زمان زیادی از دلار 9 هزار تومانی در بازار غیررسمی نمی‌گذرد، روزهایی که بسیاری انتظار دلار 10 هزار تومانی را داشتند، اما تغییر قاعده بازی توسط دولت و رسمیت دادن به نرخ سوم ارز، قیمت‌ها را در بازار شکست.
به گزارش جماران؛ با آغاز به کار بازار ثانویه ارزی از روز سه‌شنبه، قیمت دلار در بازار آزاد عقب نشینی کرد. درحالی که تا روز گذشته تنها دو روز از فعالیت رسمی این بازار می‌گذرد و معاملات قابل توجهی نیز در آن انجام نشده است ولی نرخ ارزهای عمده در بازار غیررسمی به این بازار واکنش نشان داد و به عقب برگشت.
زمان زیادی از دلار 9 هزار تومانی در بازار غیررسمی نمی‌گذرد، روزهایی که بسیاری انتظار دلار 10 هزار تومانی را داشتند، اما تغییر قاعده بازی توسط دولت و رسمیت دادن به نرخ سوم ارز، قیمت‌ها را در بازار شکست.
بازار غیررسمی ارز حتی پیش از راه‌اندازی رسمی بازار ثانویه ارز نیز تحت تأثیر قرار گرفت و نشانه‌های عقبگرد قیمت‌ها در آن دیده شد. در نخستین روز کاری این بازار نیز (19 تیر ماه) نرخ دلار غیررسمی که بالای 8 هزار تومان معامله می‌شد به کانال 7 هزار تومانی بازگشت و همزمان با دومین روز کاری بازار ثانویه دلار درمحدوده 7700 تومان قیمت خورد.
باوجودی که برخی چشم‌انداز مثبتی نسبت به عملکرد و تأثیر بازار دوم در بازار ارز نداشتند، اما بخش خصوصی به استقبال از این بازار رفت و بسیاری از فعالان بخش خصوصی اعلام کردند که این بازار رفته رفته قیمت‌ها را در بازار غیررسمی به عقب بازمی گرداند.
هرچند سازوکار بازار ثانویه ارزی از ابتدا تاکنون بارها مورد تغییر و بازنگری قرار گرفت و معاملاتی که قرار بود در بستر بازار بورس انجام شود به سامانه نیما و زیرنظر مستقیم بانک مرکزی منتقل شد، ولی به‌دلیل اینکه کشف قیمت ارز و قیمت‌گذاری آن بدون دخالت دولت و در فضایی رقابتی انجام می‌شود بسیاری از فعالان را امیدوار کرده است.
هرچند هم‌اکنون تنها بخشی از درآمدهای حاصل از صادرات کشور به این بازار منتقل و قیمت‌گذاری و فروخته می‌شود ولی می‌تواند تأثیر مستقیمی بر کل بازار ارز کشور داشته باشد. برهمین اساس صاحبنظران اقتصادی اعتقاد دارند از آنجا که تاکنون قیمت‌گذاری دستوری در هیچ بازاری نتیجه مثبتی در پی نداشته است و تنها بر هزینه‌های دولت و مردم می‌افزاید باید بتدریج بازار رقابتی برای خرید و فروش ارز و قیمت واقعی آن که در بازار تعیین می‌شود تقویت شود. بدین ترتیب دولت به جای اینکه میلیاردها تومان برای تأمین ارز ارزان هزینه متقبل شود با واقعی کردن نرخ ارز به ثبات بازارهای دیگر نیز کمک می‌کند.
یکی از صرافان خیابان فردوسی درخصوص قیمت ارز در بازار غیررسمی گفت: از روز سه‌شنبه روند نزولی قیمت‌ها دراین بازار به وضوح قابل مشاهده است.
به‌گفته وی پیش‌بینی می‌شود روند کاهشی قیمت‌ها در بازار غیررسمی طی روزهای آینده و با تقویت بازار ثانویه ارزی ادامه یابد.
به‌طور قطع یکی از مزایای روش جدید معاملات در بازار ثانویه ارزی ورود دوباره صرافان است که می‌تواند نقش مهمی در آرامش بازار داشته باشد. برهمین اساس برخی کارشناسان انتظار دارند تا در مرحله دوم معاملات فیزیکی ارز و اسکناس در صرافی‌ها آغاز شود.
