تظاهرات جلیقه زردها در فرانسه همه را غافلگیر کرده است. معترضان مصمم هستند از تمام ظرفیت هایی که اعتراضات اخیر ایجاد کرده است به سود خود استفاده کنند. بنابراین آنها وعده های ماکرون را ناکافی دانسته اند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، واشنگتن پست در گزارشی نوشت: موج اعتراضی که در ماه نوامبر علیه طرح دولت فرانسه برای افزایش مالیات سوخت راه افتاده بود، اکنون به یک خشم گسترده و بزرگ از افزایش هزینه های زندگی و نارضایتی از امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه تبدیل شده است. در راهپیمایی هایی که شنبه هر هفته برگزار می شود، بیش از 100 هزار نفر شرکت می کنند؛ اعتراضاتی که به خشونت کشیده می شود و با تصاویری از خودروهای به آتش کشیده شده و استفاده از گاز اشک آور چهره فرانسه را مخدوش کرده است.
خشم مردم از این مسئله ناشی شده که قشر متوسط بر این عقیده هستند که ماکرون که جوان ترین رییس جمهور از زمان ناپلئون محسوب می شود، آنها را نادیده می گیرد و سیاست های او باب طبع ثروتمندان است.
اکنون او با بحران سیاسی و اقتصادی مواجه است.
1. جرقه اعتراضات از کجا زده شد؟
اعتراضات ابتدا بر تلاش برای کاهش قیمت سوخت در پمپ بنزین های فرانسه متمرکز بود. بر این اساس قیمت بنزین 6.5 سنت و گازوئیل 2.9 سنت در هر لیتر افزایش می یافت. برای بسیاری از فرانسوی ها در مناطق روستایی و شهرهای کوچک که به خودروها وابسته اند، افزایش قیمت سوخت ضربه مهلک محسوب می شد.
در چنین جریانی، «پریسیلیا لودوسکی» زن راننده جوان 32 ساله که در حومه پاریس زندگی می کرد در ماه مه برای کاهش قیمت سوخت در پمپ بنزین های فرانسه کارزار و طوماری روی اینترنت منتشر کرد و از مردم خواست آن را امضا کنند. او در درخواست خود نوشته بود قیمت بنزین و گازوئیل به طور مرتب توسط دولت افزایش می یابد. این درخواست اینترنتی لودوسکی اما تا ماه اکتبر 2018 توجه کسی را جلب نکرد. تا اینکه در ماه 22 اکتبر روزنامه «لوپریزین» گزارشی درباره این اقدام راننده منتشر کرد. پس از این گزارش شمار زیادی این درخواست کاهش قیمت سوخت را امضا کردند. همزمان شماری از کاربران فیس بوک، برای حمایت از این خواست، گروهی تشکیل دادند. برخی شهروندان هم به صورت خودجوش گروه های محلی سازماندهی کردند. شماری از کشاورزان هم در شبکه های اجتماعی فیلم ها و کلیپ هایی از خودشان منتشر کردند و در آن از شرایط سختی زندگی شان گفتند. این جریان اعتراضی از اواخر اکتبر فعال تر شد.
آنها سپس خود را «جلیقه زرد» نامیدند.
2. چرا جلیقه زرد؟
جلیقه های زرد جلیقه های است که بنابر قانون باید در خودروهای همه فرانسوی‌ها باشد تا وقتی خودروی آنها خراب می شود و شرایط اضطراری پیش می آید، آن را بر تن کنند و منتظر کمک بمانند. عدم رعایت این قانون که در سال 2008 به اجرا درآمد می تواند به جریمه نقدی 153 دلار برای فرد خاطی بیانجامد.
جلیقه زردها یادآور جریان دیگری شدند که در اکتبر 2013 در استان «بریتانی» فرانسه در مخالفت با افزایش مالیات بر خودروهای سنگین شکل گرفته بود. در آن زمان رانندگان و کامیون داران معترض نیز به «کلاه قرمز» لقب گرفته بودند.
3. معترضان حالا چه می خواهند؟
تقاضاهای آنها شامل افزایش مستمری بازنشستگان، افزایش پایه حقوق، کاهش حقوق سیاستمداران و احیای مالیات بر سرمایه است.
معترضان خواستار استعفای ماکرون و جایگزینی مجمع ملی - مجلس سفلی پارلمان - با شورای مردمی شده اند.
نظرسنجی ها نشان می دهد سه چهارم فرانسوی ها از این درخواست ها حمایت می کنند؛ گرچه با خشونت ها در اعتراضات مخالفند.
