به گزارش ایرنا، محرم در فرهنگ اسلامی یک تاریخ زنده و تحولی عمیق و انقلابی تاریخ ساز و سرفصل شروع حماسه های عاشورایی محسوب می شود، ماهی که غم و اندوهی بی پایان در فراق مظلوم ترین مخلوق پروردگار، عالم را فرا گرفت تا به یاد بشریت آورده شود که قرن ها پیش انسانی از نسل پاکان در راه رسیدن به سعادت حقیقی به پیکار با دشمنان دین مبین اسلام شتافت وآموزگار درس ایثار،شجاعت و ازخودگذشتگی در این عالم خاکی شد.
حادثه عظیم عاشورا یکی از مهم ترین تحولات سیاسی اجتماعی تاریخ بشریت و از رویدادهای بی نظیر در تداوم خط رسالت پیامبران الهی است که در آن روز سرور و سالار شهیدان امام حسین(ع) و اصحاب باوفایش که مصداق واقعی آگاهی و ایمان و فداکاری بودند به فیض شهادت نایل شدند تا دین مبین اسلام پایدار و استوار بماند.
براساس شواهد تاریخی پس از گذشت قرن ها از نهضت خونبار حسینی، نظیر چنین واقعه ای را در تاریخ هیچ مذهب و ملتی و در هیچ کشور و جامعه ای سراغ نداریم که یاد و خاطره آن در میان مردم همانند این حماسه زنده مانده و بگونه ای که بتازگی اتفاق افتاده مردم تحت تاثیر آن قرار بگیرند.
حادثه عاشورا و شهادت حضرت سیدالشهدا(ع) و یاران باوفایش به گونه ای است که گویا هر سال تازه و تاثیر آن در جامعه بیشتر می شود و مردم قدردان و علاقه مند به اهل بیت(ع) در ایران اسلامی بویژه در شهرستان گناوه در زنده نگه داشتن این روز از هیچ تلاشی فروگذاری نمی کنند.
شیفتگان اباعبدالله الحسین(ع) در این دیار از دیرباز براساس اعتقادات و آداب ورسوم برجای مانده از گذشتگان به مناسبت های مختلف مذهبی آیین های ویژه ای برگزار می کنند و دراین میان توفیقی نصیب آنان شده تا هر سال در ایام محرم با تدارک برنامه های مذهبی و آیین های سنتی برجای مانده از نیاکان خود که قدمت دیرینه دارد این ماه حسینی را پاس می دارند.
بعضی مرثیه خوانی می کنند، بعضی دیگر به سینه و زنجیرزنی می پردازند و برخی نیز تعزیه که ماندگارترین آیین عزاداری های ماه محرم دراین دیار است، اجرا می کنند.
آیین های عزاداری و سوگواری سید و سالار شهیدان در این شهرسان که مردمانش به تدین شهره هستند، آداب و رسوم منحصر بفردی دارد که در دیگر نقاط کشور کمتر وجود دارد.
این آیین ها هریک دارای ویژگی های نمایشی هستند که سبک سینه زنی، مجالس تعزیه روز عاشورا، نواخوانی، حجله قاسم، مختک گردانی، شام غریبان، صبح روسیاه، علم گردانی و سنج و دمام از مهم ترین آنهاست.
*تعزیه روز عاشورا آیین و نوای ماندگار عزاداری مردم *
یکی از آیین هایی که همه ساله در شهرهای استان بوشهر از جمله بندرهای گناوه و ریگ با استقبال پرشور دوستداران اهل بیت (ع) روبرو می شود، تعزیه روز عاشورا در این دیار است.
تعزیه در استان بوشهر از جمله شهرستان گناوه به لحاظ نمایشی بصورت 2 دسته شبیه خوانی و شبیه گردانی برگزار می شود و آنچه به عنوان تعزیه ارایه می شود و قدمت زیادی دارد، شبیه گردانی و اجرای نمایش نمادین از حماسه روز دهم محرم سال 61 هجری قمری است.
در این شیوه دسته ها با بیرون آوردن نمادین نعش، ذوالنجاح، حجله قاسم، کجاوه محمل زینب در نقاطی که تعیین شده می گردند تا آنچه در روز عاشورا بر سر اهل بیت (ع) آمده شبیه سازی کنند.
