به گزارش ایرنا، خشکسالی های پی درپی بیش از یک دهه اخیر و برداشت و مصرف بی رویه آب به علت توسعه مزارع کشاورزی، استفاده از روشهای سنتی آبیاری و توسعه صنایع آب بر باعث شده تا به گفته مسئولان آب و کشاورزی استان بوشهر بیشتر منابع آبی و سفره های زیر زمینی دشت های این استان بشدت کاهش یابد طوریکه از سوی وزارت نیرو ممنوعه اعلام شده است.
همچنین آب بسیاری از دشت های این استان نیز شور شده و سطح سفره های زیر زمینی آب، دهها متر پایین رفته است، طوریکه کف شکنی چاه ها نیز نتیجه بخش نبوده و میزان آبدهی رودخانه ها نیز بشدت کاهش یافته است.
این وضعیت باعث شده تا برخی از باغهای نخیلات و مرکبات استان بوشهر خشک شود و مابقی باغها نیز در معرض خطر خشک شدن قرار گیرد.
در بخش آب آشامیدنی نیز با توجه به اینکه بیش از 90 درصد آب مصرفی مردم استان بوشهر از استانهای فارس و کهگیلویه و بویر احمد تامین می شود، کاهش منابع آبی در این استانها نیز سبب کاهش میزان انتقال آب از آنها به استان بوشهر شده و این وضعیت نیز نوبت بندی و افت فشار آب در شهرها و روستاها و تحمیل سختی های زیادی بر مردم این استان را در پی داشته است.
با به وجود آمدن مشکل کم آبی در استان بوشهر و پیش از رسیدن آن به مرحله بحران و وضعیت قرمز مسئولان این استان به فکر چاره اندیشی برای کاستن از شتاب حرکت آن افتادند، اگر چه با اجرای طرحهای کوتاه مدت تامین آب، فرهنگ سازی برای مصرف بهینه و جلوگیری از برداشت بی رویه ازمنابع آب تا اندازه ای توانسته از سرعت آن کم کند اما به علت ادامه و شدت خشکسالی ها حریف بحران نشدند و اکنون وضعیت آب استان بوشهر به وضعیت قرمز رسیده است.
تدوین سند چشم انداز و راهبردی آب استان تا افق سال 1420هجری شمسی، طرح تعادل بخشی آب، اجرای سامانه های آبیاری نوین و حذف روشهای سنتی،پرکردن چاه های غیرمجاز، اجرای طرحهای سد سازی و ذخیره آب، احداث آبشیرین کنها، اصلاح گونه ها و کاهش سطح زیر کشت، اجرای طرح الگوی کاشت، محدودیت و ممنوعیت صدور پروانه حفر و کف شکنی چاه، توسعه طرحهای آبخیزداری و تغذیه مصنوعی، فرهنگ سازی و اصلاح الگوی مصرف بهینه آب از جمله برنامه ها و اقدام های عمده مسئولان استان بوشهر در زمینه نجات از کم آبی است.
** سند چشم انداز 30 ساله آب استان بوشهر
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان بوشهر گفت: به منظور سیاست‌گذاری در تولید، مصرف آب و تصفیه فاضلاب سند چشم انداز آب استان بوشهر تدوین شد.
شاپوررجایی اظهار کرد: سند چشم انداز آب استان بوشهر به منظور سیاست‌گذاری در تولید، مصرف آب و تصفیه فاضلاب تدوین شده است.
وی با بیان اینکه امسال را رهبر معظم انقلاب اسلامی به نام اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل نام گذاری کردند افزود: براساس نامگذاری امسال به نام اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل در این ارتباط اقدامها و سیمای آب استان بوشهر تا افق 1420 در دو بخش سازه‌ای و غیر سازه‌ای بخوبی و روشنی طراحی شده است.
وی اظهار کرد: آب یکی از عناصر کلیدی در توسعه اجتماعی و اقتصادی است، هر چند منابع آب قابل دسترسی کم و بیش مقدار ثابتی است ولی تقاضای آب به لحاظ رشد جمعیت، صنعت و کشاورزی و سایر نیازها رو به افزایش است.
رجایی گفت: به همین دلیل به دستور نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه بوشهر با هماهنگی مدیریت مطالعات و بررسی های فنی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور تهیه سند چشم انداز آب این استان و نقشه راه آن بر مبنای تحقیقات و تجربیات علمی کارشناسان فنی، مشاوران و همکاران این شرکت و شرکت آب و فاضلاب استان تدوین شده است.
وی افزود: تدوین چشم انداز و نقشه راه توسعه آب و فاضلاب استان بوشهر برای نخستین بار در میان شرکت های آب و فاضلاب کشور انجام شده که مهمترین نتیجه به دست آمده از این سند تامین منابع پایدار آب است.
رجایی بیان کرد: در این سند چشم انداز، افق توسعه ای 30 ساله بخش آب و فاضلاب استان بوشهر بررسی و مشخص شده است.
وی اضافه کرد: همچنین دراین سند برنامه ریزی طرح های آب و فاضلاب آینده شهرها، حجم ذخیره، توسعه شبکه توزیع، تامین متوسط نیاز آبی، اصلاح و نوسازی شبکه آبرسانی شهرها، کاهش هدر رفت آب، احداث و نوسازی شبکه فاضلاب، احداث تصفیه خانه فاضلاب و استفاده بهینه از پساب فاضلاب با دقت بررسی و به رشته تحریر درآمده است.
وی افزود: سند چشم انداز و نقشه راه توسعه آب و فاضلاب استان بوشهر برای 9 شهرستان استان بوشهر تدوین شده است که طرح ها و نیازهای استان تا سال 1420 پیش بینی شده است.
رجایی بیان کرد: برای تدوین و نگارش این سند، کمیته های تخصصی و اجتماعی تشکیل و به مدت 17 ماه از سوی متخصصان و کارشناسان شرکت آب و فاضلاب استان بوشهر تدوین و نگارش شد.
**طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیر زمینی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: در شرایط کنونی اجرای طرح احیا و تعادل بخشی از مهمترین مصوبه های شورای عالی آب کشور است که متکی به منابع عمومی و دولت است و با تخصیص و نقدینگی ناچیز اعتبار، تعهدات این طرح به کندی پیش می رود.
رجایی، یکی از هدفهای اصلی طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیر زمینی را توقف روند افت سطح آب زیر زمینی در سال اول و احیا و برگشت به حالت اولیه در یک دوره 20 ساله عنوان کرد.
وی بیان کرد: محقق نشدن اعتبارات و نبود اراده جدی در مسئولان سیاسی و اجرایی موجب شده است نه تنها روند افت سطح آب زیر زمینی استان متوقف نشود بلکه در برخی از دشت های استان از جمله دهرود - تنگ ارم، بوشکان، طلحه، فاریاب، گلدشت، باغان، دشت پلنگ، جم و ریز این روند افت سیر صعودی به خود بگیرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: اگر چه طرح الگوی کشت دشت های استان، پهنه بندی کشت بویژه برای بخش زراعی به تصویب شورای حفاظت از منابع آب رسیده و به شهرستانها ابلاغ شده است اما بدلیل نبود اراده جمعی و ابزار قانونی کارآمد همین پهنه بندی رعایت نمی شود و سطح کشت در بیشتر دشت های استان به مراتب بیش از سهمیه مصوب و ابلاغی است.
وی تاکید کرد: همین مساله برنامه ریزان مدیریت منابع آب را از هدفهای اصلی خود در طرح احیا و تعادل بخشی دور می کند.
**اجرای سامانه های آبیاری نوین و حذف روشهای سنتی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: در یک سال گذشته 871 میلیون متر مکعب آب از منابع سطحی و زیر زمینی استان برای مصارف کشاورزی برداشت شده است.
رجایی افزود: استحصال از منابع زیر زمینی با 486 میلیون متر مکعب 56 درصد سهم آب کشاورزی را در استان به خود اختصاص داده است.
وی اظهار کرد: با وجود محدودیت شدید منابع آب زیر زمینی و استمرار افت سطح ایستایی، بیشترین فشار بر این منابع محدود وارد می شود.
رجایی بیان کرد: از 385 میلیون متر مکعب برداشت آب سطحی، شبکه آبیاری و زهکشی دالکی و آبپخش به ترتیب 170 و 138 میلیون متر مکعب نزدیک به 80 درصد مصرف آب سطحی استان را به خود اختصاص داده است.
وی گفت: شیوه آبیاری در توزیع آب سطحی بخش کشاورزی استان بیشتر به صورت سنتی و غرقابی و با زمان بسیار پائین انجام می شود به گونه ای که در شبکه شش هزار و 500 هکتاری آبپخش با 980 هزار اصله نخل 138 میلیون متر مکعب آب به باغ های استان اختصاص می یابد.
رجایی با اشاره به بهره وری بسیار پائین کاربرد آب در تولید محصول خرما، اظهارکرد: آب اختصاص یافته به هر هکتار 21هزار و230 مترمکعب یعنی به ازای هر اصله نخل 141 متر مکعب است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: اصلاح شیوه آبیاری نخیلات، یکی از ضرورت های انکار ناپذیر مدیریت آب و کشاورزی استان است که در قالب طرح' ارتقای بهره وری مصرف آب کشاورزی دشتستان' تهیه و پس از تصویب در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی استان از طریق مراجع ذیربط ملی در دست پیگیری است.
وی یادآو رشد: نتایج اولیه و برآورد های کارشناسی حاصل از اجرای این طرح مهم حیاتی حکایت از ارتقای بهره وری فیزیکی مصرف آب از 345 گرم به یکهزار و 300 گرم تولید محصول به ازای هر متر مکعب آب مصرفی و رشد 285 درصدی دارد.
رجایی گفت: علاوه بر این در شرایط موجود کشاورزان و باغداران به ازای مصرف هر متر مکعب آب پنج هزار و 290 ریال تولید نا خالص داشته و با اجرای این طرح به 53هزار ریال افزایش می یابد و به این صورت بهره وری اقتصادی آب از رشد بیش از 900 درصدی برخوردار می شود.
وی یادآور شد: در آمد حاصل از فروش محصول خرما و زراعت در زمین ها و باغ های زیر پوشش این طرح از یکهزار و 420 میلیارد ریال می تواند به 12هزار و 500 میلیارد ریال افزایش یابد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: براساس تفاهم نامه وزراتخانه های نیرو و جهاد کشاورزی شش هزار و 500 هکتار از نخیلات این استان در برنامه تغییر شیوه آبیاری از غرقابی و استخری به تحت فشار قرار گرفته است.
محمدتقی منوچهری افزود: بخشی از نخیلات شهرستان دشتستان که زیر شبکه آبیاری سد رییسعلی دلواری و نخلستان های تنگستان زیر شبکه آبیاری رودخانه باهوش اهرم قرار دارند، مشمول این طرح می شوند.
وی اضافه کرد: اکنون 170 هکتار از این مجموعه نخیلات مطالعه شده و به عنوان پایلوت زیرپوشش طرح تغییر شیوه آبیاری قرار می گیرند و مطالعات بقیه نخیلات نیز در دستور کار است.
منوچهری بیان کرد: در شیوه آبیاری غرقابی و استخری نخیلات دو تا سه بار در سال آبیاری می شوند ولی براساس این تفاهم نامه با تغییر شیوه آبیاری و استفاده از سیستم تحت فشار، نخلستان ها هر سه روز یک بار آبیاری می شوند.
