به گزارش ایرنا، خلیجفارس محور ارتباط میان اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی است و از نظر راهبردی در منطقه خاورمیانه، به عنوان بزرگترین و مهمترین مرکز ارتباطی بین این سه قارهاست و بخشی از یک سیستم ارتباطی شامل اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند است.
همچنین این منطقه منبع مهم انرژی و از نظر منابع طبیعی از غنیترین پهنههای آبی جهان در زمینه منابع نفت، گاز، مروارید، فسفات، گوگرد، مرجان، انواع ماهیها و میگو و گردشگری دریایی از جمله ثروتهای خلیج فارس به شمار می رود.
در مجموع خلیج فارس از نظر جغرافیای سیاسی، استراتژیک، انرژی و تاریخ و تمدن یک پهنه آبی مهم و حساس در دنیا محسوب میشود وبه همین دلیل از دیرباز مورد توجه قدرتهای جهانی و بازرگانان و تجار دنیا بودهاست.
** پیدایش و تاریخچه خلیج فارس
زمینشناسان معتقدند که در حدود پانصد هزار سال پیش، صورت نخستین خلیج فارس در کنار دشتهای جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان، بر اثر تغییر و تحول در ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی خود را یافت.
خلیج فارس در آغاز، بسیار پهناور بوده است به طوری که تا اواخر دوره سوم زمینشناسی، بیشتر جلگههای برازجان، بهبهان و خوزستان ایران تا کوههای زاگرس، زیر آب بودهاند.
پس از پایان آخرین عصر یخبندان در حدود ۱۱هزار سال پیش، و ذوبشدن یخهای قطبی و بالاآمدن آب اقیانوسها و دریاهای آزاد، سطح دریای عمان نیز بالا آمده و از طریق تنگه هرمز، آب به درون گودال بسیار بزرگی که امروزه به نام خلیج فارس میشناسیم، جاری شده و بتدریج، به شکلی که امروز میبینیم درآمده است.
پیشینه دریانوردی در خلیجفارس به گذشتههای بسیار دور، دست کم 2 هزار سال پیش از میلاد، بازمیگردد. مردمان تمدنهایی مانند سومر، آکاد، ایلام مسیر خود بین میانرودان و موهنجودارو در دره سند را از طریق این پهنه آبی میپیمودند.
بررسیهای اخیر نشان میدهد که فنیقیها، نخست در جزیرهها و سرزمینهای پیرامون خلیجفارس زندگی و دریانوردی میکردند و در دوره هخامنشیان، داریوش اول از دریانوردان برجسته ایرانی، فینیقی و ساتراپهای یونانینشین امپراتوری پارس خواست تا برای کشف سرزمینهای جدید به دریانوردی بپردازند که درنتیجه شناخت ایرانیان نسبت به خلیجفارس بیشتر شد.
جزایر زیادی درخلیج فارس وجود دارد که برخی از آنها از اهمیت کم و برخی از اهمیت بالایی برخوردار است.
بیشتر جزایر مهم خلیج فارس شامل قشم، بحرین، کیش، جزیره خارگ، ابوموسی، تنب بزرگ، تنب کوچک و جزیره لاوان است که عمده آنها در محدوده آبهای سرزمینی ایران قرار دارند.
** خلیج فارس و تلاش های بی ثمر برای تحریف نام آن
خلیج فارس سومین خلیج بزرگ دنیا است که قدمت آن به هزاران سال میرسد، نام این پهنه آبی درهمه متون عربی به عنوان بحر فارس یا خلیج فارس نامیده شده است هرچند تلاش هایی برای جعل این نام از سوی استعمار با هدف ایجاد ریشه اختلاف و دشمنی بین جمهوری اسلامی و کشورهای همسایه عربی انجام شد اما مستندات تاریخی و حقوقی بسیاری وجود دارند که گواه نام این دریای نیمه بسته خلیج فارس است.
خلیج فارس (یا شاخاب پارس) آبراهی است که در امتداد دریای عمان و در میان ایران و شبه جزیره عربستان قرار دارد. مساحت آن 237 هزار و473 کیلومترمربع است و پس از خلیج های مکزیک وهادسون سومین خلیج بزرگ جهان به شمار میآید.
نام تاریخی این دریا، درزبانهای گوناگون، ترجمه عبارت خلیج فارس یا دریای پارس است و درهمه سازمانهای بینالمللی نام رسمی آن، خلیج فارس است.
**حضور پرتغالی ها، هلندی ها و انگلیسی ها در خلیج فارس
پرتغالی ها، هلندی ها و انگلیسی ها کشورهای قدرتمند آن زمان بویژه در بخش دریایی بودند که هرکدام به نوبه خود بر بخش هایی از جزایر و بنادر خلیج فارس مسلط شده و برخی بیش از یک تا دو قرن براین مناطق حکمرانی کردند.
پرتغالی ها اولین استعمار گرانی بودند که به خلیج فارس هجوم آوردند و بخش های عمده ای از جزایر و بنادر آن را تصرف و به پایگاه های نظامی و حکمرانی خود تبدیل کردند.
آنان بویژه در جزایر جنوبی خلیج فارس از جمله هرمز بیشتر حضور داشتند و ظلم و آزار اذیت آنان بر مردم بومی این مناطق به حدی رسید که آنان به ناچار تاب نیاوردند و دست به قیام های متعددی علیه این اشغالگران و استعمارگران زدند.
در نهایت حکومت مرکزی ایران در زمان شاه عباس صفوی امام قلی خان سردار مبارز خود را با سپاهش روانه مبارزه با استعمار گران در جزیره هرمز کرد و این فرمانده شجاع به کمک نیروهای مردمی با تجاوزگران و استعمارگران پرتغالی موفق به شکست آنها و بیرون راندنشان از جزیره هرمز و خلیج فارس شد.
در 22 تیرماه 1384، بنا به مصوبه هیات دولت روز دهم اردیبهشت سالروز اخراج پرتغالی ها از خلیج فارس به عنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری شد.
دهم اردیبهشت در تاریخ ایران یادآور ازخودگذشتگی های ملت سرافراز ایران و فرار اشغال گران متجاوز پرتغالی بعد از 117 سال تسلط جابرانه بر سواحل جنوبی کشوراست.
