عضو مجمع روحانیون مبارز با تأکید بر اینکه امروزه یک روحانی نمیتواند به روز نباشد، گفت: باید ببیند دنیای امروز چیست و جوانان ما چه مشکلات و مسایل و چه مطالباتی دارند.
به گزارش جماران؛ عضو مجمع روحانیون مبارز با بیان اینکه خطبههای نماز جمعه اغلب از آن محکم بودن علمی و فکری تهی شده است، گفت: نمیشود که ائمهی جمعه از قشر محدودی گزینش شوند و دیگر اندیشههای جامعه مورد غفلت قرار بگیرند. تریبون نماز جمعه باید به عنوان یک تریبون گسترده باشد که تمام اندیشههای موجود در جامعه را در بر بگیرد.
حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمد مقدم با بیان اینکه اساس نمازجمعه در فرهنگ قرآنی ما یکی از موضوعاتی است که بسیار روی آن تاکید شده است، اظهار کرد: حتی سورهای هم در قرآن به عنوان سورهی جمعه است که از همهی ایمان آوردهها و مومنین میخواهد که روز جمعه، متعهد به حضور جمعی در این فریضهی بزرگ باشند. آن چه باید مورد توجه ما باشد، خطبههایی است که در نماز جمعه توسط خطیب و امام جمعه بیان میشود. خطیب نماز جمعه باید در خطبهها در عین کوتاهی در بلندای تفکر و اندیشهی اخلاقی و اسلامی قرار بگیرد یعنی مسایلی طرح شود که درد جامعه و درد مردم باشد و در خطبههایش مردم را به تقوا، خویشتنداری، درستی، اخلاق و مسایلی که میتواند رستگاری و سعادت فرد و جامعه را به دنبال داشته باشد، رهنمود کند.
او ادامه داد: اگر خطیب جمعه مسایلی را نیز مطرح میکند، باید مسایلی باشد که بیانگر درد مردم باشد یعنی در خطبهها پیوند را بیان دردها و آلام جامعه قرار دهد. اگر نمازجمعه چنین باشد، میتواند از جاذبه ی لازم برخوردار شود و گذشته از هدایت مردم به سمت اخلاق و منشهای اخلاقی، سبب آگاهی آنها به مسایل روزمرهی زندگیشان و چارهجوییهای مناسب برای مشکلات و معضلات فرهنگی- اجتماعی آن جامعه شود. این به عنوان نگاهی کلی است که باید روی نماز جمعه داشت.
اگر بیان خطیب جمعه زبان حکومت باشد و نه مردم، فاصله بین مردم و نماز جمعه ایجاد میشود
مقدم تأکید کرد: اگر خطیب جمعه، دردها و مسایل جامعه را نمایندگی کند و به دنبال این باشد که زبان مردم باشد، این است که ایجاد اعتماد میکند؛ وقتی مردم ببینند خواستههای به حق آنها در مسایلی که قهراً باید سیاسی و اجتماعی باشد، از زبان خطیب جمعه مطرح میشود یا مسایلی اخلاقی در نماز جمعه مطرح میشود که در عمل نیز همگان نیز به آن پایبند و متعهد هستند، طبیعی است که این کشش را ایجاد میکند. در حالی که اگر ما صرفاً به دنبال یک سری مسایل کلیشهای باشیم و بیان خطیب جمعه زبان حکومت باشد و نه زبان مردم، در جایی که اختلاف و جدایی میان مطالبات مردم و حکومت است که طبیعتاً شکل میگیرد، آن نگاهی که باید جامعهی ما نسبت به آن داشته باشد، کم کم کمرنگ میشود و این فاصله به وجود میآید.
برخی خطبای نماز جمعه، مطالعهی لازم را ندارند و مطالبی تکراری بیان میکنند
او در بیان نقاط قوت و ضعف نماز جمعههای فعلی گفت: بزرگترین کاستی را این میبینم که برخی خطبای نماز جمعه، مطالعهی لازم را ندارند و یکسری مطالب تکراری و خستهکننده در خطبهها بیان میکنند. در صورتی که حتی در احادیث و روایات داریم که بهترین خطبهها کوتاهترین آنها است. بسیاری از متون نهجالبلاغه، نمادی از همین خطبههایی است که امیرالمومنین(ع) بیان میکند که در یک بیان کوتاه و مختصر میتواند مطالب بسیار مهم و اساسی داشته باشد.
خطبههای نماز جمعه اغلب از آن محکم بودن علمی و فکری تهی شده است
این کارشناس دینی با تاکید بر لزوم به روز بودن ائمهی جمعه، مطالعه کردن و مسایل نو و بالنده و جدید را مطرح کردن تصریح کرد: مطالبی باید در نماز جمعهها بیان شود که وقتی نمازگذار زمانی را صرف حضور در آن محل میکند، حس کند محتوایی در اختیارش قرار گرفته است. بهطور کلی نقطهی ضعفی که در صحبتها و بخصوص در خطبههای نماز جمعه میبینم، آن است که اغلب مطالب از آن محکم بودن علمی و فکری تهی شده است و این موجب فاصلهی مردم با نماز جمعه و مسایل دینی میشود.
