بیانیه‌ی تهران و دهلی نو در پایان سفر رئیس جمهور روحانی به هندوستان

به گزارش جماران؛ متن بیانیه مشترک مطبوعاتی که با عنوان "پیش بسوی سعادتمندی از طریق ارتباطات بیشتر"، در پایان سفر رسمی رییس جمهوری اسلامی ایران به هند همزمان در پایتخت های دو کشور منتشر شد، به این شرح است:

"پیش بسوی سعادتمندی از طریق ارتباطات بیشتر"

جناب آقای دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران، بنا بر دعوت آقای نارندرا مودی نخست وزیر جمهوری هند، اولین دیدار رسمی خود را از هند در تاریخ 26-28 بهمن بعمل آورد.

1- در این دیدار دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران را یک هیات عالی رتبه متشکل از ورزای کابینه، مقامات ارشد و مقامات تجاری عالی‌رتبه همراهی نمودند. ایشان در 28 بهمن مورد استقبال رسمی، صمیمی و دوستانه در فضای کاخ ریاست جمهوری قرار گرفت. آقای رام نات کوویند رئیس جمهور هند ضیافت شام رسمی به افتخار مقامات میهمان ترتیب داد. مذاکرات در سطح دو هیات به ریاست رئیس جمهور دکتر حسن روحانی و آقای نارندرا مودی نخست وزیر برگزار گردید. نخست وزیر همچنین به افتخار ایشان ضیافت نهار را میزبانی نمود. معاون رئیس محترم جمهور و وزیر امور خارجه هند به دیدار مقام عالی شرف یاب شدند. رئیس جمهور روحانی در تاریخ 26 و 27 بهمن 1396 از شهر حیدرآباد بازدید نمودند.

2- در فضایی دوستانه، مذاکرات سازنده و طیف وسیعی از موضوعات در خصوص مسایل دوجانبه، منطقه ای و چندجانبه برگزار گردید. ضمن مروری بر اصول توسعه روابط دوجانبه، که مبتنی بر بیانیه دهلی نو در تاریخ 2 بهمن 1382 بود، طرفین نسبت به پیشرفت حاصل شده در روابط دوجانبه از زمان دیدار نخست وزیر مودی از ایران در خرداد 1395 ابراز رضایتمندی نمودند و بر اراده مشترک برای توسعه و تقویت بیشتر همکاری های دوجانبه در ابعاد مختلف تاکید کردند. رهبران دو کشور خاطر نشان نمودند که منافع متقابل ناشی از روابط بین دو کشور مبتنی بر پایه های قوی ارتباطات فرهنگی و تمدنی دوهزار ساله می باشد. طرفین اتفاق نظر داشتند که روابط دوجانبه مستحکم بر همکاری های منطقه ای، صلح، سعادتمندی و ثبات دخیل خواهد بود.

3- رئیس جمهور ایران و نخست وزیر هند ضمن مشاهده تبادل استاد ذیل، در یک کنفرانس خبری شرکت نمودند:

- موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و جلوگیری از فرار مالیاتی در زمینه مالیات بر درآمد

- یادداشت تفاهم لغو روادید برای دارندگان گذرنامه دیپلماتیک

- سند تصویب پیمان تبادل محکومین

- یادداشت تفاهم همکاری‌ در زمینه سیستم‌های پزشکی سنتی

- یادداشت تفاهم تشکیل گروه کارشناسی برای توسعه همکاری در بخش تجاری

- همکاری در زمینه کشاورزی و بخش‌های مربوطه

- یادداشت تفاهم در زمینه سلامت و دارو

- یادداشت تفاهم همکاری‌های پستی

- یادداشت تفاهم قرارداد اجاره فاز یک بندر شهید بهشتی چابهار به منظور تحویل موقت بین سازمان بنادر و دریانوردی ایران و شرکت بین‌المللی بنادر هند 

4- رئیس جمهور روحانی و نخست وزیر مودی توافق نمودند تا تعاملات سطح عالی موجود را از طریق تبادل دیدارهای دوجانبه متداوم و گسترده در تمامی سطوح، متنوع و گسترش دهند. در این راستا، تصمیم گرفته شد که در سال جاری نشست کمیسیون مشترک ایران و هند و تمامی کارگروه‌های مربوطه، مشورت های سیاسی در سطح وزارت امور خارجه، گفتگو فیمابین نهادهای ارتش و شورای امنیت ملی دو کشور، گفتگوی اتاق های فکر و ارتقای تبادلات پارلمانی برگزار شود.

