هدف ما این است که اوضاع منطقه آرام باشد و همه طرفها مسئولیت بپذیرند تا اختلافات طایفهای و تنشهای سیاسی برطرف شود. هرکس در اینجا منفعتی دارد؛ بهویژه در عراق که همچنان دولتی باز است. این یکی از این طرف دخالت میکند، آن دیگری از طرف دیگر. نتیجه اینها میشود درگیریها. امروزه ما برنامه اصلاح و برادری و وحدت را دنبال میکنیم.
به گزارش جماران؛ سفر مقتدی صدر، روحانی پرآوازه شیعی عراق، به عربستان سعودی برای خیلیها سؤالبرانگیز شد. زیرا این سفر در زمان خاصی صورت گرفت و ملاقات با محمد بن سلمان ولیعهد و جانشین پادشاه عربستان نیز به آن معنای ویژهای داد. درباره این سفر مطالب و تحلیلهای زیادی نوشته شد اما کمتر به محتوای اصلی آن بهخصوص از زبان کسی که اقدام به این سفر کرده بود، توجه شد. آنچه را در اینجا میخوانید مصاحبه روزنامه سعودی الشرقالاوسط با صدر است. صدر در این گفتوگو به هیئت یک سیاستمدار پخته و بهشدت خوشبین دیدگاههایش را در رابطه با تحولات خاورمیانه و بهخصوص روابط ایران - عربستان و بغداد – ریاض بیان میکند که قابل توجه است.
شما با شاهزاده محمدبن سلمان دیدار کردید. مهمترین مسائلی که در این دیدار مطرح شد چه بود؟
من با ایشان درباره همه چیز ازجمله آنچه مربوط به عراق میشد، صحبت کردم. درباره مسائل منطقه از قبیل یمن، بحرین، سوریه، بیتالمقدس، روابط ایران و عربستان و نیز روابط بغداد – ریاض هم صحبت کردم و در این مذاکرات به دیدگاههای مشترکی رسیدیم. واقعا شاهزاده محمدبن سلمان در این دیدار خیلی صریح بود. همچنان که ما با او صریح بودیم. او بسیار نسبت به آینده خوشبین بود. برنامههایی برای ایجاد صلح و ریشهکنکردن طایفهگرایی در منطقه دارد. حضور من بهعنوان یک روحانی شیعی در منطقهای سنی خیلی از دشمنان را به وحشت میاندازد. از این رو بهزودی عربستان به خاطر این دیدار در معرض حمله قرار خواهد گرفت. معنای این حرف آن است که برای ما چیزی مهمتر از پایاندادن به طایفهگرایی که از پشت مرزها تغذیه میشود، وجود ندارد. این بسیار مهم است. عربستان دیدگاههای خوب و قشنگی دارد. من پس از این دیدار خیلی امیدوار شدم. برنامههای جدیدی برای همکاری با عراق و با کل منطقه وجود خواهد داشت.
آینده روابط عربستان و عراق را پس از دیدار حیدر العبادی نخستوزیر عراق به عربستان چگونه میبینید؟
دیدار حیدر العبادی از عربستان در چارچوب روابط بین دو دولت بود. اما حضور من در عربستان بیانگر ارتباط بین دو ملت بود. ما به کل ملت عربستان احترام میگذاریم و بین هیچکس فرقی نمیگذاریم. ما خواستار بهبودی روابط بین برادران در این زمانه هستیم. در ١٠ سال گذشته حساسیتهایی وجود داشته که باید از بین برود. باید رفتهرفته از شدت تنشها کاسته شود. ضرورت دارد که عراق دوباره به آغوش کشورهای عرب بازگردد.
کنارکشیدن عمار حکیم از مجلس اعلای عراق را چگونه میبینید؟ آیا اختلافی با تهران داشت؟
کار به اختلاف نکشید. بعضی مشکلات بود که نشد حل شود. بعضی مشکلات در داخل مجلس اعلا به خاطر شخصیتهای بزرگی بود که خودشان را در همان سطح حکیم میبینند. برادر حکیم دید نباید آنها را از مجلس اعلا اخراج کند. بنابراین خودش تصمیم به خروج گرفت. این اخلاق اوست. بعد جریان «حکمت ملی» را تأسیس کرد. انشاءالله بتواند این حرکت در جهت خدمت به عراق و عراقیها باشد. این کار خوبی در این شرایط است. یک ملیگرا نباید از اسلام خود دست بکشد.
