به گزارش ایرنا، کارشناسان اموراجتماعی معتقدند که بحران های اقتصادی یکی از مهم ترین عناصر ایجادکننده ناپایداری های اجتماعی است که این شرایط احساس همدلی را تضعیف می کند و رقابت و منفعت طلبی را در میان افراد جامعه افزایش می دهد.
به گفته این جامعه شناسان دراین وضعیت افرادی هستند که برای بهینه کردن منافع شخصی در وضعیت ناپایدار به تحلیل های منفعت طلبانه کوتاه مدت و بیشتر توصیه شده ای عمل می کنند که توجیه کننده رفتار آنهاست.
زیرا وقتی در یک جامعه مردم احساس بی ثباتی کنند، طبیعی است که هر کسی سعی می کند خود را از آسیب های احتمالی که زمان آن مشخص نیست، حفظ کند، بویژه آنکه تجربه گذشته نیز به آنها هشدارمی دهد آینده ناپایداروگذشته تغییر ناپذیراست.
** آموزش الگوی مصرف در زمان بحران رفتارهای هیجانی غریزی را کاهش می دهد
یک پژوهشگر و جامعه شناس گفت: رفتار کسانی که برای خرید اقلام ضروری به فروشگاه ها یورش می برند از دو جنبه قابل بررسی است.
مهتا بذرافکن افزود: از جنبه احساسی رفتارهای طمع کارانه این افراد قابل سرزنش است و از دید دسته ای از مردم این افراد بدون در نظرگرفتن حقوق دیگران، رفتاری خودخواهانه در پیش گرفته اند که آسیب آن دامن همه جامعه را می گیرد و باعث بالا رفتن قیمت کالاها از یک سو و فروپاشی پایداری روانی جامعه از سوی دیگر می شود در حالی که مشخص نیست در آینده چه اتفاقی در شرف وقوع است.
وی اضافه کرد: از جنبه عقلانیت رفتار این افراد در این شرایط عقلانی است، چون تجربه گذشته نشان داده انتظارآنها از بازار و وضعیت اقتصادی برآورده نشده و در آینده نیز بعید است، چنین شود.
بذرافکن گفت: در حقیقت ناپایداری اقتصادی و اجتماعی و تجربیات ناخوشایند نبود ثبات، موجب 'زوال الگوی مصرف' شده است.
وی ادامه داد: با وجود تکرار این ناپایداری، هیچ الگوی مصرف در بحران اقتصادی ارایه نشده است که مردم بدانند در شرایط ناپایدار چه رفتاری در پیش بگیرند، در نتیجه آنها رفتاری غریزی در پیش می گیرند که احتمال بقا و عبور آسانتر و امن از این شرایط سخت را میسر می کند و آنها با همنوعان خود رقابت می کنند.
این پژوهشگراضافه کرد: باآموزش الگوی مصرف در زمان بحران افراد درمی یابند چگونه به خوی انسانی که همان توانایی توجه به دیگران است بازگردند.
وی تاکید کرد: بدیهی است جامعه آموزش دیده می تواند در برابر مشکلات انتخاب های بهترو تصمیم های شایسته تری بگیرد و فقدان آموزش به همان میزان بر سرعت ناپایداری اثر می گذارد.
بذرافکن اضافه کرد: برای جامعه ای که مشکلات اقتصادی و اجتماعی شکننده دارند، آموزش یک راه حل مداوم و بدون وقفه است و به جای سرزنش قربانی باید به دنبال راه حل های پایداری روی آورد.
وی اضافه کرد: در فقیرترین کشورها الگوی مصرف پایدار که خانواده ها را به مصرف بهینه و کنترل کننده تنش ها و آسیب ها و در عین حال همدلانه ترغیب کرده را آموزش می دهند.
** وجود احساس امنیت و اعتماد باعث کاهش رفتارهای هیجانی می شود
استاد جامعه شناس دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهرگفت: مردم به عنوان شهروندان یک جامعه مطالبه هایی شامل تامین کالا و خدمات، نظم و انضباط، مشارکت در تصمیم گیری و آگاهی از اخبار و حوادث دارند که با توجه به حساسیت بخش کالا و خدمات بیشتر شایعه ها در این بخش است.
