واکنش ها به ناپدید شدن و قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار مشهور و منتقد عربستان در کنسولگری این کشور در استانبول هر روز ابعاد تازه ای به خود می گیرد و ریاض را زیر تیغ تحریم و تنبیه قرار داده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، واکنش های جهانی به ناپدید شدن و قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار مشهور و منتقد عربستان در کنسولگری این کشور در استانبول هر روز ابعاد تازه ای به خود می گیرد و ریاض را زیر تیغ تحریم و تنبیه شدید قرار داده است.
در حالی که با ورود هیئت عربستانی به ترکیه برای انجام تحقیقات مشترک، ماجرای ناپدید شدن نویسنده و روزنامه نگار منتقد حکومت ریاض وارد مرحله تازه ای شده است واکنش های جهانی به این موضوع روز به روز ابعاد گسترده تری به خود می گیرد.
روسای جمهوری آمریکا و فرانسه که کشورهای شان از روابط تجاری خوب و گسترده ای با عربستان برخوردار است گرچه پیش از این رویکردی احتیاط آمیز را در این ماجرا اتخاذ کردند اما بالا گرفتن دامنه این رسوایی و فشار مجامع حقوق بشری در نهایت سبب شد تا با صراحت لهجه نسبت به این ماجرا موضع گیری کنند.
از سوی دیگر شواهد جدید مطرح شده توسط برخی منابع رسانه ای از جمله وجود نوارهای صوتی و ویدیویی که نقش ریاض را در این ماجرا برجسته می کند سبب شده تا بسیاری از شخصیت ها و نهادهای بین المللی خواستار تجدید نظر در روابط کشورها با عربستان شوند.
همچنین موج نارضایتی از ناپدید شدن روزنامه نگار عربستانی به محافل تجاری و اقتصادی نیز راه یافته و روز به روز در حال گسترده تر شدن است.
بسیاری از رسانه ها و مدعوین یک نشست تجاری که قرار است اول تا سوم آبان در ریاض برگزار شود پیشتر با اعلام انصراف، واکنشی معنی دار به رسوایی ناپدید شدن روزنامه نگار منتقد عربستانی از خود نشان دادند.
یورو نیوز گزارش داد که در تازه ترین واکنش ها از این دست، «ریچارد برانسون» میلیاردر انگلیسی اعلام کرده که برای تحت فشار قرار دادن عربستان جهت ارائه روشنگری بیشتر در خصوص ماجرای ناپدید شدن «جمال خاشقجی» تعدادی از پروژه های تجاری شرکت تحت ریاست خود را با ریاض به حال تعلیق در می آورد.
برانسون اعلام کرده است به همین دلیل در نشست اقتصادی ریاض که از آن به عنوان «داووس صحرا» نام برده می شود، شرکت نمی کند.
«دارا خسروشاهی» مدیر عامل شرکت «اوبر» ارزشمندترین شرکت نوپای تکنولوژی طی دو سال گذشته نیز از دیگر شخصیت های شناخته شده تجاری است که این نشست را تحریم کرده است.
به این افراد می توان «جیم کیم» رئیس بانک جهانی را نیز اضافه کرد که از انصراف خود برای شرکت در نشست اقتصادی ریاض خبر داده است.
تحریم احتمالی عربستان سعودی توسط انگلیس
روزنامه ایندیپندنت انگلیس در گزارشی خبر داد که دولت انگلیس فهرستی از مقامات و سران دولتی و امنیتی عربستان سعودی آماده می کند که پتانسل تحریم شدن را بر سر پرونده ناپدید شدن خاشقچی دارند.
یک منبع آگاه به ایندیپندنت گفته است که این فهرست در دست تهیه و تدوین، و منتظر نتایج تحقیقات در خصوص سرنوشت خاشقچی است.
وزارت خارجه و همچنین وزارت دارایی انگلیس مسئول تهیه این فهرست هستند. بر اساس قانونی که امسال تصویب شده، انگلیس می تواند مقامات خارجی ای را که در نقض حقوق بشر دخالت داشته باشند، تحریم کند. لندن همچنین می‌تواند با هماهنگی اتحادیه اروپا، تجارتش را با عربستان محدود، و یا مسافرت برخی اتباع سعودی به خاک خود را ممنوع کند.