نرخی که هنوز مشخص نیست
بازار ثانویه ارز در نخستین روزکاری خود یعنی سه‌شنبه هفته جاری فعالیت رسمی خود را آغاز کرد که دراین روز ۱۰ هزار درهم حاصل از صادرات غیرنفتی با نرخ ۲۰۵۰ تومان (معادل دلار ۷۵۲۳ تومان) در سامانه جامع تجارت معامله شد.
البته این نرخی که بر پایه درهم برای دلار محاسبه شده است نرخ قابل اتکایی برای این بازار نیست، به‌طوری که نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران گفت: هنوز برای تعیین قیمت ارز در این بازار باید صبر کرد.
سیدحسین سلیمی درباره راه‌اندازی بازار ثانویه گفت: روز سه‌شنبه تنها یک معامله با درهم امارات در بازار ثانویه ارز انجام شد و در حال حاضر نمی‌توان براساس یک معامله درباره نرخ ارز در این بازار اظهارنظر کرد.
وی تصریح کرد: دست کم باید ۱۰ معامله با ارزهای مختلف در این بازار توسط صادرکنندگان و واردکنندگان انجام شود تا بتوان به قیمتی برای نرخ ارز در آن دست یافت.
به گفته وی راه‌اندازی بازار ثانویه قطعاً به از بین رفتن حباب در نرخ ارز کمک می‌کند؛ با این حال بخش خصوصی معتقد بود که بازار ثانویه باید در بورس باشد و صادرکننده به‌عنوان فروشنده و واردکننده به‌عنوان خریدار در بورس به قیمت توافقی برای ارز دست پیدا کنند.
اولین خریدار بازار ثانویه که روز گذشته معاملات این بازار را آغاز کرد، اظهارداشت: با توجه به اینکه بازار ثانویه ارز بدون سقف و کف قیمتی و به طور کاملاً توافقی است، بدون دامنه نوسان به فعالیت خود ادامه می‌دهد و منافع صادرکنندگان غیرنفتی را تضمین می‌کند و در عین حال نیاز واردکنندگان گروه کالایی سه را تأمین می‌کند و باعث ثبات نرخ ارز خواهد شد.
بانک مرکزی هم برای به رسمیت درآمدن این بازار، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: برای انجام معاملات ارز بین صادرکنندگان گروه ۲۰ درصدی براساس تقسیم‌بندی وزارت صنعت، معدن و تجارت، صرافان مجاز و واردکنندگان کالاهای دارای اولویت سوم وزارت صمت نهایی شده و فعالیت بازار دوم ارز آغاز شده است.
در ادامه این اطلاعیه آمده این معاملات به دو طریق قابل انجام است: خرید و فروش ارز و امتیاز واردات به‌صورت توافقی و خرید و فروش ارز و امتیاز واردات در سامانه نیما. در روش اول که خرید و فروش ارز و امتیاز واردات به‌صورت توافقی است صادرکننده به‌صورت توافقی، ارز و امتیاز واردات خود را با استفاده از سامانه جامع تجارت ایران به واردکننده واگذار می‌کند و واردکننده کالاهای اولویت سوم پس از طی مراحل ثبت سفارش، تشکیل پرونده در بانک عامل و اظهار کالا به گمرک، نسبت به واردات اقدام می‌کند. این روش از روز چهارشنبه ۱۳ تیرماه اجرایی شده است.
در روش دوم که خرید و فروش ارز و امتیاز واردات در سامانه نیماست صادرکننده به عرضه ارز حاصل از صادرات خود در سامانه نیما اقدام می‌کند و در طرف مقابل، صراف با توجه به درخواست‌های خرید ارز موجود بابت واردات ثبت سفارش شده با اولویت سوم، به خرید ارز با نرخ اعلام شده اقدام می‌کند. پس از خرید و تسویه با صادرکننده، صراف باید به فروش ارز خریداری شده به متقاضی خرید ارز (وارد کننده) برای واردات ثبت سفارش شده اولویت سوم اقدام کند. این امکان نیز از امروز در سامانه نیما فراهم شده است.
