کشورها خودشان تصمیم می‌گیرند، اما بدیهی است که اگر آمریکا این پیام را به جامعه بین‌الملل بفرستد که قدرت و ادامه هر توافقی منوط به دوره ریاست جمهوری در این کشور است، این یک سابقه بسیار بد خواهد بود. این بدان معناست که دست کم مردم، پیش از آغاز هر مذاکره‌ای با آمریکا آن را بارها مورد بررسی قرار خواهند داد.
به گزارش جماران؛ وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه «خروج آمریکا از برجام منجر به انزوای این کشور در جامعه بین‌الملل خواهد شد»، گفت: آمریکا هیچگاه ایده تغییر نظام در ایران را کنار نگذاشته، اما این یک توهم است.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان که به نیویورک سفر کرده است، یک گفت‌وگوی تفصیلی با شبکه سی بی اس نیوز انجام و به سوالات درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، مسائل منطقه، موضوع تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا و موضوعات دیگر پاسخ داده است.
متن کامل این گفت و گو به این شرح است:
سوال: آقای وزیر اگر رئیس جمهور ترامپ ماه آینده از توافق خارج شود، ایران چه پاسخی خواهد داد؟
ظریف: همانطور که می‌دانید رئیس جمهور ترامپ در طول 15 ماهی که روی کار آمده است به معنای واقعی به توافق هسته‌ای پایبند نبوده است. وی و دولت او از هیچ اقدامی برای اطمینان از اینکه ایران از منافع اقتصادی توافق بهره‌مند نمی‌شود، فروگذار نکرده‌اند. بنابراین اگر رئیس جمهور ترامپ به طور رسمی تصمیم خروج از توافق بگیرد، ایران تصمیماتی خواهد گرفت که در داخل و خارج از برجام امکان آن فراهم شده است؛ چرا که آمریکا عادت دارد بگوید تمام گزینه‌ها روی میز است.
سوال: بنابراین تمام گزینه‌ها روی میز قرار دارد، شما گفته‌اید که اگر آمریکا از توافق خارج شود، نتیجه خوشایند نخواهد بود، منظور شما چیست؟
ظریف: قبل از هر چیز باید بگویم که این اقدام به انزوای آمریکا در جامعه بین‌الملل خواهد انجامید. دلیل اینکه رئیس جمهور ترامپ در طول این 15 ماه علی رغم این واقعیت که از توافق خوشش نمی‌آید از آن خارج نشده، این است که همگان در دولت به او گفته‌اند که این یک توافق دو جانبه میان ایران و آمریکا نیست و خروج او از توافق از منظر جامعه بین‌الملل به این معناست که آمریکا در جامعه بین‌الملل یک شریک قابل اعتماد نیست.
بنابراین از منظر حضور آمریکا در جامعه بین‌الملل، واکنش جهان برای این کشور خوب نیست و همانطور که گفته‌ام، ایران گزینه‌های زیادی دارد و این گزینه‌ها خوشایند نیستند.
سوال: اگر آمریکا از توافق خارج شود، آیا ایران به پایبندی به توافق ادامه خواهد داد؟ زیرا شما گفته‌اید که امضا کنندگان دیگری در این توافق یعنی روسیه، چین و قدرت‌های اروپایی وجود دارند.
ظریف: من گفتم که ایران گزینه‌های زیادی دارد، اما اگر منافع حاصل از این توافق برای ایران از بین برود دیگر دلیلی وجود ندارد که در این توافق بماند. برای ما قابل قبول نیست که یک توافق یک جانبه داشته باشیم.
سوال: اگر آمریکا و متحدانش به توافقی دست یابند که به نگرانی‌های رئیس جمهور ترامپ درباره توافق هسته‌ای رسیدگی کند،آیا شما آن را خواهید پذیرفت؟
ظریف: خیر، زیرا آنچه مهم است، این است که اروپایی‌ها، آمریکا را در توافق نگه دارند، چرا که ایران به توافق پایبند است. این آمریکاست که به توافق عمل نکرده است. توجه داشته باشید که رئیس جمهور ترامپ، آشکارا گفته است که تلاش می‌کند شرکای اقتصادی ما را از تعامل با ایران بازدارد و این نقض آشکار توافق است. بنابراین من فکر می‌کنم که اگر طرف‌های اروپایی برجام بخواهند کاری انجام دهند، باید این توافق را ماندگار کند و برای رسیدن به این هدف نباید به خواسته‌های مضاعف آمریکا رسیدگی کنند، بلکه باید آمریکا را ملزم به پایبندی به تعهداتش در توافق هسته‌ای کنند.