وی یادآور شد: در شیوه غرقابی و استخری برای دو تا سه بار در سال 21 هزار مترمکعب آب در هکتار نخیلات استان بوشهر مصرف می شود ولی در آبیاری تحت فشار نخیلات که هر سه روز یکبار انجام می شود، در مجموع به میزان 12 هزار مترمکعب آب مصرف می شود.
منوچهری گفت: صرفه جویی در مصرف آب، افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصول از مزایای تغییر شیوه آبیاری نخیلات است.
منوچهری اضافه کرد: استان بوشهر با 38 هزار هکتار سطح زیر کشت نخیلات و تولید سالانه 165 هزار تن خرما دومین تولید کننده این محصول در کشور است.
معاون آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: با توجه به وضعیت بحران آب این سازمان آمادگی دارد بدون هیچ محدودیتی اراضی کشاورزی این استان را به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز کند.
منصور نوذری افزود: دراین ارتباط برای هرهکتار 56 میلیون ریال کمک بلاعوض دولتی معادل 85 درصد هزینه اجرای سیستم آبیاری تحت فشار پرداخت می شود.
وی اضافه کرد: تاکنون از 50 هزار هکتار زمین قابل کشت در استان بوشهر 23هزار هکتار آن زیر پوشش سیستم آبیاری تحت فشار قرار دارند.
نوذری بیان کرد: امسال برآورد این سازمان برای اجرای طرح های آبیاری تحت فشار در اراضی کشاورزی استان بوشهر پنج هزار هکتار است که دراین ارتباط 27 میلیارد ریال درخواست اعتبار شد و تاکنون هفت میلیارد ریال از این میزان تخصیص یافته است.
معاون آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر یادآورشد: با این وجود هیچ محدودیتی از نظر اعتباری یا سطح زیر پوشش در زمینه
اجرای طرح های آبیاری تحت فشار در این استان وجود ندارد.
وی گفت: یکی از طرحهای سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر برای جلوگیری از هدر رفت آب انتقال آب با لوله از منبع تا مزرعه است که در این ارتباط 40 میلیارد ریال اعتبار درنظرگرفته شده است و با تبادل موافقتنامه اجرایی می شود.
معاون آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر افزود: با اجرای طرح انتقال آب با لوله راندمان انتقال آب از چاه تا مزرعه 100 درصد افزایش می یابد.
**پرکردن چاه های غیرمجاز
مدیرعامل آب منطقه ای استان بوشهر گفت: بستن و پر کردن 800 حلقه چاه غیر مجاز از جمله تعهدهای سال جاری این شرکت و مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی دولت است که در هفت ماه امسال کمتر از10 درصد در استان پیشرفت داشته است.
رجایی افزود: همکاری نکردن مسئولان اجرایی استان و شهرستانها و نگرانی از برخی نارضایتی ها و مسائل اجتماعی مانع از تحقق هدفهای ابلاغی شده است.
وی اظهار کرد: ادامه فعالیت چاه های غیر مجاز منجر به استمرار حفر این نوع چاه ها می شود و این امر باعث می شود حتی چاه های مجاز نیز با مشکل روبه رو شوند.
وی یادآور شد: به همین دلیل میزان مراجعه بهره برداران برای تمدید و اصلاح پروانه های بهره برداری و رعایت سطح زیر کشت تحت تاثیر قرار گرفته است و با وجود صدور اخطاریه های مکرر بیش از70 درصد بهره برداران مجاز اقدام به تمدید پروانه های بهره برداری نکرده و پروژه اصلاح و تعدیل پروانه های بهره برداری با مانع جدی برخورد کرده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در باره تغییرات کیفی منابع آب استان گفت: برداشت مازاد برظرفیت آب تجدید پذیر و قابل برنامه ریزی سفره آب زیرزمینی و افت پیاپی سطح ایستایی در دشتهای استان بویژه دشت های نوار ساحلی، همجواری با رودخانه ها و منابع شور تغییر کیفی شدیدی را سبب شده است.
رجایی بیان کرد: در بخشی از دشتهای استان مانند آبدان، لمبدان و کنگان، بردخون، کاکی، چاهکوتاه و آبطویل، اهرم، سنا و چاگاه کاهش کیفیت آب بحدی است که امکان استفاده از این منابع دچار اختلال شده و بهره برداران به نصب دستگاههای نمک زدایی آب روی آورده اند.
وی افزود: تخلیه پساب و تلخاب این دستگاهها به زمین ها و آبراهه های پیرامونی به تشدید شوری و افزایش تصاعدی تغییرات کیفی وعوارض زیست محیطی منجر شده است و این امر هزینه های هنگفتی بربهره برداران تحمیل کرده است.
وی اضافه کرد: جایگزینی کشت روباز با کشتهای گلخانه ای و مکانیزه و استفاده از این آب برای توسعه مزرعه های آبزی پروری ضمن حفظ سقف تولید و تثبیت اشتغال بهره برداران در کیفیت آب نیز بهبود ایجاد می شود.
رجایی اظهار کرد: ادامه این وضع بحران منابع آب زیر زمینی را تشدید می کند زیرا نه تنها مسائل فرهنگی و اجتماعی بلکه روند موجود تامین اعتبار، نیز بردامنه بحران افزوده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در باره وضعیت آب شرب و صنعتی در این استان گفت: در یک سال گذشته بخش شرب و مصارف صنعتی، تجاری و خدماتی زیرپوشش شرکت های آب و فاضلاب شهری و روستایی ( صنایع غیر وابسته به وزارت نفت) 114 میلیون متر مکعب آب را به خود اختصاص داده است.
وی بیان کرد: شهرهای استان بوشهر 70 درصد و روستاها نیز30 درصد آب را مصرف می کنند.
**اجرای طرحهای سد سازی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: مطالعات سه طرح آبرسانی باغان با ظرفیت انتقال سالانه 8.1 میلیون متر مکعب، دشت پلنگ با ظرفیت 34.8 میلیون متر مکعب و نرگسی با ظرفیت 10 میلیون متر مکعب پایان یافته و برای گرفتن مصوبه های قانونی به شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور ارسال شده است.
وی افزود: در نظر است تامین مالی طرح های یاد شده به روش بی او تی صورت گرفته و با توجه به روند ساخت سه سد باغان، دشت پلنگ و دالکی ذخیره ای تامین کننده آب این طرح ها وارد فاز اجرایی شوند.
رجایی اظهار کرد: طرح های آبرسانی باغان به شهرستان جم با هدف تامین آب شرب بخش ریز و صنایع مستقر در شهرستان یاد شده عملیاتی می شود و پالایشگاه فجر جم بعنوان بزرگترین واحد صنعتی مستقر در شهرستان غالب هزینه اجرای خط انتقال و تاسیسات مربوطه را پذیرفته است.
مدیرعامل آب شرکت منطقه‌ای استان بوشهربا اشاره به آغاز عملیات اجرایی سد باغان افزود: اجرای بدنه سد باغان دشتی یکی از طرحهای مهم تامین منابع آب شیرین است که در استان بوشهر اجرایی می شود.
رجایی افزود: از سال گذشته کار احداث شبکه انحراف آب رودخانه باغان به طول 9 کیلومتر با هزینه 90 میلیارد ریال اعتبار آغاز و مورد بهره برداری قرار گرفت.
وی اضافه کرد: برای احداث سد باغان که توسط شرکت چینی ساخته می شود 332 میلیون 'یوان' ( واحد پول کشورچین) معادل یکهزارو 900 میلیارد ریال سرمایه گذاری می شود.
رجایی ادامه داد: با قراردی که با شرکت چینی امضا شد، مدت زمان اجرای این پروژه بسیار مهم در استان بوشهر 36 ماه است.
وی گفت: سد باغان دارای مخزن 600 هکتاری به طول 9 کیلومتر است که ارتفاع آن از کف رودخانه تا سطح زمین 54 متر، ظرفیت مخزن این سد24 میلیون متر مکعب است که دارای آب شیرین و با کیفیت بالایی است.
وی افزود: پنج میلیون متر مکعب از آب این سد حقآبه کشاورزی است که آب کشاورزی و صنعتی شهرستان دشتی را به طور کامل تامین می کند.
وی بیان کرد: سدهای دالکی و دشت پلنگ به ترتیب 90.7، 85 میلیارد ریال اعتبار مصوب دارند.
رجایی اظهار کرد: به دلیل تخصیص کمتر از 17 درصدی سال 1394 و ابلاغ نشدن تخصیص و نقدینگی اعتبارات در سال جاری روند اجرایی این سه سد مخزنی استان به کندی پیش رفته و از برنامه زمان بندی خود عقب افتاده است.
وی گفت: اگرچه تمام تلاش شرکت آب منطقه ای استان برتامین منابع مالی سد دالکی از فاینانس داخلی(ماده 5) و سدهای باغان و دشت پلنگ از محل فاینانس خارجی بوده است اما تاکنون موفقیت قابل توجهی در بخش اجرا نصیب این طرحها نشده است.
رجایی یادآور شد: باید با اختصاص اوراق مشارکت یا اسناد خزانه به اینگونه طرحها زمینه فعالیت اجرایی آنها فراهم شود.
وی افزود: سد تنگ ارم که با هدف تامین آب شرب اضطراری بخش ارم در دست اجراست از پیشرفت فیزیکی بالای 90 درصد برخوردار بوده و در زمستان سالجاری آبگیری می شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: خط آبرسانی سد تنگ ارم تا شهر تنگ ارم و روستاهای دهرود در تعهد شرکت آب و فاضلاب روستایی استان است و مراحل تشریفات مناقصه انتخاب پیمانکار سپری می شود.
وی افزود: علاوه بر مشکل جدی در کمبود اعتبارات و ابلاغ نکردن تخصیص طرحهای زیرساختی بخش آب استان بلاتکلیفی ساخت سدهای باهوش و خائیز نارضایتی و اعتراض گسترده باغداران شبکه آبیاری اهرم را در پی داشته است.
رجایی اظهار کرد: آبدهی رودخانه اهرم در ماههای گرم سال از اردیبهشت تا آذر ماه (شروع بارندگی سال آبی) بحدی کاهش یافته که هیچ آبی از سد انحرافی وارد کانالها نشده و باغداران در تنگنا و مشکل بی آبی قرار دارند.
وی یادآور شد: با توجه به اینکه بیش از یکهزار و 200 هکتار از باغ های شبکه آبیاری اهرم درمعرض خشکیدن قرار دارند باید به صورت اضطراری ساخت سد خائیز ازمحل اعتبار مدیریت بحران اجرا شود.
رجایی افزود: پیگیری زیادی به منظور تامین اعتبار ساخت دو سد باهوش و خائیز صورت گرفته ولی تاکنون نتیجه ای درپی نداشته است.
وی گفت: همزمان با مطالعه و اجرای سدهای بزرگ مخزنی استان طرحهای توسعه منابع آب برخی حوزه های آبریز داخلی مانند دهرود دشتستان، سنا و کاردنه دشتی، حوزه شبانکاره، دره کره بوشهر، شور چهارروستایی، دره گپ گناوه، رجدون و آردو برازجان و اخند عسلویه در دستور کار شرکت آب منطقه ای قرار دارند تا ضمن شناسایی ظرفیت های موجود زمینه بهره گیری از روان آبهای فصلی و برنامه ریزی برای استفاده از آنها فراهم شود.
رجایی یادآور شد: از مجموع تمام طرحهای وزارت نیرو پنج طرح تصویب شد که شامل سه طرح نیروگاهی و دو طرح احداث سد بود که این دو سد شامل باغان و دشت پلنگ در استان بوشهر است و مورد حمایت دولت قرار دارند.
