اخراجی که شکست دیپلماسی جهانی آمریکا را نشان داد

به گزارش جماران؛ روزنامه جمهوری اسلامی نوشت:

ترامپ با برکناری رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا، پامپئو رئیس سازمان سیا را به جای وی موقتاً منصوب کرده است. تیلرسون تقریباً از نخستین ماه‌های به قدرت رسیدن ترامپ همواره ایرادات اساسی به دیدگاه‌ها و مواضع وی مطرح می‌کرد و بسیاری از نقطه نظرها و رفتارهای ترامپ را مغایر منافع ملی آمریکا می‌دانست. وی بارها درصدد کناره‌گیری از قدرت و خروج از تیم ترامپ بود ولی بنابه ملاحظاتی موقتاً به همکاری با وی ادامه داد.

برکناری تیلرسون از این دیدگاه نشانه پیشدستی ترامپ است که مایل بوده ابتکار عمل در کناره‌گیری تیلرسون به نام وی ثبت شود ولی حضور تیلرسون در تیم ترامپ نه تنها افتخاری برای وی محسوب نمی‌شد بلکه اشتباهات و خطای استراتژیک ترامپ در مسائل بین‌المللی از جمله بحران کره، مناسبات با عربستان و... به نام وی نیز به عنوان رئیس دیپلماسی آمریکا ثبت شده و می‌شود. با آنکه از همان ابتدا تفاوت دیدگاه تیلرسون و ترامپ آشکار بود ولی ترامپ به یکه تازی‌های بی‌منطق در صحنه بین‌المللی با آثار و تبعات ماندگار در بسیاری زمینه‌ها علیرغم شکایت‌های جدی تیلرسون ادامه داد و نهایتاً به گونه‌ای عمل کرد که گویا این ترامپ بوده که از عملکرد تیلرسون رضایتی نداشته و ناچار به برکناری وی شده است.

حذف تیلرسون به ابتکار هر که باشد، خلا در قدرت تصمیم گیری تیم ترامپ در عرصه بین‌المللی را به وضوح نشان می‌دهد و در عین حال بی‌اعتباری تیم ترامپ را بیش از پیش به رخ می‌کشد. ترامپ از ابتدا نشان داد که به دنبال عده‌ای عناصر بله قربان گو بوده و تحمل انتقادات گزنده و توصیه‌های کارشناسی وزارت خارجه را ندارد. این نکته به ویژه با توجه به انزوای آمریکا در مقیاس جهانی و حتی فاصله گرفتن متحدین آمریکا از تیم ترامپ، بسیار جدی و آشکار شده است.

به نظر می‌رسد ترامپ با پیشدستی در برکناری تیلرسون مایل بوده مسئولیت ناکامی‌های آمریکا در صحنه بین‌المللی را متوجه وزیر خارجه برکنار شده‌اش کند. اگر ترامپ در این دوره یکساله رفتار نسنجیده‌ای می‌داشت، شاید این شگرد تبلیغاتی می‌توانست کمکی برای وی محسوب شود لکن امروزه برکناری تیلرسون چنین تلقی می‌شود که ترامپ حتی تحمل یک فرد منتقد و خواهان تلاش‌های نسنجیده و کارشناسانه در مقیاس دیپلماسی آمریکا را هم ندارد.

این پدیده حتی قبل از به قدرت رسیدن ترامپ هم کاملاً موضوعیت داشت. نباید از نظر دور داشت که 27 وزیر خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا با صدور بیانیه‌ای از مقامات وقت آمریکا در دوره تبلیغات انتخاباتی خواسته بودند که به عواقب روی کار آمدن فردی با دیدگاه‌های غیراصولی ترامپ توجه داشته باشند و در مورد پیامدهای آن در مقیاس جهانی هشدار داده بودند.

واقعیت این است که ترامپ با رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی که حتی در قاموس حاکمیت آمریکا هم به کلی بی‌سابقه بوده، اظهارات و اقداماتی کاملاً غیرمنتظره از خود بروز می‌دهد که گاهی اوضاع را در وضعیتی برگشت ناپذیر، به پیش می‌برد. هشدارهای آشکار و نهان مقامات سیاسی و حتی نظامی سابق و اسبق در ماه‌های اخیر در مقیاس وسیعی نسبت به عواقب ادامه وضع موجود به اوج خود رسیده است. قطعاً برکناری تیلرسون به راحتی جابجائی سایر مهره‌های اطراف ترامپ نخواهد بود، زیرا برکناری رئیس دیپلماسی آمریکا با توجه به فرایند انتخاب و تایید آن، با واکنش جدی کنگره و سایر نهادهای نظارتی آمریکا مواجه خواهد شد. حضور اکثریت جمهوریخواهان در کنگره موجب می‌شود مشکل چندانی در مرحله جایگزینی فرد جدید به وجود نیاید، ولی ترامپ با این تصمیم و اقدام خود به وضوح اعتراف کرد که دیپلماسی جهانی آمریکا به بن بست رسیده و کشتی سیاست خارجی آمریکا به گل نشسته است.