با توجه به بحران دیپلماتیکی که بین فرانسه و ایتالیا تشدید شده، برخی ناظران این تنش را طلاقی بین دو کشور در قلب اتحادیه اروپا توصیف کرده اند و به دنبال ریشه آن هستند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، فرانس 24 گزارش داد: با توجه به بحران دیپلماتیکی که بین فرانسه و ایتالیا تشدید شده، برخی ناظران این تنش را طلاقی بین دو کشور در قلب اتحادیه اروپا توصیف کرده اند.
«دومینیک مویسی» تحلیلگر امور خارجی فرانسوی در مقاله ای، این تنش را «طلاق به سبک ایتالیایی» خوانده است.
بذر این بحران در مارس گذشته و پس از انتخابات ها در ایتالیا کاشته شد که باعث شد ماکرون احساس تنهایی کند. این سیاستمدار میانه رو امیدوار بود دولت سازگاری در رُم روی کار بیاید تا به در اجرای طرح های اصلاحاتی اتحادیه اروپا کمک کند. اما در عوض یک دولت پوپولیست مخالف این اتحادیه روی کار آمد.
تنش ها ادامه داشت و ادامه داشت تا اینکه هفته پیش، «لوئیجی دی مایو» معاون شورای وزیران ایتالیا مقامات فرانسه را استعمارگر و عامل اصلی فاجعه مرگ مهاجران در دریای مدیترانه توصیف کرد. «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه هم خیرا در جریان سفر خود به قاهره گفت که علاقه ای به واکنش به این سخنان ندارد و افزود: «به آنها پاسخ نمی دهم زیرا منتظر همین هستند...موفق باشید و به تحریکات تان ادامه دهید.»
این سخنان بار دیگر اوج تنش‌های دیپلماتیک میان دو کشور همسایه در غرب اروپا را نشان داد.
لوئیجی دی مایو فرانسه را متهم کرد که با گسترش فقر در آفریقا، باعث تشدید بحران مهاجرت شده است. او از اتحادیه اروپا خواست که علیه کشورهایی که منجر به گسترش فقر در آفریقا شده اند، تحریم هایی را وضع کند و این کار را نیز از کشور همسایه یعنی فرانسه شروع کند.
پیش از دی مایو، «ماتئو سالوینی» وزیر کشور ایتالیا و رهبر حزب راستگرای افراطی «لیگا» نیز رئیس جمهور فرانسه را فردی «ریاکار» و یک «رئیس‌جمهور بد» توصیف کرده بود که «فرانسوی ها هرچه زودتر باید از دستش راحت شوند.» او همچنین رئیس جمهور فرانسه را به «درس دادن به ایتالیا» متهم کرد و هشدار داد که ایتالیا «اردوگاه پناهجویان بی بند و بار نیست.»
اما ریشه این اختلافات به کجا برمی گردد؟ آیا مهاجرت تنها دلیل تیرگی روابط دو متحد دیرین در غرب اروپاست؟
لیبی؛ نفت و مهاجرت
دولت ایتالیا فرانسه را متهم می کند که عامل اصلی هرج و مرج کنونی در لیبی است. از نظر رم، بی ثباتی لیبی نتیجه دخالت های نظامی فرانسه در امور این کشور در سال 2011 است که منجر به سرنگونی حکومت «معمر قذافی» شد.
به گفتۀ ایتالیا، بی ثباتی های بوجود آمده در لیبی باعث شده است که این کشور به مرکز فعالیت قاچاقچیان و انتقال مهاجران از آفریقا به اروپا تبدیل شود و اگرچه دخالت های فرانسه در ایجاد این وضعیت نقش بسزایی داشته اما اکنون پاریس نه تنها برای حل و فصل این مشکل، قدمی برنداشته بلکه بارها به سیاست های ضدمهاجرتی رم نیز انتقاد کرده است.
«جوزپه کُنته» نخست وزیر ایتالیا در ماه ژوئن اعلام کرد که کشورهایی مانند فرانسه که وقتی حرف مهاجران به میان می آید پشت می کنند، نمی توانند به ایتالیا درس های ریاکارانه بدهند.
دخالت فرانسه در امور لیبی از جنبه ای دیگر نیز برای ایتالیا چالش برانگیز است زیرا دو شرکت بزرگ نفتی اروپا یعنی شرکت ایتالیایی «انی» و همچنین توتال فرانسه، هر دو در سرزمین نفت خیز لیبی مشغول فعالیت و کسب درآمد هستند.