5- طرفین بر نقش منحصر به فرد ایران و هند در ارتقای ارتباطات چند  بعدی در سطح منطقه ای و فرا منطقه ای را مورد تایید قرار دادند. افتتاح موفقیت آمیز فاز یک بندر چابهار در آذر ماه 1396، تصویب موافقتنامه سه جانبه ایران، هند و افغانستان در خصوص تاسیس کریدور حمل و نقل بین المللی توسط سه کشور، و ارسال موفقیت آمیز گندم در چارچوب کمک هند از طریق بندر چابهار به افغانستان، دروازه جدیدی را از/ به افغانستان و آسیای میانه گشوده است. طرفین بر تعهدات خود در خصوص عملیاتی نمودن کامل و هرچه زودتر بندر شهید بهشتی در چابهار تاکید کردند.

6- در این راستا، طرفین از امضای قرارداد موقت عملیاتی شدن بندر چابهار بین سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران و شرکت بنادر هند استقبال نمودند. آنها همچنین خاطر نشان نمودند که شورای هماهنگی بایستی در چارچوب زمانبندی مندرج در موافقتنامه سه جانبه دیدار نمایند.

7- با توجه به بهره‌برداری کامل از ظرفیت چابهار و اتصال آن به افغانستان و آسیای مرکزی، هند آمادگی خود را برای حمایت از توسعه خط‌آهن زاهدان-چابهار اعلام نمود. شرکت ایرکن هند و شرکت ساخت و توسعه زیربناهای جمهوری اسلامی ایران که در حال مذاکره هستند، موظف شدند تا معیار و شاخصه های فنی و گزینه های تامین مالی پروژه را در یک چارچوب زمانی تعریف شده نهایی کنند. رهبران دو کشور تلاش های بیشتری را برای همکاری در بخش خط آهن از جمله عرضه ریل های "فولادی، لوکوموتیو و سوزن ریل" تشویق نمودند.

8- طرفین بر تعهدات خود نسبت به کریدور بین المللی حمل و نقل شمال-جنوب (INSTC) و همچنین نسبت به ارتباط چابهار با کریدور مذکور تاکید نمودند. خاطر نشان گردید که ایران در اسرع وقت ممکن نسبت به برگزاری نشست هماهنگی کریدور حمل و نقل بین المللی شمال جنوب در تهران اقدام نماید. پیوستن هند به کنوانسیون بین المللی جاده ها(TIR) و موافقتنامه عشق آباد به عنوان اقدامات مضاعف در ارتقای ارتباطات منطقه‌ای  و پیوند و اتصال مراکز منطقه‌ای رشد اقتصادی مورد استقبال قرار گرفت.

9- رهبران دو کشور از تمبر پستی مشترک که در آن تصویر بنادر شهید بهشتی، چابهار، دیندایال و کاندلا درج شده است و بازتاب دهنده ارتباطات بیشتر از طریق روند افزایش توسعه است رونمایی نمودند.

10- طرف ایرانی نسبت به تقویت و تحکیم فضای مناسب برای جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی/دولتی هند در منطقه آزاد تجاری چابهار اعلام آمادگی نمود. در این راستا، جمهوری اسلامی ایران برگزاری برنامه ای جهت معرفی و تشویق فرصت های تجاری در چاربهار با مشارکت کشورهای منطقه و فرامنطقه در درستور کار خواهد داشت.

11- با توجه به اینکه در بخش انرژی منافع دو کشور مکمل یکدیگر هستند و مشارکت طبیعی را شکل می دهند، توافق گردید که روابط دو کشور فراتر از روابط خریدار و فروشنده باشد و به سطح "مشارکت استراتژیک" دراز مدت ارتقا یابد. طرفین توافق نمودند تا برای دستیابی به نتایج مناسب در حوزه انرژی از جمله میدان فرزاد بی مذاکرات را ادامه و افزایش دهند.

12- رهبران دو کشور موافقت نمودند که همکاری های تجاری و سرمایه گذاری بین دو کشور را تعمیق بخشند. در این راستا، آنها ضرورت ایجاد شبکه بانکی موثر برای معاملات تجاری قانونی را به رسمیت شناختند. هند اعلام نمود که اخذ مجوز شعبه بانک ایرانی پاسارگاد در مراحل نهایی بررسی قرار دارد. همچنین موافقت شد که یک کمیته مشترک متشکل از مسئولین به منظور بررسی گزینه های قابل اجرا شامل ترتیبات روپیه-ریال، سازوکار پایاپای اسیایی برای عملیاتی شدن کانال پرداخت‌ها ایجاد گردد.