امرالله راشد زاده افزود: مردم انتظار دارند بخش کالا و خدمات با توجه به حساسیتی که دارد تحت کنترل باشد اما برخی از افراد با درک این حساسیت با انتشار شایعه ای موجب ایجاد هیجان هایی در جامعه می شوند.
وی ادامه داد: بیشترافراد از زیان های ناشی از رفتارهای هیجانی بی اطلاع هستند و نمی دانند این رفتار چه عواقب و ضررهایی را به دنبال دارد.
راشد زاده گفت: افزون براین محتکران نیز به این رفتارها دامن می زنند و از این هیجان مردم به سود خود استفاده می کنند.
وی افزود: صرف وجود امنیت به تنهایی درجامعه کافی نیست بلکه احساس امنیت ازخود آن مهم تراست براین اساس هرچه میزان احساس امنیت بیشتر باشد گرایش افراد به این رفتارهای هیجانی کمتر است.
این جامعه شناس ادامه داد: هرچقدرامنیت و اعتماد به عنوان سرمایه های اجتماعی در جامعه تقویت شود کمتر شاهد بروز چنین هیجان هایی خواهیم بود.
راشد زاده اضافه کرد: بروز هیجان ها در بحران های اقتصادی چه تورم و رکود وجود دارد زیرا این بحران ها با قدرت خرید مردم درارتباط است و آنها مطمئن نیستند کالایی که امروز می توانند بخرند درآینده می توانند آن را تامین کنند و به دلیل نبود امنیت لازم در زمان وقوع بحران مردم اقدام به انبار کالا می کنند.
این استاد دانشگاه اظهارداشت: اطمینان دادن به مردم دراین زمینه برای پیشگیری از بروزخریدهای هیجانی و آرامش جامعه بسیار حائز اهمیت است.
وی یادآورشد: اکنون مردم جامعه ما به این یقین رسیده اند که با افزایش قیمت ارز قیمت کالا افزایش می یابد اما با پائین آمدن آن نرخ کالا تغییر نمی کند و ثابت می ماند همین امر باعث می شود مردم احساس امنیت لازم را نداشته باشند.
راشد زاده گفت: رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی از جمله منابعی هستند که می توانند اطلاعات لازم را به مردم بدهند اما مردم کمتر به دنبال صحت و سقم اخبار هستند و با بروز شایعه ای بویژه در شبکه های اجتماعی دچار هیجان می شوند.
وی تاکید کرد: بسیاری ازافراد سودجو با انتشاراخبار دروغ به دنبال تشویش اذهان عمومی هستند غافل از اینکه این کارمی تواند هزینه سنگینی برای مردم و دولتمردان به دنبال داشته باشد.
راشد زاده گفت: دنیای امروز با گذشته بسیار متفاوت است در گذشته آسایش نبود اما آرامش وجود داشت امروز آسایش هست ولی آرامشی که نیاز روحی و درونی است وجود ندارد.
وی با تاکید بر ایجاد تعادل میان نیازهای زیستی و روانی افزود: در جامعه ما به اندازه ای که به نیازهای زیستی توجه می شود به نیاز های روحی توجه نمی شود.
راشد زاده افزود: هیجان های اجتماعی در ایران بیشتر برای دیده شدن و جلب توجه نیز هست زیرا وقتی افراد نمی توانند از راه درست جلب توجه کنند به سمت راه های نادرست به دنبال جلب توجه هستند
وی افزود: هیجان های اجتماعی یک سرمایه اجتماعی است که باید کنترل و در راه درست از آن استفاده شود.
** بی ثباتی بازار از عوامل اصلی خریدهای هیجانی است
معاون اتاق اصناف مرکز استان بوشهر افزود: بی اعتمادی مردم و بی ثباتی بازار از عوامل مهم در افزایش خریدهای هیجانی و ناشی از ترس مردم شده است.
عباس نامدار زاده افزود: 99 درصد مراجعان به بازار از قشر کارگر و کارمند هستند که براساس حقوق مشخصی زندگی می گذرانند بی ثابتی در بازار باعث شده قشرهای مختلف از ترس اینکه فردا جنسی با همین قیمت در اختیار آنها نباشد اقدام به خرید می کنند.