آیا ما باید انتظار ائتلافی بین شما، نخستوزیر العبادی و عمار حکیم برای انتخابات آینده داشته باشیم؟
من هیچ مانعی برای این ائتلاف نمیبینم. این را نه بهعنوان یک شخص بلکه بهعنوان یک جریان میگویم. بهخصوص اینکه ما درصدد تشکیل یک فراکسیون هستیم که نظام سهمیهبندی را کنار بگذارد؛ یعنی از بین افراد تکنوکرات و مستقل باشد که به جایی وابسته نباشند. از چهرههای جدید باشند تا بتوانیم با تأمین نیازهای مردم، عراق را به یک ساحل امن برسانیم. عراق درحالحاضر گرفتار فقر، جنگ و مشکلات امنیتی و حتی مسائل روزمره است. دولت جدید باید از همه اختیارات خود برای رفع این مشکلات استفاده کند.
شما واقعیت الحشد الشعبی را چگونه میبینید؟
پیوسته میگویم نیروهای منضبط جریان الحشد الشعبی یا سایر رزمندگانی که مناطق مختلف را آزاد کردند، باید در نیروهای امنیتی و پلیس یا سایر نیروهای دیگر ادغام شوند. دولت عراق باید یک مرکزیت داشته باشد. اینکه دو ارتش وجود داشته باشد مشکل خواهد بود. از این رو باید به سطحی از ادغام دست پیدا کرد. باید همه این نیروها ازجمله نیروهای مسلح تحت فرمان نخستوزیر باشند. اگر الحشدالشعبی خارج از چارچوب دولت باشد، موجب مشکلات متعددی خواهد شد.
آیا شما همچنان از مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان میخواهید همهپرسی این منطقه را به تعویق بیندازد. نظرتان دراینباره چیست؟
باید به آنها فشار بیاوریم. من خودم با او تماس گرفتم و درخواست کردم دستکم اگر رفراندوم را لغو نمیکند، به تعویق بیندازد. ما کردها را جزء دولت عراق میدانیم و میخواهیم همچنان «بین ما و از ما» باشند. اما بعضی مشکلات متراکم بین کردستان و دولتهای سابق وجود داشت که به فاصلهگرفتن آنها منجر شد و به اینجا رسید که حالا دنبال استقلال باشند. اگر کردستان جدا شود، بر عراق اثر خواهد گذاشت. وجود اکراد، دموکراسی و آزادی عراق را دوچندان میکند. فاصلهگرفتن آنها از ما مشکلاتی را در داخل و خارج به وجود خواهد آورد.
پروندههای مربوط به دستاندرکاران فساد به کجا رسید؟
دشواریهای فراوانی است که هنوز حل نشده. ما امیدمان به انتخابات جدید و دولت جدید است. البته اگر کمیساریای عالی و قانون انتخابات تغییر کند بهطوری که متناسب با اوضاع ملت ما باشد.
بهزودی اشخاص و نیروهای جدیدی از بین تکنوکراتها و مستقلین برای خدمت به ملت خواهند آمد. وضعیت رو به فساد، سرقت و رکود فعلی به ضرر ملت عراق است و ما آن را تأیید نمیکنیم. ازاینرو باید انتخابات شفافی برای طرد افراد فاسد از عراق برگزار شود. باید آنها را محاکمه و وادار کرد که اموال بهسرقتبرده را که به میلیاردها دلار میرسد، دوباره برگردانند.
سیاستهای ایران را در منطقه چگونه میبینید؟
هدف ما این است که اوضاع منطقه آرام باشد و همه طرفها مسئولیت بپذیرند تا اختلافات طایفهای و تنشهای سیاسی برطرف شود. هرکس در اینجا منفعتی دارد؛ بهویژه در عراق که همچنان دولتی باز است. این یکی از این طرف دخالت میکند، آن دیگری از طرف دیگر. نتیجه اینها میشود درگیریها. امروزه ما برنامه اصلاح و برادری و وحدت را دنبال میکنیم. نباید از هر طرف یک چیز بدی را تحریک کرد. حتی من نباید این کار را بکنم. باید رفتارهای بد را از بین ببریم تا یک صفحه جدیدی گشوده شود. امیدوارم در این راه موفق شویم.
واقعیت منطقه را در پرتو حوادث آینده چگونه میبینید؟
از همه اینها بدتر این است که ما دشمن مشترکمان را رها کردهایم و با خودمان میجنگیم. البته راهحلهایی وجود دارد؛ اما در چند روز نمیشود کاری کرد؛ مثل این دیدارهای بینِدینی که موجب کاهش تنشها میشود و به ریشهکنی طایفهگرایی کمک میکند. همه ما نیاز به آگاهی و توضیح داریم.
