زنی سیاستمدار، جوان و در عین حال زرنگ. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا حتی قبل از این که به تهران بیاید هم برای ما ایرانی ها چهره ای آشنا بود زیرا در چند سال اخیر این دیپلمات جوان ایتالیایی یک پای ثابت دیدارهای ایران با اعضای گروه 1+5 بوده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، چندی است که دیگر خبری از آن اتحاد پیشین آمریکا و اروپا یا به اصطلاح بلوک غربی نیست. تنش میان این دو را می توان در مناسبت های مختلف مشاهده کرد. دونالد ترامپ از زمان روی کار آمدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا، به انتقاد از طرفین اروپایی خود برآمده و در عین حال رویکرد تندتری در قبال بسیاری از موضواعات دارد. حال آنکه اروپا در همان خط سیر گذشته قرار دارد.
در همین زمینه بیشترین تقابل را اخیرا می توان در اظهارات و رویکردهای مسئول سیاست خارجی اروپا در قبال آمریکا مشاهده کرد.
تازه ترین جرقه در در زمینه بودجه دفاعی خورده است. آمریکا روز سه شنبه هفته جاری به اتحادیه اروپا هشدار داد که طرح های تقویت همکاری دفاعی درون اتحادیه اروپا می تواند چندین دهه همکاری ترانس آتلانتیک را تضعیف کند و به ناتو آسیب برساند. «فدریکا موگرینی» رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا اما تاکید دارد نگرانی های آمریکا بی اساس است.
واشنگتن از قوانینی که مانع مشارکت متحدان کشور ثالث نظیر آمریکا در پروژههای دفاعی اروپا می شود، انتقاد کرده است. این در حالی است که از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ، آمریکا همواره به اروپا تایید می کند تا روی پای خودش بایستد و برای تامین امنیت متکی به ایالات متحده نباشد.
«گوردون ساندلند» سفیر آمریکا در اتحادیه اروپا در نامه ای با اشاره به این مطلب نسبت به «قرص های سمی» نهفته در این طرح ها و تحریم های احتمالی آمریکا به نوعی اقدام تلافی جویانه می شود، هشدار داد. در این پیام آمده است: «امیدواریم بتوانیم از وقوع چنین امری جلوگیری کنیم. ما از اتحادیه اروپا درخواست داریم تا دهم ژوئن به این نامه پاسخ دهد.»
فدریکا موگرینی پس از جلسه سه شنبه با وزیران دفاع این حوزه در بروکسل تاکید کرد نگرانی های آمریکا بی پایه و اساس است. موگرینی گفت: در واقع اتحادیه اروپا در حال حاضر بسیار بازتر از بازار تدارکات آمریکا برای شرکت ها و تجهیزات اتحادیه اروپا است. در اتحادیه اروپا هیچ قانون «اروپایی بخرید» وجود ندارد و حدود 81 درصد از قراردادهای بین المللی به شرکت های آمریکایی در اروپا می رسد.
دیگر نشانه سردی روابط میان اروپا و آمریکا را می توان در سفر اخیر وزیر خارجه آمریکا به بروکسل مشاهده کرد. فدریکا موگرینی در برابر اعلام خبر سفر غیرمنتظره مایک پومپئو به بروکسل واکنشی سرد نشان داد؛ این در حالی بود که وی برای این سفر، سفر از پیش برنامه ریزی شده اش را به مسکو به تعویق انداخت.
خبرگزاری آلمان روز دوشنبه با انتشار گزارشی از واکنش سرد فدریکا موگرینی نسبت به تغییر برنامه سفر مایک پومپئو خبر داده است. این بی محلی تا حدی بود که هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که برنامه نشست وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا پیرامون یافتن راه حلی برای اجرای کامل توافق هسته ای با ایران بسیار فشرده است و معلوم نیست که آیا امکان دیدار با وزیر خارجه آمریکا وجود داشته باشد یا خیر.
هر چه پومپئو این روزها بر طبل اقدام نظامی می کوبد، موگرینی از گفت و گو و تعامل سخن می گوید.
موگرینی در باره نتایج دیدارش با وزیر خارجه آمریکا گفت: «پومپئو به طور روشن نه تنها از من بلکه از وزیران خارجه اتحادیه اروپا شنید که ما در شرایط حساسی به سر می بریم و مناسب ترین واکنش در این موقعیت خویشتنداری است تا کار به درگیری نظامی نکشد.»
در حقیقت فدریکا موگرینی را باید «بانوی صلح طلب اروپا» نامید.
زندگی نامه
«فدریکا ماریا موگرینی» متولد 16 ژوئن 1973 در شهر رم پایتخت ایتالیا در خانواده «فلاویو موگرینی» کارگردان فیلم و طراح صحنه (1994-1922) است.
موگرینی تحصیلات فوق لیسانس خود را در رشته فلسفه سیاسی در دانشگاه «ساپینزا» در رم گذرانده و عنوان پایان نامه او «رابطه سیاست و دیانت در اسلام» بوده است.