وی بیان کرد: تغییر قیمت ها باعث شده سفره غذایی مردم نسبت به گذشته کوچک تر شود به همین دلیل مردم به سمت خرید بیشترو انبار برخی از جنس ها اقدام می کنند.
نامدارزاده گفت: در شرایطی که کالاهمیشه وجود داشته تغییر ناگهانی قیمت ها و وجود شایعه ها در مورد کالاهای مختلف مردم را حریص و باعث ایجاد تلاطم در جامعه می شود.
وی افزود: توزیع کالا با نرخ های مصوب به صورت مستمرانجام نمی شود به طور مثال در نمایشگاه ضیافت امسال قرار بود 80 تن گوشت با نرخ 315هزار ریال توزیع شود اما تاکنون این سهمیه تامین نشده است.
نامدار زاده بر ضرورت تقویت اعتماد، ایجاد ثبات در بازار و عمل کردن مسئولان به وعده های خود تاکید کرد.
* خریدهای هیجانی نوعی احساس نیاز کاذب
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر گفت: خریدهای هیجانی به طور معمول همراه با احساس ترس و به نوعی یک نیاز کاذب به شمار می رود.
سید حسین حسینی محمدی افزود: تورم، اقتصاد وابسته به نفت، عوامل فرهنگی و تغییر الگوی مصرف می تواند تشدید کننده خریدهای هیجانی باشد.
وی اظهار کرد: در برهه های مختلف زمانی افرادی سودجو با انتشار شایعه هایی در خصوص کاهش و یا گرانی کالایی، مردم را دچار نگرانی می کنند.
حسینی محمدی ادامه داد: در این شرایط تنها سوداگران و دلالان هستند که به طور معمول با احتکار کالاهای مورد نیاز مردم از این فضا بهره مند می شوند.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر گفت: وقتی شایعه ای در بحث برخی از کالاها در جامعه به وجود آید مردم در سطح بازار اقدام به خرید هیجانی می کنند همین امر باعث افزایش تقاضا، کمبود کالا، ایجاد صف های طولانی و جو روانی می شود و در این شرایط افرادی اقدام به سوء استفاده از مردم می کنند.
وی اضافه کرد: برخی افراد سودجو با استفاده از شبکه های مجازی اقدام به شایعه پراکنی به خصوص در مورد کالاهای مورد نیاز مردم می کنند و دلالان نیز با احتکار نگرانی مردم را دوچندان می کنند.
وی تاکید کرد: در استان بوشهر هیچ مشکلی در تامین اقلام اساسی وجود ندارد و کالا به اندازه کافی در بازار تامین شده است.
حسینی محمدی گفت: تمهیدات لازم برای تامین برخی اقلام استراتژیک که در سبد خانوارسهم زیادتری دارد از سوی دولت و شرکت های پشتیبانی امور دام و غله و خدمات بازرگانی صورت گرفته است.
وی افزود: در زمان حاضر روغن به اندازه کافی و نزدیک به 2هزار تن شکر و 34تن گوشت قرمز در قالب طرح ضیافت با برچسب تنظیم بازار پیش بینی شده است همچنین شکر وارداتی نیز در راه است.
حسینی محمدی گفت: در زمان حاضر مشکلی در زمینه تامین گوشت قرمز و سفید در استان وجود ندارد.
وی بر ضرورت ایجاد اطمینان از سوی رسانه وتوجه نکردن به شایعه ها و جلوگیری از انتشار شایعه در شبکه های مجازی تاکید کرد.
حسینی محمدی اضافه کرد: تغییر الگوی مصرف از جمله مشکلاتی است که در اثر خرید هیجانی برای جامعه به وجود می آید.
وی تاکید کرد: هر کالایی زمان مشخصی برای مصرف دارد و خریدهای کاذب علاوه براینکه باعث ایجاد کمبود درسطح بازار می شود شرایط نگهداری آنها سخت، امکان فساد پذیری و افزایش قیمت را نیز به دنبال دارد.
حسینی محمدی تاکید کرد: هرچند در استان بوشهر مساله احتکار و کم فروشی تحت کنترل است اما در صورت وجود هرگونه مشکلی در این خصوص مردم می توانند با تلفن 124 موضوع را برای رسیدگی گزارش کنند.