استاندار بوشهر در باره وضعیت سدهای استان بوشهربا اشاره به رفع مشکلات سد باغان گفت: از پنج پروژه وزارت نیرو که شامل فاینانس شده اند 2 مورد سد شامل باغان و دشت پلنگ است که با اجرای آن مشکل آب شهرستانهای جنوبی استان برطرف می شود.
وی اظهار کرد: سد خائیز از جمله تصمیم های سفر رئیس جمهوری به استان بوشهر بود که طی سفر وزیرنیرو به استان قرار شد 300 میلیارد ریال اعتبار تخصیص یابد.
وی تصریح کرد: همچنین برای سد باهوش نیز کمیسیون 215 برنامه پنجم توسعه برای آن دریف اعتباری در نظر گرفته شده است.
سالاری در باره سد دالکی گفت: در جریان سفر وزیر نیرو به استان پیمانکار این پروژه تغییر و پیمانکاری با توان مالی بالا انتخاب شده و امید می رود عملیات اجرایی این پروژه با سرعت خوبی پیش رود.
وزیر نیرو نیز با اشاره به آغاز عملیات اجرایی ساخت سد مخزنی باغان در شهرستان دشتی افزود: این سد با حجم 32 میلیون متر مکعب و ارتفاع 56 متر در مدت 3 سال ساخته می شود.
حمید چیت چیان، هدف از اجرای سد باغان را تامین آب آشامیدنی مناطق ریز، انارستان، سرچشمه، روستای اطراف و نیز تامین آب پالایشگاه فجر جم عنوان کرد.
وی در باره سد دالکی دشتستان گفت: این سد 2 سال پیش براساس درخواست مردم منطقه و ضرورت آبیاری نخلستانها آغاز ولی به دنبال محدودیت‌های اعتبار مالی به سبب کاهش قیمت و صادرات نفت ومحدودیت‌های مالی دولت، تامین اعتبار برای آن امکان پذیر نشد و ساخت سد متوقف شد.
چیت چیان اظهار کرد: با توجه به اینکه تامین مالی از سوی پیمانکار قبلی پروژه سد دالکی انجام نشد تصمیم بر تغییر آن گرفته شد و طی سه ماه پیمانکار سد کرخه که دارای توانمندی مالی و تجهیزاتی بود انتخاب و بزودی تجهیز کارگاه می شود.
وی برضرورت سرعت بخشی در تکمیل سد دالکی تاکید و بیان کرد: ساخت سد دالکی در اولویت برنامه های وزارت نیرو قرار دارد.
وزیر نیرو با بیان اینکه خشکسالی در منطقه دشتستان مشکلاتی را به بار آورده است خاطرنشان کرد: زمانی این منطقه از سرسبزترین مناطق بود که به سبب خشکسالی 15 ساله، اکنون به ناحیه ای خشک و بی آب تبدیل شده است.
وی اظهار کرد: سرعت بخشی در ساخت سد دالکی از اولویتهای وزارت نیرو است که با انتخاب پیمانکار جدید و توانمند تلاش می شود این سد در بازه زمانی چهار ساله تکمیل و افتتاح شود.
وزیرنیروبا تاکید بر سرعت بخشی در روند ساخت سد دالکی افزود: برای تامین منابع آبی استان بوشهر سدهای این استان در اولویت ساخت قرار دارد بگونه‌ای که تامین اعتبارات این سدها در اولویت قرار دارد.
وی با تاکید برسرعت بخشی در اجرای طرحهای سدسازی استان بوشهر گفت: با توجه به اینکه استان بوشهر در منطقه خشک کشور قرار دارد برای تامین منابع آبی اجرای طرحهای سد سازی باید در اولویت قرار بگیرد.
چیت‌چیان افزود: کشور با محدودیت جدی منابع آب روبه‌روست و تحمل خشکسالی های پی درپی 15 ساله شرایط را برای بسیاری از مناطق ایران سخت کرده است.
وزیر نیرو در باره احداث سدهای مخزنی در استان بوشهر گفت: بزودی ساخت سد باهوش در تنگستان آغاز و عملیات اجرایی سد دالکی نیز شتاب می گیرد.
چیت‌چیان با اشاره به اجرای سد مخزنی باغان در شهرستان جم بیان کرد: احداث بدنه سد باغان اجرایی شد و عملیات اجرایی سد دشت پلنگ نیز سرعت بخشی می شود.
مدیرعامل شرکت مادر تخصصی منابع آب ایران نیز با بیان اینکه ساخت سدهای استان بوشهر متوقف نمی شود نیز افزود: اکنون ساخت برخی از سدهای کشور به سبب محدودیت منابع اعتباری متوقف شده که این مهم شامل سدهای استان بوشهر نیست.
محمد حاج رسولی‌ها تاکید کرد: با بررسی های انجام شده با تورم پنج سال گذشته دربخش آب کاهش اعتبارات وجود داشته ولی تلاش کرده ایم که برخی طرحها از جمله پروژه های استان بوشهر در روند اجرایی آن توقفی ایجاد نشود.
** استفاده از آب دریا با احداث آب شیرین کن
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در باره احداث آب شیرین در این استان اظهار کرد: آبشیرین کن های کنگان و بوشهر هر یک با ظرفیت تولید روزانه 10 هزار متر مکعب به ترتیب از سال 1394 و پاییز 1395وارد مدار بهره برداری و به منابع تولید آب استان اضافه شده اند.
رجایی گفت: این دو سایت آب شیرین کن سالانه 7.3میلیون متر مکعب ظرفیت تولید آب دارند و نزدیک به 6.5درصد از ظرفیت کلی تولید آب شرب این استان را تامین می کنند.
وی افزود: علاوه براین مجوز بهره داری و خرید تضمینی 75 هزار متر مکعب در روز از آب شیرین کن های جدید برای شهرها و روستاهای استان نیز گرفته شده است.
رجایی اظهار کرد: قرار داد آب شیرین کن 28هزار مترمکعبی در روز با سرمایه گذار منعقد و عملیات ساخت آن از آذر 1395 آغاز می شود.
وی یادآور شد: آب شیرین کن های 35هزار مترمکعبی در روز بوشهر، هفت هزار و 500 مترمکعبی نوار ساحلی تنگستان و چهار هزار و 500 مترمکعبی عسلویه نیز مراحل تشریفات قانونی انتخاب سرمایه گذار انجام و در سال جاری به مرحله عقد قرار داد و شروع عملیات اجرایی می رسد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: ظرفیت آب تولیدی از خطوط آبرسانی و منابع محلی استان 290 هزار متر مکعب در روز است که با اضافه شدن 95هزار مترمکعب تولید آب شرین کن های پنج گانه به 385هزار مترمکعب در روز افزایش می یابد.
رجایی اظهار کرد: علاوه بر فعال سازی سیستم های شیرین سازی آب دریا طرح های اضطراری متعددی با هدف جبران کمبود آب شرب استان تا زمان بهره برداری از طرح های آبرسانی در برنامه کاری استان قرار دارد.
وی بیان کرد: تامین آب مورد نیاز صنایع آب بر و خدمات مرتبط با تکیه به برداشت آب دریا جهت گیری شده است و در زمان حاضر بیش از 14 نقطه آبگیر در ساحل استان ایجاد و علاوه بر تامین آب صنعتی برای خنک سازی و مصارف صنعتی، سالانه بیش از 222 میلیون متر مکعب شیرین سازی آب برای مصارف صنعتی و خدمات مرتبط صورت می گیرد.
وی اظهار کرد: وزارت نیرو با هدف سامان بخشیدن به هر گونه برداشت آب از دریا، نظامنامه تخصیص آب را مصوب و ابلاغ کرده و همه بهره برداران فصلی و متقاضیان استفاده از آب دریا علاوه بر الزام به رعایت مطالبات و ارزیابی زیست محیطی، باید مجوز لازم از شرکت آب منطقه ای نیز داشته باشند.
وزیر نیرو در باره آب شیرین کن ها گفت: با برنامه ریزی های صورت گرفته، آب آشامیدنی مورد نیاز نوار مرزی سواحل جنوبی کشور با احداث ۵۰ آب شیرین کن در سواحل جنوبی دریاهای خلیج فارس و عمان تامین می شود.
چیت چیان افزود: در ایران یک صنعت جدید پایه ریزی شده که در قالب آن آب مورد نیاز مردم نوار ساحلی جنوب کشور با شیرین سازی آب دریا تامین خواهد شد.
وی در ارتباط با آغاز پروژه عملیات اجرایی آب شیرین کن سیراف شهرستان کنگان بیان کرد: در این منطقه به عنوان قطب صنعت انرژی کشور با احداث آب شیرین کن های پیش بینی شده آب مورد نیاز شهرها و روستاهای شهرستانهای جنوبی استان بوشهر تامین می شود.
وزیر نیرو یادآور شد: امید می رود با اجرای پروژه های پیش بینی شده برای تامین آب مورد نیاز مردم، صنایع و جمعیت ساکن در شهرستانهای جنوبی استان بوشهر توسعه و افزایش یابد.
** دیدگاههای مسئولان در باره وضعیت و مصرف آب در استان بوشهر
وزیر نیرو گفت: به دلیل کمبود منابع آب گاهی استانها باید به صورت مشترک از برخی پروژه های افتتاحی حوزه آب استفاده کنند.
چیت چیان اظهارکرد: بخش عمده ای از آب مورد نیاز استان بوشهر از استانهای فارس و کهگیلویه وبویراحمد تامین می شود و در این ارتباط با توجه به شرایط خاص اقلیمی و طبیعت کشور شرایط به نحوی است که از منابع آبی باید مشترک استفاده شود.
وی تاکید کرد: با رعایت موازین و قانون باید منابع آبی استانها به شکلی مدیریت شود که دچار بحران تامین آب نشویم.
استاندار بوشهر گفت: تامین منابع آب و جلوگیری از هدر رفت آن وظیفه دولت و اصلاح الگوی مصرف هم وظیفه مردم و فعالان این حوزه است.
وی در باره اعتبار هزینه شده در بخش آب استان بوشهر گفت: در دولت دهم یکهزارو 830 میلیارد ریال و در دولت یازدهم تاکنون سه هزارو 910 میلیارد ریال معادل دو برابر دولت قبل اعتبار از محل های مختلف در بخش آب این استان هزینه شده است.
سالاری اظهار کرد: این میزان اعتبار به غیر از اعتبار آب شیرین کن هاست که با سرمایه گذاری بخش خصوصی انجام می شود و دولت تعهد دارد سالی یکهزار میلیارد ریال برای خرید آب از محل ردیف ملی اعتبار برای استان بوشهر هزینه کند.
وی با اشاره به اینکه 90 درصد آب مورد نیاز استان بوشهر از خارج از این استان تامین می شود گفت: 60درصد این منابع از سد کوثر، 30 درصد شهر کازرون و 10 درصد از چاه های داخلی استان تامین می شود.
سالاری افزود: در سال 86، 245هزار مترمکعب آب در روز به استان بوشهر تحویل می شد که این میزان در سال 95، به 337 هزار مترمکعب رسیده است.
وی اظهار کرد: آب از شهرستان کازرون استان فارس از سه خط برای استان بوشهر تامین می شود که هم اکنون تنها دو خط فعال است و در سال 86 از این خط ها 110 هزار مترمکعب در روز آب تامین شد و امروز به حدود 84هزار مترمکعب رسیده است.
