۱۸ تیر سال ۸۸، تهران همچنان روزهای ملتهب بعد از انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم را پشت سر میگذاشت. روز پنج شنبه بود و گروهی از جوانان و دانشجویان به مناسبت دهمین سالگرد حمله به کوی دانشگاه به خیابان آمده بودند.
به گزارش جماران، نیروی انتظامی همچون روزهای گذشته سعی در کنترل تجمعات داشت و بعضا برخی از تجمع کنندگان را بازداشت میکرد. ۱۸ تیر و اعتراضات پایان یافت اما نیروی انتظامی ماند و بیش از ۲۰۰ بازداشتی.
ناجا برای تعیین تکلیف بازداشتیها با دادستانی هماهنگ میکند. دستور میآید بازداشتیها به کهریزک منتقل شوند. دستوری که سرآغاز حادثه تلخی بود.
پس از ۴ روز که خبر بدرفتاری و ضرب و شتم بازداشت شدگان که منجر به کشته شدن محسن روح الامینی، محمد کامرانی و امیرجوادیفر شده، به مقام معظم رهبری میرسد، ایشان فورا دستور تعطیلی این بازداشتگاه را صادر و گروهی را برای بررسی مساله مامور میکنند.
گروهی از مسئولان ناجا برای رسیدگی به اتهاماتشان تعلیق میشوند و در مهر ماه سال ۸۸ سردار علیقلی فودازی به ریاست بازرسی پلیس پایتخت منصوب شد.
او در زمانی که ریاست بازرسی پلیس پایتخت را بر عهده داشت، مسئول رسیدگی به پرونده بازداشتگاه کهریزک نیز شد. سردار فودازی در این گفتوگو به سوالات و ابهاماتی که در رابطه با پرونده کهریزک مطرح است، پاسخ داده است.
او درباره اینکه ادعا شده مسئولیت بازداشت کهریزک با برخی از فرماندهان سپاه بوده است اظهار کرد: بازداشتگاه کهریزک توسط مسئولان وقت ناجا راهاندازی شده بود و به جز نیروی انتظامی هیچ دستگاه دیگری در این بازداشتگاه مسئولیت نداشت.
سردار فودازی تاکید کرد: بازداشتگاه کهریزک در زمان سال ۸۸ نیز تحت نظر نیروی انتظامی بود و هیچ کدام از سرداران سپاه در آن نقشی نداشتند.
رئیس پیشین بازرسی پلیس پایتخت درباره اینکه گفته میشود سردار احمدی مقدم در جلسه ۱۹ تیرماه ۸۸ به دادستان تهران اعلام کرده که این بازداشتگاه مناسب نبوده اما به اصرار مقامات قضایی وقت این افراد در آن بازداشتگاه نگهداری شدند، گفت: سردار رجبزاده که در آن زمان مسئولیت فرماندهی تهران بزرگ را بر عهده داشت اعلام کرد که این بازداشتگاه بیش از این ظرفیت نگهداری بازداشت شدگان ۱۸ تیر سال ۸۸ را ندارد و باید به جای دیگری منتقل شود اما دادستانی تاکید داشت به دلیل اینکه برای نگهداری این افراد جا نداریم باید این افراد تا زمان تعیین تکلیف در بازداشتگاه کهریزک نگهداری شوند.
او در پاسخ به این پرسش که طبق برخی روایتها پیش از انتقال بازداشت شدگان ۱۸ تیر ۸۸ برخی زندانیان خطرناک در کهریزک نگهداری میشدند و این بازداشت شدگان نیز به سلولهای این افراد خطرناک منتقل شدند گفت: اصلا چنین مسالهای صحت ندارد چراکه سلول این دو گروه از یکدیگر جدا بود.
سردار فودازی ادامه داد: برای بازداشت شدگان ۱۸ تیر ۸۸ دو اتاق بزرگ در نظر گرفته شده بود که آنها در آنجا نگهداری شوند و هیچ گونه ارتباطی میان این بازداشت شدگان و اراذل و اوباشی که پیش از این در کهریزک نگهداری میشدند، وجود نداشت.
رییس پیشین بازرسی پلیس پایتخت تاکید کرد: یکی از ادعای مطرح شده این است که بازداشت شدگان ۱۸ تیر ۸۸ توسط اراذل و اوباش مورد ضرب و شتم قرار گرفتند که این مساله نیز کذب است.
او ادامه داد: ما از بیش از ۹۰ نفر از بازداشت شدگان کهریزک رضایت گرفتیم و در گفتوگوهایی که با آنها داشتیم هیچ یک ادعایی مبنی بر مورد ضرب و شتم قرار گرفتن از سوی سایر زندانیان را نداشتند.
سردار فودازی در پاسخ به این پرسش که آیا در ارتباط با مرگ رامین پوراندرجانی پزشک بازداشتگاه کهریزک تحقیقاتی به عمل آمد و علت مرگ چه بود، گفت: متاسفانه آن پزشک وظیفه بر اثر ترسی که داشت و به او به اشتباه گفته بودند تو مقصری دچار جنون آنی شده و با خوردن قرص خودکشی کرد.