6047/6043
انتهای پیام به گفته این جامعه شناسان دراین وضعیت افرادی هستند که برای بهینه کردن منافع شخصی در وضعیت ناپایدار به تحلیل های منفعت طلبانه کوتاه مدت و بیشتر توصیه شده ای عمل می کنند که توجیه کننده رفتار آنهاست.
زیرا وقتی در یک جامعه مردم احساس بی ثباتی کنند، طبیعی است که هر کسی سعی می کند خود را از آسیب های احتمالی که زمان آن مشخص نیست، حفظ کند، بویژه آنکه تجربه گذشته نیز به آنها هشدارمی دهد آینده ناپایداروگذشته تغییر ناپذیراست.
** آموزش الگوی مصرف در زمان بحران رفتارهای هیجانی غریزی را کاهش می دهد
یک پژوهشگر و جامعه شناس گفت: رفتار کسانی که برای خرید اقلام ضروری به فروشگاه ها یورش می برند از دو جنبه قابل بررسی است.
مهتا بذرافکن افزود: از جنبه احساسی رفتارهای طمع کارانه این افراد قابل سرزنش است و از دید دسته ای از مردم این افراد بدون در نظرگرفتن حقوق دیگران، رفتاری خودخواهانه در پیش گرفته اند که آسیب آن دامن همه جامعه را می گیرد و باعث بالا رفتن قیمت کالاها از یک سو و فروپاشی پایداری روانی جامعه از سوی دیگر می شود در حالی که مشخص نیست در آینده چه اتفاقی در شرف وقوع است.
وی اضافه کرد: از جنبه عقلانیت رفتار این افراد در این شرایط عقلانی است، چون تجربه گذشته نشان داده انتظارآنها از بازار و وضعیت اقتصادی برآورده نشده و در آینده نیز بعید است، چنین شود.
بذرافکن گفت: در حقیقت ناپایداری اقتصادی و اجتماعی و تجربیات ناخوشایند نبود ثبات، موجب 'زوال الگوی مصرف' شده است.
وی ادامه داد: با وجود تکرار این ناپایداری، هیچ الگوی مصرف در بحران اقتصادی ارایه نشده است که مردم بدانند در شرایط ناپایدار چه رفتاری در پیش بگیرند، در نتیجه آنها رفتاری غریزی در پیش می گیرند که احتمال بقا و عبور آسانتر و امن از این شرایط سخت را میسر می کند و آنها با همنوعان خود رقابت می کنند.
این پژوهشگراضافه کرد: باآموزش الگوی مصرف در زمان بحران افراد درمی یابند چگونه به خوی انسانی که همان توانایی توجه به دیگران است بازگردند.
وی تاکید کرد: بدیهی است جامعه آموزش دیده می تواند در برابر مشکلات انتخاب های بهترو تصمیم های شایسته تری بگیرد و فقدان آموزش به همان میزان بر سرعت ناپایداری اثر می گذارد.
بذرافکن اضافه کرد: برای جامعه ای که مشکلات اقتصادی و اجتماعی شکننده دارند، آموزش یک راه حل مداوم و بدون وقفه است و به جای سرزنش قربانی باید به دنبال راه حل های پایداری روی آورد.
وی اضافه کرد: در فقیرترین کشورها الگوی مصرف پایدار که خانواده ها را به مصرف بهینه و کنترل کننده تنش ها و آسیب ها و در عین حال همدلانه ترغیب کرده را آموزش می دهند.
** وجود احساس امنیت و اعتماد باعث کاهش رفتارهای هیجانی می شود
استاد جامعه شناس دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهرگفت: مردم به عنوان شهروندان یک جامعه مطالبه هایی شامل تامین کالا و خدمات، نظم و انضباط، مشارکت در تصمیم گیری و آگاهی از اخبار و حوادث دارند که با توجه به حساسیت بخش کالا و خدمات بیشتر شایعه ها در این بخش است.