سوال: رئیس جمهور ترامپ، می‌گوید که می‌خواهد این توافق را اصلاح کند. همانطور که می‌دانید هفته آینده رئیس جمهور فرانسه و صدر اعظم آلمان قرار است به واشنگتن بیایند تا ترامپ را متقاعد کنند که می‌توانند که به موضوعات مورد نگرانی وی رسیدگی کنند. آنها می‌گویند که می‌توانند مساله را حل کنند. آیا شما فکر می‌کنید که شانسی برای حفظ این توافق بین‌المللی وجود دارد؟
ظریف: حفظ این توافق بین‌المللی منوط به پایبندی آمریکا است، در غیر این صورت این کشور به جامعه بین‌الملل نشان خواهد داد که شما نمی‌توانید با آمریکا به توافقی دست یابید که آن را بپذیرد و سپس به آن پایبند باشد.
سوال: بنابراین شما فکر می‌کنید که رئیس جمهور آمریکا از نظر شما غیر قابل پیش بینی و غیر قابل اعتماد است. منظور شما این است که اگر آمریکا توافق را کنار بگذارد، هیچ قدرتی، کره شمالی یا هر کشور دیگری با واشنگتن توافق نخواهد کرد؟
ظریف: کشورها خودشان تصمیم می‌گیرند، اما بدیهی است که اگر آمریکا این پیام را به جامعه بین‌الملل بفرستد که قدرت و ادامه هر توافقی منوط به دوره ریاست جمهوری در این کشور است، این یک سابقه بسیار بد خواهد بود. این بدان معناست که دست کم مردم، پیش از آغاز هر مذاکره‌ای با آمریکا آن را بارها مورد بررسی قرار خواهند داد. مذاکره به معنی داد و ستد است و مردم در صورتی که دستاورد آنها موقت باشد، حاضر به امتیاز دادن نیستند.
سوال: به نظر می‌آید که شما قصد دارید ببینید رئیس جمهور ترامپ در تاریخ 12 مه چه تصمیمی می‌گیرد، اگر او تحریم‌ها را علیه ایران بازگرداند، سپس شما تصمیم خواهید گرفت که پیامدهای آن چه چیزی باشد.
ظریف: خیر، ما گزینه‌هایی را برای خودمان در نظر گرفته‌ایم . این گزینه‌ها آماده هستند که شامل گزینه‌هایی است که از سر گرفتن فعالیت‌های هسته‌ای‌مان حتی با سرعتی به مراتب بالاتر را در برمی‌گیرد. این گزینه‌ها، آماده اجرا هستند و هر زمان که آن را مناسب ببینیم تصمیم لازم را اتخاذ خواهیم کرد.
سوال: شما آماده‌اید تا برنامه هسته‌ای‌تان را در صورت بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران از سر بگیرید، حتی اگر جهان به شما بگوید که این کار را نکنید؟
ظریف: بدیهی است که جهان نمی‌تواند از ما بخواهد بطور یک جانبه و به تنهایی توافقی را اجرا کنیم که تاکنون زیر پا گذاشته شده است.
سوال: رئیس جمهور ترامپ پیشنهاد دیدار با حسن روحانی رئیس جمهور ایران را در سازمان ملل داده بود، اما ایران به آن پاسخ منفی داد.
ظریف: ترامپ، یک سخنرانی بسیار منفی و آزاردهنده در مجمع عمومی سازمان ملل ارائه داد و درست زمانی که او در حال ایراد این سخنرانی بود، آنها به سمت ما آمدند. من بر این باورم که اولین لازمه هر دیدار دو جانبه‌ای، احترام دو طرفه است و اگر رئیس جمهور آمریکا حاضر به انجام چنین کاری نیست، بنابراین چنین دیداری نتایج مثبت و سازنده‌ای نخواهد داشت.
سوال: آیا شما برای دیدار میان رهبران دو کشور آماده هستید؟ آنها می‌خواهند که این اختلافات درباره توافق هسته‌ای را برطرف کنند.
