ابوالقاسم حسین‌پور روز چهارشنبه در گفت‌وگوبا ایرنا افزود: هرچند گستره وسیع آبخیز کشور نیازمند فعالیت و سرمایه‌گذاری زیادی است تا عقب‌ماندگی‌های گذشته را جبران کنیم اما با عنایت رهبر معظم انقلاب از سال گذشته مبلغی از صندوق توسعه ملی به بحث آبخیزداری و آبخوانداری اختصاص یافت و باعث شد امروز کشور به کارگاهی از فعالیت‌ها در این زمینه تبدیل شود.
وی بیان کرد: انجام این عملیات‌ها که در زمان حاضر به‌صورت فعال در دست اجراست و بخش زیادی از آنها در چند ماه آینده به‌بهره‌برداری می‌رسد مورد خواست مردم و اقبال بهره‌برداران در مناطق روستایی، عشایری و عرصه‌های منابع طبیعی قرار گرفته‌است.
وی بیان کرد: امسال نیز براساس دستور رهبر معظم انقلاب ۱۵۰ میلیون یورو معادل یکهزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از محل صندوق توسعه ملی به بخش آبخیزداری، آبخوان۲داری و انجام عملیات‌های بیومکانیکی و بیولوژیکی در عرصه‌های طبیعی کشور اختصاص یافته‌است.
مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: امسال براساس برنامه‌ریزی‌ها از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی یکهزار و ۳۳ حوزه آبخیز کشور زیر پوشش برنامه‌ها و عملیات‌های بیولوژیکی، بیومکانیکی، مکانیکی، حفاظتی و مدیریتی این سازمان قرار می‌گیرد.
وی در باره مدیریت سیلاب و تغذیه آبخوان‌ها اظهارداشت: رویکرد سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در بحث سیلاب به جای تمرکز بر مقابله و درمان در برابر خطر سیل توجه به اقدام‌های پیشگیرانه است.
حسین‌پوراضافه کرد: با مدیریت ریسک سیلاب، انجام اقدام‌های پیشگیرانه، فعالیت‌های آبخیزداری، آبخوانداری و حفظ و احیای پوشش گیاهی جنگل‌ها و مراتع کشور خطر مربوط به سیل و احتمال وقوع خسارت‌ها در این بخش به‌طور محسوسی کاهش می‌یابد و به سمت ایمن‌سازی و آسیب‌پذیری کمتر مناطق کشور در رویارویی با خطر سیلاب حرکت می‌کنیم.
وی ادامه داد: سیل فروردین سال‌جاری نشان داد مناطق و حوضه‌های آبخیزی که به اندازه کافی در آن عملیات آبخیزداری و آبخوانداری انجام شده خسارت‌های وارده نسبت به سایر منطقه‌های مشابه که فعالیت آبخیزداری در آن انجام نشده به مراتب کمتراست.
گفت: موضوعی که در بررسی کارگروه‌های مربوط به هیات ملی سیلاب ریاست جمهوری از استان‌های سیل زده کشور داشتیم توسعه فعالیت‌های آبخیزداری مورد خواست مردم بود.
وی با بیان اینکه سازه‌های آبخیزداری و آبخوانداری منجر به کاهش سرعت و غلظت سیلاب می‌شود گفت: سیلاب فروردین ماه ۸۶۴ میلیون تومان به‌صورت مستقیم به عرصه‌های منابع طبیعی و حوضه‌های آبخیز کشور خسارت وارد کرد اما هدررفت بخشی از خاک، زمین لغزش‌ها و جابه‌جایی خاکی که اتفاق افتاد با توجه به کارکردهای اکولوژیک، فاکتورهای غیربازاری و غیرمبادله‌ای خسارت‌های زیادی را برجای گذاشت.
این مقام مسئول افزود: طرح آبخیزداری و کاهش مخاطرات سیل در کانون‌های جمعیتی کشور با اولویت مناطق سیل‌خیز در آبخیزهای بالادست مناطق شهری و روستایی با همکاری سازمان مدیریت بحران کشور در دست تدوین است که بزودی نهایی و اجرایی می‌شود.
وی با اشاره به احداث پارک‌های آبخیز گفت: این پارک‌های طبیعی نظیر ژئوپارک‌ها و اکوپارک‌ها در بالادست مناطق شهری و روستایی که استعداد و ظرفیت انجام فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوانداری را داشته باشند، احداث می‌شود.
