از زمانی که منافقین از لیست گروههای تروریستی آمریکا و اتحادیه اروپا خارج شدند، با هر ابزاری سعی در از سرگیری فعالیتهای خود داشتند
به گزارش جماران، اعضای گروهک منافقین پس از سقوط صدامحسین و خروج از عراق، با اتکا به قاعده فعالیت آزاد سیاسی در فرانسه، در این کشور پایگاهی برای خود ایجاد کردند. هرچند ادامه حیات سیاسی این گروهک میسر نمیشد مگر با حمایتهای مالی بیدریغ کشورهایی چون آمریکا و عربستان. . یکی از فعالیتهای این گروهک برگزاری همایشهای سالانه در فرانسه است.رخدادی که در تضاد با منافع ایران قرار دارد.
شاید در نگاه نخست بتوان گفت که یک گروه آزاد میتواند در کشوری چون فرانسه به اظهار عقاید خود بپردازد اما تمام ماجرا به چنین جملهای منتهی نمیشود و به نظر میرسد میتوان از حیث قواعد بینالمللی چنین اجلاسی را مورد بررسی قرار داد. بهمنظور رفع ابهام و روشن شدن بحث، دکتر «علی خرم»، حقوقدان بینالمللی، استاد دانشگاه ومشاور سابق وزارت امورخارجه با «قانون» به گفتوگو پرداخت.
پس از خروج اعضای گروهک منافقین از کشور عراق، پایگاه سیاسی آنها به کشور فرانسه منتقل شد. این گروه سالانه با برگزاری نشستهایی همچنان برای حیات تقلا میکند. باتوجه به پیشینه تروریستی این گروهک، موضوعی که از پس چنین نشستهایی به ذهن میرسد، این است که آیا کشور فرانسه به عنوان میزبان دارای مسئولیت بیناللملی است؟ دیگر آنکه آیا کشور ایران در اعتراض به این همایشهای تبلیغاتی، صاحب حق است؟
از لحاظ حقوقی اگر عنوان تروریست بر گروهی بار شود و آن مورد تایید سازمان ملل متحد و شورای امنیت قرار بگیرد، کشور میزبان در قبال فعالیتهای آن گروه مسئولیت دارد. اینکه یک گروه در سازمان ملل به چه طریق تروریستی شناخته میشود، محل بحث است زیرا معیارهای دقیقی در خصوص شناسایی در این امر وجود ندارد. بهطور مثال هنگامی که واقعه تروریستی 11سپتامبرسال2001 رخ داد، آمریکا با توسل به قدرتی که در اختیار داشت به همه کشورها اعلام کرد تا لیست گروهای تروریستی را ارائه دهند. بر این اساس هر کشوری لیست مورد نظر خود را ارائه داد. برای نمونه روسیه، چچنیها و داغستانیها را تروریست اعلام کرد و چین، مسلمانان سنکیانگ و اسراییل، گروه حزبا.. را معرفی کردند. پس هر کشوری بر اساس ملاحظات و مناسبات سیاسی خود گروههای تروریستی را شناسایی میکند.
معیار حقوقی ثابتی برای این موضوع وجود ندارد و بیشتر، لابیهای کشورهای قدرتمند تعیینکننده است. اما بهطور مشخص در خصوص گروهک منافقین باید گفت که این گروه چندی پیش از لیست تروریستی آمریکا و اتحادیه اروپا بیرون آمد و بر این اساس فرانسه این گروهک را یک گروه آزاد میداند که میتواند فعالیتهای سیاسی داشته باشد.
آیا از منظر حقوق دیپلماتیک و روابط دوجانبه، چنین اقداماتی در مناسبات دوکشور فرانسه و ایران خللی ایجاد میکند؟
از منظر روابط دوجانبه میان برخی کشورها قرارداد استرداد مجرمان وجود دارد. به طور مثال کشورهای ایران و ترکیه این قرارداد را امضا کردهاند. از حیث حقوقی اگر این قرارداد وجود نداشته باشد، کشوری که در آن مجرمی وجود دارد، تعهدی به پس دادن او ندارد. اما موضوع تنها به مباحث حقوقی منتهی نمیشود. از نظر سیاسی اگر دوکشور با یکدیگر روابط بسیار نزدیک و خوبی داشته باشند، به نیروهای مخالف کشور مقابل اجازه فعالیت نمیدهند.