*تلاش هلندی ها برای غارت خلیج فارس
هلندی ها نیز به قصد تسلط براقتصاد و تجارت منطقه خلیج فارس سعی کردند با ایجاد مراکزتجاری وحتی قلعه های نظامی(قلعه موسل استاین درخارگ) بنادر خلیج فارس به عنوان شاهرگ حیاتی و اقتصاد منطقه را قبضه کنند و بازار تجارت را دردست خود داشته باشند وهیچ گونه منافعی به صاحبان اصلی آن سرزمین که مردم محروم باشند، نرسانند.
میرمهنا بندر ریگی حرکت های آنها را زیر نظر گرفت و در زمان حکومت کریم خان زند علیه هلندی ها در جزیره خارگ قیام کرد.
*انگلیسی ها در خلیج فارس
مهمترین استعمار گرانی که بیش از همه ساکنان بندر و جزایر خلیج فارس را مورد ظلم قرار دادند و منابع آنها را به یغما بردند، انگلیسی ها بودند.
آنها چهار بار به بوشهر تجاوز کردند و هر بار با مقاومت و مبارزه مردم رو برو شدند تا اینکه شهید رئیسعلی دلواری و همرزمانش با پیروی از فتوای علما و مراجع زمان جنگ های متعدد و سختی را علیه آنها آغاز کردند و موفق شدند آنان را از خاک بوشهر و خلیج فارس برای همیشه بیرون کنند.
یکی از مهم ترین مستندات حقوقی که درآنها برنام خلیج فارس به طور مکرر تاکید شده است، سندهای سازمان ملل متحد است، این سازمان با انتشار قطعنامه ها، بیانیه ها و سند های مختلف بر نام خلیج فارس تاکید کرده است.
کشورهای ایران، عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین درکنار خلیج فارس هستند و در این میان استان بوشهر با مرز آبی بیش از 900 کیلومتربیشترین حوزه جغرافیایی را از بین استان های ساحلی جنوبی با این آبراه دارد.
خلیج فارس از سمت شمال با ایران، از غرب با کویت و عراق و از جنوب با عربستان، بحرین و امارت متحده عربی همسایه است.
* خلیج فارس یادآور عزت مندی ایرانیان و شکست استعمارگران
استانداربوشهر گفت: نام خلیج فارس یادآور عزت و سربلندی ملت ایران است که همواره در برابر زورگویان ایستاده و هیچگاه سر تعظیم فرود نیاورده است.
عبدالکریم گراوند افزود: از زمان که پرتغالی ها در منطقه حضور و با مقاومت مردم مواجه شدند و بعدها که کشور نوظهور انگلیس حضور پیدا می کند با دلاوری مردم این خطه متجاوزان با سرافکندگی هر چه تمام خلیج فارس را ترک کردند.
وی بیان کرد: در صده اخیر و دفاع مقدس نیز در همین خلیج فارس هواپیما و کشتی های ایرانی ساقط شد با این وجود هیچگاه متجاوزان موفق به ساقط کردن عزب و غیرت ایرانیان نشدند.
استاندار بوشهر ادامه داد: رئیسعلی ها همواره از آب و خاک خود در محدوده خلیج فارس دفاع کردند و برای این حراست مردم همواره دوشادوش خود در برابر استعمارگران ایستادگی کردند.
وی افزود: در دیرباز در فاصله کمی از این خلیج فارس در بوشهر یکی وارد کنیسه یکی کلیسا و دیگری وارد مسجد می شده که این نشان صلح و ادب بوشهر است که همیشه سربلندانه دربرابر استعمار ایستادگی کردند.
استاندار بوشهر تاکید کرد: بدون شک کوچکترین تعرض به ملت ایران و بویژه خلیج فارس تکرار جلوه دیگری از کت بستگی متجاوزان برای جهانیان در آب های نیلگون خلیج فارس است.
وی گفت: انگلیسی ها در حالی فتنه جدید جعل خلیج فارس شروع می کنند که نوشته های اروپایی نیز همه از پارسی بودن خلیج است و این مهم گرفتنی نیست.
گراوند افزود: آنها فتنه درست کنند که کشورهای منطقه را در برابر ملت ایران قرار دهند ولی در این مسیر موفقیتی حاصل نخواهند کرد.
وی اظهار داشت: ملت ایران کسی نیست که حتی یک دلار خارج از چارچوب و ضوابط به آمریکا بدهد بلکه همواره مصمم در گرفتن حق خود از آنها است.
*خلیج فارس کانون تحولات جهانی
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه بوشهر گفت: بدلیل موقعیت استراتژیک خلیج فارس در آینده این آبراه بین المللی کانون تحولات جهانی، تولید قدرت و ثروت خواهد بود.
آیت الله غلامعلی صفایی بوشهری افزود:در مجامع آکادمیک جهان این نکته اکنون ثابت است که مدیریت آینده جهان بدست کسانی است که دریاهای ژئو استراتژیک را مدیریت می کنند.
وی ادامه داد: خلیج فارس، مدار هفت درجه دریای هند و دریاهای سرخ و مدیترانه نقطه های مهم دریایی جهان هستند و کشوری می تواند در جهان به عنوان ابرقدرت باشد که مهندس نظم جهانی این مناطق را مدیریت کنند.
امام جمعه بوشهر افزود: در این بین جهان استکبار خلیج فارس را به عنوان مهم ترین عرصه ثروت بویژه انرژی فسیلی، آفرینش فرهنگی مردمی و دینی، استعداد های شگرف سرزمینی در عرصه تولید علم و تاثیرگذاری بسیار بالا و ژئو استراتژیک تعریف کردند تا در عرصه علم و فناوری، سیاسی و اقتصادی به آن تسلط پیدا کنند.
صفایی بوشهری یادآورشد: سهم ایران از اقتصاد کرانه ای تنها 2.7 درصد است که باید این میزان سهم بسیار اندک از اقتصاد کرانه ای افزایش یابد.
وی اظهار داشت: استان بوشهر با بیش از 900 کیلومتر مرز آبی، 707 کیلومتر کرانه و همچنین پس کرانه ای فوق العاده در عرصه اقتصاد کرانه دارد که باید از آن بخوبی استفاده شود.
صفایی بوشهری تاکید کرد: زمانی می توان ادعای بزرگداشت روز ملی خلیج فارس به معنی واقعی کرد که علاوه بر حفاظت، بهره مندی کارآمد از آن صورت گیرد.