از بهترین شیوه اجرایی این نوع تعزیه در شهرهای گناوه و ریگ در شمال استان بوشهر می توان یاد کرد که پرشکوه ترین آن در روز عاشورا و در میدان 'طاق' بندرریگ مکانی است که بیش از یک قرن در آن واقعه حماسه خونین کربلا در قالب تعزیه بازسازی و به نمایش در می آید،
آداب و رسوم خاص مردم این بندر در ماه محرم بویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا جذابیت خاصی دارد طوری که از شهرها و روستاهای دور ونزدیک استان بوشهر و کسانی که از دیگر نقاط ایران آشنایی با این منطقه دارند روانه این بندر می شوند.
با این که تعزیه و تعزیه خوانی در بندرریگ سابقه فراوان دارد، اما این آیین بیشتر حالت عزاداری دارد و نشانگر تصویری نمادین از حادثه خونبار کربلاست.
در شب و روز عاشورا آیینهای این منطقه به اوج خود میرسد و دستههای سینهزنی و زنجیرزنی سنتی تا نیمههای شب در خیابان ها و مساجد به عزاداری می پردازند.
هر یک از عزاداران حسینی در این شب به جنب و وجوش افتاده و دست اندرکاران این آیین برای هرچه باشکوهتر برپایی تعزیه روز عاشورا، زمینه های لازم ازجمله نصب خیمه های نمادین و علم را در میدان طاق آماده و جلوه و نمای زیبایی به اجرای این صحنه ماندگار می دهند.
قبل از نمایش تعزیه شبیه خوانی در بندرریگ دعای ندبه برگزار و سپس حرکت هیات ها به سمت میدان طاق آغاز می شود.
روبرو شدن سپاه یزیدیان با یاران اباعبدالله الحسین (ع) از مهم ترین بخش تعزیه روز عاشورا در این بندر است که با رجز خوانی سران سپاه کفر، نمایش حادثه کربلا آغاز میشود.
بازیگران نقش یاران امام حسین (ع) که برای بیان شجاعت دلیرمردان کربلا لباس رزم برتن کردهاند، یکی پس ازدیگری به میدان میآیند و نمایش نبرد عاشورا را در اذهان تداعی میکنند.
دراین روز که تعزیه نبرد امام حسین (ع) ویارانش با سپاه کفر پایان مییابد، خیمهگاه نمادین سالار شهیدان به آتش کشیده میشود و بازیگران اهل بیت (ع) در محاصره دشمن راهی اسارت میشوند و هیات های عزاداری دور آن تجمع و به سروسینه می زنند.
حزن و اندوه جانکاهی عزاداران حاضر در میدان تعزیه را فرا میگیرد و دوستداران اباعبدالله الحسین (ع) از عمق وجود آنچه را در صحنه کربلا بر امام(ع)، یاران و اهل بیتش گذشت احساس کرده، در ذهن تداعی میکنند و به سر وسینه خود میزنند.
گرداندن حجله حضرت قاسم ابن الحسن (ع)، گهواره نمادین علی اصغر(ع)، برافراشتن بیرق و علم های سیاه ، تازیانه زدن اسرای کربلا و ورود هیات های سینه و دمام زنی سنتی از دیگر برنامه های تعزیه است.
اجرای آیین معنوی و عرفانی صبح رو سیاه از دیگر آیین دیدنی عاشقان ابا عبدالله الحسین (ع ) در بندر ریگ است که توسط مداحان و عزاداران در تمامی حسینیهها ومساجد این بندر برگزار میشود.
در این آیین که تا بامداد ادامه دارد، مرثیه خوانان به مرثیه سرایی می پردازند و نذری خانوادهها که شامل حلوا و نان سنتی (گرده) و شیر و قهوه است بین حاضران در مجلس توزیع میشود.
تعزیه روز عاشورا در بندرگناوه نیز که شباهتی به تعزیه بندرریگ دارد در بعدازظهر همان روز با حرکت هیات های عزاداری از محلات مختلف شهر به سمت محل برگزاری در روبروی گلزارشهدای این بندر آغاز و دوستداران اهل بیت (ع) در این روز سالروز شهادت حضرت امام حسین (ع) و یاران باوفایش با حزن و اندوه گرامی می دارند.