فعالیت سیاسی
فعالیت های اولیه سیاسی
فدریکا در 15 سالگی عضو شاخه جوانان حزب کمونیست ایتالیا شد.
موگرینی در سال 1996 و پس از انحلال حزب کمونیست ایتالیاو تغییر آن به حزب سوسیال دموکرات، به جوانان چپ گرا پیوست.
او در سال 2001 عضو شورای ملی حزب دموکرات های چپ شد و در دفتر روابط خارجی این حزبِ سوسیال دموکرات فعالیت کرد و در مسائل مربوط به فرایندهای صلح خاورمیانه و ارتباط با احزاب سوسیالیستی اروپا و آمریکا فعال بود.
او در سال 2003 کار در بخش امور خارجی حزب دموکرات های چپ را آغاز کرد و بعدها هماهنگ کننده تیم شد. او در این منصب سیاست ها در قبال افغانستان و عراق و همچنین فرایند صلح خاورمیانه را مورد بازنگری قرار می داد. او مسئول حفظ روابط با حزب سوسیالیست های اروپایی، سوسیال بین الملل و دیگر احزاب چپ گرا شد.
پس از شکل گیری حزب دموکراتیک ایتالیا در 4 نوامبر 2007، موگرینی به عنوان مسئول دفتر «والتر ولترونی» دبیر حزب منصوب شد.
عضو پارلمان، 2008 تا 2014
در سال 2008 موگرینی به عنوان نماینده «ونتو» در پارلمان ایتالیا انتخاب شد. او سپس دبیر کمیته دفاع مجلس، عضو نمایندگان پارلمان ایتالیا در شورای اروپا و نماینده پارلمان ایتالیا در اتحادیه اروپای غربی شد.
در 24 فوریه 2009 او مسئول دفتر «داریو فرانسسچینی» رئیس آتی حزب دموکراتیک ایتالیا با مسئولیت فرصت های برابر شد. او همچنین معاون رئیس بنیاد ایتالیا - آمریکا بود.
در فوریه 2013 موگرینی به عنوان نماینده منطقه «امیلیا - روماگنا» به پارلمان ایتالیا بازگشت. در هفدهمین پارلمان ایتالیا، او دوباره در کمیته دفاعی، کمیته امور خارجی، و نماینده ایتالیا در مجمع پارلمانی ناتو، و سپس رئیس این مجمع از آوریل 2013 منصوب شد.در 1 اوت 2013، او به عنوان رئیس نمایندگی ایتالیا در مجمع پارلمانی ناتو انتخاب شد.
در دسامبر 2013، «متئو رنزی» رئیس جدید حزب دموکراتیک ایتالیا موگرینی را به عنوان مسئول دفتر خود با مسئولیت روابط اروپایی انتخاب کرد.
وزیر خارجه ایتالیا، 2014
موگرینی به عنوان وزیر خارجه، به کابینه رنزی پیوست. او پس از «سوسانا آگنلی» و «اما بونینو» سومین زنی بود که این سمت را در اختیار می گرفت.
تحت سرپرستی او، وزارت خارجه در جهت آزادی «مریم ابراهیم» فعال سودانی عمل کرد. روابط خوب ایتالیا با سودان، آزادی این زن سودانی را تضمین کرد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، 2014 تا کنون
در ژوئیه 2014 شورای اروپا او را به عنوان کاندیدای پست نماینده ارشد اتحادیه اروپا برای امور خارجی و سیاست امنیتی در کمیسیون جدید «ژان کلود یونکر» در نظر گرفت. در 13 ژوئیه 2014 فایننشال تایمز در میان دیگر روزنامه های اروپایی از رد پیشنهاد کاندیداتوری وی توسط کشورهای بالتیک و چند کشور اروپایی مرکزی از جمله لیتوانی، استونی، لتونی و لهستان خبر داد. سوئد، ایرلند، هلند و انگلیس نیز ابراز نگرانی کردند و مدعی شدند که این پست باید توسط فردی از راست میانه و کاندیدایی خارج از آلمان، فرانسه و ایتالیا پر شود.
با این حال، در 2 اوت 2014، «متئو رنزی» نخست وزیر ایتالیا رسما با ارسال نامه ای به کلود یونکر، او را به عنوان کاندیدای رسمی ایتالیا برای کمیسیونری اتحادیه اروپا معرفی کرد.
در 30 اوت، نخست وزیران سوسیالیست اروپا با هم دیدار کردند که در آنجا او تاییدیه حزب سوسیالیست های اروپا را گرفت. به این ترتیب فدریکا موگرینی روز شنبه 8 شهریور 1393 (30 اوت 2014) با رای رهبران اروپا برای دوره ای پنج ساله (از 31 اکتبر 2014) به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا جانشین «کاترین اشتون» شد.