تحریم رسانه ای نشست ریاض
برخی رسانه ها همسو با شخصیت های مطرح اقتصادی و تجاری جهان اقدام به تحریم نشست تجاری «ابتکار عمل برای سرمایه گذاری آینده» کرده اند که قرار است به میزبانی «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان در ریاض برگزار شود.
نشریه های «فاینانشیال تایمز، نیویورک تایمز و اکونومیست» از جمله این رسانه ها هستند که اعلام کرده اند خبرهای مربوط به این نشست را پوشش نخواهند داد.
«آریانا هافینگتون» بنیانگذار هافینگتون پست نیز از هیات مشورتی نشست «داووس در صحرا» کناره گیری کرده است.
«اندور راس سورکین» مجری شبکه «سی ان بی سی» که قرار بود اداره کننده سه جلسه نشست ریاض باشد نیز در صفحه توئیتر خود اعلام کرد که از ناپدید شدن جمال خاشقجی «آزرده خاطر» شده است و در این نشست شرکت نخواهد کرد.
سخنگوی روزنامه «لس آنجلس تایمز» نیز اعلام کرده است که «پاتریک سون شیونگ» صاحب این روزنامه که قرار بود در نشست تجاری «ابتکار عمل برای سرمایه گذاری آینده» سخنرانی کند در این اجلاس شرکت نخواهد کرد.
این در حالیست که روزنامه واشنگتن پست پیش از این با وسط کشیدن پای محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی به نوعی وی را مسئول ناپدید شدن روزنامه نگار عربستانی قلمداد کرده بود.
این روزنامه در سرمقاله شماره روز جمعه گذشته خود با اشاره به قلم انتقادی جمال خاشقجی نوشت: «انتقادهای او که در طول سال گذشته مطرح شد بی شک محمد بن سلمان را که تا سطح ولایت عهدی ارتقاء یافته رنجانده است. ولیعهد پس از به قدرت رسیدن ضمن تلاش برای مدرنیزه کردن کشورش کارزار گسترده ای را برای ساکت کردن ناراضیان و مخالفان به راه انداخت و تعداد زیادی را روانه زندان کرد که از این میان می توان به چهره های مذهبی، وبلاگ نویسان و کاربران شبکه های اجتماعی، روزنامه نگاران و نظامیان اشاره کرد.»
شرکت رسانه ای«نیکای» ژاپن نیز اعلام کرد که از مشارکت در پوشش رسانه ای نشست ریاض که قرار است به مدت سه روز و از 23 اکتبر برگزار شود، انصراف داده است.
خبرگزاری آمریکایی«بلومبرگ» نیز از مشارکت برای پوشش رسانه ای نشست ریاض انصراف داد اما تأکید کرد که اخبار رسیده از این نشست را به عنوان یک رسانه بزرگ که اخبار و حوادث منطقه را دنبال می کند، پوشش می دهد.
آمریکا
رئیس جمهور آمریکا که پس از اظهارات عجیب در باره اولویت داشتن منافع اقتصادی کشورش به سرنوشت یک روزنامه نگار زیر تیغ شدید انتقادها قرار گرفته بود سرانجام روز گذشته-شنبه- با تغییر موضع اعلام کرد در صورتی که عربستان پشت ماجرای ناپدید شدن جمال خاشقجی باشد «مجازات شدیدی» در انتظار این کشور خواهد بود.
دونالد ترامپ در ادامه یادآور شد که این مسئله بسیار مهم است زیرا فردی که ناپدید شده یک روزنامه نگار بوده است. رئیس جمهوری آمریکا در عین حال تصریح کرد به هیچ وجه با مسئله محدود کردن فروش سلاح به عربستان در صورت مقصر بودن این کشور موافق نیست.
فرانسه
«امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه موضوع ناپدید شدن روزنامه نگار منتقد عربستانی در استانبول را نگران کننده و در عین حال بسیار جدی توصیف کرد.
آقای ماکرون که با شبکه تلویزیونی فرانسه ۲۴ گفتگو می کرد یادآور شد: «این موضوع خیلی خیلی جدی است. من منتظر واضح شدن امور و روشن شدن حقیقت خواهم ماند.»