وی ادامه داد: این دریا از همان دوران چون در ایران رخ داده بود به خلیج فارس و در زبان های انگلیسی و یونانی به اسم های خاص که همه حاکی از پارسی بودن این آبراه است از آن نام برده شده است.
وی اظهار داشت: با این وجود جهان استعمار همچنان به دنبال این است که مضاف علیه این خلیج که فارس است را حذف و یا کمرنگ کند.
صفایی بوشهری تاکید کرد: جهان استکبار همچنان در اندیشه یک تحول بنیادین در جغرافیای خاورمیانه و بویژه مناطق استراتژیک آن مانند خلیج فارس است.
وی گفت: پرواضح است با نقشه ، کتاب و اسنادهای موجود نشان داده این آبراه با نام خلیج فارس بوده و امکان تغییر نام جغرافیایی آن وجود ندارد.
نماینده ولی فقیه در استان بوشهر ادامه داد: استعمار در نظم نوین جهان بویژه حوزه خلیج فارس تلاش دارد تمام واژه ها دارای مفاهیم سیاسی فرهنگی، اندیشه های بیداری آفرین، مقاومت زا و حادثه آفرین و تمامی مبانی مبارزه با استعمار را از بین ببرد تا از این طریق منطقه خاور میانه و بویژه خلیج فارس کاملا مهندسی استعماری شود.
صفایی بوشهری افزود: پشت صحنه تغییر این نام اندیشه های استکباری است و اگر ایران از خود حساسیت نشان می دهد برای این است که این خلیج شناسنامه زیست تولد ایرانی دارد.
*اهمیت و نام خلیج فارس
رئیس بنیاد ایران شناسی بوشهر گفت: خلیج فارس یکی از آبراهه های مهم و استراتژیکی است که نه تنها در آسیا بلکه در جهان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
عبدالکریم مشایخی افزود: این آبراهه پیوند چند هزار ساله با تمدن ایرانی دارد و به همین مناسبت همواره مورد توجه زمین شناسان، باستان شناسان، تاریخ نگان و جغرافی نویسان بوده است.
وی بیان کرد: نام خلیج فارس از قوم پارس گرفته شده است که حدود 800 سال قبل از میلاد در خوزستان و فارس حکومت می کردند.
مشایخی افزود: قدیمی ترین نوشته ای که از این آبراهه یاد کرده متعلق به لوگال زاگاسی پادشاه اروک است و در آثاری که از قوم آشوردر بین النهرین حکومت می کردند باقی مانده از این آبراهه به 'نامرتو' به معنی آب تلخ یاد شده است.
وی اضافه کرد: قبل از ورود آریایی ها به ایران در دوره ایلامی این آبراهه مورد استفاده مردمی بود که در آن دوره در خوزستان و بوشهر در قلمرو امپراطوری ایلام بوده است.
مشایخی اضافه کرد: بندر بوشهر با نام لیان پل ارتباطی داخلی ایران با جنوب شرق آسیا و آفریقا بوده است و در دوره هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان این آبراه مهم همچنان مورد توجه و عنایت زمامداران این سلسله ها بوده است.
وی گفت: تا آنجا که در دوره هخامنشیان در منطقه دشتستان بوشهر سه کاخ هخامنشی به نام های چرخاب، بردک سیاه و جتوط درسه نقطه بنا نهاده شد و این بیانگر سیادت دریایی ایرانیان بر این آبراهه مهم است.
وی یادآور شد: حدود 13 نفر از مورخان و جغرافی نویسان یونانی و رومی از خلیج فارس با نام 'سی نیوس پرسیکوس' و 'پرسی کوماره' یاد کرده اند.
مشایخی گفت: در دوره اسلامی نیز اغلب مورخان و جغرافی نویسان مسلمان در آثار و منابع خود از این آبراه به عنوان بحرالفارس و خلیج الفارسی یاد کرده اند.
وی افزود: با ورود اسلام به ایران و توجه ویژه فاتحان جدید به امر دریانوردی ما شاهد ظهور تمدن هایی در کرانه شمالی خلیج فارس و منطقه ای هستیم که امروز از آن به نام استان بوشهر یاد می شود.
*سیراف
وی گفت: از قرن سوم به بعد تمدنی به نام سیراف در منطقه جنوبی استان بوشهر و در فاصله 240 کیلومتری شهر بندری بوشهر شکل می گیرد.
مشایخی افزود: مورخان و پژوهشگران تمدن شناس مانند آدامتز در کتاب خود با نام تمدن اسلامی به دلیل جایگاه رفیعی که سیراف در فرهنگ و تمدن اسلامی ایفا کرده از این دوره با عنوان عصر طلایی تمدن اسلامی یاد کرده است.
مشایخی افزود: با رکود سیراف و جایگزینی تمدن های دیگر چند صباحی آن مناطق در عرصه تاریخ و فرهنگ به تلاش و تکاپو افتادند.
وی اضافه کرد: با عصر جدید و آمدن اروپائیان به منطقه خلیج فارس قریب به سال 1507 میلادی که یکی از فاتحان و دریانوردان پرتغالی به جزیره هرمز و جرون آمده و آن منطقه را در اشغال خود درآورد بار دیگر آبراه خلیج فارس مورد توجه ویژه جهانیان قرار گرفت.
وی افزود: بعد از اخراج پرتغالی ها ازمنطقه خلیج فارس به سال 1622 میلادی به روزگار زمامداری شاه عباس اول باردیگر شاهد حضور اروپائیان از جمله هلندیها، انگلیسی ها و فرانسوی ها در خلیج فارس بودیم.
وی اضافه کرد: خلیج فارس در عصر جدید و با آغاز تاریخ معاصر بار دیگر مورد توجه جهانیان قرار گرفت تا آنجا که کشورهایی مانند هلند و انگلیس تا نیمه های قرن 20 به حضور خود در این آبراه استراتراتژیک ادامه دادند.
مشایخی گفت: در دوره معاصر باتوجه به موقعیت استراتژیک بندر بوشهر و حضور انگلیسی ها دراین بندر، بوشهر به عنوان معتبرترین بندر تجاری ایران و در حوزه تجاری داخلی ایران مورد توجه قرار گرفت.
وی افزود: تا آنجا که از سال 1750 میلادی تا سال 1920 میلادی بندر بوشهر معتبرترین بندر تجاری ایران بود و در این دوره بیش از10 کشور خارجی در بندر بوشهر نمایندگی سیاسی و تجاری داشتند.