سالاری با اشاره به تامین استان از دو منبع رودخانه و چاههای کازرون گفت: چاههای کازرون به دلیل خشکسالی نیازمند حفاری و کف شکنی هستند که این کار با وجود مشکلات اجتماعی بسیار شدید به دلیل آسیب رسیدن به منابع و سفره های زیرزمینی در منطقه انجام شد.
وی بیان کرد: در بخش برداشت از رودخانه شاپور نیز به دلیل اینکه در فصل تابستان این آب برای کشاورزان آن منطقه حیاتی است با وجود نارضایتی کشاورزان ولی با همکاری مسئولان استان فارس صورت گرفت.
استاندار بوشهر گفت: هرچند خسارت انتقال این آب به مردم پرداخت شد ولی مردم منطقه کازرون معتقدند انتقال این آب منجر به تعطیلی کشاورزی آنان می شود و این خسارت همه درآمد قابل وصول آنان را تامین نمی کند.
وی تاکید کرد: با مصوبه شورای تامین و همکاری مسئولان روند برداشت آب از منبع کازرون برای استان بوشهر ادامه دارد که باید برای تابستان آینده در این زمینه فکری اساسی شود.
استاندار بوشهر یادآور شد: از خط کوثر نیز در سال 86، 97هزار مترمکعب آب برای استان بوشهر برداشت می شد که این میزان با افزایش دو برابری امروز به 198 هزار مترمکعب رسیده است.
وی گفت: برای جبران کاستی ها در استان پروژه تامین آب شیرین از آب دریا اجرا شد که هرچند پرهزینه است ولی نزدیک به 100 هزار مترمکعب از وزارت نیرو مجوز آبشیرین کن برای استان گرفته شده که از این میزان تاکنون 20 درصد معادل 20 هزار مترمکعب به تولید و بهره برداری رسیده است.
سالاری بیان کرد: علاوه براین برای افزایش تولید از منابع داخلی روی چاه های استان نیز اقداماتی انجام شده است.
وی یادآور شد: با توجه به خشکسالی های پی در پی تغییر محسوسی در برداشت چاههای استان دیده نشده به گونه ای که در سال 86، 37 هزار مترمکعب آب از مجموع چاههای این استان برداشت می شد که این میزان در سال 95 به 35هزار و 500 ترمکعب در روز رسیده است.
وی افزایش منابع آب استان، کاهش هدر رفت شبکه های انتقال، توزیع و افزایش ظرفیت مخازن را از جمله راهکارهای رفع مشکل کم آبی در استان بوشهر عنوان کرد.
سالاری یادآور شد: تلاش می شود با اجرای چند طرح عمرانی درحوزه آب، منابع تامین آب استان 1.5برابر شود و به میزان 166هزار مترمکعب برسد.
استاندار بوشهر گفت: در ابتدای فعالیت دولت یازدهم در سال 92 ظرفیت مخازن آب شهری استان بوشهر180هزار و 700 مترمکعب بود اما در سه سال گذشته 106هزار مترمکعب به مخازن آب شهری اضافه شده است و در بخش روستایی نیز 69هزار و 870مترمکعب ظرفیت مخازن آب روستایی است که بخش بزرگی از آن در دولت تدبیر و امید اضافه شده است.
وی افزود: حل مشکلات فرسودگی لوله های آب در دو سال امکان پذیر نیست اما بخشی عمده ای از افزایش دو برابری اعتبارها مربوط به نوسازی مخازن و لوله های آب است.
سالاری با بیان اینکه آب تصفیه خانه فاضلاب بوشهر برای مصرف آب شرب مناسب نیست، گفت: در جریان احداث دو نیروگاه جدید هسته ای در بوشهر 200 هزار مترمکعب آب تولید می شود.
استاندار بوشهر افزود: با توجه به میزان مصرف بالای آب از سوی بوشهریها و بحران کم آبی تنها راه مقابله با این مشکل اصلاح الگوی مصرف است.
سالاری افزود: سرانه مصرف آب در این استان در 10 سال اخیر164 لیتر در روز بوده است که از سرانه ملی( 157) لیتر بیشتر است.
وی اضافه کرد: در این شرایط حتی اگر منابع، ظرفیت مخزنها و تولید آب در استان بوشهر افزایش یابد با این شیوه مصرف، راه به جایی نخواهیم برد و مشکل آب در استان همچنان حل نشده باقی می ماند.
سالاری اظهار کرد: سرانه مصرف در استان بوشهر روبه افزایش است و در سالهایی که مصرف پایین آمده نیز در اثر کمبود منابع بوده و هیچ سالی وجود ندارد که با وجود تامین کامل منابع، 10 تا 15 درصد کاهش مصرف داشته باشیم.
وی بیان کرد: با وجود اینکه در زمان حاضر تولید آب در استان بوشهر60 درصد افزایش یافته ولی با افزایش الگوی مصرف باز هم مردم در مورد آب مشکل دارند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای بوشهر بیان کرد: سرانه تولید آب برای جوامع شهری و روستایی استان بوشهر به ترتیب 292 و 226 لیتر به ازای هر نفر در روز است که این سرانه در بخش شهری و روستایی به ترتیب 10 و 20 درصد بیش از سرانه تولید ملی است.
رجایی در باره وضعیت آب کشاورزی استان بوشهر بیان کرد: میانگین افت سطح ایستایی آب دشت های استان در نیمه نخست امسال نزدیک به 33 سانتی متر اندازه گیری شده است.
رجایی اضافه کرد: دشت های باغان با 267 سانتی متر، دهرود - تنگ ارم با 204، ریز 171، طلحه فاریاب 129، بوشکان 99، خون 39 و جم 97 سانتی متر بیشترین افت را به خود اختصاص داده اند.
وی گفت: تاخیر در شروع بارندگی فصل جاری، تکیه بیش از حد کشت خارج از فصل گوجه فرنگی به منابع زیر زمینی، استمرار آبیاری باغ های خرما و مرکبات فشار مضاعفی بر منابع زیر زمینی وارد کرده است و پیش بینی می شود میزان افت سطح آب در پاییز نیز مشابه تابستان با شیب تندی ادامه یابد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: استمرار معافیت بخش کشاورزی از پرداخت حق نظارت چاه ها و منابع آب زیر زمینی باعث برداشت بی رویه و بی ضابطه از این منابع حیاتی، عدم تلاش موثر برای ارتقای بهره وری مصرف آب در این بخش و ضعف بنیه مالی شرکت های آب منطقه ای در حفاظت و صیانت از منابع زیر زمینی شده است.
رجایی یادآور شد: برقراری دوباره حق نظارت از چاه های کشاورزی می تواند منجر به تامین منابع مالی و توجیه فنی و اقتصادی برای نصب کنتور بر چاه ها و تحویل حجمی آب به بهره برداران شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در باره اعتبارات این شرکت گفت: میزان اعتبارات مصوب ملی و استانی شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در سال جاری 497 میلیارد ریال است.
وی یادآور شد: شناخت ظرقیت بالقوه توسعه منابع آب استان منجر به برنامه ریزی صحیح استفاده از ظرفیت های تولید روان آب و بهره گیری از آنها خواهد شد.
رجایی افزود: کاهش تمرکز و برداشتن فشار از روی منابع آب زیرزمینی با بهره گیری و استفاده بهینه از ظرفیت تولید رواناب حوزه های کوچک و بزرگ استان از جمله هدفهای مطالعه و اجرای اینگونه طرحهاست.
وی اضافه کرد: مساحت حوزه های آبریز تحت مطالعه بیش از پنج هزار کیلومتر مربع و آورد سالانه آنها بیش از250میلیون مترمکعب در سال است.
مدیرعامل منطقه ای استان بوشهر گفت: از محل اعتبارات استانی امسال سد تنگ ارم آبگیری می شود.
رجایی افزود: تثبیت حقآبه های استان بوشهر از اقدامهای برجسته استان در سالهای گذشته است که با این کار مشکل انتقال آب تا حدودی برطرف می شود.
رجایی اظهار کرد: ساماندهی روان آبهای فصلی، وصل نکردن هیچ صنعت آب بر در استان به خطوط انتقال آب و آبیاری نکردن فضای سبز شهری از آب شیرینی که با زحمت زیاد تامین می شود از جمله اقدامات و کارهای در دست اجرای این شرکت در استان بوشهر است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان بوشهر نیز با بیان اینکه 50درصد شهرهای استان بوشهر بیش از استاندارد مخازن آب برای آنها تهیه شده است افزود: 32شهر در استان بوشهر زیرپوشش آب و فاضلاب شهری قرار دارند که 16 شهربالای استاندارد مخزن دارند و برای هشت شهر دیگر مخازن در دست ساخت است.
وی یادآور شد: در زمان حاضر 75درصد مخازن شهرهای استان بوشهر به صورت استاندارد تکمیل می شود.
یاکیده با تاکید برضرورت صرفه جویی در مصرف آب گفت: 6 درصد خانوارهای شهری در استان بوشهر 40 متر مکعب در ماه آب مصرف می کنند.
وی اضافه کرد: هم اکنون بیش از 90 درصد آب آشامیدنی مورد نیاز بوشهر از استانهای فارس و کهگیلویه و بویر احمد تامین می شود.
یاکیده ادامه داد: خشکسالی های اخیر و کاهش منابع آبی در استان بوشهر و استانهای همجوار مشکلاتی در تامین آب آشامیدنی مردم این استان ایجاد کرده است.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: براساس آمارهای آب منطقه ای 90 درصد آب استان در بخش کشاورزی مصرف می شود ولی با توجه به هدر رفت و تبخیر آب تنها 60 تا 70 درصد این آب در بخش کشاورزی مصرف می شود.
منصور نوذری افزود: هم اکنون 137 رشته قنات در استان بوشهر وجود دارد که 110 رشته آن فعال است.
معاون آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: 150دهنه چشمه و 13هزار حلقه چاه از دیگر منابع تامین آبهای زیرزمینی استان بوشهر است.
وی بیان کرد: بیشتر کشاورزی استان بوشهر به دلیل پراکندگی به آبهای زیرزمینی وابسته هستند به غیر از دشتستان و بخشی از نخیلات تنگستان که از آبهای سطحی استفاده می کنند.
نوذری در باره آبهای سطحی استان بوشهر اظهار کرد: رودخانه های شاپور، دالکی و باهوش اهرم آبهای سطحی استان بوشهر هستند که شبکه های آبیاری زه کشی نخیلات استان بوشهر تحت پوشش این رودخانه ها است.
معاون آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر افزود: با توجه به اینکه مدیریت استفاده از منابع آبهای زیرزمینی با کشاورز است با استفاده از سیستم های آبیاری نوین می توان راندمان آب را بین 70 تا 90 درصد افزایش داد این درحالی است که در شیوه سنتی راندمان آب بین 30 تا 35 درصد است.
معاون آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: شبکه آبیاری و زهکشی پایین دست سد رئیسعلی دلواری یکی از ویژگی های این سد است و امسال برای اجرای کانال های آبرسان زیر دست این سد14 میلیارد و 500 میلیون ریال اعتبار مصوب شده که تاکنون سه میلیارد و 600 میلیون ریال آن تخصیص یافته است.
وی یادآور شد: اراضی پایین دست سد رئیسعلی دلواری با توجه به وجود آب موردنیاز با ایجاد پمپ های لازم می تواند به تحت فشار تبدیل شود.