شهرستان گناوه در شمال مرکز استان بوشهر قراردارد.
6164/6043**
خبرنگار: نعمت الله بهروزی** انتشار دهنده: خدانظر خواجه
حادثه عظیم عاشورا یکی از مهم ترین تحولات سیاسی اجتماعی تاریخ بشریت و از رویدادهای بی نظیر در تداوم خط رسالت پیامبران الهی است که در آن روز سرور و سالار شهیدان امام حسین(ع) و اصحاب باوفایش که مصداق واقعی آگاهی و ایمان و فداکاری بودند به فیض شهادت نایل شدند تا دین مبین اسلام پایدار و استوار بماند.
براساس شواهد تاریخی پس از گذشت قرن ها از نهضت خونبار حسینی، نظیر چنین واقعه ای را در تاریخ هیچ مذهب و ملتی و در هیچ کشور و جامعه ای سراغ نداریم که یاد و خاطره آن در میان مردم همانند این حماسه زنده مانده و بگونه ای که بتازگی اتفاق افتاده مردم تحت تاثیر آن قرار بگیرند.
حادثه عاشورا و شهادت حضرت سیدالشهدا(ع) و یاران باوفایش به گونه ای است که گویا هر سال تازه و تاثیر آن در جامعه بیشتر می شود و مردم قدردان و علاقه مند به اهل بیت(ع) در ایران اسلامی بویژه در شهرستان گناوه در زنده نگه داشتن این روز از هیچ تلاشی فروگذاری نمی کنند.
شیفتگان اباعبدالله الحسین(ع) در این دیار از دیرباز براساس اعتقادات و آداب ورسوم برجای مانده از گذشتگان به مناسبت های مختلف مذهبی آیین های ویژه ای برگزار می کنند و دراین میان توفیقی نصیب آنان شده تا هر سال در ایام محرم با تدارک برنامه های مذهبی و آیین های سنتی برجای مانده از نیاکان خود که قدمت دیرینه دارد این ماه حسینی را پاس می دارند.
بعضی مرثیه خوانی می کنند، بعضی دیگر به سینه و زنجیرزنی می پردازند و برخی نیز تعزیه که ماندگارترین آیین عزاداری های ماه محرم دراین دیار است، اجرا می کنند.
آیین های عزاداری و سوگواری سید و سالار شهیدان در این شهرسان که مردمانش به تدین شهره هستند، آداب و رسوم منحصر بفردی دارد که در دیگر نقاط کشور کمتر وجود دارد.
این آیین ها هریک دارای ویژگی های نمایشی هستند که سبک سینه زنی، مجالس تعزیه روز عاشورا، نواخوانی، حجله قاسم، مختک گردانی، شام غریبان، صبح روسیاه، علم گردانی و سنج و دمام از مهم ترین آنهاست.
*تعزیه روز عاشورا آیین و نوای ماندگار عزاداری مردم *
یکی از آیین هایی که همه ساله در شهرهای استان بوشهر از جمله بندرهای گناوه و ریگ با استقبال پرشور دوستداران اهل بیت (ع) روبرو می شود، تعزیه روز عاشورا در این دیار است.
تعزیه در استان بوشهر از جمله شهرستان گناوه به لحاظ نمایشی بصورت 2 دسته شبیه خوانی و شبیه گردانی برگزار می شود و آنچه به عنوان تعزیه ارایه می شود و قدمت زیادی دارد، شبیه گردانی و اجرای نمایش نمادین از حماسه روز دهم محرم سال 61 هجری قمری است.
در این شیوه دسته ها با بیرون آوردن نمادین نعش، ذوالنجاح، حجله قاسم، کجاوه محمل زینب در نقاطی که تعیین شده می گردند تا آنچه در روز عاشورا بر سر اهل بیت (ع) آمده شبیه سازی کنند.
