تیم مذاکره کننده ترامپ، اروپا را دور زد؟

به گزارش جماران؛ واشنگتن پست در تحلیلی به قلم جان هادسون و فیلیپ راکر نوشت: در ماه های گذشته کمپین لابی گری از سوی کشورهای اروپایی برای حفظ توافق هسته ای ایران بسیار شدید بوده است. در این راستا ترزا می نخست وزیر انگلیس بیش از 10 بار با دونالد ترامپ تماس تلفنی داشته است همچنین امانوئل ماکرون و آنگلا مرکل برای راضی کردن ترامپ برای ماندن در برجام به آمریکا سفر کردند. اما دونالد ترامپ تصمیم خود را برای نابود کردن یکی از مهم ترین دستاوردهای سیاست خارجی اوباما در ماه اکتبر گذشته اعلام کرده بود. زمانی که وی گفت ایران به توافق پایبند نیست و از کشورهای اروپایی خواست تا زمینه مذاکرات با شرایط بهتر را فراهم کند. . این مسئله حتی قبل از این مطرح شده بود. ترامپ در زمان میتینگ انتخاباتی توافق هسته ای ایران را یکی از بدترین توافقات تاریخ آمریکا دانسته است. وی همچنین معمار توافق یعنی جان کری وزیر  امور خارجه سابق را به این که او هرگز از سر میز مذاکره بلند نمی شد مگر برای همان مسابقه دوچرخه سواری که طی آن پایش شکست مورد تمسخر قرار داد.

این روزنامه در ادامه آورده است: در هنگام نخستین تایید پایبندی ایران به برجام توسط آمریکا و تصمیم گیری در مورد لغو تحریم ها علیه این کشور، رکس تیلرسون وزیر امور خارجه سابق آمریکا از لغو تحریم ها در ازای توجه اروپایی به نگرانی های آمریکا در برجام و اصلاح این توافق حمایت کرد. دومین بار رئیس جمهور ترامپ و همچنین مایک پنس معاون وی بدبینی خود را نسبت به توافق هسته ای بیان کردند اما وزیر امور خارجه آنها را متقاعد کرد که به اروپایی ها در این زمینه وقت بیشتری را بدهند. در گفتگوهای خصوصی دولت، مقامات مانند جیمز متیس و رکس تیلرسون با شکل گیری یک توافق نامه مکمل در زمینه محدودیت علیه ایران در حوزه موشک های بالستیک و تولید سوخت هسته ای موافقت کردند. دستیاران رئیس جمهور در واکنش به تصمیم سه شنبه ترامپ در زمینه خروج آمریکا از توافق بر این تاکید می کنند ترامپ به متحدان اروپایی به اندازه کافی فرصت داد تا راه هایی را برای اصلاح توافق پیدا کنند. کابینه فعلی ترامپ در برابر تصمیم دونالد ترامپ مقاومت کمتری نشان دادند در حالی که در ماه مارس رکس تیلرسون و مک مستر مدافع اصلی حفظ توافق بودند. اما اکنون دو جنگ طلب و از منتقدان توافق ایران به نام جان بولتون و مایک پمپئو جایگزین آن ها شده اند.

یکی از مقامات کاخ سفید که نخواست نامش فاش شود گفت: «شاید ماتیس پس از برکناری تیلرسون از شدت مخالفت قبلی خود با تصمیم ترامپ کاسته است .» یکی از مقامات کاخ سفید تاکید کرد که مقامات دولتی در هفته اخیر در حال تدوین استراتژی هایی برای چگونگی مدیریت پیامدهای اقتصادی مانند افزایش احتمالی قیمت نفت هستند. تصمیم دونالد ترامپ شکاف عمیق بین آمریکا و متحدان اروپایی ایجاد می کند در حالی که آن ها ماه ها گرفتار مذاکرات جدی در سطح کارشناسان با همتایان آمریکایی به رهبری برایان هوک مدیر برنامه ریزی سیاسی وزارت امور خارجه بودند.