نوذری گفت: هشت هزار و 300 هکتار اراضی پایین دست سد رئیسعلی دلواری قابلیت تبدیل به آبیاری تحت فشار را دارد.
6047/6043** خبرنگار: موناعیدان* انتشاردهنده: خدانظرخواجه
منبع : ایرنا
انتهای پیام همچنین آب بسیاری از دشت های این استان نیز شور شده و سطح سفره های زیر زمینی آب، دهها متر پایین رفته است، طوریکه کف شکنی چاه ها نیز نتیجه بخش نبوده و میزان آبدهی رودخانه ها نیز بشدت کاهش یافته است.
این وضعیت باعث شده تا برخی از باغهای نخیلات و مرکبات استان بوشهر خشک شود و مابقی باغها نیز در معرض خطر خشک شدن قرار گیرد.
در بخش آب آشامیدنی نیز با توجه به اینکه بیش از 90 درصد آب مصرفی مردم استان بوشهر از استانهای فارس و کهگیلویه و بویر احمد تامین می شود، کاهش منابع آبی در این استانها نیز سبب کاهش میزان انتقال آب از آنها به استان بوشهر شده و این وضعیت نیز نوبت بندی و افت فشار آب در شهرها و روستاها و تحمیل سختی های زیادی بر مردم این استان را در پی داشته است.
با به وجود آمدن مشکل کم آبی در استان بوشهر و پیش از رسیدن آن به مرحله بحران و وضعیت قرمز مسئولان این استان به فکر چاره اندیشی برای کاستن از شتاب حرکت آن افتادند، اگر چه با اجرای طرحهای کوتاه مدت تامین آب، فرهنگ سازی برای مصرف بهینه و جلوگیری از برداشت بی رویه ازمنابع آب تا اندازه ای توانسته از سرعت آن کم کند اما به علت ادامه و شدت خشکسالی ها حریف بحران نشدند و اکنون وضعیت آب استان بوشهر به وضعیت قرمز رسیده است.
تدوین سند چشم انداز و راهبردی آب استان تا افق سال 1420هجری شمسی، طرح تعادل بخشی آب، اجرای سامانه های آبیاری نوین و حذف روشهای سنتی،پرکردن چاه های غیرمجاز، اجرای طرحهای سد سازی و ذخیره آب، احداث آبشیرین کنها، اصلاح گونه ها و کاهش سطح زیر کشت، اجرای طرح الگوی کاشت، محدودیت و ممنوعیت صدور پروانه حفر و کف شکنی چاه، توسعه طرحهای آبخیزداری و تغذیه مصنوعی، فرهنگ سازی و اصلاح الگوی مصرف بهینه آب از جمله برنامه ها و اقدام های عمده مسئولان استان بوشهر در زمینه نجات از کم آبی است.
** سند چشم انداز 30 ساله آب استان بوشهر
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان بوشهر گفت: به منظور سیاست‌گذاری در تولید، مصرف آب و تصفیه فاضلاب سند چشم انداز آب استان بوشهر تدوین شد.
شاپوررجایی اظهار کرد: سند چشم انداز آب استان بوشهر به منظور سیاست‌گذاری در تولید، مصرف آب و تصفیه فاضلاب تدوین شده است.
وی با بیان اینکه امسال را رهبر معظم انقلاب اسلامی به نام اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل نام گذاری کردند افزود: براساس نامگذاری امسال به نام اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل در این ارتباط اقدامها و سیمای آب استان بوشهر تا افق 1420 در دو بخش سازه‌ای و غیر سازه‌ای بخوبی و روشنی طراحی شده است.
وی اظهار کرد: آب یکی از عناصر کلیدی در توسعه اجتماعی و اقتصادی است، هر چند منابع آب قابل دسترسی کم و بیش مقدار ثابتی است ولی تقاضای آب به لحاظ رشد جمعیت، صنعت و کشاورزی و سایر نیازها رو به افزایش است.
رجایی گفت: به همین دلیل به دستور نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه بوشهر با هماهنگی مدیریت مطالعات و بررسی های فنی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور تهیه سند چشم انداز آب این استان و نقشه راه آن بر مبنای تحقیقات و تجربیات علمی کارشناسان فنی، مشاوران و همکاران این شرکت و شرکت آب و فاضلاب استان تدوین شده است.
وی افزود: تدوین چشم انداز و نقشه راه توسعه آب و فاضلاب استان بوشهر برای نخستین بار در میان شرکت های آب و فاضلاب کشور انجام شده که مهمترین نتیجه به دست آمده از این سند تامین منابع پایدار آب است.
رجایی بیان کرد: در این سند چشم انداز، افق توسعه ای 30 ساله بخش آب و فاضلاب استان بوشهر بررسی و مشخص شده است.
وی اضافه کرد: همچنین دراین سند برنامه ریزی طرح های آب و فاضلاب آینده شهرها، حجم ذخیره، توسعه شبکه توزیع، تامین متوسط نیاز آبی، اصلاح و نوسازی شبکه آبرسانی شهرها، کاهش هدر رفت آب، احداث و نوسازی شبکه فاضلاب، احداث تصفیه خانه فاضلاب و استفاده بهینه از پساب فاضلاب با دقت بررسی و به رشته تحریر درآمده است.
وی افزود: سند چشم انداز و نقشه راه توسعه آب و فاضلاب استان بوشهر برای 9 شهرستان استان بوشهر تدوین شده است که طرح ها و نیازهای استان تا سال 1420 پیش بینی شده است.
رجایی بیان کرد: برای تدوین و نگارش این سند، کمیته های تخصصی و اجتماعی تشکیل و به مدت 17 ماه از سوی متخصصان و کارشناسان شرکت آب و فاضلاب استان بوشهر تدوین و نگارش شد.
**طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیر زمینی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: در شرایط کنونی اجرای طرح احیا و تعادل بخشی از مهمترین مصوبه های شورای عالی آب کشور است که متکی به منابع عمومی و دولت است و با تخصیص و نقدینگی ناچیز اعتبار، تعهدات این طرح به کندی پیش می رود.
رجایی، یکی از هدفهای اصلی طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیر زمینی را توقف روند افت سطح آب زیر زمینی در سال اول و احیا و برگشت به حالت اولیه در یک دوره 20 ساله عنوان کرد.
وی بیان کرد: محقق نشدن اعتبارات و نبود اراده جدی در مسئولان سیاسی و اجرایی موجب شده است نه تنها روند افت سطح آب زیر زمینی استان متوقف نشود بلکه در برخی از دشت های استان از جمله دهرود - تنگ ارم، بوشکان، طلحه، فاریاب، گلدشت، باغان، دشت پلنگ، جم و ریز این روند افت سیر صعودی به خود بگیرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: اگر چه طرح الگوی کشت دشت های استان، پهنه بندی کشت بویژه برای بخش زراعی به تصویب شورای حفاظت از منابع آب رسیده و به شهرستانها ابلاغ شده است اما بدلیل نبود اراده جمعی و ابزار قانونی کارآمد همین پهنه بندی رعایت نمی شود و سطح کشت در بیشتر دشت های استان به مراتب بیش از سهمیه مصوب و ابلاغی است.
وی تاکید کرد: همین مساله برنامه ریزان مدیریت منابع آب را از هدفهای اصلی خود در طرح احیا و تعادل بخشی دور می کند.
**اجرای سامانه های آبیاری نوین و حذف روشهای سنتی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: در یک سال گذشته 871 میلیون متر مکعب آب از منابع سطحی و زیر زمینی استان برای مصارف کشاورزی برداشت شده است.
رجایی افزود: استحصال از منابع زیر زمینی با 486 میلیون متر مکعب 56 درصد سهم آب کشاورزی را در استان به خود اختصاص داده است.
وی اظهار کرد: با وجود محدودیت شدید منابع آب زیر زمینی و استمرار افت سطح ایستایی، بیشترین فشار بر این منابع محدود وارد می شود.
رجایی بیان کرد: از 385 میلیون متر مکعب برداشت آب سطحی، شبکه آبیاری و زهکشی دالکی و آبپخش به ترتیب 170 و 138 میلیون متر مکعب نزدیک به 80 درصد مصرف آب سطحی استان را به خود اختصاص داده است.
وی گفت: شیوه آبیاری در توزیع آب سطحی بخش کشاورزی استان بیشتر به صورت سنتی و غرقابی و با زمان بسیار پائین انجام می شود به گونه ای که در شبکه شش هزار و 500 هکتاری آبپخش با 980 هزار اصله نخل 138 میلیون متر مکعب آب به باغ های استان اختصاص می یابد.
رجایی با اشاره به بهره وری بسیار پائین کاربرد آب در تولید محصول خرما، اظهارکرد: آب اختصاص یافته به هر هکتار 21هزار و230 مترمکعب یعنی به ازای هر اصله نخل 141 متر مکعب است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: اصلاح شیوه آبیاری نخیلات، یکی از ضرورت های انکار ناپذیر مدیریت آب و کشاورزی استان است که در قالب طرح' ارتقای بهره وری مصرف آب کشاورزی دشتستان' تهیه و پس از تصویب در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی استان از طریق مراجع ذیربط ملی در دست پیگیری است.
وی یادآو رشد: نتایج اولیه و برآورد های کارشناسی حاصل از اجرای این طرح مهم حیاتی حکایت از ارتقای بهره وری فیزیکی مصرف آب از 345 گرم به یکهزار و 300 گرم تولید محصول به ازای هر متر مکعب آب مصرفی و رشد 285 درصدی دارد.
رجایی گفت: علاوه بر این در شرایط موجود کشاورزان و باغداران به ازای مصرف هر متر مکعب آب پنج هزار و 290 ریال تولید نا خالص داشته و با اجرای این طرح به 53هزار ریال افزایش می یابد و به این صورت بهره وری اقتصادی آب از رشد بیش از 900 درصدی برخوردار می شود.
وی یادآور شد: در آمد حاصل از فروش محصول خرما و زراعت در زمین ها و باغ های زیر پوشش این طرح از یکهزار و 420 میلیارد ریال می تواند به 12هزار و 500 میلیارد ریال افزایش یابد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: براساس تفاهم نامه وزراتخانه های نیرو و جهاد کشاورزی شش هزار و 500 هکتار از نخیلات این استان در برنامه تغییر شیوه آبیاری از غرقابی و استخری به تحت فشار قرار گرفته است.
محمدتقی منوچهری افزود: بخشی از نخیلات شهرستان دشتستان که زیر شبکه آبیاری سد رییسعلی دلواری و نخلستان های تنگستان زیر شبکه آبیاری رودخانه باهوش اهرم قرار دارند، مشمول این طرح می شوند.
وی اضافه کرد: اکنون 170 هکتار از این مجموعه نخیلات مطالعه شده و به عنوان پایلوت زیرپوشش طرح تغییر شیوه آبیاری قرار می گیرند و مطالعات بقیه نخیلات نیز در دستور کار است.
منوچهری بیان کرد: در شیوه آبیاری غرقابی و استخری نخیلات دو تا سه بار در سال آبیاری می شوند ولی براساس این تفاهم نامه با تغییر شیوه آبیاری و استفاده از سیستم تحت فشار، نخلستان ها هر سه روز یک بار آبیاری می شوند.
وی یادآور شد: در شیوه غرقابی و استخری برای دو تا سه بار در سال 21 هزار مترمکعب آب در هکتار نخیلات استان بوشهر مصرف می شود ولی در آبیاری تحت فشار نخیلات که هر سه روز یکبار انجام می شود، در مجموع به میزان 12 هزار مترمکعب آب مصرف می شود.
