تصمیم قطر به احیای روابط با ایران گرچه با استقبال جمهوری اسلامی ایران روبهرو شده، اما ظاهرا به مذاق برخی کشورهای منطقه خوش نیامده و بحران موجود در روابط قطر با عربستان، امارات و بحرین را تشدید کرده است.
به گزارش جماران؛ تصمیم قطر به بازگرداندن سفیر خود به تهران که با مجموعهای از تحولات جدید در منطقه همراه شده موجی از واکنشها را به دنبال داشته است و حتی برخی رسانههای خارجی از این رویداد سیاسی به زمینهای برای تشکیل ائتلافی نوظهور در منطقه تعبیر کردهاند.
چهارشنبه شب بود که در اخبار اعلام شد وزیر خارجه قطر، تلفنی با وزیر خارجه کشورمان گفتوگو کرده و خبر از تمایل دوحه برای بازگرداندن سفیر خود به تهران داده است.
وزارت خارجه قطر هم در بیانیهای اعلام کرده که دوحه قصد دارد روابط خود را در تمام زمینهها با جمهوری اسلامی ایران تقویت کند.
این خبری بود که با استقبال جمهوری اسلامی ایران روبهرو شد و بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان از آن به عنوان اقدامی مثبت و منطقی یاد کرد و گفت: ارتقای همکاریها و اولویت دادن به توسعه مناسبات همهجانبه با کشورهای همسایه از اولویتهای دستگاه سیاست خارجی است و از این تصمیم دولت قطر استقبال میکنیم.
قطر حدود 20 ماه قبل و پس از اینکه عربستان سعودی روابطش را با ایران قطع کرد، سفیر خود را از تهران فراخواند و اکنون در شرایطی که دوحه و ریاض، روابط بحرانی را سپری میکنند قطر تصمیم به احیای روابط گذشته خود با تهران گرفته است.
این تصمیم قطر در شرایطی اتخاذ شده که در هفتههای اخیر، رایزنیهای گستردهای میان جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در جریان است و روابط گستردهای که ترکیه با قطر دارد، باعث شده برخی رسانهها گمانههایی درباره شکلگیری ائتلافی میان ایران، ترکیه و قطر در منطقه مطرح کنند.
روزنامه فایننشیال تایمز در همین زمینه نوشت: تصمیم دوحه برای احیای کامل روابط دیپلماتیک با ایران و حضور نظامیان ترکیهای در خاک قطر، میتواند در بحبوحه تفرقه و جدایی بین اعضای کشورهای خلیج فارس، نشانه ایجاد یک ائتلاف در حال ظهور باشد.
واکنشها به اقدام قطر
تصمیم قطر به احیای روابط با ایران گرچه با استقبال جمهوری اسلامی ایران روبهرو شده، اما ظاهرا به مذاق برخی کشورهای منطقه خوش نیامده و بحران موجود در روابط قطر با عربستان، امارات و بحرین را تشدید کرده است و وزیران خارجه امارات و بحرین در مطالبی در روزهای گذشته بصراحت ناخرسندی خود را از اقدام قطر بیان کردهاند.
در این میان به نظر میرسد عربستان سعودی که در سالهای گذشته شکستهای زیادی را در منطقه تجربه کرده به این نتیجه رسیده که پیگیری سیاست تقابلی با جمهوری اسلامی ایران با شرایط گذشته به نفعش نیست و از همین رو برخی تحلیلگران معتقدند ریاض به دنبال تغییر استراتژی خود در منطقه است و حتی برخی رسانهها گمانههایی مبنی بر احتمال برکناری عادلالجبیر، وزیر خارجه سعودی به دلیل مواضع تند ضدایرانی مطرح کردهاند.
روزنامه القدس العربی در همین زمینه نوشت: تلاش عربستان سعودی برای نزدیکی به ایران در پرتو ولیعهدی «محمد بن سلمان» بخصوص واسطه قرار دادن عراق برای از سرگیری روابط با ایران در هفتههای اخیر، تشدید شده است.
این روزنامه نوشته است: در حال حاضر روسیه نقش کشور ناظر بر نزدیکی دو کشور ایران و عربستان را ایفا میکند و بنابر اعلام رسانههای روسی، وزارت خارجه روسیه از تهران و ریاض برای برگزاری نشست مشترک با نظارت مسکو دعوت به عمل آورده است.
ناکامی عربستان در گسترش دشمنیها با ایران
مجتبی امانی، کارشناس مسائل منطقه در همین زمینه با اشاره به این که سعودیها در گسترش دشمنی با ایران در منطقه ناکام ماندهاند، گفت: به نظر میرسید یکی از مهمترین خواستههای سعودیها از قطر قطع ارتباطش با ایران باشد، اما اقدام قطر در این باره برخلاف خواسته عربستان شد و قطریها با نوعی هوشیاری سعی در پراکنده کردن جبهه متحدی دارند که سعودیها به دنبال ایجاد آن علیه دوحه بودند.
امانی تصریح کرد: بعد از تنش در روابط قطر و عربستان همچنین تنش در روابط بین سعودیها و ترکیه تاثیرات این موضوع به صورت میدانی در صحنه سوریه قابل مشاهده است و برخی درگیریها بین گروههای تروریستی وجود دارد.
امانی شکاف ایجاد شده میان صفوف تروریستها را به نوعی باعث تقویت ایران عنوان کرد و گفت: این اتفاق موجب افرایش جایگاه ایران در منطقه شده و به نظر میرسد به طور طبیعی شاهد نرمش ترکیه و قطر در مورد موضع ایران در سوریه باشیم.
وی با اشاره به اینکه سعودیها در گسترش دشمنی با ایران در منطقه ناکام ماندهاند، تصریح کرد: عربستان در طول حدود دو ماه گذشته در جهت ایجاد نوعی آرامش در روابط خود با ایران است.
این کشور از اظهارات دشمنانه و تند قبلی پرهیز کرده است، البته به نظر میرسد سبب اصلی این موضوع برگزاری مراسم حج است. اما در هر حال بعد از پایان حج بهتر میتوان به نیت آنها در مورد کاهش سطح تنش پی برد.