با سقوط یک هواپیمای بوئینگ دیگر از نوع 737 این بار در اتیوپی که به مرگ 157 سرنشین آن منجر شد، این شرکت هواپیماسازی با سوالاتی روبروست. این دومین سانحه برای بوئینگ 737 پنج ماه بعد از حادثه اندونزی با 189 کشته است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، روزنامه نیویورک تایمز گزارش داد: به نظر می رسد اختلال بلافاصله پس از تیک آف رخ داده است. خلبانان اطلاع داده اند که مشکلات فنی دارند. به این ترتیب پرواز شماره «ای تی 302» با 149 مسافر و 8 خدمه از آدیس آبابا پایتخت اتیوپی به نایروبی در کنیا می رفت که فقط 6 دقیقه پس از پرواز در ساعت 8:44 به وقت محلی سقوط کرد.
یک مانیتور برج مراقبت - رادار پرواز 24 - گزارش داد که سرعت عمودی هواپیما بعد از برخاستن از باند ناپایدار بود.
دو حادثه مشابه در چند ماه برای بوئینگ 737؛ همان حادثه ای که به مرگ 189 نفر در پرواز اندونزی منتهی شد. در هر دو مورد، این هواپیمای پیشرفته دقایقی بعد از پرواز و تیک آف ناگهان با دماغه سقوط کرده و هیچ یک از سرنشینان زنده نماندند.
دلایل بسیاری در مورد سقوط هنوز کشف نشده و تحقیق در مورد آنها هفته ها زمان خواهد برد. هدایت این تحقیقات را مقام های اتیوپیایی در هماهنگی با کارشناسان از بوئینگ و هیات ایمنی ترابری ملی آمریکا به عهده خواهند داشت.
اما حادثه بی سابقه سقوط دو هواپیما از یک مدل در چنین فاصله کوتاهی، توجه خلبانان، مسافران، مهندسان و تحلیلگران صنعت هوانوردی را به خود جلب کرده است.
بوئینگ 737 مکس-8 هواپیمایی جدید است که استفاده تجاری از آن در سال 2017 شروع شد.برای بوئینگ ابهامات و سوالاتی که برای این مدل به وجود آمده، مستقیما قلب تجارت آن را هدف می گیرد؛ زیرا این هواپیما پرفروش ترین هواپیمای این شرکت تا کنون بوده است. بوئینگ تا پایان ژانویه بیش از 350 فروند بوئینگ 737 مکس-8 را تحویل داده است. این شرکت اعلام کرده قیمت آن حدود 120 میلیون دلار است و حدود 5000 سفارش دیگر وجود دارد.
بوئینگ 737 مکس-8، آخرین مدل این هواپیما است که از سال 1960 پرواز کرده است. چهار مدل بوئینگ مکس با شماره های 7، 8، 9 و 10 وجود دارد و مدل 8 آن که در اندونزی و اتیوپی سقوط کرد دارای بیشترین طول مدت پرواز است. این هواپیما دارای سوخت کافی برای پروازهای طولانی مدت است و توسط برخی از شرکت ها برای پرواز بین اروپا و شرق آمریکا نیز در نظر گرفته شده است.
«جان کاکس» مدیر اجرایی سابق بخش امنیت هوایی انجمن «خلبانان ایرلاین ها» در آمریکا و مدیر اجرایی کنونی شرکت مشاوره «سیستم عامل های ایمنی» گفت: «سوالات بسیاری در اینجا وجود دارد که پاسخ های کمی برای آنها وجود دارد.»
بعضی از مقامات ملی و ایرلاین ها منتظر پاسخ سوالات نیستند. دولت چین امروز صبح دوشنبه به شرکت های هواپیمایی داخلی دستور داده است پرواز هواپیماهای بوئینگ 737 مکس 8 را فعلا متوقف کنند. پکن به سوانح مرگبار اخیر در اتیوپی و اندونزی به عنوان دلیل این حکم اشاره کرده است.
اداره هوانوردی غیرنظامی چین با اشاره به آن چه این نهاد «شباهت» بین سانحه مرگبار برای هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اتیوپی و هواپیمای خطوط هوایی «لایـِن ایر» توصیف کرده، خواستار تعلیق عملیات تمام بوئینگ های 737 مکس 8 شده است.
اداره هوانوردی غیرنظامی چین گفته عملیاتی شدن دوباره این هواپیماها «منوط به تائید اقدامات مربوطه برای تضمین امنیت پرواز» است.
این سازمان دولتی می گوید برای کسب تضمین های لازم با مقام های آمریکایی و مقام های شرکت بوئینگ در تماس خواهد بود.
چندین شرکت هواپیمایی در آمریکای شمالی هم از این مدل بوئینگ استفاده می کنند و گفته اند موضوع را زیر نظر دارند. از جمله شرکت «سات وست» 31 فروند و شرکت های «امریکن ایرلاینز» و نایر کانادا» هر کدام 24 فروند بوئینگ 737 مکس 8 دارند.
تجارت ساخت و فروش هواپیما بسیار رقابتی است و بوئینگ 737 مکس-8 در واقع پاسخ بوئینگ به رونمایی از هواپیمای بهینه سوز A320 ایرباس است. این دو شرکت رهبران جهانی در این صنعت هستند و سال هاست برای سلطه بر دیگری رقابت می کنند. حدود 10 هزار هواپیما از خانواده 737 بوئینگ در مقایسه با بیش از 8 هزار ایرباس A320، در حال سرویس دهی هستند. بسیاری از ایرلاین ها به این نوع هواپیماها به عنوان محور اصلی ناوگان خود وابسته هستند. آنها برای مسیرهای کوتاه و متوسط طراحی شده اند و حدود 200 مسافر ظرفیت دارند.
پاسخ بوئینگ به اقدام ایرباس تولید هواپیمایی با موتور بهینه بود، اما موتور مکس بزرگ تر از انواع قبلی اش است. برای مواجهه با این مشکل مهندسی، بوئینگ نرم افزار سیستم کنترل پرواز را به روز کرد. پس از سقوط هواپیمای اتیوپی، برخی مقامات هوایی آمریکا گفتند این تغییر آن گونه که باید به خلبانان توضیح داده نشده است.
بعد از سقوط در اندونزی، شرکت بوئینگ اعلام کرد که بنابر یافته‌های آنها از این سانحه، آنها به تکامل نیازهای نرم افزاری یا دیگر تغییرات ادامه خواهند داد اما مشخص نیست که شرکت تغییری در هواپیماها داده است یا خیر.
«مری شیاوو» بازرس کل سابق سازمان ترابری آمریکا به سی ان ان گفت: مساله کاملا مشکوک است. اینجا صحبت از یک هواپیمای جدید است که ظرف یک سال دو بار سقوط کرده. این زنگ خطر را در صنعت هوانوردی به صدا در می آورد چون چنین چیزی قرار نیست اتفاق بیافتد.
پس از سقوط اکتبر گذشته بوئینگ با صدور هشداری شرکت های هواپیمایی را از ایرادی در سیستم ضد استالینگ آگاه کرد.
انتظار می رود بوئینگ یک وصله نرم افزاری را برای رفع این ایراد در اختیار شرکت ها بگذارد.
تحقیقات در مورد علت سقوط هواپیما خطوط اتیوپی تازه شروع شده و معلوم نیست که مشکلی در سیستم ضد استالینگ مسبب آن بوده باشد. کارشناسان می گویند نمی توان سایر مشکلات فنی یا خطای انسانی را مردود دانست.