منوچهری گفت: صرفه جویی در مصرف آب، افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصول از مزایای تغییر شیوه آبیاری نخیلات است.
منوچهری اضافه کرد: استان بوشهر با 38 هزار هکتار سطح زیر کشت نخیلات و تولید سالانه 165 هزار تن خرما دومین تولید کننده این محصول در کشور است.
معاون آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: با توجه به وضعیت بحران آب این سازمان آمادگی دارد بدون هیچ محدودیتی اراضی کشاورزی این استان را به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز کند.
منصور نوذری افزود: دراین ارتباط برای هرهکتار 56 میلیون ریال کمک بلاعوض دولتی معادل 85 درصد هزینه اجرای سیستم آبیاری تحت فشار پرداخت می شود.
وی اضافه کرد: تاکنون از 50 هزار هکتار زمین قابل کشت در استان بوشهر 23هزار هکتار آن زیر پوشش سیستم آبیاری تحت فشار قرار دارند.
نوذری بیان کرد: امسال برآورد این سازمان برای اجرای طرح های آبیاری تحت فشار در اراضی کشاورزی استان بوشهر پنج هزار هکتار است که دراین ارتباط 27 میلیارد ریال درخواست اعتبار شد و تاکنون هفت میلیارد ریال از این میزان تخصیص یافته است.
معاون آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر یادآورشد: با این وجود هیچ محدودیتی از نظر اعتباری یا سطح زیر پوشش در زمینه
اجرای طرح های آبیاری تحت فشار در این استان وجود ندارد.
وی گفت: یکی از طرحهای سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر برای جلوگیری از هدر رفت آب انتقال آب با لوله از منبع تا مزرعه است که در این ارتباط 40 میلیارد ریال اعتبار درنظرگرفته شده است و با تبادل موافقتنامه اجرایی می شود.
معاون آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر افزود: با اجرای طرح انتقال آب با لوله راندمان انتقال آب از چاه تا مزرعه 100 درصد افزایش می یابد.
**پرکردن چاه های غیرمجاز
مدیرعامل آب منطقه ای استان بوشهر گفت: بستن و پر کردن 800 حلقه چاه غیر مجاز از جمله تعهدهای سال جاری این شرکت و مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی دولت است که در هفت ماه امسال کمتر از10 درصد در استان پیشرفت داشته است.
رجایی افزود: همکاری نکردن مسئولان اجرایی استان و شهرستانها و نگرانی از برخی نارضایتی ها و مسائل اجتماعی مانع از تحقق هدفهای ابلاغی شده است.
وی اظهار کرد: ادامه فعالیت چاه های غیر مجاز منجر به استمرار حفر این نوع چاه ها می شود و این امر باعث می شود حتی چاه های مجاز نیز با مشکل روبه رو شوند.
وی یادآور شد: به همین دلیل میزان مراجعه بهره برداران برای تمدید و اصلاح پروانه های بهره برداری و رعایت سطح زیر کشت تحت تاثیر قرار گرفته است و با وجود صدور اخطاریه های مکرر بیش از70 درصد بهره برداران مجاز اقدام به تمدید پروانه های بهره برداری نکرده و پروژه اصلاح و تعدیل پروانه های بهره برداری با مانع جدی برخورد کرده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در باره تغییرات کیفی منابع آب استان گفت: برداشت مازاد برظرفیت آب تجدید پذیر و قابل برنامه ریزی سفره آب زیرزمینی و افت پیاپی سطح ایستایی در دشتهای استان بویژه دشت های نوار ساحلی، همجواری با رودخانه ها و منابع شور تغییر کیفی شدیدی را سبب شده است.
رجایی بیان کرد: در بخشی از دشتهای استان مانند آبدان، لمبدان و کنگان، بردخون، کاکی، چاهکوتاه و آبطویل، اهرم، سنا و چاگاه کاهش کیفیت آب بحدی است که امکان استفاده از این منابع دچار اختلال شده و بهره برداران به نصب دستگاههای نمک زدایی آب روی آورده اند.
وی افزود: تخلیه پساب و تلخاب این دستگاهها به زمین ها و آبراهه های پیرامونی به تشدید شوری و افزایش تصاعدی تغییرات کیفی وعوارض زیست محیطی منجر شده است و این امر هزینه های هنگفتی بربهره برداران تحمیل کرده است.
وی اضافه کرد: جایگزینی کشت روباز با کشتهای گلخانه ای و مکانیزه و استفاده از این آب برای توسعه مزرعه های آبزی پروری ضمن حفظ سقف تولید و تثبیت اشتغال بهره برداران در کیفیت آب نیز بهبود ایجاد می شود.
رجایی اظهار کرد: ادامه این وضع بحران منابع آب زیر زمینی را تشدید می کند زیرا نه تنها مسائل فرهنگی و اجتماعی بلکه روند موجود تامین اعتبار، نیز بردامنه بحران افزوده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در باره وضعیت آب شرب و صنعتی در این استان گفت: در یک سال گذشته بخش شرب و مصارف صنعتی، تجاری و خدماتی زیرپوشش شرکت های آب و فاضلاب شهری و روستایی ( صنایع غیر وابسته به وزارت نفت) 114 میلیون متر مکعب آب را به خود اختصاص داده است.
وی بیان کرد: شهرهای استان بوشهر 70 درصد و روستاها نیز30 درصد آب را مصرف می کنند.
**اجرای طرحهای سد سازی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: مطالعات سه طرح آبرسانی باغان با ظرفیت انتقال سالانه 8.1 میلیون متر مکعب، دشت پلنگ با ظرفیت 34.8 میلیون متر مکعب و نرگسی با ظرفیت 10 میلیون متر مکعب پایان یافته و برای گرفتن مصوبه های قانونی به شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور ارسال شده است.
وی افزود: در نظر است تامین مالی طرح های یاد شده به روش بی او تی صورت گرفته و با توجه به روند ساخت سه سد باغان، دشت پلنگ و دالکی ذخیره ای تامین کننده آب این طرح ها وارد فاز اجرایی شوند.
رجایی اظهار کرد: طرح های آبرسانی باغان به شهرستان جم با هدف تامین آب شرب بخش ریز و صنایع مستقر در شهرستان یاد شده عملیاتی می شود و پالایشگاه فجر جم بعنوان بزرگترین واحد صنعتی مستقر در شهرستان غالب هزینه اجرای خط انتقال و تاسیسات مربوطه را پذیرفته است.
مدیرعامل آب شرکت منطقه‌ای استان بوشهربا اشاره به آغاز عملیات اجرایی سد باغان افزود: اجرای بدنه سد باغان دشتی یکی از طرحهای مهم تامین منابع آب شیرین است که در استان بوشهر اجرایی می شود.
رجایی افزود: از سال گذشته کار احداث شبکه انحراف آب رودخانه باغان به طول 9 کیلومتر با هزینه 90 میلیارد ریال اعتبار آغاز و مورد بهره برداری قرار گرفت.
وی اضافه کرد: برای احداث سد باغان که توسط شرکت چینی ساخته می شود 332 میلیون 'یوان' ( واحد پول کشورچین) معادل یکهزارو 900 میلیارد ریال سرمایه گذاری می شود.
رجایی ادامه داد: با قراردی که با شرکت چینی امضا شد، مدت زمان اجرای این پروژه بسیار مهم در استان بوشهر 36 ماه است.
وی گفت: سد باغان دارای مخزن 600 هکتاری به طول 9 کیلومتر است که ارتفاع آن از کف رودخانه تا سطح زمین 54 متر، ظرفیت مخزن این سد24 میلیون متر مکعب است که دارای آب شیرین و با کیفیت بالایی است.
وی افزود: پنج میلیون متر مکعب از آب این سد حقآبه کشاورزی است که آب کشاورزی و صنعتی شهرستان دشتی را به طور کامل تامین می کند.
وی بیان کرد: سدهای دالکی و دشت پلنگ به ترتیب 90.7، 85 میلیارد ریال اعتبار مصوب دارند.
رجایی اظهار کرد: به دلیل تخصیص کمتر از 17 درصدی سال 1394 و ابلاغ نشدن تخصیص و نقدینگی اعتبارات در سال جاری روند اجرایی این سه سد مخزنی استان به کندی پیش رفته و از برنامه زمان بندی خود عقب افتاده است.
وی گفت: اگرچه تمام تلاش شرکت آب منطقه ای استان برتامین منابع مالی سد دالکی از فاینانس داخلی(ماده 5) و سدهای باغان و دشت پلنگ از محل فاینانس خارجی بوده است اما تاکنون موفقیت قابل توجهی در بخش اجرا نصیب این طرحها نشده است.
رجایی یادآور شد: باید با اختصاص اوراق مشارکت یا اسناد خزانه به اینگونه طرحها زمینه فعالیت اجرایی آنها فراهم شود.
وی افزود: سد تنگ ارم که با هدف تامین آب شرب اضطراری بخش ارم در دست اجراست از پیشرفت فیزیکی بالای 90 درصد برخوردار بوده و در زمستان سالجاری آبگیری می شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: خط آبرسانی سد تنگ ارم تا شهر تنگ ارم و روستاهای دهرود در تعهد شرکت آب و فاضلاب روستایی استان است و مراحل تشریفات مناقصه انتخاب پیمانکار سپری می شود.
وی افزود: علاوه بر مشکل جدی در کمبود اعتبارات و ابلاغ نکردن تخصیص طرحهای زیرساختی بخش آب استان بلاتکلیفی ساخت سدهای باهوش و خائیز نارضایتی و اعتراض گسترده باغداران شبکه آبیاری اهرم را در پی داشته است.
رجایی اظهار کرد: آبدهی رودخانه اهرم در ماههای گرم سال از اردیبهشت تا آذر ماه (شروع بارندگی سال آبی) بحدی کاهش یافته که هیچ آبی از سد انحرافی وارد کانالها نشده و باغداران در تنگنا و مشکل بی آبی قرار دارند.
وی یادآور شد: با توجه به اینکه بیش از یکهزار و 200 هکتار از باغ های شبکه آبیاری اهرم درمعرض خشکیدن قرار دارند باید به صورت اضطراری ساخت سد خائیز ازمحل اعتبار مدیریت بحران اجرا شود.
رجایی افزود: پیگیری زیادی به منظور تامین اعتبار ساخت دو سد باهوش و خائیز صورت گرفته ولی تاکنون نتیجه ای درپی نداشته است.
وی گفت: همزمان با مطالعه و اجرای سدهای بزرگ مخزنی استان طرحهای توسعه منابع آب برخی حوزه های آبریز داخلی مانند دهرود دشتستان، سنا و کاردنه دشتی، حوزه شبانکاره، دره کره بوشهر، شور چهارروستایی، دره گپ گناوه، رجدون و آردو برازجان و اخند عسلویه در دستور کار شرکت آب منطقه ای قرار دارند تا ضمن شناسایی ظرفیت های موجود زمینه بهره گیری از روان آبهای فصلی و برنامه ریزی برای استفاده از آنها فراهم شود.
رجایی یادآور شد: از مجموع تمام طرحهای وزارت نیرو پنج طرح تصویب شد که شامل سه طرح نیروگاهی و دو طرح احداث سد بود که این دو سد شامل باغان و دشت پلنگ در استان بوشهر است و مورد حمایت دولت قرار دارند.