او با بیان اینکه بیش از زبانها، باید عملها نشاندهندهی واقعیتها باشد و متأسفانه ما به این مساله بها نمیدهیم، اظهار کرد: در روایت داریم که مردم را به اعمالتان دعوت کنید، قبل از این که با زبانتان دعوت کنید. اگر مردم از من به عنوان یک روحانی، مسایلی را میشنوند، در عمل هم ببینند که من هم پایبند هستم. باید از مسایل شکلی جدا شوند و تعریفهایی که به ارتباط با مردم لطمه میزند را کنار بگذارند و کاهش دهند. یک امام جمعه در یک محیط و شهری، در ایام دیگر هفته هم باید ارتباط تنگاتنگ خود با مردم را نشان دهد و در شادی آنها شاد و در غم آنها غمگین باشد. معضلات و دردهای آنها را ببیند و مردم حس کنند که نمایندهی آنها در غم و شادی آنهاست. اگر رفتار و اعمالمان نیز بتواند همپای صحبتهایمان شکل بگیرد، به تدریج این اعتماد، قویتر و این رابطه شدیدتر میشود.
خطیبهای جمعه باید مجموعهی نگرشها و اندیشههای کلی جامعه باشند
مقدم با بیان اینکه خطیبان نماز جمعه باید مجموعهی نگرشها و اندیشههای کلی جامعه باشند، گفت: نمیشود که ائمهی جمعه از قشر محدودی گزینش شوند و دیگر اندیشههای جامعه مورد غفلت قرار بگیرند. تریبون نماز جمعه باید به عنوان یک تریبون گسترده باشد که تمام اندیشههای موجود در جامعه را در بر بگیرد چون انسانها متفاوت میاندیشند و متفاوت فکر میکنند. اگر چنین وضعیتی شکل بگیرد و از حالت جناحی بیرون بیاید، میتواند بسیاری از نیروهایی که توانمند، فاضل و دانشمند هستند و صرفاً ممکن است از یک تفکر و اندیشهی دیگری باشند را به کار بگیرد و این سفره، سفرهی گستردهای باشد.
او با اشاره به اینکه این نماز جمعهها در کشور ما با آیتالله طالقانی آغاز شد که فردی دارای اندیشهی روشنگرانه بود، بیان کرد: بعد از او نیز آیتالله منتظری و پس از وی هم مقام معظم رهبری بود. در شهرهای دیگر جز تهران نیز به همین صورت است. اگر کمی تسامح و تحمل در به کارگیری نیروهای توانمند و کارآمد داشته باشیم، میتوان اندیشههای مختلف جامعه را زیر پوشش آورد و جنبههای مختلف را نسبت به این مسایل پیوند زد و آن گرمی و ارتباطی که ما به دنبالش هستیم، به وجود بیاید.
عضو مجمع روحانیون مبارز با تأکید بر اینکه امروزه یک روحانی نمیتواند به روز نباشد، گفت: باید ببیند دنیای امروز چیست و جوانان ما چه مشکلات و مسایل و چه مطالباتی دارند. در زمان انقلاب اسلامی، با توجه به قرائت و تفسیری که امام در انقلاب اسلامی از اسلام داشتند و اسلامی که ایشان تفسیر کردند، جامعه دید که تمام خواستههایش از استکبارستیزی گرفته تا آزادیخواهی و از عدالتخواهی گرفته تا مبارزه با تبعیض در اندیشهی اسلامی امام وجود دارد. اگر چنین تفکری ارائه شود، طبیعتاً جوان حس میکند که با آن ارتباط دارد. متاسفانه این گسلی که به وجود آمده است، گسل میان بسیاری از روحانیون است که به روز نیستند و مطالعات روز را ندارند یا زحمت نمیکشند. طبیعی است که یکسری مسایل پیش پا افتاده و تکراری، نمیتواند انگیزه و جاذبه را ایجاد کند.
او تصریح کرد: به این شکل نیست که تصور کنیم نسل ما از دین جدا شده است؛ خیر! نسل ما به دنبال دینی است که مبتنی بر دنیای امروز باشد. امروزه باید دنیا را شناخت و دانست که در این دنیا با چه مسایل و با چه زبانی مواجهیم. بر این اساس اگر زبان امروز را درک کنیم و مبتنی با آن دانش خود را بالا ببریم، میتوانیم جذبه و جاذبهی لازم را در همهی عرصههای دینی به وجود بیاوریم.