*خلیج فارس و پیشرفت فرهنگی
مشایخی ادامه داد: پیشرفت اقتصادی بوشهر سبب شد درعرصه فرهنگ نیز این بندر مهمترین کانون نشرآموزش جدید مورد توجه قرار گیرد.
*مدرسه سعادت
مشایخی گفت: تاسیس مدرسه سعادت مظفری در سال 1317 قمری به مادرمدارس جنوب ایران مشهور شد و پیامد تکاپوهای اقتصادی و شکوفایی تجارت این منطقه بود.
وی ادامه داد: درسالهای بعد شاهد توسعه مدارس نوین نه تنها درمناطق جنوبی ایران مانند بندرعباس، شوشتر و بهبهان و دیگر شهرها هستیم بلکه در کاظمین، نجف اشرف و بحرین نیز دانش آموختگان این مدرسه اقدام به تاسیس مدارس جدید کردند.
مشایخی افزود: خلیج فارس و دریای پارس نامی است که هزاران سال براین آبراه استراتژیک نقش آفرینی می کند و تنها در سال 1955 میلادی بود که فردی انگلیسی به نام سرچارلزبلگریو برای اولین بار در نوشتاری در بحرین نام مجعول خلیج العربی را برای این آبراه بکار برد ودر سالهای بعد کسانی مانند عبدالکریم قاسم و جمال عبدالناصر که روحیه ناسیونالیستی داشتند ازاین نام دفاع کردند.
مشایخی افزود: آبراه نیلگون خلیج فارس همیشه به همین نام بوده است و همه مجامع حقوقی و بین المللی عالم این آبراه را به نام دریای پارس می شناسد.
*اسناد خلیج فارس
استاد رشته تاریخ یکی از دانشگاههای استان بوشهرگفت: نام و هویت خلیج فارس در اسناد و مدارک تاریخی چنان تثبیت شده که هیچ کسی در هیچ مکانی نمی تواند این نام را تغییر و جعل کند.
غلامحسین نظامی افزود: نقشه ها و مستندات تاریخی موید آن است که اگر گاهی برای خلیج فارس نام دیگری برگزیده شده، ناشی از تتبع و پژوهش علمی نیست بلکه یک شیطنت است و از تنش های سیاسی منطقه ای است.
وی اظهارکرد: مردم استان بوشهر به عنوان ساحل نشینانی که هویتشان با خلیج فارس گره خورده باید بیشتر به شناخت خلیج فارس از جنبه های مختلف بپردازند و استفاده بیشتری از این آبراه داشته باشند.
نظامی گفت: خلیج فارس یک آبراه نیمه بسته است ولی به دلیل موقعیت استراتژیک و جایگاه جغرافیایی آن در طول تاریخ اهمیت آن بیشتر شده است.
وی یادآورشد: اکنون بیش از 30 هزار سند در استان بوشهر در ارتباط با خلیج فارس وجود دارد و در دهه های 1350 و 1360میلادی که استعمار پیر انگلیس با ماجراجویی برخی سیاستمداران کشورهای عربی به دنبال جعل نام خلیج فارس بودند پژوهشگران همان کشورها نقشه هایی که ترسیم می کردند، مستند به نام خلیج فارس بود.
نظامی ادامه داد: برخی ساکنان مجاور خلیج فارس در صدد هستند تا با استفاده از دلارهای نفتی باد آورده اما بدون مستندات متقن و بنا به مصلحت سیاسی تاریخ خلیج فارس را جعل و وارونه نشان دهند.
وی اضافه کرد: آنها در تلاش هستند نامی جعلی برای خلیج فارس تثبیت کنند که فراتر از نام در پشت این قضایا توسعه طلبی های سیاسی و اقتصادی مد نظر است هرچند که مردم ایران همواره حسن همجواری و مراوده بازرگانی در یک فضای صلح آمیز با ساکنان مجاور و سواحل خلیج فارس را در نظر داشته اند.
نظامی ادامه داد: پاسداشت روز ملی خلیج فارس که در واقع یک همت ملی برای اخراج پرتغالی ها از سواحل و جزایر خلیج فارس بود برای ما بسیار با اهمیت است زیرا بعد از آن نیز در تاریخ معاصر ایران بویژه جنوب کشور شاهد قیام های متعدد مردمی علیه بیگانگان متجاوز بوده ایم.
*ضرورت نامگذاری روز ملی خلیج فارس
وی بیان کرد: برای پاسخگویی به ادعاهای واهی، بی ریشه و غیرمستند جاعلان تاریخ باید با تکیه بر طرح های دراز مدت علمی و پژوهشی بنیادین در پاسداشت خلیج فارس عنوان و تاریخ آن تلاش وافر کرد.
نظامی گفت: خلیج فارس آبراه مهم و استراتژیک در جنوب فلات ایران است که از روزگار کهن برای اقوام ایرانی دارای اهمیت زیاد بود که این اهمیت تا روزگار ما نه تنها کم نشده بلکه افزایش داشته است.
وی اظهارکرد: تسلط بر خلیج فارس به این دلایل همواره دغدغه سودجویانی بوده که در خارج از منطقه در اندیشه تسلط بر این دریای مهم هستند.
وی یادآور شد: از طرف دیگر حکام ایرانی اعم از پادشاهان و حکام محلی مجاور همیشه سعی داشتند که به هر نحو از خلیج فارس حفاظت و بهره ببرند اما به دلیل دوری مراکز قدرت در ایران از خلیج فارس این صیانت و حفاظت دائمی نبوده از این رو برخی اوقات کشورهای سودجو توانسته اند برای مدتی بر بخش هایی از سواحل و یا جزایر ایرانی یا غیر ایرانی خلیج فارس سیطره پیدا کنند.
نظامی افزود: در بسیاری اوقات خلا قدرت دولت مرکزی برای دفاع از خلیج فارس به وسیله مردم ساکن در سواحل این دریا پر شده است به نحوی که بارها شاهد بوده ایم که مردم خود دست به کار شده و بدون کمک دولت مرکزی با بیگانگان متجاوز به این دریا و سواحل آن جنگیده اند.