امرالله راشد زاده افزود: مردم انتظار دارند بخش کالا و خدمات با توجه به حساسیتی که دارد تحت کنترل باشد اما برخی از افراد با درک این حساسیت با انتشار شایعه ای موجب ایجاد هیجان هایی در جامعه می شوند.
وی ادامه داد: بیشترافراد از زیان های ناشی از رفتارهای هیجانی بی اطلاع هستند و نمی دانند این رفتار چه عواقب و ضررهایی را به دنبال دارد.
راشد زاده گفت: افزون براین محتکران نیز به این رفتارها دامن می زنند و از این هیجان مردم به سود خود استفاده می کنند.
وی افزود: صرف وجود امنیت به تنهایی درجامعه کافی نیست بلکه احساس امنیت ازخود آن مهم تراست براین اساس هرچه میزان احساس امنیت بیشتر باشد گرایش افراد به این رفتارهای هیجانی کمتر است.
این جامعه شناس ادامه داد: هرچقدرامنیت و اعتماد به عنوان سرمایه های اجتماعی در جامعه تقویت شود کمتر شاهد بروز چنین هیجان هایی خواهیم بود.
راشد زاده اضافه کرد: بروز هیجان ها در بحران های اقتصادی چه تورم و رکود وجود دارد زیرا این بحران ها با قدرت خرید مردم درارتباط است و آنها مطمئن نیستند کالایی که امروز می توانند بخرند درآینده می توانند آن را تامین کنند و به دلیل نبود امنیت لازم در زمان وقوع بحران مردم اقدام به انبار کالا می کنند.
این استاد دانشگاه اظهارداشت: اطمینان دادن به مردم دراین زمینه برای پیشگیری از بروزخریدهای هیجانی و آرامش جامعه بسیار حائز اهمیت است.
وی یادآورشد: اکنون مردم جامعه ما به این یقین رسیده اند که با افزایش قیمت ارز قیمت کالا افزایش می یابد اما با پائین آمدن آن نرخ کالا تغییر نمی کند و ثابت می ماند همین امر باعث می شود مردم احساس امنیت لازم را نداشته باشند.
راشد زاده گفت: رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی از جمله منابعی هستند که می توانند اطلاعات لازم را به مردم بدهند اما مردم کمتر به دنبال صحت و سقم اخبار هستند و با بروز شایعه ای بویژه در شبکه های اجتماعی دچار هیجان می شوند.
وی تاکید کرد: بسیاری ازافراد سودجو با انتشاراخبار دروغ به دنبال تشویش اذهان عمومی هستند غافل از اینکه این کارمی تواند هزینه سنگینی برای مردم و دولتمردان به دنبال داشته باشد.
راشد زاده گفت: دنیای امروز با گذشته بسیار متفاوت است در گذشته آسایش نبود اما آرامش وجود داشت امروز آسایش هست ولی آرامشی که نیاز روحی و درونی است وجود ندارد.
وی با تاکید بر ایجاد تعادل میان نیازهای زیستی و روانی افزود: در جامعه ما به اندازه ای که به نیازهای زیستی توجه می شود به نیاز های روحی توجه نمی شود.
راشد زاده افزود: هیجان های اجتماعی در ایران بیشتر برای دیده شدن و جلب توجه نیز هست زیرا وقتی افراد نمی توانند از راه درست جلب توجه کنند به سمت راه های نادرست به دنبال جلب توجه هستند
وی افزود: هیجان های اجتماعی یک سرمایه اجتماعی است که باید کنترل و در راه درست از آن استفاده شود.
** بی ثباتی بازار از عوامل اصلی خریدهای هیجانی است
معاون اتاق اصناف مرکز استان بوشهر افزود: بی اعتمادی مردم و بی ثباتی بازار از عوامل مهم در افزایش خریدهای هیجانی و ناشی از ترس مردم شده است.
عباس نامدار زاده افزود: 99 درصد مراجعان به بازار از قشر کارگر و کارمند هستند که براساس حقوق مشخصی زندگی می گذرانند بی ثابتی در بازار باعث شده قشرهای مختلف از ترس اینکه فردا جنسی با همین قیمت در اختیار آنها نباشد اقدام به خرید می کنند.