ظریف: ما در حال حاضر نیز شرایطی را برای دیدار مقامات دو کشور در چارچوب توافق هسته‌ای داریم و آنها دیدار نیز می‌کنند. ما باید ببینیم که آنها نتایج مثبت لازم را حاصل می‌کنند یا نه.
سوال: رئیس جمهور روحانی درباره رئیس جمهور ترامپ چه تصوری دارد؟ آیا او فکر می‌کند که می‌تواند به ترامپ اعتماد کند؟
ظریف: شما باید از خود او بپرسید. من فکر می‌کنم که جامعه بین الملل شاهد رفتار آمریکا بوده و من نمی‌خواهم این موضوع را شخصی کنم که آمریکا در دولت کنونی‌اش به گونه‌ای است که به تعهداتش عمل نمی‌کند. بنابراین این وضعیت سبب شده تا آمریکا قابل اعتماد نباشد.
سوال: شما درباره دولت ترامپ صحبت می‌کنید. مایک پامپئو رئیس سازمان سیا نیز منتقد سرسخت این توافق بوده است. وی بسیار به رئیس جمهور نزدیک است. او اکنون گزینه احتمالی برای وزارت امور خارجه به شمار می‌آید. آیا شما انتخاب وی را نشانه‌ای مبنی بر پایان توافق هسته‌ای می‌بینید؟
ظریف: تمامی نشانه‌هایی که آمریکا ارائه می‌دهد؛ انتصاب‌ها و بیانیه‌ها به ما و جامعه بین‌الملل ثابت می‌کند که این کشور درباره تعهدات بین‌المللی‌اش جدی نیست.
سوال: اگر مایک پامپئو به عنوان وزیر امور خارجه انتخاب و دیپلمات ارشد آمریکا شود، آیا شما قادر به همکاری با او هستید؟
ظریف: همانطور که گفتم، لازمه هر تعامل بین‌المللی احترام دو طرفه است. ما باید صبر کنیم و ببینیم چه می‌شود.
سوال: آیا شما فکر می‌کنید، وی دیپلماتی خواهد بود که می‌توانید با او مذاکره کنید؟ شما با وزیر امور خارجه قبلی روابطی داشتید و توانستید با یکدیگر به این توافق برسید. آیا فکر می‌کنید که چنین احتمالی با دولت ترامپ وجود دارد؟
ظریف: همانطور که گفته‌ام، نشانه‌هایی که تاکنون شاهد آن بودیم، زیاد ترغیب کننده نیستند. ما باید صبر کنیم و سپس درباره وزیر امور خارجه جدید قضاوت داشته باشیم.
سوال: پامپئو بیش از این درباره حمله به ایران صحبت کرده است، جان بولتون مشاور امنیت ملی جدید رئیس جمهور نیز گفته است که هدف تغییر نظام در کشور شماست. آیا فکر می‌کنید که آنها به عنوان مشاوران امنیت ملی با ارائه این گزینه‌های دیپلماتیک به رئیس جمهور، با وی صادق هستند؟ آیا این انتصاب‌ها تقابل نظامی را محتمل‌تر کرده یا شما هنوز مذاکره را ممکن می‌بینید؟
ظریف: آیا این یک گزینه دیپلماتیک است؟ من فکر می‌کنم که آمریکا هیچگاه ایده تغییر نظام در ایران را کنار نگذاشته است. آنها اکنون در بیان این موضع صریح‌تر هستند، اما مساله این است که آنها از دیکتاتورهایی در منطقه‌مان که به آنها وابسته بودند، بهره برده‌اند. رئیس جمهور ترامپ گفته است که ما بدون حمایت آمریکا دو هفته بیشتر نمی‌توانیم به حیات خود ادامه دهیم. این نظامی است که آنها به آن عادت داشتند و به همین دلیل است که خیلی راحت در مورد تغییر نظام صحبت می‌کنند. آنها نتوانسته‌اند در طول چهل سال گذشته حتی در دوره‌ای که انقلاب ایران بسیار جوان بود، روی تصمیم مردم ایران تاثیر بگذارد. منظور من جنگی است که برای هشت سال جامعه جهانی به ایران تحمیل و از صدام حمایت کرد.
