روزنامه آمریکایی هافینگتن پست در گزارشی نوشت: در حالی که در دومین سالگرد حصول برجام همه از اجرای موفقیتآمیز این توافق میگویند، دولت ترامپ در حال نقض آن و به دنبال راههایی برای نابود کردن توافق است.
به گزارش جماران، به نوشته روزنامه هافینگتن پست، واشنگتن پس از دو سال اجرای موفقیتآمیز باید در حال جشن گرفتن سالگرد توافق هستهای تاریخی با ایران باشد، اما رئیسجمهور ترامپ در ازاء، در حال نقض این توافق و سوق دادن آن به سمت نابودی است. هر روز که میگذرد کمتر میتوان باور کردن که نقضهای توافق توسط وی بیشتر اشتباهات هستند تا رفتاری از روی بدخواهی. این مساله به ویژه با توجه به گزارشات مبنی بر قصد ترامپ برای تایید دوباره پایبندی ایران به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) طعنهآمیز به نظر میآید. هرچند تایید مجدد اینکه ایران به تعهداتش عمل میکند به این معنی نیست که آمریکا نیز همین کار را میکند. همزمان که توافق دو ساله میشود تمام طرفها باید سه نکته کلیدی درباره این دستاورد دیپلماتیک مهم را بررسی کنند.
اول، اکنون روشن است که دولت ترامپ مایل است تمام تعهدات آمریکا ذیل برجام را، از جمله از طریق محدود کردن روابط تجاری وعده داده شده به ایران به استهزاء بگیرد. به عنوان مثال در یک نشست خبری در کاخ سفید فاش شد که ترامپ از فرصت هفته گذشته خود در نشست گروه 20 برای درخواست از دولتها برای توقف تجارتشان با ایران استفاده کرد. دستورات ترامپ به رهبران جهان آخرین مورد از سری اقداماتی است که آمریکا در مسیر عدم پایبندی به الزاماتش در برجام انجام داده است.
این الزامات نهتنها شامل لغو رسمی تحریمهای مرتبط هستهای ایران میشود، بلکه تعهدات مبنی بر پرهیز از هرگونه سیاست منفی تاثیرگذار بر عادیسازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران، پرهیز از هر اقدامی در تناقص با متن، روح و هدف برجام را نیز در بر میگیرد که ممکن است موجب تضعیف اجرای موفقیتآمیز توافق بشود.
درخواستهای محرمانه ترامپ از کشورهای خارجی برای توقف روابط اقتصادیشان با ایران، آمریکا را در موقعیت نقض برجام قرار میدهد. هیچکس نمیتواند این حقیقت آشکار را رد کند یا نسبت به آن تردید داشته باشد.
دوم، به نظر میآید که دولت ترامپ در نقض برجام مایل است تا الگوهای شکست خورده گذشته را به کار گیرد. دولت بوش به محض آنکه قدرت را در سال 2001 به دست گرفت، تعهدات آمریکا در قبال چارچوبهای مورد توافق درخصوص کرهشمالی را نادیده گرفت که در نهایت بهکنارهگیری پیونگیانگ از معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای منجر شد. نومحافظهکارانی که در آن زمان برای این کار تلاش میکردند، اکنون در حال فشار آوردن برای اتخاذ سیاستی خطرناک در قبال ایران هستند و امیدوارند که غرق کردن توافق با ایران، واشنگتن و تهران را در مسیری قرار دهد که سرانجام به جنگ منتهی میشود. دولت ترامپ در حال برداشتن گامهای عمدی برای نقض برجام و تحریک ایران است.
تاثیر سیاستهای ترامپ تا به امروز، تنها در راستای منزوی کردن آمریکا بوده است. هفته آینده اعضای کمیسیون مشترک برجام قرار است بار دیگر درباره اجرای برجام دیدار کنند و احتمال میرود که تمرکز اصلی این نشست روی عدم پایبندی آمریکا به متن توافق باشد. دولت ترامپ شرایط را بهگونهای کرده است که آمریکا، و عدم پایبندیاش به توافق و نه ایران، موضوع این نشست باشد.
نکته سوم، این است که نمیتوان اغراق کرد این اتفاقات کاملا قابل جلوگیری بودند زیرا دولت اوباما روابط ایران- آمریکا را روی یک مسیر کاملا متفاوت قرار داد. کانالهای ارتباطی متعددی ایجاد شد و هر دو طرف به دنبال آن بودند که از برجام به عنوان زیربنایی که گفتوگوهای دیگر بتواند از آن سر بر آورد استفاده کنند اما زمان برای باراک اوباما، رئیسجمهور پیشین آمریکا پیش از آنکه بتواند پیشرفتهای بیشتری را در زمینه برجام حاصل کند، به پایان رسید. دولت ترامپ نیز تصمیم گرفته است تا اختلافنظرهایی که در شش ماه گذشته کار روی آنها آغاز شده است، دو برابر کند.
این روزنامه آمریکایی در پایان نوشت: اکنون زمان آن رسیده است که مسیر سیاست ترامپ تغییر کند. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در نیویورک به سر میبرد. جنگطلبان در واشنگتن دیگر نمیتوانند تکذیب کنند که دیپلماسی میتواند به منافع آمریکا بینجامد زیرا برجام حاصل تلاشهای اوباما است. مسیر کنونی آمریکا در دومین سال حصول توافق هستهای باید زنگ خطری باشد برای آنهایی که معتقدند جنگ بیشتر در خاورمیانه یک ایده بسیار بد است.