رئیس جمهور فرانسه در ادامه تصریح کرد برای کشورش سیاست نسبت به منافع اقتصادی اولویت بیشتری دارد و عربستان تنها یک شریک استراتژیک منطقه ای برای فرانسه است. امانوئل ماکرون در این گفتگو تاکید کرد عربستان هرگز یک مشتری بزرگ تجاری برای فرانسه نیست.
سازمان ملل
«آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد نیز با ابراز نگرانی شدید نسبت به آنچه بر سر روزنامه نگار منتقد عربستانی آمده هشدار داد که چنین مسائلی نباید تکرار و به یک امر عادی تبدیل شود. آقای گوترش در ادامه تاکید کرد سازمان ملل متحد تحولات مربوط به این واقعه را از نزدیک دنبال می کند و پیگیر سرنوشت جمال خاشقجی است.
رئیس صندوق بین المللی پول
«کریستین لاگارد» رئیس صندوق بین المللی پول در واکنش به این ماجرا اعلام کرد از واقعه روی داده شوکه شده و وحشت زده است.
رئیس فرانسوی صندوق بین المللی پول ضمن تاکید بر احترام به حقوق بشر و مسئله آزادی اطلاعات یادآور شد در حال حاضر قصدی برای تغییر برنامه خود جهت حضور در نشست ریاض ندارد.
خانم لاگارد در عین حال تصریح کرد خبرهای مربوط به این ماجرا را از نزدیک دنبال می کند و با توجه به آنچه در روزهای آینده روشن می شود در باره تصمیم قطعی خود جهت سفر به عربستان اظهار نظر خواهد کرد.
شبیه این سخنان را «استیون منوچین» وزیر خزانه داری آمریکا مطرح کرده است. آقای منوچین در این مورد گفته است که با توجه به شرایط فعلی در اجلاس ریاض شرکت می کند مگر آنکه اطلاعات تازه ای طی هفته آینده منتشر شد و شرایط را عوض کند.
سازمان عفو بین الملل
سازمان عفو بین الملل در تازه ترین واکنش خود عربستان سعودی را مسئول ناپدید شدن جمال خاشقجی معرفی کرده است.
«هبه مرایف» مسئول بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در این سازمان حقوق بشری روز شنبه در جریان یک کنفرانس خبری در بیروت با محکوم کردن جرائمی چون آدم ربایی و قتل ریاض را مسئول اصلی ناپدید شدن جمال خاشقجی معرفی کرد و از این کشور خواست افکار عمومی را در جریان سرنوشت روزنامه نگار منتقد عربستانی قرار دهد.
این در حالیست که با وجود تأکید مقامات امنیتی ترکیه مبنی بر به قتل رسیدن جمال خاشقجی، عربستان سعودی روز شنبه به صورت رسمی وجود هرگونه طرح و نقشه از سوی کشورش برای قتل این روزنامه نگار منتقد را منکر شد.
بنابر این گزارش، خاشقجی بنابر اعلام رسانه های ترکیه در ساعت 13 روز دوم اکتبر وارد کنسولگری عربستان سعودی در استانبول شده و از آن زمان به بعد خبری از وی در دست نیست. انجمن «خانه رسانه‌های عرب در ترکیه» نیز در این رابطه اعلام کرد که جمال خاشقجی نویسنده و روزنامه‌نگار منتقد دولت عربستان سعودی پس از ورود به کنسولگری این کشور در استانبول ناپدید شده است.
همان روز ناپدید شدن این نویسنده عربستانی «خدیجه» نامزد جمال خاشقجی به رسانه های جمعی گفت که پس از ورود آقای خاشقجی به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول، تقریبا تا نیمه شب منتظر مانده، اما خبری از بازگشت او نشده است.نامزد خاشقجی همچنین در واکنش به اخبار قتل وی گفت که وی این اخبار را باور نمی کند و منتظر نتایج تحقیقات دولت ترکیه می ماند.
ترکیه اعلام کرده است که ارزیابی ها اشاره به این دارد که جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده است و جسد وی به خارج از کنسولگری عربستان در استانبول منتقل شده است.