وی بیان کرد: تغییر قیمت ها باعث شده سفره غذایی مردم نسبت به گذشته کوچک تر شود به همین دلیل مردم به سمت خرید بیشترو انبار برخی از جنس ها اقدام می کنند.
نامدارزاده گفت: در شرایطی که کالاهمیشه وجود داشته تغییر ناگهانی قیمت ها و وجود شایعه ها در مورد کالاهای مختلف مردم را حریص و باعث ایجاد تلاطم در جامعه می شود.
وی افزود: توزیع کالا با نرخ های مصوب به صورت مستمرانجام نمی شود به طور مثال در نمایشگاه ضیافت امسال قرار بود 80 تن گوشت با نرخ 315هزار ریال توزیع شود اما تاکنون این سهمیه تامین نشده است.
نامدار زاده بر ضرورت تقویت اعتماد، ایجاد ثبات در بازار و عمل کردن مسئولان به وعده های خود تاکید کرد.
* خریدهای هیجانی نوعی احساس نیاز کاذب
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر گفت: خریدهای هیجانی به طور معمول همراه با احساس ترس و به نوعی یک نیاز کاذب به شمار می رود.
سید حسین حسینی محمدی افزود: تورم، اقتصاد وابسته به نفت، عوامل فرهنگی و تغییر الگوی مصرف می تواند تشدید کننده خریدهای هیجانی باشد.
وی اظهار کرد: در برهه های مختلف زمانی افرادی سودجو با انتشار شایعه هایی در خصوص کاهش و یا گرانی کالایی، مردم را دچار نگرانی می کنند.
حسینی محمدی ادامه داد: در این شرایط تنها سوداگران و دلالان هستند که به طور معمول با احتکار کالاهای مورد نیاز مردم از این فضا بهره مند می شوند.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر گفت: وقتی شایعه ای در بحث برخی از کالاها در جامعه به وجود آید مردم در سطح بازار اقدام به خرید هیجانی می کنند همین امر باعث افزایش تقاضا، کمبود کالا، ایجاد صف های طولانی و جو روانی می شود و در این شرایط افرادی اقدام به سوء استفاده از مردم می کنند.
وی اضافه کرد: برخی افراد سودجو با استفاده از شبکه های مجازی اقدام به شایعه پراکنی به خصوص در مورد کالاهای مورد نیاز مردم می کنند و دلالان نیز با احتکار نگرانی مردم را دوچندان می کنند.
وی تاکید کرد: در استان بوشهر هیچ مشکلی در تامین اقلام اساسی وجود ندارد و کالا به اندازه کافی در بازار تامین شده است.
حسینی محمدی گفت: تمهیدات لازم برای تامین برخی اقلام استراتژیک که در سبد خانوارسهم زیادتری دارد از سوی دولت و شرکت های پشتیبانی امور دام و غله و خدمات بازرگانی صورت گرفته است.
وی افزود: در زمان حاضر روغن به اندازه کافی و نزدیک به 2هزار تن شکر و 34تن گوشت قرمز در قالب طرح ضیافت با برچسب تنظیم بازار پیش بینی شده است همچنین شکر وارداتی نیز در راه است.
حسینی محمدی گفت: در زمان حاضر مشکلی در زمینه تامین گوشت قرمز و سفید در استان وجود ندارد.
وی بر ضرورت ایجاد اطمینان از سوی رسانه وتوجه نکردن به شایعه ها و جلوگیری از انتشار شایعه در شبکه های مجازی تاکید کرد.
حسینی محمدی اضافه کرد: تغییر الگوی مصرف از جمله مشکلاتی است که در اثر خرید هیجانی برای جامعه به وجود می آید.
وی تاکید کرد: هر کالایی زمان مشخصی برای مصرف دارد و خریدهای کاذب علاوه براینکه باعث ایجاد کمبود درسطح بازار می شود شرایط نگهداری آنها سخت، امکان فساد پذیری و افزایش قیمت را نیز به دنبال دارد.
حسینی محمدی تاکید کرد: هرچند در استان بوشهر مساله احتکار و کم فروشی تحت کنترل است اما در صورت وجود هرگونه مشکلی در این خصوص مردم می توانند با تلفن 124 موضوع را برای رسیدگی گزارش کنند.
6047/6043
کپی شد