فعالیت های تروریستی
ماتئو سالوینی در جریان استرداد «سزار باتیستی» فعال کمونیست ایتالیایی، از فرانسه خواست که 14 تروریست دیگر را نیز تحویل دهد.
سزار باتیستی در دهه 70 میلادی به اتهام قتل به حبس ابد محکوم شد اما توانست از ایتالیا گریخته و به فرانسه پناه ببرد و مدت 25 سال در این کشور زندگی کند. او در نهایت از فرانسه به برزیل و سپس بولیوی رفت و پس از 37 سال از بولیوی به ایتالیا مسترد شد.
سالوینی تاکید کرد که فرانسه برای دهه ها به «قاتلانی که مردم بی گناه را کشته اند» پناه داده است. او گفت که آماده است به فرانسه رفته و با امانوئل ماکرون دیدار کند تا پیگیری پرونده های استرداد این مجرمان سرعت یابد.
اختلافات اقتصادی
پاریس تاکنون بارها از سوی ایتالیا متهم شده است که با خرید شرکت های ایتالیایی همچون «پارمالات» و «فندی»، به دنبال گسترش بازار خود در ایتالیا است و در مقابل، تمایلی به فعالیت شرکت های ایتالیایی در خاک فرانسه ندارد.
موضوع مانع تراشی های پاریس در راه خرید کارخانه کشتی سازی «Chantiers de l'Atlantique» توسط گروه ایتالیایی «Fincantieri» نیز یکی دیگر از اختلافات دو کشور همسایه است. آلمان و فرانسه و اتحادیه اروپا می گویند که با وجود رسیدن به توافقی که پس از مذاکراتی طولانی حاصل شده، موضوع خرید این کارخانه کشتی سازی توسط ایتالیا باید بار دیگر مورد بررسی قرار بگیرد.
این موضع گیری، واکنش جوزپه کنته را در پی داشت. او رفتار فرانسه را در این توافق «مبهم» و «غیرقابل درک» توصیف کرد.
علاوه بر این رم و به طور ویژه دولت پیشین این کشور که چپگرا بود بارها به فعالیت گروه رسانه ای فرانسویِ «ویواندی» در ایتالیا که اکنون بزرگ ترین سهامدار شرکت ارتباطات ایتالیا است، اعتراض داشته است.
اگرچه دولت فرانسه تاکنون خود را در اختلافات میان این گروه و دولت ایتالیا بی طرف اعلام می‌کرد اما اکنون این اختلافات بر فعالیت های اقتصادی دو کشور سایه افکنده است و این احتمال وجود دارد که این اختلافات بر سرنوشت پروژه خط آهن قطار سریع السیر لیون-تورین تاثیر منفی بگذارد.
پروژه خط آهن قطار سریع السیر لیون-تورین پیش از این آغاز شده است اما مخالفت یکی از احزاب ائتلافی دولت ایتالیا با این پروژه یعنی «جنبش پنج ستاره»، سرنوشت آن را در ابهام فرو برده و افزایش تنش های رم و پاریس نیز بیش از گذشته آن را به خطر انداخته است.
در آخرین تحولات، دولت ایتالیا کمیسیونی را مسئول تحلیل هزینه-فایده این پروژه کرد و قصد دارد بر اساس نتیجه گیری این کمیسیون، درباره ادامه یا لغو این پروژه مشترک تصمیم گیری کند.
انتخابات پارلمان اروپا
از نظر تحلیلگران، انتخابات پیش روی پارلمان اروپا که قرار است 26 مه برگزار شود نیز در موضع گیری سیاستمداران ایتالیایی در مقابل فرانسه بی تاثیر نبوده است.
دولت عوامگرای ایتالیا از زمان رسیدن به قدرت یعنی ژوئن 2018 میلادی بارها فرانسه را به باد انتقاد گرفته است و افرادی همچون سالوینی و دی مایو مصمم هستند برای موفقیت در این انتخابات، پاریس را دشمن کشورشان معرفی کنند.
به نظر می رسد تنها ذی نفعان این تنش زایی سیاستمداران رم باشند چرا که جامعه کسب و کار ایتالیا بارها نسبت به پیامدهای اقتصادی این اختلافات هشدار داده است؛ به ویژه آنکه فرانسه دومین بازار صادرات ایتالیا است.