13- نهایی شدن موافقت نامه اخذ مالیات مضاعف به عنوان گامی برای توسعه محیط تجارت مورد استقبال قرار گرفت. دو طرف توافق نمودند که در خصوص موافقت نامه تعرفه ترجیحی و همچنین نهایی نمودن معاهده سرمایه‌گذاری دوجانبه در یک چارچوب زمانی معین مذاکرات مبتنی بر متن را برگزار نمایند.

14- با اشاره به اهمیت نقش تجارت و صنعت در توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری، دو رهبر از افتتاح دفتر منطقه ای کنفدراسیون صنایع هند (CII) در تهران در سال گذشته و موافقتنامه‌های دوجانبه امضا شده توسط نهادهای تجاری استقبال نمودند. طرف هندی اعلام نمود که در انتظار است تا اتاق بازرگانی و صنایع ایران دفتری در هند افتتاح نماید.

15- هند از الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی (WTO) و اجماع سازی برای تعیین ریاست گروه‌کاری الحاق ایران حمایت و برای فعال نمودن اعضا، مبتنی بر جهانشمول نمودن اهداف  آن سازمان  تلاش می‌نماید.

16- به منظور تسهیل در امر تبادلات دوستانه بین دو کشور موافقت شد که هند امکان تسهیل صدور روادید الکترونیکی (E-Visa) برای اتباع ایرانی را فراهم نموده، و از سوی دیگر ایران نیز تسهیلات لازم را برای صدور روادید  الکترونیکی برای اتباع هندی را فراهم نماید. امضای موافقت نامه لغو روادید برای دارندگان گذرنامه‌های سیاسی گامی به جلو می‌باشد. طرفین اهمیت توجه و رسیدگی به مسایل انسان دوستانه اتباع دو کشور را مورد تاکید قرار دادند. طرف ایرانی درخواست هند برای ارتقای کنسولگری‌های خود در ایران را با نظر مساعد مورد بررسی قرار خواهد داد.

17- جهت تحکیم بنیاد روابط فرهنگی و تمدنی و توسعه درک بیشتر از یکدیگر در سطوح مختلف، موافقت شد که هند فستیوال فرهنگی را در سال 2018-2019 برگزار نماید. تاسیس کرسی مطالعات هند در دانشگاه تهران، تشکیل کلاس‌های هند‌شناسی برای دیپلمات‌های ایرانی در موسسه خدمات خارجی هند، حمایت از رشته‌های زبان و ادبیات فارسی در هند، همکاری بیشتر در بخش های باستان‌شناسی، موزه، آرشیو و کتابخانه-ها مورد تاکید قرار گرفت. 

18- رهبران دو کشور از رشد تعاملات فیمابین شوراهای امنیت ملی دو کشور استقبال نموده و موافقت کردند که برنامه‌های منظم تبادلات مشاوره‌ای بین آنها در خصوص مسایل تروریسم، امنیت و سایر موضوعات مرتبط از جمله جرایم سازمان یافته، پولشویی، قاچاق مواد مخدر و جرم‌های سایبری را نهادینه و بطور منظم برگزار نمایند.

19- طرفین تمایل خود را بر امکان توسعه همکاری در حوزه دریانوردی بیان کردند. موافقت شد که گفتگو در خصوص موضوعات همکاری در بخش دفاعی شامل همکاری‌های بازدید از بنادر توسط ناوگروه های دریایی، آموزش و تبادل منظم هیات‌های دفاعی برقرار گردد.

20- طرفین نگرش مثبتی به پیشرفت عملیاتی اجرای توافقات دوجانبه در ارتباط با انتقال محکومین، تصویب پیمان استراداد مجرمین و مراتب درک متقابل در ارتباط با پیمان معاضدت قضایی در خصوص موضوعات مدنی و تجاری ارائه نمودند.

21- آنها همچنین از همکاری های دوجانبه که تامین کننده منافع متقابل و توافق در تعدادی از زمینه های دیگر از جمله آموزش عالی، علوم و تکنولوژی، کشاورزی، کار،  تجارت، کارآفرینی، گردشگری و پستی از طریق تعاملات منظم و سازوکارهای نهادینه شده، استقبال نموده و دستورات لازم جهت انجام تلاش های تکمیلی در زمینه  اجرای جزئیات این  همکاری ها را  صادر کردند.