استاندار بوشهر در باره وضعیت سدهای استان بوشهربا اشاره به رفع مشکلات سد باغان گفت: از پنج پروژه وزارت نیرو که شامل فاینانس شده اند 2 مورد سد شامل باغان و دشت پلنگ است که با اجرای آن مشکل آب شهرستانهای جنوبی استان برطرف می شود.
وی اظهار کرد: سد خائیز از جمله تصمیم های سفر رئیس جمهوری به استان بوشهر بود که طی سفر وزیرنیرو به استان قرار شد 300 میلیارد ریال اعتبار تخصیص یابد.
وی تصریح کرد: همچنین برای سد باهوش نیز کمیسیون 215 برنامه پنجم توسعه برای آن دریف اعتباری در نظر گرفته شده است.
سالاری در باره سد دالکی گفت: در جریان سفر وزیر نیرو به استان پیمانکار این پروژه تغییر و پیمانکاری با توان مالی بالا انتخاب شده و امید می رود عملیات اجرایی این پروژه با سرعت خوبی پیش رود.
وزیر نیرو نیز با اشاره به آغاز عملیات اجرایی ساخت سد مخزنی باغان در شهرستان دشتی افزود: این سد با حجم 32 میلیون متر مکعب و ارتفاع 56 متر در مدت 3 سال ساخته می شود.
حمید چیت چیان، هدف از اجرای سد باغان را تامین آب آشامیدنی مناطق ریز، انارستان، سرچشمه، روستای اطراف و نیز تامین آب پالایشگاه فجر جم عنوان کرد.
وی در باره سد دالکی دشتستان گفت: این سد 2 سال پیش براساس درخواست مردم منطقه و ضرورت آبیاری نخلستانها آغاز ولی به دنبال محدودیت‌های اعتبار مالی به سبب کاهش قیمت و صادرات نفت ومحدودیت‌های مالی دولت، تامین اعتبار برای آن امکان پذیر نشد و ساخت سد متوقف شد.
چیت چیان اظهار کرد: با توجه به اینکه تامین مالی از سوی پیمانکار قبلی پروژه سد دالکی انجام نشد تصمیم بر تغییر آن گرفته شد و طی سه ماه پیمانکار سد کرخه که دارای توانمندی مالی و تجهیزاتی بود انتخاب و بزودی تجهیز کارگاه می شود.
وی برضرورت سرعت بخشی در تکمیل سد دالکی تاکید و بیان کرد: ساخت سد دالکی در اولویت برنامه های وزارت نیرو قرار دارد.
وزیر نیرو با بیان اینکه خشکسالی در منطقه دشتستان مشکلاتی را به بار آورده است خاطرنشان کرد: زمانی این منطقه از سرسبزترین مناطق بود که به سبب خشکسالی 15 ساله، اکنون به ناحیه ای خشک و بی آب تبدیل شده است.
وی اظهار کرد: سرعت بخشی در ساخت سد دالکی از اولویتهای وزارت نیرو است که با انتخاب پیمانکار جدید و توانمند تلاش می شود این سد در بازه زمانی چهار ساله تکمیل و افتتاح شود.
وزیرنیروبا تاکید بر سرعت بخشی در روند ساخت سد دالکی افزود: برای تامین منابع آبی استان بوشهر سدهای این استان در اولویت ساخت قرار دارد بگونه‌ای که تامین اعتبارات این سدها در اولویت قرار دارد.
وی با تاکید برسرعت بخشی در اجرای طرحهای سدسازی استان بوشهر گفت: با توجه به اینکه استان بوشهر در منطقه خشک کشور قرار دارد برای تامین منابع آبی اجرای طرحهای سد سازی باید در اولویت قرار بگیرد.
چیت‌چیان افزود: کشور با محدودیت جدی منابع آب روبه‌روست و تحمل خشکسالی های پی درپی 15 ساله شرایط را برای بسیاری از مناطق ایران سخت کرده است.
وزیر نیرو در باره احداث سدهای مخزنی در استان بوشهر گفت: بزودی ساخت سد باهوش در تنگستان آغاز و عملیات اجرایی سد دالکی نیز شتاب می گیرد.
چیت‌چیان با اشاره به اجرای سد مخزنی باغان در شهرستان جم بیان کرد: احداث بدنه سد باغان اجرایی شد و عملیات اجرایی سد دشت پلنگ نیز سرعت بخشی می شود.
مدیرعامل شرکت مادر تخصصی منابع آب ایران نیز با بیان اینکه ساخت سدهای استان بوشهر متوقف نمی شود نیز افزود: اکنون ساخت برخی از سدهای کشور به سبب محدودیت منابع اعتباری متوقف شده که این مهم شامل سدهای استان بوشهر نیست.
محمد حاج رسولی‌ها تاکید کرد: با بررسی های انجام شده با تورم پنج سال گذشته دربخش آب کاهش اعتبارات وجود داشته ولی تلاش کرده ایم که برخی طرحها از جمله پروژه های استان بوشهر در روند اجرایی آن توقفی ایجاد نشود.
** استفاده از آب دریا با احداث آب شیرین کن
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در باره احداث آب شیرین در این استان اظهار کرد: آبشیرین کن های کنگان و بوشهر هر یک با ظرفیت تولید روزانه 10 هزار متر مکعب به ترتیب از سال 1394 و پاییز 1395وارد مدار بهره برداری و به منابع تولید آب استان اضافه شده اند.
رجایی گفت: این دو سایت آب شیرین کن سالانه 7.3میلیون متر مکعب ظرفیت تولید آب دارند و نزدیک به 6.5درصد از ظرفیت کلی تولید آب شرب این استان را تامین می کنند.
وی افزود: علاوه براین مجوز بهره داری و خرید تضمینی 75 هزار متر مکعب در روز از آب شیرین کن های جدید برای شهرها و روستاهای استان نیز گرفته شده است.
رجایی اظهار کرد: قرار داد آب شیرین کن 28هزار مترمکعبی در روز با سرمایه گذار منعقد و عملیات ساخت آن از آذر 1395 آغاز می شود.
وی یادآور شد: آب شیرین کن های 35هزار مترمکعبی در روز بوشهر، هفت هزار و 500 مترمکعبی نوار ساحلی تنگستان و چهار هزار و 500 مترمکعبی عسلویه نیز مراحل تشریفات قانونی انتخاب سرمایه گذار انجام و در سال جاری به مرحله عقد قرار داد و شروع عملیات اجرایی می رسد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: ظرفیت آب تولیدی از خطوط آبرسانی و منابع محلی استان 290 هزار متر مکعب در روز است که با اضافه شدن 95هزار مترمکعب تولید آب شرین کن های پنج گانه به 385هزار مترمکعب در روز افزایش می یابد.
رجایی اظهار کرد: علاوه بر فعال سازی سیستم های شیرین سازی آب دریا طرح های اضطراری متعددی با هدف جبران کمبود آب شرب استان تا زمان بهره برداری از طرح های آبرسانی در برنامه کاری استان قرار دارد.
وی بیان کرد: تامین آب مورد نیاز صنایع آب بر و خدمات مرتبط با تکیه به برداشت آب دریا جهت گیری شده است و در زمان حاضر بیش از 14 نقطه آبگیر در ساحل استان ایجاد و علاوه بر تامین آب صنعتی برای خنک سازی و مصارف صنعتی، سالانه بیش از 222 میلیون متر مکعب شیرین سازی آب برای مصارف صنعتی و خدمات مرتبط صورت می گیرد.
وی اظهار کرد: وزارت نیرو با هدف سامان بخشیدن به هر گونه برداشت آب از دریا، نظامنامه تخصیص آب را مصوب و ابلاغ کرده و همه بهره برداران فصلی و متقاضیان استفاده از آب دریا علاوه بر الزام به رعایت مطالبات و ارزیابی زیست محیطی، باید مجوز لازم از شرکت آب منطقه ای نیز داشته باشند.
وزیر نیرو در باره آب شیرین کن ها گفت: با برنامه ریزی های صورت گرفته، آب آشامیدنی مورد نیاز نوار مرزی سواحل جنوبی کشور با احداث ۵۰ آب شیرین کن در سواحل جنوبی دریاهای خلیج فارس و عمان تامین می شود.
چیت چیان افزود: در ایران یک صنعت جدید پایه ریزی شده که در قالب آن آب مورد نیاز مردم نوار ساحلی جنوب کشور با شیرین سازی آب دریا تامین خواهد شد.
وی در ارتباط با آغاز پروژه عملیات اجرایی آب شیرین کن سیراف شهرستان کنگان بیان کرد: در این منطقه به عنوان قطب صنعت انرژی کشور با احداث آب شیرین کن های پیش بینی شده آب مورد نیاز شهرها و روستاهای شهرستانهای جنوبی استان بوشهر تامین می شود.
وزیر نیرو یادآور شد: امید می رود با اجرای پروژه های پیش بینی شده برای تامین آب مورد نیاز مردم، صنایع و جمعیت ساکن در شهرستانهای جنوبی استان بوشهر توسعه و افزایش یابد.
** دیدگاههای مسئولان در باره وضعیت و مصرف آب در استان بوشهر
وزیر نیرو گفت: به دلیل کمبود منابع آب گاهی استانها باید به صورت مشترک از برخی پروژه های افتتاحی حوزه آب استفاده کنند.
چیت چیان اظهارکرد: بخش عمده ای از آب مورد نیاز استان بوشهر از استانهای فارس و کهگیلویه وبویراحمد تامین می شود و در این ارتباط با توجه به شرایط خاص اقلیمی و طبیعت کشور شرایط به نحوی است که از منابع آبی باید مشترک استفاده شود.
وی تاکید کرد: با رعایت موازین و قانون باید منابع آبی استانها به شکلی مدیریت شود که دچار بحران تامین آب نشویم.
استاندار بوشهر گفت: تامین منابع آب و جلوگیری از هدر رفت آن وظیفه دولت و اصلاح الگوی مصرف هم وظیفه مردم و فعالان این حوزه است.
وی در باره اعتبار هزینه شده در بخش آب استان بوشهر گفت: در دولت دهم یکهزارو 830 میلیارد ریال و در دولت یازدهم تاکنون سه هزارو 910 میلیارد ریال معادل دو برابر دولت قبل اعتبار از محل های مختلف در بخش آب این استان هزینه شده است.
سالاری اظهار کرد: این میزان اعتبار به غیر از اعتبار آب شیرین کن هاست که با سرمایه گذاری بخش خصوصی انجام می شود و دولت تعهد دارد سالی یکهزار میلیارد ریال برای خرید آب از محل ردیف ملی اعتبار برای استان بوشهر هزینه کند.
وی با اشاره به اینکه 90 درصد آب مورد نیاز استان بوشهر از خارج از این استان تامین می شود گفت: 60درصد این منابع از سد کوثر، 30 درصد شهر کازرون و 10 درصد از چاه های داخلی استان تامین می شود.
سالاری افزود: در سال 86، 245هزار مترمکعب آب در روز به استان بوشهر تحویل می شد که این میزان در سال 95، به 337 هزار مترمکعب رسیده است.
وی اظهار کرد: آب از شهرستان کازرون استان فارس از سه خط برای استان بوشهر تامین می شود که هم اکنون تنها دو خط فعال است و در سال 86 از این خط ها 110 هزار مترمکعب در روز آب تامین شد و امروز به حدود 84هزار مترمکعب رسیده است.
سالاری با اشاره به تامین استان از دو منبع رودخانه و چاههای کازرون گفت: چاههای کازرون به دلیل خشکسالی نیازمند حفاری و کف شکنی هستند که این کار با وجود مشکلات اجتماعی بسیار شدید به دلیل آسیب رسیدن به منابع و سفره های زیرزمینی در منطقه انجام شد.