مردم نباید تاریخ را فراموش کنند. صدام که به بزرگ‌ترین هیولا در جهان تبدیل شد، از منظر غرب زمانی که از تسلیحات شیمیایی علیه ایران استفاده کرد، به مدت هشت سال یک شریک برای غرب به شمار می‌آمد. بنابراین آنها به شدت تلاش کرده‌اند تا این دولت را سرنگون کنند. منظور من این است که آنها هرگونه تحریمی را علیه ایران به مدت چهل سال اعمال کردند. بنابراین این یک توهم است. اکنون بسیار تاسف برانگیز خواهد بود که کسی در کاخ سفید چنین توهمی را ممکن بداند. از نظر من چنین چیزی برای آمریکا خطرناک و اتلاف وقت و منابع خواهد بود، اما از آن‌جایی که ما به مردم خود وابسته‌ایم و ایرانی‌ها منبع اصلی ثبات و قدرت ما هستند، ما نباید درباره این مساله نگران باشیم. همانطور که گفتم آنها ایران را با متحدان خود اشتباه گرفته‌اند. با متحدان قبلی‌شان در ایران و شرکایشان در منطقه.
سوال: آنها به اعتراضات اخیر در ایران به دلیل برخی مشکلات اقتصادی و مالی نگاه می‌کنند و شما همچنین گفته‌اید که ایران در موضع دیکته کردن قرار ندارید و آنها باید آنچه ما درباره حفظ توافق هسته‌ای به شکل کنونی آن می‌گوییم را بپذیرند. چرا با چیزی موافقت نمی‌کنید؟
ظریف: قبل از هر چیز باید بگویم که شما در آمریکا نیز اعتراضاتی دارید. اغلب دموکراسی‌ها و اغلب کشورها با رویه‌های سیاسی شاهد اعتراضات هستند. هیچ کسی این اعتراضات را پایان یک دولت نمی‌بیند مگر اینکه شما بخواهید با توهمات سر کنید. همچنین ما دیکته نمی‌کنیم، ما تنها به توافقی که به آن دست یافتیم عمل می‌کنیم. این آمریکاست که می‌خواهد دیکته کند و اگر شما به سوابق آمریکا نگاه کنید، شاهد یک سابقه روشن در منطقه نخواهید بود بنابراین من فکر می‌کنم که بهتر است آمریکا جور دیگر به منطقه ما نگاه کند. اشتباهات خود را در گذشته ببیند و تلاش کند که آنها را تکرار نکند.
سوال: طبق توافق کنونی، ایران متعهد شده است که یک سال از مدت زمان موسوم به گریز هسته‌ای فاصله داشته باشد.
ظریف: این ارزیابی آمریکاست و ما هیچگاه چنین قولی ندادیم چرا که هرگز نمی‌خواستیم بمب تولید کنیم. اکنون نیز آقای پامپئو در کنگره آشکارا گفته است که از نظر وی، ایران هرگز قصد ساخت بمب نداشته و قصد تولید آن را نیز ندارد. این اذعان بسیار دیر اتفاق افتاد اما این تاخیر بهتر از نبودن آن است. از نظر ما گریز هسته‌ای مساله‌ای نبود که ما آن را بخواهیم زیر پا بگذاریم اما اساسی برای محاسبات آمریکا بود. هیچ چیزی در این توافق به خودی خود ایده گریز هسته‌ای را تایید نمی‌کند.
آنها تحریم‌هایی را علیه ما اعمال کردند چرا که ما به سمت تولید بمب حرکت نمی‌کردیم و اکنون نیز می‌خواهند تحریم‌ها را مجددا علیه ایران وضع کنند چرا که ما به سمت تولید بمب حرکت نمی‌کنیم، این بسیار جالب است.
سوال: اما اگر این یک مساله حل شده است چرا شما نمی‌خواهید باز هم اطمینان دهید که پس از پایان توافق بمب تولید نخواهید کرد
ظریف: چرا باید چنین کاری انجام دهیم. ما مذاکره کردیم، در حقیقت 12 سال مذاکرات انجام شد و سرانجام پس از ساعت‌ها و ساعت‌ها مذاکره به یک توافق دست یافتیم. این توافق شامل داد و ستدهایی برای آمریکا بود، واضح است که آمریکا همانطور که رییس‌جمهور اوباما گفت مایل نبود شاهد ادامه فعالیت برنامه هسته‌ای ایران باشد. او گفت که چنین اجازه‌ای نخواهد داد اما مذاکرات یک روند داد و ستد است. آمریکا می‌بایست شرایط خاصی را بپذیرد، ما نیز محدودیت‌های خاصی را پذیرفتیم.
