دیپلمات سابق ایران درباره نقش دلار در اقتصاد تصریح کرد: اروپایی‌ها میتوانند در حد توانایی‌شان احتیاج‌های ما را برطرف کنند. در جهان هیچ‌کس یارای مقابله با نقش دلار در اقتصاد را ندارد. اروپا، روسیه و چین نیز نمیتوانند با آن مقابله کنند و چون این توانایی وجود ندارد باید گفت که فشار آمریکا تا حدودی قابل اعمال است.
به گزارش جماران؛ نشست «خروج آمریکا از برجام و گزینههای روی میز ایران» به همت انجمن اندیشه و قلم و با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
در این نشست علی خرم با اشاره به تاریخچه بحث هسته‌ای کشورمان و "تندروی‌های هشت ساله دولت نهم و دهم" که منجر به صدور شش قطعنامه در شورای امنیت علیه ایران شد، گفت: دولت ایران از زمان گروگان‌گیری سفارت آمریکا تا به امروز در تحریم بوده است؛ تحریم‌هایی که از طرف آمریکا، اروپا، کانادا، استرالیا و ژاپن بود. اما این موضوع پس از طرح در شورای امنیت سازمان ملل متحد همگانی شد و به شکل قانونی علیه ما درآمد. به گفته دکتر ولایتی، ما به این نتیجه رسیدیم که بین جنگ و مذاکره باید یکی را انتخاب کنیم و در نهایت ایران مذاکره را انتخاب کرد.
او همچنین اضافه کرد: در یک سال اول که ایران پای مذاکره رفت نتیجهای حاصل نشد و پس از اینکه آقای روحانی در انتخابات رئیس‌جمهور پیروز شد، جامعه جهانی به ایشان اعتماد کرد. به دنبال آن یک تیم حرفه‌ای برای مذاکره رفت و نتیجه این شد که ما تا سال 1394 توانستیم مذاکراتی را تحت عنوان توافق هسته‌ای به نتیجه برسانیم و البته چند نشانه داشت؛ اول اینکه صنعت هسته‌ای ما پابرجا ماند. تمام قطعنامههای شورای امنیت به شکل معجزهآسایی منسوخ شد. چراکه قطعنامه شورای امنیت علیه یک کشور بهراحتی پاک نمی‌شود.
وی همچنین در ادامه سخنان خود گفت: به هر جهت این مسأله به دوره دونالد ترامپ کشیده شد و آمریکایی‌هایی هستند که فکر می‌کنند در این توافق سر آنها کلاه گذاشته شده است. آنها معتقدند برنامه هسته‌ای ایران باید به‌طور کامل جمع شود، ایران نباید به انرژی هسته‌ای دست یابد و از توان اقتصادی خودش استفاده کند. همچنین ایران با صحنهای مواجه شد که ترامپ معتقد بود برجام بدترین توافق در طول تاریخ آمریکا بوده است.
این دیپلمات سابق افزود: ترامپ می‌خواهد توافقنامه را به هم زده و از نو بنویسد تا امکانات موجود برای ما در توافق هسته‌ای از بین برود. به‌طوری‌که ایران نباید صنعت هسته‌ای و سانتریفیوژ داشته باشد. نباید به امکانات تحقیق و توسعه دست یابد. ما با شرایطی مواجهیم که طرفمان دبه کرده و می‌خواهد فشار زورگویانه به ما وارد کند. کاری که دونالد ترامپ می‌کند زورگویانه و غیرقانونی است و البته با حقوق بین‌الملل همخوانی ندارد. اولین اصل روابط بین دولت‌ها، اصل وفای به عهد است. وقتی رئیس‌جمهوری یک کشور توافقی را امضا کند، رئیس‌جمهوری بعدی نمی‌تواند آن را زیر سؤال ببرد.
خرم در ادامه بر غیرقانونی بودن لغو توافق ایران و آمریکا تأکید کرد و گفت: دیدیم که صدام عهدنامهای که خود در سال 1975 امضا کرده بود را پاره کرد. ولی سازمان ملل متحد و شورای امنیت سازمان ملل از همان روز یعنی 31 شهریورماه 1359 تا به امروز زیر بار این اقدام صدام نرفته است. اینگونه نیست که هرکس هرکاری دلش خواست بکند. سازمان ملل متحد تنها عهدنامه معتبر بین ایران و عراق را عهدنامه سال 1975 می‌داند. به این خاطر است که کار دونالد ترامپ غیرحقوقی و غیرقانونی است.
دیپلمات سابق ایران در ادامه درباره آنچه پس از برجام در صحنه بین‌المللی اتفاق افتاد، گفت: اکنون ما از هشت کشور به هفت بازیگر در عرصه بین‌المللی رسیدهایم. فرانسه، آلمان و بریتانیا گفتند که به دلیل اعتقادشان به پایبندی به عهد، اعتقاد به عهدنامه ۲۰۳۰ شورای امنیت و همچنین دیگر موازین حقوقی با ترامپ همراهی نمی‌کنند. این در حالی است که ترامپ نمی‌خواهد به عهدش وفادار باشد و «تزرا می» برای او مانند مزاحم است.