از بهترین شیوه اجرایی این نوع تعزیه در شهرهای گناوه و ریگ در شمال استان بوشهر می توان یاد کرد که پرشکوه ترین آن در روز عاشورا و در میدان 'طاق' بندرریگ مکانی است که بیش از یک قرن در آن واقعه حماسه خونین کربلا در قالب تعزیه بازسازی و به نمایش در می آید،
آداب و رسوم خاص مردم این بندر در ماه محرم بویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا جذابیت خاصی دارد طوری که از شهرها و روستاهای دور ونزدیک استان بوشهر و کسانی که از دیگر نقاط ایران آشنایی با این منطقه دارند روانه این بندر می شوند.
با این که تعزیه و تعزیه خوانی در بندرریگ سابقه فراوان دارد، اما این آیین بیشتر حالت عزاداری دارد و نشانگر تصویری نمادین از حادثه خونبار کربلاست.
در شب و روز عاشورا آیینهای این منطقه به اوج خود میرسد و دستههای سینهزنی و زنجیرزنی سنتی تا نیمههای شب در خیابان ها و مساجد به عزاداری می پردازند.
هر یک از عزاداران حسینی در این شب به جنب و وجوش افتاده و دست اندرکاران این آیین برای هرچه باشکوهتر برپایی تعزیه روز عاشورا، زمینه های لازم ازجمله نصب خیمه های نمادین و علم را در میدان طاق آماده و جلوه و نمای زیبایی به اجرای این صحنه ماندگار می دهند.
قبل از نمایش تعزیه شبیه خوانی در بندرریگ دعای ندبه برگزار و سپس حرکت هیات ها به سمت میدان طاق آغاز می شود.
روبرو شدن سپاه یزیدیان با یاران اباعبدالله الحسین (ع) از مهم ترین بخش تعزیه روز عاشورا در این بندر است که با رجز خوانی سران سپاه کفر، نمایش حادثه کربلا آغاز میشود.
بازیگران نقش یاران امام حسین (ع) که برای بیان شجاعت دلیرمردان کربلا لباس رزم برتن کردهاند، یکی پس ازدیگری به میدان میآیند و نمایش نبرد عاشورا را در اذهان تداعی میکنند.
دراین روز که تعزیه نبرد امام حسین (ع) ویارانش با سپاه کفر پایان مییابد، خیمهگاه نمادین سالار شهیدان به آتش کشیده میشود و بازیگران اهل بیت (ع) در محاصره دشمن راهی اسارت میشوند و هیات های عزاداری دور آن تجمع و به سروسینه می زنند.
حزن و اندوه جانکاهی عزاداران حاضر در میدان تعزیه را فرا میگیرد و دوستداران اباعبدالله الحسین (ع) از عمق وجود آنچه را در صحنه کربلا بر امام(ع)، یاران و اهل بیتش گذشت احساس کرده، در ذهن تداعی میکنند و به سر وسینه خود میزنند.
گرداندن حجله حضرت قاسم ابن الحسن (ع)، گهواره نمادین علی اصغر(ع)، برافراشتن بیرق و علم های سیاه ، تازیانه زدن اسرای کربلا و ورود هیات های سینه و دمام زنی سنتی از دیگر برنامه های تعزیه است.
اجرای آیین معنوی و عرفانی صبح رو سیاه از دیگر آیین دیدنی عاشقان ابا عبدالله الحسین (ع ) در بندر ریگ است که توسط مداحان و عزاداران در تمامی حسینیهها ومساجد این بندر برگزار میشود.
در این آیین که تا بامداد ادامه دارد، مرثیه خوانان به مرثیه سرایی می پردازند و نذری خانوادهها که شامل حلوا و نان سنتی (گرده) و شیر و قهوه است بین حاضران در مجلس توزیع میشود.
تعزیه روز عاشورا در بندرگناوه نیز که شباهتی به تعزیه بندرریگ دارد در بعدازظهر همان روز با حرکت هیات های عزاداری از محلات مختلف شهر به سمت محل برگزاری در روبروی گلزارشهدای این بندر آغاز و دوستداران اهل بیت (ع) در این روز سالروز شهادت حضرت امام حسین (ع) و یاران باوفایش با حزن و اندوه گرامی می دارند.
شهرستان گناوه در شمال مرکز استان بوشهر قراردارد.
6164/6043**
خبرنگار: نعمت الله بهروزی** انتشار دهنده: خدانظر خواجه
کپی شد