سوال: اما شما نمی‌گویید که در آینده نمی‌خواهید بمب بسازید و چیزی را امضا نمی‌کنید که آن را بگوید
ظریف: این بسیار آشکار است. این در توافق هسته‌ای آمده است.
سوال: دست کم این مساله برای رییس‌جمهور ترامپ آشکار نیست، بندهای غروب (در برجام) به ویژه یکی از موضوعات مورد نگرانی ترامپ است
ظریف: سه خط پایانی در مقدمه توافق هسته‌ای مبنی بر این است که ایران متعهد شده هرگز سلاح هسته‌ای تولید نکند، منظور این است که لازم نیست شما حتی تمام 150 صفحه توافق را مطالعه کنید، فقط لازم است سه خط را در مقدمه بخوانید. هیچ پایانی بر این حقیقت وجود ندارد که ایران هرگز به دنبال تولید سلاح هسته‌ای نخواهد رفت.
سوال: من می‌خواهم درباره چند شهروند آمریکایی که در ایران زندانی هستند سوال بپرسم، در حال حاضر پنج آمریکایی در تهران شامل یک دانشمند از دانشگاه پرینستون و یک پیرمرد 81 ساله زندانی هستند. شرایط آنها در حال حاضر چگونه است؟
ظریف: همانطور که اشاره کردید زندانیان ایرانی زیادی نیز در آمریکا هستند، شامل یک خانم که به دلیل درخواست‌های غیرمتعارف آمریکا مجبور به وضع حمل در یک زندان استرالیایی شد. دستگاه قضایی ما یک نهاد مستقل است، همانطور که شما درباره دادگاه‌هایتان می‌گویید، ما نیز نمی‌توانیم روی تصمیمات دستگاه قضایی‌مان تاثیر بگذاریم اما تلاش کرده‌ایم تا از نفوذ خود از منظر بشر دوستانه استفاده کنیم. قبل از هر چیز باید اطمینان دهم که وضعیت سلامت آنها مورد مراقبت قرار دارد و باید ببینیم که آیا یک توافق بشر دوستانه حاصل می‌شود یا نه؟
سوال: آیا شما حاضر هستید با دولت ترامپ درباره این زندانیان گفت‌وگو کنید؟ آنها می‌گویند که پیشنهادی را به ایران داده‌اند، می‌گویند که می‌خواهند با شما درباره موضوعات کنسولی و این زندانیان رایزنی کنند.
ظریف: تاکید می‌کنم که آنچه برای این دولت مهم است، این است که نشان دهد می‌تواند به صورت احترام‌آمیز تعامل کند. این یک پیشنهاد نبود بلکه یک مطالبه بود اما پیش از آنکه شما درخواستی را مطرح کنید باید یاد بگیرید که چگونه با دیگر ملت‌های مستقل رفتار کنید، به ویژه ملت‌هایی که به آمریکا برای ادامه حیات خود وابسته نیستند و می‌توانند بدون حمایت آمریکا نه تنها برای دو هفته بلکه برای چهل سال زندگی کنند. منظور من احترام است.
سوال: چگونه؟
ظریف: شما هیچگاه با بی‌احترامی به یک کشور و مردمش نمی‌توانید وارد مذاکره شوید به ویژه اینکه دولت این کشور (آمریکا) آشکارا ادعاهایی را شامل توهم تغییر نظام مطرح می‌کند، در این صورت شما فضای لازم برای یک گفت‌وگوی واقعی باقی نمی‌گذارید.
سوال: آیا شما فکر می‌کنید که تبادل زندانیان در آینده شبیه آنچه در دوران ریاست‌جمهوری اوباما اتفاق افتاد ممکن است؟
ظریف: این احتمال به ویژه از منظر بشر دوستانه وجود دارد اما نیازمند تغییر رویکرد و تغییر لحن رییس‌جمهور است.