عربستان هم داغ تروریسم بر پیشانی دارد. فهرستی اعلام شد که شیعیان و اهل سنت هر دو در آن بودند. نظر شما دراینباره چیست؟
بله عربستان هم داغدار تروریسم و افراطگرایی است، مثل همه کشورهای جهان. باید یک همکاری بینالمللی برای پایاندادن به تفکر افراطی و تروریستی وجود داشته باشد. ما از عربستان انتظار داریم به صورت پدرانه و دوستانه با این موضوع برخورد کند. کمااینکه ملت عربستان باید به همین شیوه عمل کند. نباید روح طایفهگرایی را در عربستان برانگیخت. شیعه، شیعه میماند و سنی، سنی. دولت با فرزندان خودش است که برخورد میکند و نباید بینشان فرقی بگذارد. من با شاهزاده محمد بن سلمان دراینباره صحبت کردم. برخورد او با آنها (شیعیان) پدرانه بود. امیدوارم سرنوشت آنها مانند اتفاقاتی نباشد که در عراق رخ میدهد؛ یعنی بمبگذاری و تروریسم.
اینکه جوانان عراقی برای جنگ به سوریه میروند، چه باید کرد. برداشت شما از وضعیت کنونی چیست؟
برداشت من و باورم این است که هر ملتی خود سرنوشتش را تعیین میکند. ما در امور دیگران دخالتی نمیکنیم. کمااینکه از دیگران میخواهیم در امور ما دخالت نکنند. من بهعنوان جریان صدر ورود هر فردی را به سوریه چه به صورت منفی یا مثبت منع کردم. این حوادث برعهده مردم سوریه است که باید خودشان آن را حل کنند. تصور میکنم دولت عراق هم به مرور دارد آنها را منع میکند. بعد از پایان عملیات موصل، بعضی رویکردها وجود داشت که میگفت باید سوریه را از تروریسم نجات داد و عراقیها یا حشدالشعبی باید برود این کار را بکند؛ اما من مخالف این هستم. دولت هم مخالف است. مرجعیت هم مخالف است. ما کشورمان را آزاد کردیم و آنها هم کشورشان را آزاد میکنند. کمااینکه ما نمیپذیریم سوریها بیایند در عراق بجنگند. در مقابل خودمان هم نمیپذیریم که عراقیها بروند در سوریه بجنگند.
آیا فکر میکنید باید گروههای مسلح از سوریه خارج شوند؟
باید گروههای مسلح از سوریه خارج شوند. اگر اختیار با من بود، نمیگذاشتم هیچ دخالتی در سوریه صورت گیرد. این حرفی است که خیلیهای دیگر هم زدند. من هدفم جلوگیری از خونریزی در سوریه است. باید عراقیها پیش از آنکه میهن دیگران را بسازند، بیایند وطن خودشان را بسازند. وطن بالاترین چیزی است که باید به آن خدمت کرد.
آیا شما با باقیماندن بشار اسد موافقید یا همچنان میخواهید که او برود؟
حقیقت این است که من یک ماه پیش بود که از بشار اسد خواستم از مقام خود کنارهگیری کند. این کار موجب نجات سوریه از مصیبتها و خونریزیها میشود. هیچ زیرساخت دیگری در این کشور سالم نمانده. فقط جنگ، ویرانی و تروریسم است. در آینده اشغالگران در سوریه دخالت خواهند کرد و این به ضرر کل منطقه، جهان عرب و اسلام خواهد بود. اگر اسد کنارهگیری کند، فتحالبابی خواهد بود و قطعا صلح بزرگتری فرا میرسد.
نظر شما درباره حوثیها و اینکه پیشنهادهای صلح را نمیپذیرند، چیست؟
واقعیت این است که وضعیت انسانی مردم یمن من را نگران میکند. بهویژه گسترش فقر و بیماری. همه اینها به خاطر افراطگرایی است. اگر ما با حکمت و خردمندی اندکی کوتاه میآمدیم، اوضاع یمن به اینجا نمیرسید. من در دیدار خودم با شاهزاده محمدبن سلمان امیدواری زیادی دیدم. او تصمیم گرفته است صلح را در یمن، بحرین و عراق برقرار کند. اینها رویکردهای جدید عربستان است. او نوید پایان جنگ در یمن، سوریه و تمام منطقه را داد. عربستان قدرت خود را اثبات کرده است. حال میخواهد توانش را در تحکیم صلح بیازماید. من بسیار خوشبین هستم. با این رویکرد دیگر در یمن اگر کسی بخواهد وطنش را نجات دهد، به دنبال افراطگرایی نباید باشد.
چهار دولت عربی قطر را به دلیل حمایت از تروریسم تحریم کردند. شما این مسئله را چگونه میبینید؟
امیدوارم قطر هم پاسخگو باشد. ما بهعنوان اعراب نمیخواهیم خودمان به جان هم بیفتیم. ریاض و دوحه هردو عرب هستند و باید با هم برادر باشند. عربستان سعودی مثل پدر برای همه است. شاید قطر دارای حساسیتهایی باشد و نخواهد کوتاه بیاید؛ اما در آخر کوتاه خواهد آمد. قطر دوباره رفتهرفته به آغوش کشورهای عرب بازخواهد گشت.