حسین‌پور ادامه داد: طرح پارک آبخیز با مشارکت بخش خصوصی، شهرداری‌ها و دهیاری‌ها درکشور اجرا می‌شود و نقشی مهم در کنترل سیلاب ورودی به مراکز جمعیتی دارد و از ظرفیت آن نیز می‌توان برای توسعه تفرجگاه‌ها در مجاورت مناطق مسکونی و پیرامون سکونت‌گاه‌های کشور استفاده کرد.
وی تاکید کرد: سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور این آمادگی را دارد که در صورت تمایل شهرداران و دهیاران طرح پارک آبخیز را با مشارکت بخش خصوصی در همه مناطق کشور اجرا کند.
حسین‌پورگفت: با اجرای این طرح‌ها می‌توان تهدید سیل را به فرصتی برای ایجاد کمربند سبز شهری، توسعه فضاهای سبز پیرامون شهری و گردشگاه‌ها و تفرجگاه‌ها در عرصه‌های طبیعی تبدیل کرد.
وی گفت: یکی از رسالت‌های اصلی ما در بخش آبخیزداری و آبخوانداری ذخیره‌سازی و افزایش نفوذ باران به درون زمین است.
مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ادامه داد: هرچه نفوذ بارش‌ها و رواناب‌ها در مناطقی که سرمنشا است بیشتر باشد از حجم سیلاب در پایین دست کاسته می‌شود و این نفوذ باعث مرطوب‌سازی، حفظ، کاهش فرسایش خاک، تقویت پوشش گیاهی، تغذیه آبخوان زیرزمینی، چاه‌ها، چشمه‌ها و قنات‌ها می‌شود.
حسین‌پوراضافه کرد: در شرایط اقلیمی کشور بخشی از منابع آب سطحی تبخیر می‌شود درحالی که ذخیره این بارش‌ها به‌صورت آب سبز، آبی و مجازی می‌تواند منجر به حفظ آن درچرخه طبیعت شود و با توجه به خشکسالی‌ها و وضعیت منابع و آبخوان‌های زیرزمینی حفظ این آب‌ها یکی ازراهکارهای حیاتی برای رونق تولید بویژه در بخش کشاورزی و توسعه روستایی است که منجر به احیای عرصه‌های طبیعی و اکوسیستم‌های زیستی می‌شود.
وی با اشاره به احداث پروژه‌های پخش سیلاب گفت: سیلابی که ازمجراها و مسیل‌ها از مناطق مختلف عبور می‌کند در صورتی‌که بدرستی در عرصه‌های مستعد به درون زمین نفوذ کند سر از چاه‌ها، چشمه‌ها و قنات‌های پایین دست در می‌آورد و باعث حفظ خاک و احیای پوشش گیاهی عرصه‌های طبیعی می‌شود.
حسین‌پوراضافه کرد: براین اساس در بخش سیلاب طرحی تدوین شده که بیش از ۱۱ میلیون هکتار از عرصه‌های مستعد در مناطق سیل خیز و مناطقی که ظرفیت نفوذ آب دارند بتوانند برای تحقق اهداف توسعه این بخش عملیاتی شود.
وی یادآور شد: انجام فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوانداری در حوضه‌های بالادست قنات‌ها امروز یکی از درخواست‌های مردم و جزو برنامه‌های این سازمان است.
حسین‌پوراضافه کرد: با توجه به اینکه میزان آبدهی قنات‌های موجود در کشور به نصف کاهش یافته و با توجه به کارایی، ارزش و اهمیت حفظ این تکنیک به دنبال تقویت قنات‌ها هستیم برهمین اساس طرحی تدوین شده که بتوانیم سالانه برابر منابع ۵ درصد از قنات‌های کشور را زیرپوشش ببریم.
وی ادامه داد: با وجود اینکه ردیف مشخصی برای تقویت قنات‌ها در نظر گرفته نشده‌است اما از منابع دراختیار سال گذشته و امسال ۲۶۶ حوضه آبخیز کشور که در هر محدوده قنات‌های متعددی است زیرپوشش طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری قرار می‌گیرد.
حسین‌پورگفت: ارزیابی ما بعد از سیل فروردین نشان داد قنات‌ها یکی از بخش‌هایی است که واکنش سریع و محسوسی به عملکرد و اثر بخشی طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری دارند.
وی تقویت مشارکت مردم و توجه به دانش بومی و تجارب محلی برای احیای حوضه‌های آبخیز را از رویکردهای سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری عنوان کرد.
