رویارویی هواداران و مخالفان ولیعهد عربستان در عرصه بین المللی/ سفر خارجی بن سلمان در سایه قتل خاشقجی برایش گران تمام شود

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در تحلیلی در  روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم  نوشت: نمی دانیم پس از بازداشت یا اخراج تعداد زیادی از مشاوران شاهزاده«محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی به دلیل دست داشتن به شکل مستقیم یا غیر مستقیم در جنایت ترور«جمال خاشقجی» روزنامه نگار سعودی دقیقا چه کسانی اطراف وی هستند و به او مشاوره می دهند ولی چیزی که می دانیم این است که چه بسا این مشاوران زمانی که به وی نصحیت کرده و تشویق اش کردند که این سفر خارجی اش را  انجام دهد؛ سفری که از روز پنجشنبه با سفر به امارات آغاز کرد مشورت اشتباه به او دادند. قرار است سفر به سلمان کشورهای بحرین، مصر، تونس، الجزایر و موریتانی را شامل شود و ایستگاه پایانی آن بوینس آیرس پایتخت آرژانتین باشد که در آن جا در نشست سران کشورهای گروه بیست شرکت می کند.

پر واضح است که هدف از این سفر دوره ای وانمود کردن به این است که ولیعهد عربستان سعودی اهمیتی به واکنش های عربی و بین المللی ناشی از اتهامش به دست داشتن در عملیات ترور خاشقجی و شیوه شنیعی که این ترور صورت گرفت نمی دهد و همچنان اوست که حاکم کنونی عربستان سعودی به شمار می رود و با هیچ گونه خطر یا توطئه داخلی برای سرنگونی اش همانطور که در برخی رسانه های عربی یا خارجی مطرح شده است رو به رو نیست ولی چه بسا واکنش ها به این سفر نتایج کاملا برعکسی برایش به بار بیاورد زیرا مهمات واقعی مهیا می کند که چه بسا نمک بیشتری روی زخم ملتهب و در حال خونریزی می پاشد به ویژه آن که بسیاری هستند که در شوق شکار کردن این فرصت هستند.

بحثی در این نداریم که بخش حاشیه خلیج فارس (امارات و بحرین) و چه بسا مصر نیز امن است و هیچ مشکلی برای ولیعهد سعودی مسافر ایجاد نمی کند زیرا این کشورها در فهرست کشورهای همپیمان قرار دارند. بی تردید اوضاع در کشورهای دیگر مانند تونس، الجزایر و موریتانی چنین نخواهد بود زیرا در این کشورها احزاب سیاسی و نمایندگان پارلمان و نهادهای جامعه مدنی قوی و مخالفان سیاسی فعال و نیز رسانه های تأثیرگذار و افکار عمومی وجود دارد که هرگز از ولیعهد مسافر و حکومت کشورش و نیز سیاست های عربی و بین المللی خوششان نمی آید.

اکنون مشکل فقط محدود به قتل خاشقجی ، خفه کردن، ذوب کردن پس از تکه تکه کردنش به دست تیم مرگ که به طور اختصاصی به استانبول رفته بود تا این ماموریت را انجام دهد و بیشتر افرادش از نزدیکان بن سلمان هستند، نیست بلکه مشکل دیگر این است که عربستان و شخص شاهزاده محمد بن سلمان متهم به دست داشتن در هجمه عادی سازی روابط کشورهای حاشیه خلیج فارس با دولت اشغالگر اسرائیل است.

«دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا که مهمترین مدافع و حامی شاهزاده بن سلمان به شمار می رود مانند یک خرسی که صاحب خود را به قتل می رساند عمل کرد زمانی که فاش کرد اگر عربستان سعودی نبود اسرائیل به وجودش ادامه نمی داد و تأکید کرد که ماندن ولیعهد عربستان سعودی در مقامش در خدمت منافع آمریکا و اسرائیل است. ترامپ با این حرف هایش این ضرب المثل انگلیسی را به اذهان تداعی کرد که می گوید:« با وجود چنین دوستانی نیازی به دشمن نیست»

تا زمان نوشتن این سطرها عربستان سعودی بیانیه رسمی صادر نکرده است که تأکید کند شاهزاده بن سلمان به تونس، الجزایر یا موریتانی سفر می کند. کشورهای میزبان نیز سکوت اختیار کرده اند ولی نهادهای جامعه مدنی در این کشورها اعلام کرده اند که به شدت با این سفر مخالف هستند و این مخالفات را از طریق برگزاری تظاهرات و جمع آوری امضاهای میلیونی که نهادهای جامعه مدنی نقش مهمتر را در آن ایفا کردند، نشان دادند. چه بسا این مخالفت ها باعث لغو سفر بن سلمان به این کشورها شود و سکوت و پنهانکاری( دولت های شان و حکومت عربستان) در این حالت عمدی است.