وی اظهار کرد: نمونه آن مقاومت مردم بوشهر و هرمزگان در برابر پرتغالی ها، هلندی ها و دفاع جانانه مردم استان بوشهر در برابر هجوم چهارگانه انگلیس به بوشهر است.
6047/6045
همچنین این منطقه منبع مهم انرژی و از نظر منابع طبیعی از غنیترین پهنههای آبی جهان در زمینه منابع نفت، گاز، مروارید، فسفات، گوگرد، مرجان، انواع ماهیها و میگو و گردشگری دریایی از جمله ثروتهای خلیج فارس به شمار می رود.
در مجموع خلیج فارس از نظر جغرافیای سیاسی، استراتژیک، انرژی و تاریخ و تمدن یک پهنه آبی مهم و حساس در دنیا محسوب میشود وبه همین دلیل از دیرباز مورد توجه قدرتهای جهانی و بازرگانان و تجار دنیا بودهاست.
** پیدایش و تاریخچه خلیج فارس
زمینشناسان معتقدند که در حدود پانصد هزار سال پیش، صورت نخستین خلیج فارس در کنار دشتهای جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان، بر اثر تغییر و تحول در ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی خود را یافت.
خلیج فارس در آغاز، بسیار پهناور بوده است به طوری که تا اواخر دوره سوم زمینشناسی، بیشتر جلگههای برازجان، بهبهان و خوزستان ایران تا کوههای زاگرس، زیر آب بودهاند.
پس از پایان آخرین عصر یخبندان در حدود ۱۱هزار سال پیش، و ذوبشدن یخهای قطبی و بالاآمدن آب اقیانوسها و دریاهای آزاد، سطح دریای عمان نیز بالا آمده و از طریق تنگه هرمز، آب به درون گودال بسیار بزرگی که امروزه به نام خلیج فارس میشناسیم، جاری شده و بتدریج، به شکلی که امروز میبینیم درآمده است.
پیشینه دریانوردی در خلیجفارس به گذشتههای بسیار دور، دست کم 2 هزار سال پیش از میلاد، بازمیگردد. مردمان تمدنهایی مانند سومر، آکاد، ایلام مسیر خود بین میانرودان و موهنجودارو در دره سند را از طریق این پهنه آبی میپیمودند.
بررسیهای اخیر نشان میدهد که فنیقیها، نخست در جزیرهها و سرزمینهای پیرامون خلیجفارس زندگی و دریانوردی میکردند و در دوره هخامنشیان، داریوش اول از دریانوردان برجسته ایرانی، فینیقی و ساتراپهای یونانینشین امپراتوری پارس خواست تا برای کشف سرزمینهای جدید به دریانوردی بپردازند که درنتیجه شناخت ایرانیان نسبت به خلیجفارس بیشتر شد.
جزایر زیادی درخلیج فارس وجود دارد که برخی از آنها از اهمیت کم و برخی از اهمیت بالایی برخوردار است.
بیشتر جزایر مهم خلیج فارس شامل قشم، بحرین، کیش، جزیره خارگ، ابوموسی، تنب بزرگ، تنب کوچک و جزیره لاوان است که عمده آنها در محدوده آبهای سرزمینی ایران قرار دارند.
** خلیج فارس و تلاش های بی ثمر برای تحریف نام آن
خلیج فارس سومین خلیج بزرگ دنیا است که قدمت آن به هزاران سال میرسد، نام این پهنه آبی درهمه متون عربی به عنوان بحر فارس یا خلیج فارس نامیده شده است هرچند تلاش هایی برای جعل این نام از سوی استعمار با هدف ایجاد ریشه اختلاف و دشمنی بین جمهوری اسلامی و کشورهای همسایه عربی انجام شد اما مستندات تاریخی و حقوقی بسیاری وجود دارند که گواه نام این دریای نیمه بسته خلیج فارس است.
خلیج فارس (یا شاخاب پارس) آبراهی است که در امتداد دریای عمان و در میان ایران و شبه جزیره عربستان قرار دارد. مساحت آن 237 هزار و473 کیلومترمربع است و پس از خلیج های مکزیک وهادسون سومین خلیج بزرگ جهان به شمار میآید.
نام تاریخی این دریا، درزبانهای گوناگون، ترجمه عبارت خلیج فارس یا دریای پارس است و درهمه سازمانهای بینالمللی نام رسمی آن، خلیج فارس است.
**حضور پرتغالی ها، هلندی ها و انگلیسی ها در خلیج فارس
پرتغالی ها، هلندی ها و انگلیسی ها کشورهای قدرتمند آن زمان بویژه در بخش دریایی بودند که هرکدام به نوبه خود بر بخش هایی از جزایر و بنادر خلیج فارس مسلط شده و برخی بیش از یک تا دو قرن براین مناطق حکمرانی کردند.
پرتغالی ها اولین استعمار گرانی بودند که به خلیج فارس هجوم آوردند و بخش های عمده ای از جزایر و بنادر آن را تصرف و به پایگاه های نظامی و حکمرانی خود تبدیل کردند.
آنان بویژه در جزایر جنوبی خلیج فارس از جمله هرمز بیشتر حضور داشتند و ظلم و آزار اذیت آنان بر مردم بومی این مناطق به حدی رسید که آنان به ناچار تاب نیاوردند و دست به قیام های متعددی علیه این اشغالگران و استعمارگران زدند.
در نهایت حکومت مرکزی ایران در زمان شاه عباس صفوی امام قلی خان سردار مبارز خود را با سپاهش روانه مبارزه با استعمار گران در جزیره هرمز کرد و این فرمانده شجاع به کمک نیروهای مردمی با تجاوزگران و استعمارگران پرتغالی موفق به شکست آنها و بیرون راندنشان از جزیره هرمز و خلیج فارس شد.
در 22 تیرماه 1384، بنا به مصوبه هیات دولت روز دهم اردیبهشت سالروز اخراج پرتغالی ها از خلیج فارس به عنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری شد.
دهم اردیبهشت در تاریخ ایران یادآور ازخودگذشتگی های ملت سرافراز ایران و فرار اشغال گران متجاوز پرتغالی بعد از 117 سال تسلط جابرانه بر سواحل جنوبی کشوراست.
