی گشت زنی کنند امر نگران کننده ای باقی می کند اگر نگوییم مساله چالش برانگیزی برای رهبران سوریه است که چه بسا به رغم میل باطنی خود و از سر اجبار و برای اجتناب از برخورد با همپیمان روسی آن را بپذیرند البته باید این را هم اذعان کنیم که جزئیات کامل توافق روسیه و ترکیه در نشست سران در سوچی در روز سه شنبه همچنان سری است و حداقل برای رسانه هنوز شناخته شده نیست.
حالتی از ابهام بر صحنه سوریه پس از نشست سوچی و تولد سخت و چه بسا سزارین توافقنامه ای که دو طرف به آن رسیدند حاکم شده است و چاره ای جز این نداریم که منتظر خوابیدن گرد و غبار و ظاهر شدن حقایق روشن روی زمین بمانیم و همانطور که از جمله کسانی نبودیم که از توافقنامه ترکیه و آمریکا بر سر شمال سوریه خوشحالی زیادی کردند همین کار را هر چند موقت درباره توافقنامه اخیر روسیه و ترکیه انجام می دهیم و این به باور ما عین حکمت و عقلانیت است.