او تاکید کرد: نظریه پزشکی قانونی در این ارتباط موجود است.
سردار فودازی درباره اینکه پس از بسته شدن بازداشتگاه کهریزک از سوی مقامات قضایی چند نفر ازمسئولان ناجا به انفصال از خدمت و یا حبس محکوم شدند، گفت: برای بررسی اتهامات برخی از مقامات نیروی انتظامی آنها از کار تعلیق شدند اما در جریان رسیدگیها مشخص شد که هیچ یک در این ارتباط اتهامی نداشته و به خاطر بیگناهی محکوم نشدند.
فودازی تاکید کرد: بازرسی پلیس تهران بزرگ در این ماجرا از ۹۰ نفر رضایت گرفت، همه آنها گفتند که در کهریزک هیچکس به من دست نزده است. ما در کهریزک بیش از دویست نفر بازداشتی داشتیم. آنها میگفتند ما را هل دادند، اما اینکه بزنند و تجاوز کنند؛ صحت ندارد. سه نفری که در کهریزک فوت کردند سرما خورده بودند و در اثر مننژیت فوت کردند. البته برخی از بازداشت شدگان موقع دستگیری کتک خورده بودند، اما در بازداشتگاه کتک نخورده بودند. من در سال ۸۸ در کف خیابان بودم در موقع دستگیری وقتی ماموران پلیس مشاهده میکردند گروهی قصد آتش زدن بانکها و مغازهها را دارند با آنها برخورد میکردند نازشان که نمیکردند.
او افزود: یک نفر بود که ادعا میکرد، من را در کهریزک تا گردن در زمین چال کردهاند من متعجب بودم که در کهریزک جایی برای چال کردن وجود ندارد. من پیش رییس دادگاه رفتم و از او خواهش کردم که ممکن است برای بازدید محل و بازرسی صحنه به محل بیایید. چون پلیس مواد مخدر قبلاً بازداشتگاه کهریزک را برای معتادها آمادهسازی کرده بود و به خوبی آنجا را میشناختیم. من در آنجا یک چاه آب کنده بودم، ولی آب چاه بهقدری تلخ بود که استفاده آن برای افراد مناسب نبود و برای اسکان افراد معتاد اردوگاه شفق را گرفتم.
رییس بازرسی پلیس تهران بزرگ با اشاره به مراحل صحنهسازی بیان کرد: ما به همراه کسی که صحنه را بازسازی کرده بود تا اعتراف بگیرند و همراه با نماینده بازپرس به کهریزک رفتیم. از او خواستیم که محلی که او را چال کردند، نشان دهد. آن شخص محلی را نشان داد من خواهش کردم که بیشتر دقت کند، اما دوباره همان جا را نشان داد. من به نماینده بازپرس گفتم: «حاجآقا من بچه روستا هستم، خاک اطراف این چاله از زمستان تا به حال بیل نخورده است» رییس دادگاه هم این را تائید کرد. نماینده بازپرس شخصی که صحنه را بازسازی کرد، احضار کرد و گفت شما باید حواستان را جمع میکردید. بعد از این بازدید، احکامی را که صادر کرده بود، تغییر داد.
او درباره برخی ادعاهای مطرح شده درباره آزار جنسی بازداشت شدگان در کهریزک گفت: گفته میشد؛ ۱۴۰ نفر را در اتاقی جا داده بودند که ما برای ۴۹ نفر در نظر گرفته بودیم. امکان ندارد این اتفاقات در کهریزک رخ داده باشد، اصلا فضای این کارها نبود. آنها فقط قبل از دستگیری کتکخورده بودند. اتاقها نو بود، اصلاً چیزی به نام کک و ساس وجود نداشت. من زمانی که مسئولیت بازرسی تهران بزرگ را بعهده گرفتم، همه مسئولان قبلی بازداشت بودند و برای اینکه میدانستم در آنجا چه اتفاقاتی افتاده است و محل کهریزک را میشناختم این مسئولیت را در بازرسی قبول کردم.
فودازی با اشاره به نقش سردار رادان در مسائل مرتبط با کهریزک خاطرنشان کرد: من به رییس دادگاه گفتم، افسران نیروی انتظامی کارهای نبودند و کهریزک استانداردهای لازم را نداشت و تنها یک سوله است. من پرونده تمام این مسئولان را پیگیری کردم تا آزاد شوند و ثابت کردیم که سردار رادان در آن دو روز اصلا به محل زندان کهریزک نرفته بود. عدهای میگفتند؛ سردار رادان با هلیکوپتر به محل میآمد، ما ثابت کردیم سردار رادان اصلا به آنجا نرفته است. سردار رادان در زمان مسئولیت جانشینی فرماندهی ناجا بسیار مقتدر و با قدرت عمل میکرد. نیروی انتظامی در تمام صحنهها چون کار اجرایی میکند و تابع ولی امر خود میباشد هرگز وارد سیاست نمیشود.