سوال: این چیزی است که خواهان آن هستید؟ رییس‌جمهور ترامپ در سخنانش پیش از حمله به سوریه گفت «خطاب من به ایران و روسیه است. من می‌پرسم که کدام ملتی موافق کشتار گسترده زنان، کودکان و مردان بیگناه است، آیا ایران از بشار اسد خواسته است تا دست از استفاده از تسلیحات شیمیایی در سوریه بردارد؟
ظریف: اجازه دهید اول به رییس‌جمهور بگویم که کدام ملتی خواهان تولید هواپیماهایی است که کودکان یمنی، شهرها و روستاهای یمنی را بمباران می‌کند، آمریکا نه تنها این تسلیحات را تولید می‌کند بلکه به گفته وزیر دفاع، به طور فعال در آنچه جرایم جنگی به شمار می‌آید دست داشته است. ایران خود قربانی تسلیحات شیمیایی است بنابراین زمانی که دیگران درباره خطوط قرمز صحبت می‌کنند ما می‌دانیم که آنها خطوط قرمزی ندارند. اینها سیاسی بازی است، ما خود قربانی تسلیحات شیمیایی در جریان جنگ ایران و عراق بودیم و آمریکا نه تنها سکوت اختیار کرد بلکه از آن حمایت نیز کرد.
سوال: آیا ایران اکنون درباره استفاده از این تسلیحات در سوریه ساکت است؟
ظریف: ما سکوت اختیار نکردیم، ما ساکت نخواهیم بود اما آمریکا نمی‌تواند بگوید که خط قرمزی دارد. ما فارغ از اینکه قربانیان و عاملان چه کسانی هستند با تسلیحات شیمیایی مخالفیم. ما فقط گفته‌ایم که باید یک تحقیقات عادلانه بین‌المللی انجام شود و مشخص شود که چه کسی از تسلیحات شیمیایی استفاده کرده و چگونه آنها به کار گرفته شده‌اند. اگر این اتفاق افتاده باشد سپس باید یک واکنش بین‌المللی انجام شود.
ما حقوق بین‌الملل و شورای امنیت را داریم. ما ابزارهایی داریم که وقتی شورای امنیت به دلیل وتوی یکی از اعضا نمی‌تواند اقدامی انجام دهد، می‌توان به مجمع عمومی مراجعه کرد بنابراین امکان‌هایی در دسترس است. انسان‌ها نباید قانون را به ویژه زمانی که منافع سیاسی‌شان ایجاب می‌کند به طور اختیاری به کار گیرند. جالب است آمریکا از طرفی ادعا می‌کند که از حقوق بین‌الملل در برابر استفاده تسلیحات شیمیایی دفاع می‌کند اما از طرف دیگر از نقض دیگر اصول حقوق بین‌الملل حمایت می‌کند بنابراین آنچه مهم است این است که یک استاندارد واحد داشته باشند و این چیزی است که ما می‌گوییم. ما استفاده از تسلیحات شیمیایی را محکوم می‌کنیم و در صورت اثبات استفاده آن خواهان پاسخ بین‌المللی و نه اقدام یکجانبه از سوی کشورهایی هستیم که قانون را ابزار دست خود قرار داده‌اند. ما سوریه را تشویق می‌کنیم که با تحقیقات عادلانه همکاری کند همانطور که پیش از این چنین کرده‌ایم.
سوال: آیا ایران درباره استفاده از تسلیحات شیمیایی با بشار اسد صحبت کرده و گفته است که این کار را نکند؟
ظریف: کاملا واضح است که ما مخالف استفاده از تسلیحات شیمیایی از سوی همه هستیم. تاکید می‌کنم همگان. ما برای مخالفت خود با استفاده از این سلاح‌ها هیچ شرایطی قرار ندادیم. اینکه ما شاهد ادامه خونریزی در منطقه‌مان هستیم بسیار تاسف‌برانگیز است چرا که رهبران جوان و جاه‌طلبی وجود دارند که تصور می‌کنند می‌توانند پیروزی نظامی در یمن داشته باشند. آنها فکر می‌کردند که می‌توانند طی دو هفته به پیروزی نظامی در یمن برسند. آنها فکر می‌کردند که می‌توانند بشار اسد را برکنار کنند.
سوال: آیا شما درباره عربستان سعودی صحبت می‌کنید؟
ظریف: چه کسی بر این باور بود که می‌تواند بشار اسد را طی سه هفته برکنار کند. ما اکنون در آستانه پایان هفت سال جنگ در سوریه و چهار و نیم سال جنگ در یمن هستیم. من بر این باورم که این توهمات باید متوقف شود. هیچ راه‌حل نظامی برای بحران‌های منطقه ما وجود ندارد. افراد باید قبول کنند و بپذیرند که مردم سوریه و یمن باید با یکدیگر بنشینند و به یک راه‌حل سیاسی دست یابند. ایران همواره خواستار این بوده است.