به طور مثال با اینکه روابط دو کشور آمریکا و ترکیه مناسب است اما با این شرایط نیز آمریکاییها راضی به پسدادن فتحا... گولن به ترکیه نیستند. در عین حال که آمریکا در ترکیه پایگاه نظامی دارد اما پس دادن گولن را موکول به بررسیهای طولانی قضایی کرده است. پس حتی روابط خوب نیز در این زمینه موثر نیست بلکه باید روابط بسیار نزدیک باشد تا کشوری در مقابل مخالفان کشوری دیگر بایستد. وقتی ایران چنین رابطهای با فرانسه ندارد، نمیتوان توقع داشت که دولتمردان فرانسه مانع فعالیتهای گروهک منافقین شوند.
از سخنان شما میتوان چنین برداشت کرد که روابط ایران و فرانسه در وضعیت خوبی به سر نمی برد؟
معنای منفی آن را اقتباس نکنید. میگویم آنقدر خوب نیست و به آن میزان روابط نزدیک وجود ندارد که فرانسه از فعالیتهای گروهک منافقین جلوگیری به عمل آورد.
نکته دیگر در خصوص حضور برخی از نمایندگان کشورهای آمریکا و انگلستان و همچنین شاهزادههای عربستان سعودی در نشستهای این گروهک است. آیا حضور ایشان در روابط دیپلماتیک با ایران تاثیرگذار نیست؟
باز هم باید به روابط دو کشور توجه کرد. اگر میگوییم نماینده مجلس انگلستان و آمریکا یا شاهزاده عربستان در این جلسات حضور داشتهاند، باید دید که رابطه ایران با این کشورها چگونه است. اگر رابطه کشوری با کشورهای مختلف سرد باشد، آن کشور نمیتواند توقع داشته باشد که در بزنگاههای مختلف، دولتها بهحمایت از آن کشور برآیند.
دیگر آنکه اگر با کشوری روابط دیپلماتیک وجود داشته باشد و مقامات رسمی آن کشور در چنین جلساتی حضور پیدا کنند، ایران میتواند مدعی شود اما در امر اخیر، نمایندگان مجلس حاضر شدهاند و نمایندگان مجلس مقامات رسمی محسوب نمیشوند. ایشان افرادی آزاد و نماینده مردم کشور خود هستند.
مثلا اگر معاون نخستوزیر بریتانیا در این مراسم شرکت میکرد، ایران میتوانست از بریتانیا توضیح بخواهد اما درباره نمایندگان مجلس چنین حقی ندارد.
به عنوان سوال پایانی، شرایط بینالمللی گروهک منافقین را چطور ارزیابی میکنید؟
از نظر شرایط بینالمللی، گروهک منافقین هیچجایگاهی ندارد. البته اگر کشورهایی مانند عربستان و آمریکا برای گروهکی پولهای هنگفت خرج کنند، آن گروهک میتواند بهفعالیت خود ادامه دهد. اینگروهک، یکگروهک مرده است که با حمایتهای بیدریغ دوکشور یادشده به حیات خود ادامه میدهد.
مرده است زیرا سوابق تروریستی و خیانتهای بیدریغ اعضایش به مردم ایران باعث شده تا نهتنها در میان مردم ایران که حتی بین اپوزیسیون خارج از کشور نیز منفور باشد.
مردم ایران به خوبی بهیاد دارند که در دوران جنگ این گروه چگونه باعث شهادت بسیاری از ایرانیان شد و مردم ایران، بوسه بر دست صدام زدنها را از یاد نخواهند برد. در نهایت باید بگویم که گروهک منافقین، ستاره اقبالی در این جهان ندارد.