بیشتر توصیح می دهیم و می گوییم که حقوقدانان الجزایری با این سفر مخالف کردند و در بیانیه ای که سندیکای آنها صادر کرد این سفر را یکی ازقسمت های سریال عادی سازی مسقتیم روابط با رژیم سارائیل است این در حالی است که یک سخنگوی جوانان الجزایری گفت که(الجزایری ها) به دلیل کشتار ملت یمن و ویرانی کشورهای منطقه مانند سوریه  و لیبی و ویرانی همه منطقه(توسط عربستان) با سفر بن سلمان مخالف اند. در موریتانی نیز «محمد ولد فال» رئیس جزب«الرفاه»تأکید کرد که احزاب سیاسی و بسیاری از شخصیت های فرهنگی و سندیکایی دعوت به تحریم سفر کردند. یک نماینده پارلمان تونس نیز پارچه نوشته ای داخل پارلمان بلند کرد که در آن نوشته بود« خوش نیامدی»بسیاری از فعالان جامعه مدنی تونس به شکل مطلق با سفر بن سلمان به کشورشان که قرار است سه شنبه –فردا- انجام شود مخالفت کردند. بیانیه مخالفان مصری در مخالفت با این سفر را نیز نباید فراموش کنیم. مخالفان مصری در این بیانیه سفر شاهزاده سعودی به مصر را با «چشم پوشی» حکومت مصر از جزایر «صنافیر» و « تیران»(و واگذاری شان به عربسان سعودی) مرتبط دانستند. البته این مساله تأیید سفر توسط هواداران حکومت مصر و چه بسا تظاهرات برای تأیید بن سلمان را نفی نمی کند.

چه بسا هنوز زود است که درباره اتفاق ها در راهروهای نشست گروه بیست در آرژانتین و سورپرایزهای آن که البته همه آنها منفی نیستند سخن گفت زیرا سه رهبر برجسته هستند که تمایل شان برای دیدار با ولیعهد عربستان سعودی در حاشیه این نشست را ابراز کردند (پوتین، ترامپ و اردوغان) ولی تمایل مشابهی از رهبران دیگر مانند «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه، «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان»، «ترزا می» نخست وزیر انگلیس علاوه بر « جاستین ترودو» نخست وزیر کانادا که روابط کشورش با ریاض همچنان به دلیل انتقاد از نقض حقوق بشر در عربستان متشنج است، ندیدیم. به همین دلیل سورپرایزهای مثبت و منفی وجود دارد ولی بسیاری منفی را محتمل تر می دانند.

ما تاکنون در برابر دو اردوگاه هستیم اولی را ترامپ رئیس جمهور آمریکا هدایت می کند و می خواهد صفحه ولیعهد عربستان را سفید کند و او را از جنایت ترور خاشقجی و همه پیامدهای آن تبرئه کند و اردوگاه دیگر می خواهد وی را مجرم معرفی کند و علیه او  و حکومت عربستان تحریم اعمال شود. اردوگاه دوم را تا کنون اردوغان رئیس جمهور ترکیه و اعضای برجسته در کنگره آمریکا و نیز  بیشتر رسانه های آمریکایی و اروپایی هدایت می کنند.

بحثی در این نداریم که پول سلاح قوی و چه بسا کفه اردوگاه اول را به لحاظ نظری سنگین می کند زیرا قرادادها بر اصول و ارزش های حقوق بشر در جهان غرب تقدم دارد ولی نباید جامعه مدنی و پارلمانی قوی که از حمایت رسانه های پرنفوذی مانند مجله «اکونومیست» و روزنامه «واشنگتن پست» و  روزنامه های انگلیسی«گاردین» و «ایندیپندنت» برخوردار است و همه اینها شاهزاده بن سلمان را مسئول اصلی جنایت ترور خاشقجی می دانند، دست کم گرفت.

سفر دوره ای بن سلمان در دو بخش عربی و بین المللی منجر به دو مساله می شود یا پذیرش وی و بازگشت دوباره اش به جامعه بین المللی با کمترین تلفات یا محاصره و چه بسا برکناری اش. اگر گزینه دیگری میان این دو وجود داشته باشد که بعید هم نیست این است که وی به شکل ضعیف و نه با قدرتی که قبلا داشت به کارش ادامه می دهد...پاسخ را به روزهای آینده واگذار می کنیم.