ما در مذاکرات آستانه و در سوچی از این رویکرد در سوریه حمایت کرده‌ایم و به آن ادامه خواهیم داد. دیگران می‌خواهند که مداخله کنند و این روند را نابود کنند، من بر این باورم که اکنون زمان آن است که آنها هوشیار شوند و یک راه‌حل سیاسی را بپذیرند. آنها باید این حقیقت را که می‌توانند از آمریکا برای تغییر واقعیات سیاسی استفاده کنند کنار بگذارند.
سوال: رییس‌جمهور ترامپ می‌گوید که می‌خواهد نیروهای آمریکایی در سوریه را به خانه باز گرداند، شما درباره آن چه فکری می‌کنید؟
ظریف: من فکر می‌کنم که نیروهای رییس‌جمهور آمریکا در سوریه غیرقانونی و متناقض با تمام اصول حقوق بین‌الملل است. آنها موجب بی‌ثباتی شده‌اند، سیاست آمریکا به ویژه در سوریه در طول ماه‌های گذشته کوته‌بینانه بوده و منجر به تشدید اختلافات قومی در سوریه شده و به واکنش‌های منطقه‌ای انجامیده که خطرناک است. من بر این باورم که هر چه سریعتر آنها بیرون آورده شوند برای منطقه و آمریکا بهتر خواهد بود.
سوال: این نگرانی وجود دارد که اگر نیروهای آمریکا از سوریه خارج شوند، ایران مشاوران و نیروهای بیشتری را به سوریه خواهد برد
ظریف: ایران برای مقابله با تروریسم و افراط‌گرایی حضور مستشاری داشته است. ما در سوریه و عراق این کار را انجام دادیم، ما در کردستان عراق نیز چنین کردیم. این سیاستی است که ایران در منطقه دنبال کرده است. سیاست ما کاملا اصولی است. من فکر می‌کنم آمریکا به دنبال یافتن توجیهاتی برای جلوگیری از پایان این کابوس است.
سوال: اسرائیل بسیار نسبت به حضور ایران در سوریه نگران است، آنها گفته‌اند که به عقب راندن حضور ایران در نزدیکی مرزهایشان ادامه می‌دهند، آیا شما فکر می‌کنید که این وضعیت منجر به یک جنگ منطقه‌ای خواهد شد؟
ظریف: من فکر نمی‌کنم که ما در آستانه یک جنگ منطقه‌ای قرار داریم اما متاسفانه بر این باورم که اسرائیل کماکان به نقض حقوق بین‌الملل ادامه می‌دهد و امیدوار است که با مصونیت به این کار خود به دلیل حمایت‌های آمریکا ادامه دهد و تلاش می‌کند تا راه‌هایی برای پنهان کردن خود بیابد. من فکر نمی‌کنم که این رفتارها دیگر تاثیری داشته باشد.
سوال: آیا شما فکر نمی‌کنید که این اقدامات تنش‌ها را افزایش دهد؟
ظریف: آنها (صهیونیست‌ها) در واقع تاکنون نیز با نقض حریم هوایی و تمامیت ارضی سوریه به تنش‌ها دامن زده‌اند.
سوال: روس‌ها نتوانستند آنها را (جنگنده‌های صهیونیستی) ساقط کنند، حتی تلاشی برای این کار نکردند.
ظریف: در واقع سوری‌ها توانستند یکی از هواپیماهای آنها را ساقط کنند. من نمی‌دانم که این اف 16 یا یک جت جنگنده، بنابراین آنها باید انتظار داشته باشند که اگر به نقض تمامیت ارضی دیگر کشورها ادامه دهند پیامدهایی وجود خواهد داشت. آسان‌ترین پاسخ این است که به این اقدامات خصمانه و تهاجمات پایان دهند.
سوال: آیا شما فکر می‌کنید که راهی برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا وجود دارد؟
ظریف: از نظر من آنچه آمریکا در منطقه دنبال کرده است شامل گشایش سفارت واشنگتن در قدس یک بی‌حرمتی به جهان اسلام و نقض حقوق بین‌الملل است. من بر این باورم که اگر آمریکا یک رویکرد سیاسی عاقلانه‌تر و محتاطانه‌تر دنبال کند بهتر خواهد بود.