22- رهبران دو کشور در خصوص موقعیت منطقه ای و بین المللی تبادل نظر نمودند.  با توجه به اهمیت چند جانبه گرایی رئیس جمهور روحانی تمایلات هندی جهت ایفای نقش موثرتر در مجامع بین المللی را به رسمیت شناخت. رهبران دو کشور جمهوری اسلامی ایران و هند بر اهمیت یک سازمان ملل مستحکم و قوی تاکید نموده و به ضرورت ایجاد اصلاحات در شورای امنیت سازمان ملل متحد که منعکس کننده واقعیات ژئوپلتیکی جاری است تاکید نمودند. آنها مجددا بر تعهد حمایت از گفتگوهای بین دولتی برای اصلاحات جامع شورای امنیت تاکید داشتند. طرفین به ضرورت تقویت و اصلاح نهادهای چندجانبه مالی و تقویت حضور و مشارکت کشورهای در حال توسعه در سازمان‌های اقتصادی بین‌المللی تصمیم گیر تاکید نمودند.

23- ضمن شناسایی چالش های تروریستی و افراط گرایی خشونت آمیز، دو رهبر بر تعهد خود برای مبارزه با تروریسم در هر شکل و مفهومی تاکید داشته و بر این موضوع که هیچ‌گونه عمل تروریستی قابل توجیه نیست مصمم بودند. آنها ابراز نمودند که مبارزه با تروریسم صرفا نباید به حذف تروریست و سازمان‌ها و شبکه های تروریستی خلاصه شود بلکه باید ضمن شناسایی آنها، باید به شرایط نشو نمای تروریسم بعنوان ایدئولوژی های افراطی اشاره نمایند. آنها تاکید نمودند که تروریسم نمی تواند و نباید به هیچ دین، ملیت و قومیتی مرتبط دانسته شود. آنها خاتمه فوری هرگونه پناه دادن به تروریست ها و گروه های تروریستی  خواستار شده و  و همچین اعتقاد داشتند دولت هایی که به تروریست بصورت مستقیم یا غیر مسقیم مساعدت می کنند بایستی محکوم شوند. آنها از جامعه بین المللی درخواست نمودند که به برخوردهای گزیشنی خویش در برخورد با تروریسم پایان داده و در این زمینه به انجام اقدامات لازم جهت وصول به توافق و نتیجه رساندن یک کنوانسین جامع مقابله با تروریسم بین الملل در ممجع عمومی سازمان ملل متحد شدند. طرفین قطعنامه اجماعی مجمع عمومی سازمان ملل متحد سال 2013 که نشات گرفته از ایده رئیس جمهور ایران تحت عنوان جهان عاری از خشونت و افراط گرایی WAVE را مورد تائید قرار دادده و خواهان مبارزه علیه عوامل تروریسم و محو کامل جنش های حمایت مالی از آنها، بویژه قطع کمک های مالی به گروه های تروریستی شدند.

24- طرف هندی مجددا حمایت خود نسبت به اجرای موثر و کامل برجام که توسط قطعنامه 2231 شورای امنیت به تایید رسیده است را اعلام نمود، و اعتقاد دارد که اجرای این قطعنامه نقش حیاتی در عملیاتی شدن چارچوب توافقات عدم اشاعه هسته ای و به تبع آن در برقراری امنیت، صلح و ثبات بین المللی دارد.

25- طرفین ضمن حمایت از دولت وحدت ملی افغانستان، بر این موضوع که منافع ناشی از حاکمیت صلح و ثبات در منطقه می تواند به یک افغانستان قوی، متحد، دموکرات، مستقل، شکوفا و متکثر خدمت شایانی نماید تاکید نمودند. آنها بر اهمیت تقویت روابط، مشورت‌ها و هماهنگی‌های سه جانبه ایران، هند و افغانستان برای تکمیل همکاری‌ها در چابهار تاکید نمودند. در این چارچوب آنها همچنین از کشورهای منطقه درخواست نمودند که برای توسعه ارتباطات منطقه‌ای، وارد این حوزه شوند و گامهای موثری برای برداشتن موانع ترانزیت جاده ای بردارند.

26- رئیس جمهور روحانی مراتب تشکر و قدردانی خود را از میهمان نوازی طرف هندی نسبت به خود و هیات همراه در طی اقامت در هند بیان داشت. ایشان از رئیس جمهور و نخست وزیر هند دعوت کردند که به ایران سفر نماید. این دعوت مورد قبول قرار گرفت و قرار شد برای انجام سفر، زمان مناسبی از طریق مجاری دیپلماتیک پیگیری شود.

دهلی نو

28 بهمن 1396