وی بیان کرد: در بخش برداشت از رودخانه شاپور نیز به دلیل اینکه در فصل تابستان این آب برای کشاورزان آن منطقه حیاتی است با وجود نارضایتی کشاورزان ولی با همکاری مسئولان استان فارس صورت گرفت.
استاندار بوشهر گفت: هرچند خسارت انتقال این آب به مردم پرداخت شد ولی مردم منطقه کازرون معتقدند انتقال این آب منجر به تعطیلی کشاورزی آنان می شود و این خسارت همه درآمد قابل وصول آنان را تامین نمی کند.
وی تاکید کرد: با مصوبه شورای تامین و همکاری مسئولان روند برداشت آب از منبع کازرون برای استان بوشهر ادامه دارد که باید برای تابستان آینده در این زمینه فکری اساسی شود.
استاندار بوشهر یادآور شد: از خط کوثر نیز در سال 86، 97هزار مترمکعب آب برای استان بوشهر برداشت می شد که این میزان با افزایش دو برابری امروز به 198 هزار مترمکعب رسیده است.
وی گفت: برای جبران کاستی ها در استان پروژه تامین آب شیرین از آب دریا اجرا شد که هرچند پرهزینه است ولی نزدیک به 100 هزار مترمکعب از وزارت نیرو مجوز آبشیرین کن برای استان گرفته شده که از این میزان تاکنون 20 درصد معادل 20 هزار مترمکعب به تولید و بهره برداری رسیده است.
سالاری بیان کرد: علاوه براین برای افزایش تولید از منابع داخلی روی چاه های استان نیز اقداماتی انجام شده است.
وی یادآور شد: با توجه به خشکسالی های پی در پی تغییر محسوسی در برداشت چاههای استان دیده نشده به گونه ای که در سال 86، 37 هزار مترمکعب آب از مجموع چاههای این استان برداشت می شد که این میزان در سال 95 به 35هزار و 500 ترمکعب در روز رسیده است.
وی افزایش منابع آب استان، کاهش هدر رفت شبکه های انتقال، توزیع و افزایش ظرفیت مخازن را از جمله راهکارهای رفع مشکل کم آبی در استان بوشهر عنوان کرد.
سالاری یادآور شد: تلاش می شود با اجرای چند طرح عمرانی درحوزه آب، منابع تامین آب استان 1.5برابر شود و به میزان 166هزار مترمکعب برسد.
استاندار بوشهر گفت: در ابتدای فعالیت دولت یازدهم در سال 92 ظرفیت مخازن آب شهری استان بوشهر180هزار و 700 مترمکعب بود اما در سه سال گذشته 106هزار مترمکعب به مخازن آب شهری اضافه شده است و در بخش روستایی نیز 69هزار و 870مترمکعب ظرفیت مخازن آب روستایی است که بخش بزرگی از آن در دولت تدبیر و امید اضافه شده است.
وی افزود: حل مشکلات فرسودگی لوله های آب در دو سال امکان پذیر نیست اما بخشی عمده ای از افزایش دو برابری اعتبارها مربوط به نوسازی مخازن و لوله های آب است.
سالاری با بیان اینکه آب تصفیه خانه فاضلاب بوشهر برای مصرف آب شرب مناسب نیست، گفت: در جریان احداث دو نیروگاه جدید هسته ای در بوشهر 200 هزار مترمکعب آب تولید می شود.
استاندار بوشهر افزود: با توجه به میزان مصرف بالای آب از سوی بوشهریها و بحران کم آبی تنها راه مقابله با این مشکل اصلاح الگوی مصرف است.
سالاری افزود: سرانه مصرف آب در این استان در 10 سال اخیر164 لیتر در روز بوده است که از سرانه ملی( 157) لیتر بیشتر است.
وی اضافه کرد: در این شرایط حتی اگر منابع، ظرفیت مخزنها و تولید آب در استان بوشهر افزایش یابد با این شیوه مصرف، راه به جایی نخواهیم برد و مشکل آب در استان همچنان حل نشده باقی می ماند.
سالاری اظهار کرد: سرانه مصرف در استان بوشهر روبه افزایش است و در سالهایی که مصرف پایین آمده نیز در اثر کمبود منابع بوده و هیچ سالی وجود ندارد که با وجود تامین کامل منابع، 10 تا 15 درصد کاهش مصرف داشته باشیم.
وی بیان کرد: با وجود اینکه در زمان حاضر تولید آب در استان بوشهر60 درصد افزایش یافته ولی با افزایش الگوی مصرف باز هم مردم در مورد آب مشکل دارند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای بوشهر بیان کرد: سرانه تولید آب برای جوامع شهری و روستایی استان بوشهر به ترتیب 292 و 226 لیتر به ازای هر نفر در روز است که این سرانه در بخش شهری و روستایی به ترتیب 10 و 20 درصد بیش از سرانه تولید ملی است.
رجایی در باره وضعیت آب کشاورزی استان بوشهر بیان کرد: میانگین افت سطح ایستایی آب دشت های استان در نیمه نخست امسال نزدیک به 33 سانتی متر اندازه گیری شده است.
رجایی اضافه کرد: دشت های باغان با 267 سانتی متر، دهرود - تنگ ارم با 204، ریز 171، طلحه فاریاب 129، بوشکان 99، خون 39 و جم 97 سانتی متر بیشترین افت را به خود اختصاص داده اند.
وی گفت: تاخیر در شروع بارندگی فصل جاری، تکیه بیش از حد کشت خارج از فصل گوجه فرنگی به منابع زیر زمینی، استمرار آبیاری باغ های خرما و مرکبات فشار مضاعفی بر منابع زیر زمینی وارد کرده است و پیش بینی می شود میزان افت سطح آب در پاییز نیز مشابه تابستان با شیب تندی ادامه یابد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: استمرار معافیت بخش کشاورزی از پرداخت حق نظارت چاه ها و منابع آب زیر زمینی باعث برداشت بی رویه و بی ضابطه از این منابع حیاتی، عدم تلاش موثر برای ارتقای بهره وری مصرف آب در این بخش و ضعف بنیه مالی شرکت های آب منطقه ای در حفاظت و صیانت از منابع زیر زمینی شده است.
رجایی یادآور شد: برقراری دوباره حق نظارت از چاه های کشاورزی می تواند منجر به تامین منابع مالی و توجیه فنی و اقتصادی برای نصب کنتور بر چاه ها و تحویل حجمی آب به بهره برداران شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در باره اعتبارات این شرکت گفت: میزان اعتبارات مصوب ملی و استانی شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در سال جاری 497 میلیارد ریال است.
وی یادآور شد: شناخت ظرقیت بالقوه توسعه منابع آب استان منجر به برنامه ریزی صحیح استفاده از ظرفیت های تولید روان آب و بهره گیری از آنها خواهد شد.
رجایی افزود: کاهش تمرکز و برداشتن فشار از روی منابع آب زیرزمینی با بهره گیری و استفاده بهینه از ظرفیت تولید رواناب حوزه های کوچک و بزرگ استان از جمله هدفهای مطالعه و اجرای اینگونه طرحهاست.
وی اضافه کرد: مساحت حوزه های آبریز تحت مطالعه بیش از پنج هزار کیلومتر مربع و آورد سالانه آنها بیش از250میلیون مترمکعب در سال است.
مدیرعامل منطقه ای استان بوشهر گفت: از محل اعتبارات استانی امسال سد تنگ ارم آبگیری می شود.
رجایی افزود: تثبیت حقآبه های استان بوشهر از اقدامهای برجسته استان در سالهای گذشته است که با این کار مشکل انتقال آب تا حدودی برطرف می شود.
رجایی اظهار کرد: ساماندهی روان آبهای فصلی، وصل نکردن هیچ صنعت آب بر در استان به خطوط انتقال آب و آبیاری نکردن فضای سبز شهری از آب شیرینی که با زحمت زیاد تامین می شود از جمله اقدامات و کارهای در دست اجرای این شرکت در استان بوشهر است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان بوشهر نیز با بیان اینکه 50درصد شهرهای استان بوشهر بیش از استاندارد مخازن آب برای آنها تهیه شده است افزود: 32شهر در استان بوشهر زیرپوشش آب و فاضلاب شهری قرار دارند که 16 شهربالای استاندارد مخزن دارند و برای هشت شهر دیگر مخازن در دست ساخت است.
وی یادآور شد: در زمان حاضر 75درصد مخازن شهرهای استان بوشهر به صورت استاندارد تکمیل می شود.
یاکیده با تاکید برضرورت صرفه جویی در مصرف آب گفت: 6 درصد خانوارهای شهری در استان بوشهر 40 متر مکعب در ماه آب مصرف می کنند.
وی اضافه کرد: هم اکنون بیش از 90 درصد آب آشامیدنی مورد نیاز بوشهر از استانهای فارس و کهگیلویه و بویر احمد تامین می شود.
یاکیده ادامه داد: خشکسالی های اخیر و کاهش منابع آبی در استان بوشهر و استانهای همجوار مشکلاتی در تامین آب آشامیدنی مردم این استان ایجاد کرده است.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: براساس آمارهای آب منطقه ای 90 درصد آب استان در بخش کشاورزی مصرف می شود ولی با توجه به هدر رفت و تبخیر آب تنها 60 تا 70 درصد این آب در بخش کشاورزی مصرف می شود.
منصور نوذری افزود: هم اکنون 137 رشته قنات در استان بوشهر وجود دارد که 110 رشته آن فعال است.
معاون آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: 150دهنه چشمه و 13هزار حلقه چاه از دیگر منابع تامین آبهای زیرزمینی استان بوشهر است.
وی بیان کرد: بیشتر کشاورزی استان بوشهر به دلیل پراکندگی به آبهای زیرزمینی وابسته هستند به غیر از دشتستان و بخشی از نخیلات تنگستان که از آبهای سطحی استفاده می کنند.
نوذری در باره آبهای سطحی استان بوشهر اظهار کرد: رودخانه های شاپور، دالکی و باهوش اهرم آبهای سطحی استان بوشهر هستند که شبکه های آبیاری زه کشی نخیلات استان بوشهر تحت پوشش این رودخانه ها است.
معاون آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر افزود: با توجه به اینکه مدیریت استفاده از منابع آبهای زیرزمینی با کشاورز است با استفاده از سیستم های آبیاری نوین می توان راندمان آب را بین 70 تا 90 درصد افزایش داد این درحالی است که در شیوه سنتی راندمان آب بین 30 تا 35 درصد است.
معاون آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: شبکه آبیاری و زهکشی پایین دست سد رئیسعلی دلواری یکی از ویژگی های این سد است و امسال برای اجرای کانال های آبرسان زیر دست این سد14 میلیارد و 500 میلیون ریال اعتبار مصوب شده که تاکنون سه میلیارد و 600 میلیون ریال آن تخصیص یافته است.
وی یادآور شد: اراضی پایین دست سد رئیسعلی دلواری با توجه به وجود آب موردنیاز با ایجاد پمپ های لازم می تواند به تحت فشار تبدیل شود.
نوذری گفت: هشت هزار و 300 هکتار اراضی پایین دست سد رئیسعلی دلواری قابلیت تبدیل به آبیاری تحت فشار را دارد.
6047/6043** خبرنگار: موناعیدان* انتشاردهنده: خدانظرخواجه
منبع : ایرنا
کپی شد
