عربستان سعودی بی سر و صدا سالانه میلیون ها دلار به دانشگاه های آمریکایی تزریق می کند. حاکمان سعودی از این کار چه هدفی دارند؟
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، نیویورک تایمز در گزارشی نوشت: یک بعد از ظهر در بهار سال گذشته، معترضان در کنار پیاده روی یک خیابان شلوغ در کمبریج ماساچوست جمع شده بودند. اتوبوس ها قادر به ادامه تردد نبودند و صدای بوق خودروها به گوش می رسید. شماری از عابران پیش از ادامه مسیرشان، اندکی می ایستادند و به تجمع می نگریستند. این محل، خیابان 77 ماساچوست در مسیر موسسه فناوری ماساچوست بود. لابی ساختمان به یک راهروی طولانی به نام «کوریدور بی نهایت» و به قلب یکی از نهادهای آموزشی آکادمیک آمریکا منتهی می شد.
«محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی قرار بود روز بعد از آنجا بازدید کند. معترضان که ترکیبی از دانشجویان و فعالان صلح محلی بودند، خواستار لغو دعوت از او شدند. آنها مخالف اعطای نشان افتخار به او بودند و توجه همگان را به ارتباط مالی دولت سعودی با موسسه فناوری ماساچوست و حداقل 62 دانشگاه دیگر آمریکایی - در زمانی که این دولت در حال بمباران غیرنظامیان یمن و سرکوب مخالفان داخلی است - جلب کردند.
شاهزاده محمد، که 33 سال دارد، در سال 2017 زمانی که ملک سلمان، پدرش بیمار بود، رهبر واقعی عربستان سعودی شد. او سپس سفری به امریکا داشت و با ترامپ در کاخ سفید دیدار و گفت و گو کرد زمانی که «آنها در مدتی کوتاه به دوستانی صمیمی بدل شدند.» رئیس جمهور از شاهزاده به دلیل میلیاردها دلار سفارش تسلیحات نظامی آمریکایی تشکر کرد.
شاهزاده محمد از کمبریج به کالیفرنیا رفت، جایی که او تمام 285 اتاق هتل «چهار فصل» در «بورلی هیلز» را اجاره کرد و مهمان افتخاری ضیافت شامی شد که توسط «روپرت مرداک» برگزار شد و میهمانان ویژه دیگری هم داشت. در «سیلیکون ولی» او با «تیم کوک» مدیر اجرایی اپل و دیگر مدیران فن آوری ملاقات کرد. در سیاتل، او با «جف بسوز» مدیر اجرایی آمازون دیدار داشت.
در این توقف ها در ساحل غربی، او حتی لباس سنتی اش را درآورد وپیراهن و شلوار جین پوشید و سخنرانی کرد.
«رابرت جوردن» سفیر آمریکا در عربستان در دولت جورج بوش می گوید: این پول است که حرف اول را می زند.
در اعتراضات کمبریج، یکی از سخنرانان برجسته، «شیرین العدیمی» 35 ساله بود. او در یمن متولد شده و بخشی از دوران کودکی اش را در آنجا سپری کرده است. بستگانش در یمن اکنون در میانه جنگ داخلی زندگی می کنند؛ جنگی که ده ها هزار غیرنظامی را قتل عام کرده و میلیون ها نفر را در آستانه قحطی قرار داده است؛ با این حال به سختی در چرخه خبری آمریکا ثبت شده است. دانشگاه های آمریکایی در حال انجام تجارت با سعودی ها هستند - که عمدتا به شکل تحقیقات پشتیبانی شده و با تامین هزینه از سوی غول نفتی عربستان آرامکو و دیگر صنایع دولتی پرداخت می شود. بنابراین هیچ دلیلی برای متوقف شدن وجود ندارد و اعتراضات به این اقدامات مورد بی توجهی قرار می گیرد.
اما موسسه فناوری ماساچوست به پول عربستان سعودی نیازی ندارد. این موسسه در سال گذشته حدود 3.6 میلیارد دلار پول هزینه فعالیت های خود کرده است و 16.5 میلیارد دلار هم اهدا کرده که ششمین در میان دانشگاه های آمریکا است (و بیشتر از تولید ناخالص داخلی نزدیک به 70 کشور، از جمله مغولستان، نیکاراگوئه و جمهوری کنگو) است. پولی که این موسسه از منابع عربستانی دریافت می کند، نسبتا متوسط است و کمتر از 10 میلیون دلار در سال است؛ هرچند این موسسه مبلغ 43 میلیون دلار از میلیاردرهای سعودی به عنوان هدیه دریافت کرده است.
قانون فدرال آمریکا دانشگاه های این کشور را موظف کرده که درآمد بیش از 250،000 دلار از خارج از کشور، که توسط اداره آموزش و پرورش به عنوان هدایای خارجی شناخته می شود را گزارش کنند. این نشان می دهد که پول عربستان به همه نوع از دانشگاه های آمریکایی می رود.
عربستان سعودی با جمعیت 34 میلیون نفربه عنوان 41 امین کشور پرجمعیت جهان با 44 هزار دانشجو در ایالات متحده، چهارمین منبع دانشجویان خارجی است که پس از چین، هند و کره جنوبی قرار دارد.
دولت عربستان سعودی، به طور مستقیم و تحت قرارداد های شخصی با بسیاری از دانشگاه ها شهریه ها را پرداخت می کند. این قراردادها اهداف و مقاصد دانشجویی را مشخص می کند.
فارغ التحصیلان دبیرستان های سعودی به طور کلی همچون کسانی که از چین و یا کشورهای دیگربه آمریکا آمده اند از لحاظ تحصیلی قوی نیستند. یک مشاور که به دانشگاه ها در مورد مسائل مربوط به دانشجویان بین المللی مشاوره می دهد به من گفت که او معتقد است که سعودی ها راحت پذیرش می شوند. همین امر در مورد سایر دانشگاه های سطح بالای آمریکا نیز صادق است. حداقل 25 دانشگاه با آرامکو و دیگر غول های صنعتی سعودی دارای قرارداد هستند.
طی سال های 2012 تا 2018 عربستان حدود 650 میلیون دلار در دانشگاه های آمریکایی سرمایه گذاری کرده است که به این ترتیب پس از قطر و انگلیس در جایگاه سوم منابع خارجی پول مورد نیاز دانشگاه های آمریکا قرار گرفته است.
اما این مشارکت های مالی عربستان سوال دیگری هم ایجاد می کند و اینکه، آیا در عوض این کمک ها دانشگاه ها باید موضع گیری های سیاسی و اخلاقی ای داشته باشند. باید به این مسئله شک کرد.
