برجام قطعا محدودیت‌های زیادی را از سر راه جذب سرمایه‌گذاری خارجی برداشته است. هنوز محدودیت‌هایی وجود دارد، همچون محدودیت‌های بانکی که سرعت برداشتن آنها کند است. اگرچه این سرعت کند طبیعی است، چراکه تحریم‌ها را در یک روز وضع می‌کنند و ماه‌ها و سال‌ها طول می‌کشد تا بر اثر مذاکرات و توافقات آن تحریم‌ها برداشته شود.
به گزارش جماران؛ پس از برجام و بعد از مدت‌ها مذاکره و رفت‌وآمد هیات‌های خارجی مختلف به ایران، روند جذب سرمایه خارجی در ایران با سرعت بیشتری در حال رشد است. پس از قرارداد شرکت توتال در صنعت نفت، اکنون شرکت یونیت اینترنشنال ترکیه اعلام کرده است که یک موافقتنامه هفت‌میلیارد دلاری با شرکت دولتی زاروبژنفت روسیه و هلدینگ سرمایه‌گذاری غدیر ایران برای حفاری نفت و گاز در ایران منعقد کرده است. شرکت یونیت طی بیانیه‌ای اضافه کرده است که این حفاری ها در سه میدان نفتی و یک میدان بزرگ گازی در ایران انجام خواهد شد. ذخیره کل این سه میدان نفتی ۱۰میلیارد بشکه برآورد شده است و این میادین به تولید روزانه ۱۰۰هزار بشکه خواهند رسید. این میدان گاز طبیعی دارای ظرفیت تولید سالانه ۷۵میلیارد متر مکعب است. این بیانیه می‌گوید کنسرسیوم این سه شرکت قادر است در سایر مناطق ایران هم حفاری کند. حمیدرضا صالحی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی در مورد اهمیت و سودمندی چنین قراردادهایی برای ایران می‌گوید: «با توجه به محدودیتی که ما در عرصه حفاری و عرصه تولید در صنعت نفت و گاز داریم، این سرمایه‌گذاری‌ها برای ما کارساز است.»
اخیرا قراردادهای نفت و گاز با شرکت‌های خارجی سرعت گرفته است. شرکت سرمایه‌گذاری غدیر با دو شرکت خارجی توافقنامه‌ای برای یک قرارداد سه جانبه امضا کرده است. چنین سرمایه‌گذاری‌هایی را تا چه میزان سودمند می‌دانید؟
هلدینگ سرمایه‌گذاری غدیر ایران شرکتی است که بیشتر در حوزه پتروشیمی و ساخت نیروگاه فعالیت داشته است. در حوزه نیروگاه فعالیت‌های بسیار خوبی از این شرکت دیدیم و اخیرا نیروگاه انرژی خورشیدی را نیز افتتاح کرده است. هلدینگ غدیر برنامه‌های بلندمدتی در حوزه انرژی داشته و اکنون نیز با شرکت دولتی زاروبژنفت روسیه و شرکت یونیت اینترنشنال ترکیه یک موافقتنامه منعقد کرده است. من این احتمال را می‌دهم که فاینانس این پروژه نیز از طرف روس‌ها تامین شود. به این ترتیب می‌توانند پروژه بسیار بزرگی را اجرا کنند. شرکت یونیت اینترنشنال ترکیه نیز شرکت بزرگی است که در حوزه‌های ساخت نیروگاه برقی ایران نیز ورود داشته است. بنابراین به‌نظر می‌رسد بتواند با این پروژه هم واردات گاز به ترکیه را تامین کند، هم از نیروی گاز در نیروگاه‌های برق استفاده کرده و به تولید بیشتر برق برسد و برق را به ترکیه یا کشورهای دیگر صادر کند. با توجه به اینکه کشور ما رتبه اول منابع گاز در جهان را داراست، باید بتواند از این ذخایر بزرگ گازی استفاده کند و با مدیریت درست در بهره‌برداری، این منابع را به سرمایه تبدیل کند. از این منظر اصل جذب سرمایه‌گذاری در دوران پساتحریم برای ما بسیار سودمند است. از این طریق می‌توانیم برای سایر سرمایه‌گذاری‌های مستقیم ایجاد انگیزه کنیم تا اروپایی‌ها و شرکت‌های بزرگ دیگر به ایران بیایند و سرمایه‌گذاری کنند. به‌نظر من این سرمایه‌گذاری‌ها در منطقه بسیار مثبت است. با توجه به محدودیتی که ما در عرصه حفاری و عرصه تولید در صنعت نفت و گاز داریم، این سرمایه‌گذاری‌ها برای ما کارساز خواهد بود.
