براساس اطلاعات سازمان پزشکیقانونی در پنج سال، 919 نفر در حوادث رانندگی اتوبوسهای مسافربری جان خود را از دست دادهاند که بیشترین آن با 237 نفر در سال 1391 و کمترین آن با 172 نفر در سال گذشته به ثبت رسیده است.
به گزارش جماران؛ مرگ سالانه حدود 20 هزار نفر در جادههای کشور گواهی است بر اینکه خطای انسانی، خودروهای غیراستاندارد و محورهای پرخطر، جان مسافران را به بازی میگیرند. یک روز نقص فنی اتوبوس سرنشینانش را به کام مرگ فرو میبرد، روز دیگر محوری خطرناک و نقطهای حادثهخیز، آخرین مقصد گروهی از مسافران میشود و یک روز خطای رانندهای سهلانگار چند خانواده را عزادار میکند تا داغ کشته شدن مسافرانی مثل دانشآموزان داراب یا سربازانی که در محور نی ریز جانباختند، داستان تلخ و تکراری جادههای کشور باشد.
این درحالیاست که براساس اطلاعات سازمان پزشکیقانونی در پنج سال، 919 نفر در حوادث رانندگی اتوبوسهای مسافربری جان خود را از دست دادهاند که بیشترین آن با 237 نفر در سال 1391 و کمترین آن با 172 نفر در سال گذشته به ثبت رسیده است. نام جادههای کشور با حادثه گره خورده است، آمار بالای تلفات حوادث رانندگی باعث شده سفر برای خانواده ایرانی با نگرانی همراه باشد، نگرانی از اینکه آیا مسافرشان به سلامت به مقصد خواهد رسید یا نه؟هرچند نسبت به چند سال گذشته از آمار قربانیان سوانح ترافیکی کشور کاسته شده و از حدود 27هزار نفر در سال 84 به حدود 16 هزار نفر در سال 95 رسیده است
اما این آمار هنوز با شرایط مطلوب فاصله زیادی دارد و برای کاهش آن نیاز است که دستگاههای مختلف بایکدیگر تعامل زیادی داشته باشند، زیرا ایمن کردن سفرها فقط از عهده نهادی مانند پلیس راهور ساخته نیست.
خودروهای فرسوده، جادههای مرگ
از خودروهای فرسوده و نقاط حادثه خیز جادهها بهعنوان دو عامل موثر در سوانح ترافیکی برونشهری یاد میشود؛ عواملی که دستبهدست یکدیگر میدهند تا مسافران سالم به مقصد نرسند.
سردار تقی مهری، رئیس پلیس راهور ناجا درباره نقاط حادثهخیز جادههای کشور میگوید: حدود 3400 نقطه حادثهخیز در جادههای کشور وجود دارد که برای برطرف شدن آنها و حفظ جان مسافران باید تلاش کرد.
آنطور که او میگوید برخلاف کشورهای توسعه یافته که افراد بیشتر از خودروهای حمل و نقل عمومی و ریلی برای سفرهای برونشهری استفاده میکنند در کشورمان بهدلیل نامناسب بودن این خدمات افراد بیشتر از خودروهای شخصی استفاده میکنند.
نکته دیگری که رئیس پلیس راهور ناجا بر آن تاکید دارد، نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی کشور است.
به گفته او، حدود 51 هزار دستگاه اتوبوس در کشور وجود دارد که دراین بین حدود 18 هزار دستگاه در حمل و نقل بین شهری فعالند و از بقیه اتوبوسها در داخل شهر و مناطق روستایی استفاده میشود.
مهری بابیان اینکه تعدادی از این اتوبوسها فرسودهاند، یادآوری میکند: برای نمونه حدود 40درصد اتوبوسهای تهران فرسوده هستند.
جادههای فراموشی
سیاه نمایی نیست اگر گفته شود بیشتر جادههای کشور دارای نقطه حادثه خیز هستند، اما براساس گفتههای پلیس، شکی نیست که محورهای پرتردد را باید حادثهخیزترین محورها دانست، محورهایی مانند نجفآباد ـ اصفهان، سیرجان ـ بندرعباس، خرمآباد ـ اندیمشک، تهران ـ مشهد، تهران ـ شیراز، تهران ـ قم، اصفهانـ شیراز، بندرعباس ـ لار.
طول راههای کشور حدود 230 هزار کیلومتر برآورد میشود، این آماری است که محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس راه کشور در اختیار میگذارد و تاکید میکند:ارتقای ایمنی این راهها به هزینه و اعتباری مناسب نیاز دارد.