4. دولت چه واکنشی نشان داد؟
دولت ابتدا تلاش کرد جنبش را نادیده بگیرد و وزرا تقاضاهای آنها را نامتعادل می دانستند، سپس تلاش کردند به عنوان شورش خشونت آمیز از آن یاد کنند. ماکرون خودش هم به آن اشاره ای نداشت تا 1 دسامبر که در نشست گروه 20 در بوئنوس آیرس آرژانتین و پس از اعتراضات خشونت بار شنبه همان هفته، گفت که صحنه های هرج و مرج «نماد خشم مشروع» نیستند.
سه روز بعد، دولت مالیات بر سوخت را 6 ماه به تعویق انداخت و سپس آن را به طور کلی کنار گذاشت.
وقتی در شنبه هفته بعد هم اعتراضات با حضور 138 هزار معترض در خیابان های سراسر فرانسه ادامه یافت، ماکرون سلسله نشست هایی با مقامات اتحادیه ها و دولت محلی برگزار کرد.
در نطق تلویزیونی 10 دسامبر او خشم جلیقه زردها را به رسمیت شناخت و بر مجموعه اقداماتی برای افزایش قدرت خرید مردم تاکید کرد.
او شب گذشته اعلام کرد حداقل حقوق کارگران و مستمری بازنشستگان را افزایش می دهد. بر این اساس، حقوق و دستمزد اقشار کم درآمد ماهیانه 100 یورو افزایش می یابد؛ بدون آنکه بابت آن هزینه ای به کارفرمایان تحمیل شود. علاوه بر این، قرار است دولت فرانسه حق بیمه و مالیات از اضافه کاری کسر نکند. رئیس جمهور فرانسه همچنین وعده داد برنامه افزایش مالیات بازنشستگان کم درآمد لغو می شود و کارفرماها موظف می شوند در پایان سال پاداشی معاف از مالیات به کارمندان خود بپردازند.
5. بار اقتصادی اعتراضات بر فرانسه چقدر است؟
هنوز نمی توان در مورد هزینه کلی این اعتراضات برای اقتصاد فرانسه اظهار نظر کرد اما تصور می شود این خسارات بسیار زیاد باشد. روزنامه لوپاریزین گزارش داد که در پایتخت 50 وسیله نقلیه سوزانده شده و ده ها کسب و کار تخریب شده است و بعضی هم غارت شده اند.
مقام ها در پاریس می گویند که ناآرامی ها میلیون ها یورو خسارات وارد کرده است.
روز جمعه فدراسیون خرده فروشان فرانسه به خبرگزاری رویترز گفت که این گروه از زمان شروع اعتراضات در روز 17 نوامبر حدود 900 میلیون یورو (1.1 میلیارد دلار) ضرر کرده اند. وزیر دارایی فرانسه هفته پیش، قبل از تازه ترین دور اعتراضات، گفت که کسب و کار رستوران ها 20 تا 50 درصد افت کرده است.
«فرانسوا آسیلین» سرپرست فدراسیون کسب و کارهای کوچک و متوسط، به روزنامه «دومیناش» گفت که اعتراضات برای این گروه 10 میلیارد یورو هزینه داشته است.
6. چه بر سر ماکرون خواهد آمد؟
رئیس جمهور فرانسه از سرمایه گذاران انتظار دارد او در حوزه اقتصادی کمک کنند اما هزینه های سیاسی اعتراضات مساله پیچیده ای است که می تواند او را از ادامه حضور در بالاترین سطح اداره کشور بازدارد. فرانسه تا سال 2022 انتخابات ریاست جمهوری نخواهد داشت اما محبوبیت ماکرون که در حال سقوط آزاد است، در انتخابات محلی و اروپایی محک می خورد؛ محکی که حکم مرگ و زندگی را خواهد داشت.
او می پنداشت اصلاحات وی در حوزه مالیات و کار تا سه چهار سال دیگر به ثمر می نشیند و در انتخابات آینده با دست پر دوباره کاندیدای ریاست جمهوری خواهد شد. در این شرایط پرالتهاب، پیش بینی می شود انتخابات پارلمان اروپا، شهرداری ها و مناطق محلی در فرانسه طی سال های 2019 و 2020 آینده خشنی را برای ماکرون رقم بزند.
معترضان، به ویژه احزاب مخالف مصمم هستند از تمام ظرفیت هایی که اعتراضات اخیر ایجاد کرده است به سود خود استفاده کنند. بنابراین آنها وعده های ماکرون را ناکافی دانسته اند. از سوی دیگر، رئیس جمهور فرانسه نیز امیدوار است که خستگی معترضان، طرح های هدفمند او و شروع تعطیلات سال نو میلادی جلیقه زردها را از ادامه اعتراض ها منصرف کند. شاید ماکرون نشانه های محکمی در دست دارد که آینده خوبی را پیش روی خود می بیند. اما لازم است که نگاهی به گذشته هم داشته باشد.