آن ها ماه ها با هیئت های نمایندگی فرانسه – انگلیس – آلمان برای پیدا کردن زمینه مشترک و اجتناب از مناقشه جدید در خاورمیانه با یکدیگر دیدار کردند. انگلیس، آلمان و فرانسه در واکنش به تصمیم سه شنبه شب دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا مبنی بر خروج این کشور از برجام، با انتشار بیانیه‌ ای، بر پایبندی خود به توافق هسته ای با ایران تأکید کردند.

کارشناسان و تحلیلگران از این هراس دارند که اگر شرکت های اروپایی تمام تجارت خود با ایران را متوقف کنند تهران ممکن است به این نتیجه برسد که توافق هسته ای ارزش چندانی ندارد و برنامه هسته ای خود را از سر بگیرد. با وجود پافشاری کشورهای اروپایی به دونالد ترامپ برای حفظ برجام، اما مشاوران رئیس جمهور بارها وعده های انتخاباتی دونالد ترامپ را یادآوری می کنند این استراتژی بود که استفان کی بانون، استراتژیست اصلی کاخ سفید در هنگام خروج آمریکا از توافق آب و هوایی پاریس به آن متوسل شده بود.

این مقام کاخ سفید افزود: « یکی از قوی ترین ابزار اقناع سازی ترامپ این است که به وی یادآوری کنید که شما در طول میتینگ های انتخاباتی وعده هایی داده اید.» ترامپ در اولین سخنرانی سیاست خارجی خود در میتینگ های انتخاباتی آوریل 2016م مخالفت خود را با توافق هسته ای ایران مطرح کرده است. توافق هسته ای برای مردی که زندگی اش را از طریق منشور برد و باخت می بیند گفت که هیچ شانسی برای برنده شدن بدون خروج از توافق وجود ندارد.

تصمیم روز سه شنبه گذشته دونالد ترامپ در مورد خروج آمریکا از برجام زمینه نارضایتی هیئت اروپائی را فراهم کرد. آن ها معتقدند  که تیم برایان هوک در هفته های پایانی با حسن نیت کار نمی کرده است زیرا که به نظر می رسید که ترامپ هیچ تمایلی برای حفظ توافق نداشته است. اما در واکنش به این مسئله، یکی از مقامات ارشد دولت ترامپ این اتهام را رد کرد و گفت که آنچه که باعث شکست مذاکرات شد مخالفت اروپایی ها با گسترش محدودیت های توافق هسته ای در بند غروب آفتاب است. وی افزود: ما با اروپائیان برای رسیدگی به طیف گسترده از تهدیدات ایران به پیشرفت های رسیده بودیم اما در آخرین مورد آن یعنی اصطلاح بند غروب آفتاب، متاسفانه اروپایی ها قادر نبودند دیدگاه ما را برای اصلاح آن بپذیرند.

پس از خروج آمریکا از برجام؛ معماران توافق هسته ای در آمریکا واکنش شدیدی نشان دادند. باراک اوباما که کمتر به صورت عمومی به اقدامات ترامپ واکنش نشان می دهد در یک اظهارات طولانی تصمیم ترامپ را یک اشتباه بسیار مهلک خواند. جان کری گفت خروج ما از برجام آمریکا را منزوی می کند. جان برنانن رئیس سابق سیا این اقدام را احمقانه و خطرناک خواند.

گینگریچ در پایان گفت: «یکی از چیزهای خنده دار در مورد ترامپ این است که او به طور تاکتیکی خیلی غیرقابل پیش بینی است اما از لحاظ استراتژیک قابل پیش بینی است. او در واقع در حوزه کاهش مالیات، قضات محافظه کار، مقررات زدایی، مسئله ایران و کره شمالی دارای ثبات سیاسی بوده است. وی تمایل دارد به حرف های شما گوش دهد اما حاضر نیست که اصول استراتژیک خود را کنار بگذارد.»