*تلاش هلندی ها برای غارت خلیج فارس
هلندی ها نیز به قصد تسلط براقتصاد و تجارت منطقه خلیج فارس سعی کردند با ایجاد مراکزتجاری وحتی قلعه های نظامی(قلعه موسل استاین درخارگ) بنادر خلیج فارس به عنوان شاهرگ حیاتی و اقتصاد منطقه را قبضه کنند و بازار تجارت را دردست خود داشته باشند وهیچ گونه منافعی به صاحبان اصلی آن سرزمین که مردم محروم باشند، نرسانند.
میرمهنا بندر ریگی حرکت های آنها را زیر نظر گرفت و در زمان حکومت کریم خان زند علیه هلندی ها در جزیره خارگ قیام کرد.
*انگلیسی ها در خلیج فارس
مهمترین استعمار گرانی که بیش از همه ساکنان بندر و جزایر خلیج فارس را مورد ظلم قرار دادند و منابع آنها را به یغما بردند، انگلیسی ها بودند.
آنها چهار بار به بوشهر تجاوز کردند و هر بار با مقاومت و مبارزه مردم رو برو شدند تا اینکه شهید رئیسعلی دلواری و همرزمانش با پیروی از فتوای علما و مراجع زمان جنگ های متعدد و سختی را علیه آنها آغاز کردند و موفق شدند آنان را از خاک بوشهر و خلیج فارس برای همیشه بیرون کنند.
یکی از مهم ترین مستندات حقوقی که درآنها برنام خلیج فارس به طور مکرر تاکید شده است، سندهای سازمان ملل متحد است، این سازمان با انتشار قطعنامه ها، بیانیه ها و سند های مختلف بر نام خلیج فارس تاکید کرده است.
کشورهای ایران، عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین درکنار خلیج فارس هستند و در این میان استان بوشهر با مرز آبی بیش از 900 کیلومتربیشترین حوزه جغرافیایی را از بین استان های ساحلی جنوبی با این آبراه دارد.
خلیج فارس از سمت شمال با ایران، از غرب با کویت و عراق و از جنوب با عربستان، بحرین و امارت متحده عربی همسایه است.
* خلیج فارس یادآور عزت مندی ایرانیان و شکست استعمارگران
استانداربوشهر گفت: نام خلیج فارس یادآور عزت و سربلندی ملت ایران است که همواره در برابر زورگویان ایستاده و هیچگاه سر تعظیم فرود نیاورده است.
عبدالکریم گراوند افزود: از زمان که پرتغالی ها در منطقه حضور و با مقاومت مردم مواجه شدند و بعدها که کشور نوظهور انگلیس حضور پیدا می کند با دلاوری مردم این خطه متجاوزان با سرافکندگی هر چه تمام خلیج فارس را ترک کردند.
وی بیان کرد: در صده اخیر و دفاع مقدس نیز در همین خلیج فارس هواپیما و کشتی های ایرانی ساقط شد با این وجود هیچگاه متجاوزان موفق به ساقط کردن عزب و غیرت ایرانیان نشدند.
استاندار بوشهر ادامه داد: رئیسعلی ها همواره از آب و خاک خود در محدوده خلیج فارس دفاع کردند و برای این حراست مردم همواره دوشادوش خود در برابر استعمارگران ایستادگی کردند.
وی افزود: در دیرباز در فاصله کمی از این خلیج فارس در بوشهر یکی وارد کنیسه یکی کلیسا و دیگری وارد مسجد می شده که این نشان صلح و ادب بوشهر است که همیشه سربلندانه دربرابر استعمار ایستادگی کردند.
استاندار بوشهر تاکید کرد: بدون شک کوچکترین تعرض به ملت ایران و بویژه خلیج فارس تکرار جلوه دیگری از کت بستگی متجاوزان برای جهانیان در آب های نیلگون خلیج فارس است.
وی گفت: انگلیسی ها در حالی فتنه جدید جعل خلیج فارس شروع می کنند که نوشته های اروپایی نیز همه از پارسی بودن خلیج است و این مهم گرفتنی نیست.
گراوند افزود: آنها فتنه درست کنند که کشورهای منطقه را در برابر ملت ایران قرار دهند ولی در این مسیر موفقیتی حاصل نخواهند کرد.
وی اظهار داشت: ملت ایران کسی نیست که حتی یک دلار خارج از چارچوب و ضوابط به آمریکا بدهد بلکه همواره مصمم در گرفتن حق خود از آنها است.
*خلیج فارس کانون تحولات جهانی
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه بوشهر گفت: بدلیل موقعیت استراتژیک خلیج فارس در آینده این آبراه بین المللی کانون تحولات جهانی، تولید قدرت و ثروت خواهد بود.
آیت الله غلامعلی صفایی بوشهری افزود:در مجامع آکادمیک جهان این نکته اکنون ثابت است که مدیریت آینده جهان بدست کسانی است که دریاهای ژئو استراتژیک را مدیریت می کنند.
وی ادامه داد: خلیج فارس، مدار هفت درجه دریای هند و دریاهای سرخ و مدیترانه نقطه های مهم دریایی جهان هستند و کشوری می تواند در جهان به عنوان ابرقدرت باشد که مهندس نظم جهانی این مناطق را مدیریت کنند.
امام جمعه بوشهر افزود: در این بین جهان استکبار خلیج فارس را به عنوان مهم ترین عرصه ثروت بویژه انرژی فسیلی، آفرینش فرهنگی مردمی و دینی، استعداد های شگرف سرزمینی در عرصه تولید علم و تاثیرگذاری بسیار بالا و ژئو استراتژیک تعریف کردند تا در عرصه علم و فناوری، سیاسی و اقتصادی به آن تسلط پیدا کنند.
صفایی بوشهری یادآورشد: سهم ایران از اقتصاد کرانه ای تنها 2.7 درصد است که باید این میزان سهم بسیار اندک از اقتصاد کرانه ای افزایش یابد.
وی اظهار داشت: استان بوشهر با بیش از 900 کیلومتر مرز آبی، 707 کیلومتر کرانه و همچنین پس کرانه ای فوق العاده در عرصه اقتصاد کرانه دارد که باید از آن بخوبی استفاده شود.
صفایی بوشهری تاکید کرد: زمانی می توان ادعای بزرگداشت روز ملی خلیج فارس به معنی واقعی کرد که علاوه بر حفاظت، بهره مندی کارآمد از آن صورت گیرد.
وی ادامه داد: این دریا از همان دوران چون در ایران رخ داده بود به خلیج فارس و در زبان های انگلیسی و یونانی به اسم های خاص که همه حاکی از پارسی بودن این آبراه است از آن نام برده شده است.