در همان روز، «هرمان فن رمپوی» رئیس جمهور ایتالیا، شورای اروپا را در جریان تصمیمش برای انتصاب وزیر ایتالیایی به عنوان نماینده ارشد جدید خود از 1 نوامبر 2014 خبر داد. گروهی از کمیسیونرهای بخش روابط خارجی هر ماه با موگرینی دیدار می کنند.
در سال 2016 او «هلگا اشمید» را به عنوان دبیر کل بخش روابط خارجی اتحادیه اروپا انتخاب کرد.
او در نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود اعلام کرد که تلاش هایش را بر مذاکرات بین روسیه و اوکراین برای حل بحران بین دو کشور متمرکز خواهد کرد.
مواضع سیاسی
اوکراین:
موگرینی در مورد اوکراین، تلاش کرد که نشان دهد موضع ایتالیا با آمریکا و اتحادیه اروپا در مسئله اوکراین یکسان است. وی اذعان داشت که اگرچه روابط اتحادیه اروپا و اوکراین بسیار محکم است اما برخی مسائل پیش آمده به نحوی است که ما را به این نتیجه می رساند که زمان واکنش در مقابل بحران اوکراین و همچنین بحران های دیگری که اروپا با آن مواجه شده است، کمی دیر شده باشد. وی در این باره می گوید: «اگر نمی خواهیم که با یک جنگ هسته ای مواجه شویم باید راه حل مذاکره با روسیه بر سر بحران اوکراین را انتخاب کنیم. ایتالیا به مانند آلمان طرفدار راه حلی است که همه طرف های درگیر از آن منتفع شوند. راه حل های نظامی که کشورهایی مانند فرانسه و لهستان آن را توصیه می کنند، نه تنها مشکل را حل نمی کند بلکه ابعاد مشکل را افزایش می دهد.» وی همچنین در مورد راه حل تحریم روسیه تأکید می کند: «روسیه نیز راه حل مذاکره را قبول دارد به نظر من باید به دنبال راهی مبتنی بر مذاکره باشیم، تحریم به عنوان تنها راه حل، فقط یک گاه به عقب است.»
انقلاب های منطقه:
موگرینی بر این نظر است که ایتالیا نقش مهمی در روابط اتحادیه اروپا با شمال آفریقا و خاورمیانه دارد. از دیدگاه وی روابط اقتصادی و نیز مهاجران تونس از جمله مسائلی هستند که پای ایتالیا را به تحولات کشورهای عربی می کشانند. موگرینی علی رغم شکست بهار عربی، لبنان را جزء تجارب موفق این جنبش دانست و بر حمایت اتحادیه اروپا از این کشور تأکید کرد. وی همچنین ادعا کرد: «این یک معجزه است که بعد از جنگ داخلی سوریه، کشور همسایه یعنی لبنان همچنان آرام است.»
موگرینی به صورت خاص به لیبی اشاره کرد و گفت: «فقدان موسسات کارآمد در لیبی، موجب شده که از این کشور به عنوان مسیری برای ورود غیرقانونی مهاجران آفریقا به اتحادیه اروپا استفاده شود که این مسئله هم انرژی و هم امنیت اروپا را در معرض خطر قرار می دهد.
موگرینی با اشاره به تسلط ایتالیا به لیبی و استعمار این کشور در قرن بیستم، تاکید کرد: «لیبی اکنون دولت بدون حکومت است و ایتالیا با نفوذی که در لیبی دارد، تمام تلاش خود را به کار خواهد بست تا نهادهای این کشور قدرت لازم را برای مقابله با این مشکلات پیدا کنند.»
موگرینی ثروت های لیبی و نیز «سنت اسلام میانه رو و مدرن» این کشور را جزء سرمایه هایی می داند که می تواند لیبی را به سمت پیشرفت سوق دهد.
ایران
موگرینی به عنوان نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات هستهای با ایران که به انعقاد توافق هسته ای و برنامه جامع اقدام مشترک میان ایران و گروه 1+5 منجر شد، حضور داشت.
در سال 2015 موگرینی به دلیل نقش آفرینی در دستیابی به توافق هسته ای ایران مورد تقدیر قرار گرفت.
از سال 2015، موگرینی برای حفظ برجام تلاش می کند و در تازه ترین موضع گیری از آمریکا خواسته خویشتنداری کند.
سفر به تهران
موگرینی بعد از توافق هسته ای چهار بار به تهران سفر کرده است. آخرین سفر او، به زمان برگزاری مراسم تحلیف حسن روحانی در ژوئیه 2018 باز می گردد.
زندگی شخصی
موگرینی بعد از دانشگاه با «متئو رِبِزانی» ازدواج کرد. همسر موگرینی فرزند یک سرهنگ ارتش است.
آنها دو دختر دارند. «کاترینا» در سال 2005 به دنیا آمده و دختر کوچکترشان، «مارتا» در سال 2010.