در تنظیم این قراردادها باید چه مواردی را مدنظر قرارداد تا ایران بیشترین سود را کسب کند؟
نکته‌ای که باید به آن توجه کرد بحث خلأ فناوری است. در چنین قراردادهایی باید به این موضوع توجه کرد که انجام پروژه بدون انتقال فناوری‌های جدید به کشور صورت نگیرد، به این معنی که با داشتن سرمایه‌گذار خارجی، صرفا به حفاری و تولید و بهره‌برداری فکر نکنیم. در کنار جذب سرمایه، باید به ورود فناوری‌های جدید در این قراردادها اشاره شود تا شرکت‌های داخلی پس از اتمام این پروژه‌ها قوی‌تر شوند و بتوانند کار در پروژه‌های بعدی را ادامه دهند. بحث انتقال فناوری به داخل کشور از سودمندی‌های اصلی چنین قراردادهایی است که نیاز است به صورت جدی به آن توجه شود. ما باید اجازه بدهیم که شرکت‌های ایرانی در این پروژه‌ها درگیر شوند. دانش و فناوری‌های نوین باید در کشور عمومی شود تا در آینده از آن استفاده شود. اکنون نیز به‌طور حتم هلدینگ غدیر عهده‌دار این مسئولیت خواهد بود. یکی از پایه‌های این قرارداد سه جانبه هلدینگ غدیر است که حتما به دریافت فناوری و انتقال آن به بنگاه‌های ایرانی توجه می‌کند.
تا چه میزان برجام و به تبع آن افزایش تولید نفت و گاز در ایران را مشوق جذب سرمایه خارجی و افزایش تعداد قراردادهای سرمایه‌گذاری می‌دانید؟
برجام قطعا محدودیت‌های زیادی را از سر راه جذب سرمایه‌گذاری خارجی برداشته است. هنوز محدودیت‌هایی وجود دارد، همچون محدودیت‌های بانکی که سرعت برداشتن آنها کند است. اگرچه این سرعت کند طبیعی است، چراکه تحریم‌ها را در یک روز وضع می‌کنند و ماه‌ها و سال‌ها طول می‌کشد تا بر اثر مذاکرات و توافقات آن تحریم‌ها برداشته شود. در تمام کشورهای جهان چنین روالی هست. در سال گذشته شرکت‌های برق و انرژی عراق بعد از 12 سال توانستند شروع به فعالیت کنند. برجام توافقی بود که بسیار سریع‌تر از انتظار اثرگذاری آن را دیدیم. امروز پس از مدت کوتاهی شاهد سرمایه‌گذاری توتال در ایران هستیم. در حوزه خودرو پژو و رنو به ایران آمدند. در حوزه‌های برق و انرژی هم به مرور اتفاقات تازه‌ای را شاهدیم. تحریم‌های بانکی هم با افزایش بیش از پیش روابط بانکی با کشورهای خارجی در حال برطرف شدن است. بعد از برجام بیش از 200 هیات خارجی به ایران آمدند و هنوز هم این تعاملات ادامه دارد. باید از میوه برجام به بهترین شکل استفاده کرد. برای پیشرفت و توسعه همه‌جانبه، راهی جز استفاده از ظرفیت‌هایی که در اثر برجام به‌وجود آمده‌اند، نداریم. باید تا جایی که ممکن است از بهم خوردن چنین توافق ارزشمندی جلوگیری کرد و اگر روزی قرار است این توافق از بین برود، از سوی اروپایی‌ها که مدعی این توافق بودند باشد. ایران به‌عنوان یک کشور نفت خیز و بزرگ‌ترین دارنده گاز طبیعی در جهان، می‌تواند از این فرصت برای بزرگ کردن کیک اقتصادی خود استفاده کند. به تبع، سرانه درآمد ملی و رفاه مردم افزایش پیدا خواهد کرد. در سایه برجام می‌توان از این سرمایه‌های خدادادی استفاده کرد که طبیعتا اینها بر رفع مشکلاتی چون اشتغال، توانایی خرید مردم و رفاه نسبی که باید تحقق پیدا کند، اثرگذار است.