وی اظهار داشت: با این وجود جهان استعمار همچنان به دنبال این است که مضاف علیه این خلیج که فارس است را حذف و یا کمرنگ کند.
صفایی بوشهری تاکید کرد: جهان استکبار همچنان در اندیشه یک تحول بنیادین در جغرافیای خاورمیانه و بویژه مناطق استراتژیک آن مانند خلیج فارس است.
وی گفت: پرواضح است با نقشه ، کتاب و اسنادهای موجود نشان داده این آبراه با نام خلیج فارس بوده و امکان تغییر نام جغرافیایی آن وجود ندارد.
نماینده ولی فقیه در استان بوشهر ادامه داد: استعمار در نظم نوین جهان بویژه حوزه خلیج فارس تلاش دارد تمام واژه ها دارای مفاهیم سیاسی فرهنگی، اندیشه های بیداری آفرین، مقاومت زا و حادثه آفرین و تمامی مبانی مبارزه با استعمار را از بین ببرد تا از این طریق منطقه خاور میانه و بویژه خلیج فارس کاملا مهندسی استعماری شود.
صفایی بوشهری افزود: پشت صحنه تغییر این نام اندیشه های استکباری است و اگر ایران از خود حساسیت نشان می دهد برای این است که این خلیج شناسنامه زیست تولد ایرانی دارد.
*اهمیت و نام خلیج فارس
رئیس بنیاد ایران شناسی بوشهر گفت: خلیج فارس یکی از آبراهه های مهم و استراتژیکی است که نه تنها در آسیا بلکه در جهان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
عبدالکریم مشایخی افزود: این آبراهه پیوند چند هزار ساله با تمدن ایرانی دارد و به همین مناسبت همواره مورد توجه زمین شناسان، باستان شناسان، تاریخ نگان و جغرافی نویسان بوده است.
وی بیان کرد: نام خلیج فارس از قوم پارس گرفته شده است که حدود 800 سال قبل از میلاد در خوزستان و فارس حکومت می کردند.
مشایخی افزود: قدیمی ترین نوشته ای که از این آبراهه یاد کرده متعلق به لوگال زاگاسی پادشاه اروک است و در آثاری که از قوم آشوردر بین النهرین حکومت می کردند باقی مانده از این آبراهه به 'نامرتو' به معنی آب تلخ یاد شده است.
وی اضافه کرد: قبل از ورود آریایی ها به ایران در دوره ایلامی این آبراهه مورد استفاده مردمی بود که در آن دوره در خوزستان و بوشهر در قلمرو امپراطوری ایلام بوده است.
مشایخی اضافه کرد: بندر بوشهر با نام لیان پل ارتباطی داخلی ایران با جنوب شرق آسیا و آفریقا بوده است و در دوره هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان این آبراه مهم همچنان مورد توجه و عنایت زمامداران این سلسله ها بوده است.
وی گفت: تا آنجا که در دوره هخامنشیان در منطقه دشتستان بوشهر سه کاخ هخامنشی به نام های چرخاب، بردک سیاه و جتوط درسه نقطه بنا نهاده شد و این بیانگر سیادت دریایی ایرانیان بر این آبراهه مهم است.
وی یادآور شد: حدود 13 نفر از مورخان و جغرافی نویسان یونانی و رومی از خلیج فارس با نام 'سی نیوس پرسیکوس' و 'پرسی کوماره' یاد کرده اند.
مشایخی گفت: در دوره اسلامی نیز اغلب مورخان و جغرافی نویسان مسلمان در آثار و منابع خود از این آبراه به عنوان بحرالفارس و خلیج الفارسی یاد کرده اند.
وی افزود: با ورود اسلام به ایران و توجه ویژه فاتحان جدید به امر دریانوردی ما شاهد ظهور تمدن هایی در کرانه شمالی خلیج فارس و منطقه ای هستیم که امروز از آن به نام استان بوشهر یاد می شود.
*سیراف
وی گفت: از قرن سوم به بعد تمدنی به نام سیراف در منطقه جنوبی استان بوشهر و در فاصله 240 کیلومتری شهر بندری بوشهر شکل می گیرد.
مشایخی افزود: مورخان و پژوهشگران تمدن شناس مانند آدامتز در کتاب خود با نام تمدن اسلامی به دلیل جایگاه رفیعی که سیراف در فرهنگ و تمدن اسلامی ایفا کرده از این دوره با عنوان عصر طلایی تمدن اسلامی یاد کرده است.
مشایخی افزود: با رکود سیراف و جایگزینی تمدن های دیگر چند صباحی آن مناطق در عرصه تاریخ و فرهنگ به تلاش و تکاپو افتادند.
وی اضافه کرد: با عصر جدید و آمدن اروپائیان به منطقه خلیج فارس قریب به سال 1507 میلادی که یکی از فاتحان و دریانوردان پرتغالی به جزیره هرمز و جرون آمده و آن منطقه را در اشغال خود درآورد بار دیگر آبراه خلیج فارس مورد توجه ویژه جهانیان قرار گرفت.
وی افزود: بعد از اخراج پرتغالی ها ازمنطقه خلیج فارس به سال 1622 میلادی به روزگار زمامداری شاه عباس اول باردیگر شاهد حضور اروپائیان از جمله هلندیها، انگلیسی ها و فرانسوی ها در خلیج فارس بودیم.
وی اضافه کرد: خلیج فارس در عصر جدید و با آغاز تاریخ معاصر بار دیگر مورد توجه جهانیان قرار گرفت تا آنجا که کشورهایی مانند هلند و انگلیس تا نیمه های قرن 20 به حضور خود در این آبراه استراتراتژیک ادامه دادند.
مشایخی گفت: در دوره معاصر باتوجه به موقعیت استراتژیک بندر بوشهر و حضور انگلیسی ها دراین بندر، بوشهر به عنوان معتبرترین بندر تجاری ایران و در حوزه تجاری داخلی ایران مورد توجه قرار گرفت.
وی افزود: تا آنجا که از سال 1750 میلادی تا سال 1920 میلادی بندر بوشهر معتبرترین بندر تجاری ایران بود و در این دوره بیش از10 کشور خارجی در بندر بوشهر نمایندگی سیاسی و تجاری داشتند.