آنطور که او توضیح میدهد، مناسب نبودن حمل و نقل ریلی و هوایی در کشور سبب شده بیشتر مسافران، جاده را برای رسیدن به مقصد انتخاب کنند به همین دلیل برخلاف کشورهای توسعه یافته که حدود 65 درصد مسافرتها از طریق جاده انجام میشود در کشورمان این آمار بیش از 93 درصد تخمین زده میشود. مساله دیگری که کارشناسان تاکید دارند باید مورد توجه قرار گیرد، نحوه نگهداری از جادههای کشور است.
هادی هاشمی، رئیس پلیس پیشین راهور پایتخت دراین باره میگوید: براساس استانداردها برای تامین ایمنی جادهها معمولا حدود 6درصد ارزش راه را سالانه برای نگهداری آن هزینه میکنند، این درحالی است که به گفته او در کشورهایی که در گروه جهان سوم طبقهبندی میشوند، این مقدار حدود 2درصد است.
اتفاق نگرانکننده دیگری که هاشمی به آن اشاره میکند و براساس آن میتوان آب پاکی را روی دست آنهایی ریخت که ادعای ایمنسازی راهها را مطرح میکنند، این است که در کشورمان حدود 5/0درصد ارزش راه را برای نگهداری از آن اختصاص میدهند.
رانندگان سهلانگار
یکی دیگر از علل اینکه سوانح ترافیکی هر سال در کشورمان قربانیان زیادی میگیرد، سهلانگاری برخی رانندگان است. بهعنوان مثال، کم نیست حوادثی که راننده برخلاف اینکه خسته و خوابآلود بوده به رانندگی ادامه داده و مرگ مسافران را رقم زده است.
به همین دلیل بسیاری از کارشناسان تاکید میکنند که برخورد با رانندگان خاطی، باید جدیتر شود.
سردار مهری درباره برخورد با رانندگان سهلانگار، میگوید: ابتدا باید برای آموزش رانندگان حمل و نقل عمومی برنامهای ویژه داشت و پس از آن برای رانندگانی که مرتکب خطا میشوند، مجازات مناسبی در نظر گرفت. آنطور که او میگوید در برخی کشورها نمرات منفی که پلیس برای رانندگان حمل ونقل عمومی در نظر میگیرد از رانندگان شخصی بیشتر است وحتی اگر این گروه از رانندگان در مرگ مسافران مجرم شناخته شوند، حدود شش ماه به حبس محکوم خواهند شد و جرایم نقدی نیز برایشان در نظر گرفته میشود.
با توجه به نظر کارشناسان باید تاکید کرد برای حفظ جان مسافران و افزایش استفاده شهروندان از خدمات حمل و نقل بین شهری، مسئولان باید برای بالابردن افزایش ایمنی جادهها، خودروها، توانمندی و مهارت رانندگان حمل و نقل عمومی، برنامههای مناسبی را اجرا کنند.
مرگ اتوبوسی
براساس آمارهای پزشکی قانونی در سالهای 1391 تا 1395 به ترتیب 237، 207، 115، 188 و 172 نفر در تصادف اتوبوسهای مسافربری جان خود را از دست دادهاند. این آمار در چهار ماهه نخست امسال نیز برابر با 44 کشته بوده است.
مهر 91 واژگونی اتوبوس دانشآموزان بروجنی
مسیر اهواز ـ بروجن
تعداد تلفات: 26 نفر
شهریور91 واژگونی اتوبوس زائران کربلا
مسیر شیراز ـ هرمزگان
تعداد تلفات: 21 نفر
شهریور 92 برخورد دو دستگاه اتوبوس مسافربری
مسیر اتوبان قم ـ تهران
تعداد تلفات: 42 نفر
بهمن 92 سقوط اتوبوس مسافربری به دره
محور هراز، محدوده کردکوی
تعداد تلفات: 18 نفر
اردیبهشت 93 واژگونی اتوبوس شرکت واحد
بزرگراه آزادگان تهران
تعداد تلفات: 8 نفر
اسفند 93 برخورد تریلی و اتوبوس
محور اصفهان - کاشان
تعداد تلفات: 10 نفر
اردیبهشت 94 واژگونی اتوبوس مسافربری
محور تهران - ساری
تعداد تلفات: 12 نفر
خرداد 94 سقوط اتوبوس گردشگران عراقی به دره
محور کرج - چالوس
تعداد تلفات: 23 نفر
تیر 95 سقوط اتوبوس حامل سربازان به دره
کیلومتر 5 محور نیریز
تعداد تلفات: 19 نفر
مرداد 95 واژگونی اتوبوس مسافربری
محور چالوس - کرج
تعداد تلفات: 15 نفر
آبان 95 واژگونی اتوبوس زائران کربلا
استان فارس
تعداد تلفات: 28 نفر
فروردین 96 واژگونی اتوبوس مسافربری
محور مشهد - اصفهان
تعداد تلفات: 12 نفر
شهریور 96 واژگونی اتوبوس دانشآموزان هرمزگانی
محور بندرعباس - شیراز
تعداد تلفات: 9 نفر