خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریمها، نقض اساسی تعهدات حقوقی این کشور بر اساس منشور ملل متحد است که مستوجب مسئولیت بینالمللی است. جامعه بینالمللی باید در مقابله با این تهدیدات و تعرض به نظم حقوقی بینالمللی بایستد.
پایگاه خبری جماران؛ «برای نخستینبار در تاریخ سازمان ملل متحد، آمریکا اقدام به مجازات ملتها در سراسر جهان کرده است؛ نه به دلیل نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، بلکه به دلیل اجرای آن. این در حالی است که قطعنامه ۲۲۳۱ با اجماع در شورای امنیت توسط همه اعضای دائم به شمول آمریکا به تصویب رسید.»
غلامعلی خوشرو - نماینده دائم ایران در سازمان ملل - در یادداشتی که در روزنامه گاردین منتشر شد نوشت: پس از اینکه آمریکا بیش از یک سال برجام را با باجخواهی و تقاضای امتیازات یکجانبه هستهای و غیر هستهای به گروگان گرفته بود، سرانجام در روز ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷، دولت ترامپ از برجام خارج شد. همزمان ترامپ با امضای یک فرمان ریاست جمهوری تحریمهای معلق شده توسط برجام را مجددا برقرار کرد. در نتیجه، توافقی که حاصل مذاکرات گسترده و فشرده در بیش از یک دهه گذشته بود و با قطعنامه ۲۲۳۱ مورد تایید جهانی قرار گرفت، اکنون با اجرایی شدن اولین دور از تحریمهای آمریکا در این هفته در معرض خطر جدی قرار گرفته است.
قطعنامه ۲۲۳۱ بر «تقویت و تسهیل توسعه روابط تجاری و اقتصادی عادی با ایران» به عنوان بخش اساسی از برجام تاکید میکند و از همه دولتها میخواهد که آن را اجرا کرده و دسترسی ایران به تجارت، تکنولوژی، تامین مالی و انرژی را تضمین کند و از اقداماتی که برجام را تضعیف میکند، بپرهیرند. آمریکا به همراه سایر مشارکتکنندگان در برجام، متعهد شده است که از اعمال سیاستهایی که قصد آن مزاحمت مستقیم یا غیر مستقیم بر عادیسازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران باشد، اجتناب کند. با وجود این اکنون دولت ترامپ کلیه کشورهایی را که با ایران بر اساس تعهدات خود همکاری اقتصادی میکنند هدف قرار داده است.
خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریمها، نقض اساسی تعهدات حقوقی این کشور بر اساس منشور ملل متحد است که مستوجب مسئولیت بینالمللی است. جامعه بینالمللی باید در مقابله با این تهدیدات و تعرض به نظم حقوقی بینالمللی بایستد.
اقدام دولت ترامپ از طریق تهدید به انتقامگیری اقتصادی از کشورهایی که به روابط اقتصادی خود با ایران ادامه میدهند، به معنای استفاده از اقتصاد این کشور به عنوان یک سلاح است. این اقدام مقابله با دیپلماسی و چندجانبهگرایی است، یک دعوت آشکار به تقابل و نه همکاری، و یک دعوت عام برای توسل به منطق زور است به جای توسل به قدرت منطق. به دلیل این رفتار تهدیدکننده و بیپروا دولت ترامپ، مسئول پیامدهای مخرب آن خواهد بود، و لذا این دولت باید برای نقض اساسی و آشکار تعهدات خود بر اساس برجام، و نتایج اقدام متخلفانه خود مغایر با منشور ملل متحد و حقوق بینالملل و به دلیل خسارتها و آسیبهای غیر قابل بازگشت به ایران و روابط تجاری آن مسئول شناخته شود.
در حالی که آژانس انرژی اتمی در ۱۱ گزارش دورهای خود پایبندی ایران را تایید کرده است، عملکرد آمریکا قبل از خروج این کشور از برجام و از آغاز مخرب بوده است. اقدامات آمریکا نقض آشکار و مستمر متن و روح و هدف برجام بوده است. نهادها و آژانسهای زیر مجموعه دولت آمریکا فعالانه و به طور مستمر شرکتها را از انجام هر گونه فعالیت اقصادی با ایران منع می کرده و از این کار دلسرد میکردند.
خروج دولت ترامپ از برجام یک فاجعه برای دیپلماسی چند جانبه بوده و زخم عمیقی بر اعتبار ابتکارات دیپلماتیک مشابه در آینده خواهد بود. شبح یکجانبهگرایی افراطی، خودکامگی مطلق و عدم مشارکت در نهادهای اساسی جهانی، نه تنها ایران بلکه کل ملتها را تهدید میکند. در این مقطع زمانی رهیافت راضی کردن ترامپ به امید اینکه این طوفان نیز سپری شود، رهیافتی پایدار محسوب نمیشود. بر این باور هستیم که هر یک از اعضای جامعه بینالمللی وظیفه دارند که در مقابل بیقانونی و عدم رعایت حاکمیت قانون در روابط بینالملل ایستادگی کند، به ویژه از طریق بیاثر کردن چنین اقدامات غیرمسئولانه و مسئول شناختن طرف قانونشکن به دلیل نتایج اقداماتش.