*خلیج فارس و پیشرفت فرهنگی
مشایخی ادامه داد: پیشرفت اقتصادی بوشهر سبب شد درعرصه فرهنگ نیز این بندر مهمترین کانون نشرآموزش جدید مورد توجه قرار گیرد.
*مدرسه سعادت
مشایخی گفت: تاسیس مدرسه سعادت مظفری در سال 1317 قمری به مادرمدارس جنوب ایران مشهور شد و پیامد تکاپوهای اقتصادی و شکوفایی تجارت این منطقه بود.
وی ادامه داد: درسالهای بعد شاهد توسعه مدارس نوین نه تنها درمناطق جنوبی ایران مانند بندرعباس، شوشتر و بهبهان و دیگر شهرها هستیم بلکه در کاظمین، نجف اشرف و بحرین نیز دانش آموختگان این مدرسه اقدام به تاسیس مدارس جدید کردند.
مشایخی افزود: خلیج فارس و دریای پارس نامی است که هزاران سال براین آبراه استراتژیک نقش آفرینی می کند و تنها در سال 1955 میلادی بود که فردی انگلیسی به نام سرچارلزبلگریو برای اولین بار در نوشتاری در بحرین نام مجعول خلیج العربی را برای این آبراه بکار برد ودر سالهای بعد کسانی مانند عبدالکریم قاسم و جمال عبدالناصر که روحیه ناسیونالیستی داشتند ازاین نام دفاع کردند.
مشایخی افزود: آبراه نیلگون خلیج فارس همیشه به همین نام بوده است و همه مجامع حقوقی و بین المللی عالم این آبراه را به نام دریای پارس می شناسد.
*اسناد خلیج فارس
استاد رشته تاریخ یکی از دانشگاههای استان بوشهرگفت: نام و هویت خلیج فارس در اسناد و مدارک تاریخی چنان تثبیت شده که هیچ کسی در هیچ مکانی نمی تواند این نام را تغییر و جعل کند.
غلامحسین نظامی افزود: نقشه ها و مستندات تاریخی موید آن است که اگر گاهی برای خلیج فارس نام دیگری برگزیده شده، ناشی از تتبع و پژوهش علمی نیست بلکه یک شیطنت است و از تنش های سیاسی منطقه ای است.
وی اظهارکرد: مردم استان بوشهر به عنوان ساحل نشینانی که هویتشان با خلیج فارس گره خورده باید بیشتر به شناخت خلیج فارس از جنبه های مختلف بپردازند و استفاده بیشتری از این آبراه داشته باشند.
نظامی گفت: خلیج فارس یک آبراه نیمه بسته است ولی به دلیل موقعیت استراتژیک و جایگاه جغرافیایی آن در طول تاریخ اهمیت آن بیشتر شده است.
وی یادآورشد: اکنون بیش از 30 هزار سند در استان بوشهر در ارتباط با خلیج فارس وجود دارد و در دهه های 1350 و 1360میلادی که استعمار پیر انگلیس با ماجراجویی برخی سیاستمداران کشورهای عربی به دنبال جعل نام خلیج فارس بودند پژوهشگران همان کشورها نقشه هایی که ترسیم می کردند، مستند به نام خلیج فارس بود.
نظامی ادامه داد: برخی ساکنان مجاور خلیج فارس در صدد هستند تا با استفاده از دلارهای نفتی باد آورده اما بدون مستندات متقن و بنا به مصلحت سیاسی تاریخ خلیج فارس را جعل و وارونه نشان دهند.
وی اضافه کرد: آنها در تلاش هستند نامی جعلی برای خلیج فارس تثبیت کنند که فراتر از نام در پشت این قضایا توسعه طلبی های سیاسی و اقتصادی مد نظر است هرچند که مردم ایران همواره حسن همجواری و مراوده بازرگانی در یک فضای صلح آمیز با ساکنان مجاور و سواحل خلیج فارس را در نظر داشته اند.
نظامی ادامه داد: پاسداشت روز ملی خلیج فارس که در واقع یک همت ملی برای اخراج پرتغالی ها از سواحل و جزایر خلیج فارس بود برای ما بسیار با اهمیت است زیرا بعد از آن نیز در تاریخ معاصر ایران بویژه جنوب کشور شاهد قیام های متعدد مردمی علیه بیگانگان متجاوز بوده ایم.
*ضرورت نامگذاری روز ملی خلیج فارس
وی بیان کرد: برای پاسخگویی به ادعاهای واهی، بی ریشه و غیرمستند جاعلان تاریخ باید با تکیه بر طرح های دراز مدت علمی و پژوهشی بنیادین در پاسداشت خلیج فارس عنوان و تاریخ آن تلاش وافر کرد.
نظامی گفت: خلیج فارس آبراه مهم و استراتژیک در جنوب فلات ایران است که از روزگار کهن برای اقوام ایرانی دارای اهمیت زیاد بود که این اهمیت تا روزگار ما نه تنها کم نشده بلکه افزایش داشته است.
وی اظهارکرد: تسلط بر خلیج فارس به این دلایل همواره دغدغه سودجویانی بوده که در خارج از منطقه در اندیشه تسلط بر این دریای مهم هستند.
وی یادآور شد: از طرف دیگر حکام ایرانی اعم از پادشاهان و حکام محلی مجاور همیشه سعی داشتند که به هر نحو از خلیج فارس حفاظت و بهره ببرند اما به دلیل دوری مراکز قدرت در ایران از خلیج فارس این صیانت و حفاظت دائمی نبوده از این رو برخی اوقات کشورهای سودجو توانسته اند برای مدتی بر بخش هایی از سواحل و یا جزایر ایرانی یا غیر ایرانی خلیج فارس سیطره پیدا کنند.
نظامی افزود: در بسیاری اوقات خلا قدرت دولت مرکزی برای دفاع از خلیج فارس به وسیله مردم ساکن در سواحل این دریا پر شده است به نحوی که بارها شاهد بوده ایم که مردم خود دست به کار شده و بدون کمک دولت مرکزی با بیگانگان متجاوز به این دریا و سواحل آن جنگیده اند.
وی اظهار کرد: نمونه آن مقاومت مردم بوشهر و هرمزگان در برابر پرتغالی ها، هلندی ها و دفاع جانانه مردم استان بوشهر در برابر هجوم چهارگانه انگلیس به بوشهر است.
6047/6045
کپی شد