خروج از برجام به معنای خدمت به آمریکاست و سبب خواهد شد آمریکا آزادانهتر به سمت اهداف ضدبرجامی خود حرکت کند.
به گزارش جماران؛ دکتر صلاحالدین هرسنی، مدرس علوم سیاسی و روابط بینالملل، در یادداشتی نوشت:
«دیروز سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش 8 بخشی از شش ماهه دوم این کمیسیون درباره اجرای برجام را در جلسه علنی مجلس قرائت کرد. در فرازی از جمعبندی این گزارش آمده است که جمهوری اسلامی ایران تمام تعهدات خود را در اجرای برجام به طور کامل عملی ساخته اما در مقابل آمریکا همچون گذشته در آزمون اجرای برجام دچار بدعهدی و پیمانشکنی شده است. بدعهدی آمریکا در قبال برجام سبب شده است که ایران بخواهد در تکاپوی راه و مسیری برای پاسخ به رفتار آمریکا باشد. در این ارتباط کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس مادهواحده قانونی موسوم به قانون اقدام متناسب و متقابل دولت ایران را مطمئنترین و در عین حال مناسبترین راه ممکن برای مواجهه با آمریکا دانسته است. به واقع آنگونه که اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس نظر دارند، تاکید بر اقدام متناسب دست ایران را در مقابل آمریکا و سایر ناقضان احتمالی برجام باز میکند.
به این ترتیب و با گزینهای که کمیسیون امنیت ملی مجلس برای مواجهه با رفتار آمریکا پیشنهاد داده است، به نظر میرسد راهبرد خروج از برجام از سوی ایران اساسا منتفی نیست. بنابراین ایران چارهای ندارد که بخواهد به ادامه فعالیت هستهای و پروژه غنی کردن 20 درصدی اورانیوم ادامه دهد. معنی و مفهوم این اقدام احتمالی آن است که ایران نیز مانند آمریکا به سهم خود در نقض روح و جسم برجام نقش داشته است. محققا زیان اجراییسازی گزینه پیشنهادی کمیسیون امنیت ملی مجلس بیش از همه متوجه ایران است چراکه چنین گزینهای نهتنها در تعارض با مواضع عقلانی دستگاه دیپلماسی است بلکه دستاویز و بهانهای برای آمریکا برای برقراری نظام تحریم میشود. از سوی دیگر تاکید بر طرح اقدام متناسب در واکنش به نقض توافق از سوی آمریکا سبب فاصلهگیری اتحادیه اروپا از ایران میشود. در شرایط حاضر و با توجه به نزدیکی و همسویی مواضع اتحادیه اروپا و ایران در برجام، ایران میتواند با فشار بر اتحادیه اروپا، آمریکا را در قبال تعهد به برجام متقاعد کند. در حالیکه اگر ایران بخواهد فعالیت هستهای خود را آغاز کند، برای اتحادیه اروپا دشوار خواهد بود که در کنار ایران بایستد. از سوی دیگر شواهدی وجود دارند که نشان میدهند تاکید بر ازسرگیری مجدد فعالیت هستهای قدرت بازدارندگی را نیز نخواهد داشت و راه را برای تحریمهای شدیدتر در آینده هموارتر خواهد کرد.
از مجموعه شواهد و همچنین سوابق الگوها و کنشهای رفتاری ترامپ پیداست مدلی را که او در مواجهه با برجام دنبال میکند، مبتنی بر چارچوب و مدل سوسیس برشته است. طبق این مدل حل موضوعات با کشورها در یک فرآیند طولانی صورت میگیرد و اساسا عجلهای نباید در کار باشد. هدف اصلی در این مدل کاهش قدرت طرف مقابل است. در این مدل آنقدر بازی رفتوآمد و دیالوگ صورت میگیرد تا مرحله به مرحله کشورها از خطوط قرمز خود عقبنشینی کنند. طبق این مدل آمریکا با کش و قوس دادن به موضوع ضمن از بین بردن منافع اقتصادی برجام تلاش دارد ایران را در شرایطی قرار دهد که انگیزهای برای پایبندی به برجام نداشته باشد. محققا ازسرگیری مجدد فعالیت هستهای موجب انگیزه آمریکا به اجرای بیشتر این مدل خواهد شد. بنابراین ایران باید نسبت به این اقدام آمریکا واکنشی هوشمندانه نشان دهد. در این ارتباط ایران نباید از برجام خارج شود و خود را وارد دام و بازی خطرناکی کند. خروج از برجام به معنای خدمت به آمریکاست و سبب خواهد شد آمریکا آزادانهتر به سمت اهداف ضدبرجامی خود حرکت کند. در گذشته نیز چنین اشتباه راهبردی توسط دولتهای نهم و دهم موجب شد روسیه و چین نیز بهعنوان شرکای ایران ناچار به پیوستن به اجماع جهانی علیه ایران شوند که نتیجه آن، سختترین تحریمهای بینالمللی علیه ایران بود. در این میان ایران میتواند با بهرهگیری از شکاف بهوجود آمده در روابط فراآتلانتیکی میان آمریکا و اروپا به انزوای بیشتر دولت ترامپ دامن بزند و در این مسیر ضمن حفظ همکاریهای سیاسی و اقتصادی خود با سایر طرفین برجام عملا این خواب شوم توسط دولت آمریکا را خنثی کند؛ امری که امروز میتواند با پیوند خوردن به دیپلماسی فعال وزیر امور خارجه و همچنین ایجاد یک پیوست رسانهای برای این دیپلماسی رودررو باعث همراهی و معاضدت جامعه جهانی با ایران و تقویت جایگاه آن در جامعه جهانی شود.»