تصویر درباره حمله منبج همچنان مبهم است، اگر گروه داعش پشت این انفجار است که این امر بعید هم نیست این یعنی اعلام شکست داعش و از بین بردنش توسط ترامپ هنوز زود است
به گزارش جماران، عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در تحلیلی در روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم نوشت: انفجار انتحاری که یک رستوران را در مرکز شهر «منبج» در شمال سوریه که نیروهای آمریکایی در آن حضور داشتند را هدف قرار داد و منجر به کشته شدن 5 تن از آن ها و 11 تن از نیروهای دموکراتیک سوریه و برخی از غیرنظامیان شد هشدار دوگانه به ترکیه و آمریکا با هم است که سطرهای نخست آن می گوید منطقه امن به عمیق 20 مایل که «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه به دنبال ایجاد آن در طول مرزهای سوریه و ترکیه است هرگز امن نیست و این انفجار که داعش مسئولیت آن را به عهده گرفت چه بسا اول کار است.
نظریه های توطئه ای زیادی وجود دارد و شک ها درباره مسئول بودن داعش بیشتر است و تردید کنندگان نیز به این دلایل تکیه دارند:
داعش از تقریبا دو سال پیش تا کنون به هیچ کدام از اهداف آمریکایی حمله نکرده است به رغم آن که آمریکا نقش اصلی را در جنگ با داعش و رهبری ائتلافی متشکل از 65 کشور برای از بین بردن اش ایفا کرد و نیروهای هوایی آمریکا نیز نقش بزرگ و مهمی در بمباران مواضع داعش بازی کرد و واشنگتن حمایت نظامی و تسلیحاتی بزرگی از نیروهای دموکراتیک سوریه که اکثریت آن را کردها شکل می دهند ارائه کرد؛ تسلیحاتی که شامل تجهیزات سنیگن و پیشرفته می شود که باعث شد نیروهای دموکراتیک سوریه به شهر«الرقه» پایتخت ادعایی داعش حمله کنند و بیشتر مناطقی که در اشغال داعش بود را از کنترلش خارج کنند.
دوم: چندین نهاد داخل ایالات متحده آمریکا هستند که با تصمیم ترامپ رئیس جمهور این کشور برای خروج همه نیروهای آمریکایی از سوریه(2هزار و 200 سرباز) و چشم پوشی از حمایت همپیمانان کرد مخالف هستند. بارزترین آنها «جیمز ماتیس» وزیر دفاع است که در اعتراض به این کار ترامپ از مقام خود استعفا داد. چه بسا یکی از دستگاه های امنیتی آمریکا پشت این انفجار قرار دارد تا در مسیر خروج نیروهای آمریکایی مانع تراشی کند.
سوم: نیروهای دموکراتیک سوریه و گروه های دیگر کرد که به شدت با خروج نیروهای آمریکایی از سوریه مخالفت کردند و این اقدام را خنجر زدن از پشت به شمار آوردند. برخی بعید نمی دانند که نیروهای کرد به طور مستقیم یا غیرمستقیم پشت این انفجار باشند زیرا در هر صورت منبج از پیش از دو سال پیش تحت سیطره این نیروهاست و نیروهای آمریکایی که به همراه آنها اقدام به گشت زنی می کنند در معرض هیچ حمله ای قرار نگرفتند.
چهارم: رهبران سوریه به شدت با حضور این نیروهای آمریکایی در شمال سوریه مخالفت کردند و نیز با ایجاد منطقه امن در مرزهای شمالی اش با اشراف ترکیه مخالفت کرده است و این نقش ترکیه را تجاور به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه قلمداد کرد و روسیه نیز این موضع سوریه را مورد تأیید قرار داد و «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه تأکید کرد که مناطق شمالی سوریه باید به کنترل دوباره ارتش عربی سوریه در بیاید، پس چرا این حمله واکنش نباشد؟ همه جا پر از شکاف و جدایی هاست و می شود در آن نفوذ کرد.
تصویر همچنان مبهم است، اگر گروه داعش پشت این انفجار است که این امر بعید هم نیست این یعنی اعلام شکست داعش و از بین بردنش توسط ترامپ هنوز زود است و سخنان ترامپ در این زمینه یادآور سخنان«جورج بوش»رئیس جمهور اسبق آمریکا درباره پایان ماموریت نیروهایش در عراق است البته با اندکی تفاوت.
دو احتمال وجود دارد:نخست اینکه داعش اکنون در مرحله برخاستن از میان آوار ویرانی پایگاه هایش و دو مرکز رهبری اش در الرقه و «موصل» به سر می برد و تصمیم گرفت به «طرح ب» یعنی رفتن به زیر زمین و انجام حملات «تروریستی» روی بیاورد و می خواهد پیام انتقامجویانه واضحی به آمریکایی ها در این زمینه برساند. اما احتمال دوم این است که داعش تصمیم گرفته است که با برخی طرف های منطقه ای علیه حضور آمریکا در سوریه و چه بسا در عراق ائتلاف کند آن هم بر اساس قاعده« دشمن دشمن من دوست من است».
نمی توانیم هیچ کدام از این دو احتمال بالا را بر دیگری ارجح بدانیم لیکن چیزی که می توانیم که گمانه زنی کنیم این است که طرح آمریکا و ترکیه برای ایجاد «منطقه امن» در شمال سوریه چه بسا تبدیل به دامی برای دو طرف به ویژه طرف ترک شود. این انفجار نه فقط خروج نیروهای آمریکایی از شمال سوریه را به تأخیر نمی اندازد بلکه باعث تسریع آن می شود و تعجب نمی کنیم اگر ترامپ رئیس جمهور آمریکا به اطلاعاتی از سازمان اطلاعاتش دست یافته که تأکید می کند نیروهایش با حملات انتحاری مواجه می شوند و به همین دلیل تصمیم به خروج آنها به منظور اجتناب از تجربه های خونین نیروهای آمریکایی در عراق و در نهایت اجتناب از خسارت ها و تلفات انسانی اجتناب کند.
مخالفت شدید و خشن سوریه و روسیه با ایجاد منطقه امن در شمال سوریه با اشراف ترکیه و همکاری آمریکا، حکایت از مسائل زیادی دارد و هشدار روشنی است که نیاز به تفسیر ندارد به همین دلیل پیامدهایش بسیار خطرناک است حالا آیا پیام به نحوی از انحاء به اردوغان رئیس جمهور ترکیه می رسد و او پیام را می گیرد و در محاسباتش به سرعت بازنگری می کند تا از افتادن در این دام آمریکا که به لحاظ مادی و انسانی بسیار پر هزینه است، اجتناب کند؟
پاسخی نداریم زیرا همه چیز در ابتدای کار خود است و بازگشت انفجارهای داعش پس از آن که خودش را از دست حفظ مناطق جغرافیایی راحت کرد، اگر درست باشد چه بسا این تحول جدیدی در بحران باشد که نقشه ائتلاف ها را تغییر می دهد و برگه برنده ها را در منطقه به هم می ریزد..و الله اعلم.