وی همچنین به روابط مستحکم آمریکا و بریتانیا در گذشته اشاره کرد و گفت: ما امروز، مجموعه کشورهایی در اروپا داریم که محکم بر این قضیه ایستاده‌اند و از طرف دیگر نیز روسیه و چین را داریم. اگر بخواهیم از نظر بین‌المللی توانایی اتحادیه اروپا، روسیه و چین را ارزیابی کنیم؛ چین در برابر اتحادیه اروپا توانایی ندارد. روسیه نیز تنها پس از آنکه ایران برای حضور در سوریه از او دعوت کرد توانست در صحنه بین‌المللی سرش را بالا بگیرد. هنوز هم که هنوز است سعی در حفظ پرستیژ خود در جامعه جهانی دارند.
خرم ادامه داد: آنکه می‌تواند در مقابل آمریکا بایستد و نه بگوید اتحادیه اروپاست. این در حالی است که روسیه و چین تنها به دنبال گرفتن امتیاز هستند. اتحادیه اروپا چون نمی‌خواهد آمریکا در عرصه بین‌المللی تک‌رو شود و همه ساختارهای بین‌المللی که پس از جنگ جهانی شکل گرفت را به‌هم بریزد، می‌خواهد که دونالد ترامپ را مدیریت کند. بقیه هم به دنبال مدیریت او هستند. برای ما با توجه به انتخاب‌هایی که داریم این موضوع اهمیت دارد که بهترین انتخاب را انجام دهیم و با همه کار کنیم، اما ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های هرکدام را به‌خوبی بدانیم. اتحادیه اروپا دارای توانایی‌های بین‌المللی فراوان است و این اراده را دارد که مقابل آمریکا بایستد.
این دیپلمات سابق ایران درباره نقش دلار در اقتصاد تصریح کرد: اروپایی‌ها میتوانند در حد توانایی‌شان احتیاج‌های ما را برطرف کنند. در جهان هیچ‌کس یارای مقابله با نقش دلار در اقتصاد را ندارد. اروپا، روسیه و چین نیز نمیتوانند با آن مقابله کنند و چون این توانایی وجود ندارد باید گفت که فشار آمریکا تا حدودی قابل اعمال است. باید توجه داشته باشیم که انتظار و توانایی‌های ما باید با واقعیت همخوانی داشته باشد.
وی افزود: اروپایی‌ها با داشتن یورو قادرند در مقابل عرض‌اندام دلار آمریکا مؤثر باشند. چین و هند تنها میتوانند این نقش را داشته باشند که در عوض نفت ایران به ما روپیه و یوان بدهند یا چین بگوید که کالاهای رده پایین را به ما میدهد و ما مانند گذشته بپذیریم. اکنون ما این وضعیت را دوباره تکرار می‌کنیم. اما این بار باید با استفاده از تجارب قبلی حواسمان باشد که در دام روپیه و یوان نیفتیم و کالاهای دست پایین را نگیریم. ما می‌توانیم حداقل، قدرت انتخاب داشته باشیم. از طرف دیگر وقتی ما بتوانیم یک بالانس بین همه قدرت‌های جهان به‌وجود بیاوریم می‌توانیم قدرت خود را در جهان به‌دست آوریم.
خرم همچنین درباره راه‌حل ما در این مقطع زمانی که آمریکا از برجام خارج شده است، گفت: یکسویه حرکت کردن و به سمت روسیه یا چین رفتن کار درستی نیست. نقض اصل سیاست انقلاب اسلامی ایران نیز هست. ما باید در غیاب آمریکا با اتحادیه اروپا کار کنیم و اتحادیه اروپا را همراه داشته باشیم. البته هستند کسانی که در تلاش‌اند اروپا را حذف کنند و به سمت روسیه و چین پیش بروند. تصور آنها این است که اگر به سمت اروپا پیش بروند، باید FATF را امضا کنند.
وی در ادامه ضمن تأکید بر این مسأله که در عرصه بین‌المللی همه کشورها FATF را امضا کرده‌اند، تصریح کرد: به‌جز ایران و کره‌شمالی، همه کشورها FATF را امضا کرده‌اند. ما اگر می‌خواهیم مبادله ارزی انجام دهیم باید به قانون پولشویی احترام بگذاریم و به این قانون که با جرایم سازمان‌یافته، تروریسم و غیره مقابله کنند، پایبند باشیم. ما اگر هر کالایی را بفروشیم برای وارد کردن آن پول به داخل، باید به FATF پایبند شویم. ترسی که وجود دارد برای مقابله با FATF این است که ما اگر آن را امضا کنیم دیگر نمی‌توانیم به حزب‌الله کمک کنیم. این موضع‌گیری باعث شده ما به سمت روسیه برویم. چون روسیه FATF را نمی‌خواهد. یعنی می‌خواهد با ما مبادله کالا به کالا انجام دهد.
خرم همچنین اضافه کرد: این اقدام ترامپ که در تلاش است تا نفت ایران را تا قبل از ۱۳ آبان به صفر برساند خیلی بی‌رحمانه است. در روزهای آخر دولت احمدی‌نژاد 800 هزار بشکه نفت صادر می‌کردیم که به سمت مذاکره پیش رفتیم. اکنون با توجه به وضعیت جامعه ما و نارضایتی‌هایی که وجود دارد، یک عده کلاهبرداری و اختلاس کرده‌اند و مردم ناراحتاند. ما باید همه این موارد را در نظر بگیریم تا جام زهر ننوشیم. برای اینکه جام زهر ننوشیم باید چشمانمان را بازکنیم و واقعیات را درست ببینیم.
