جان چیلکات' رئیس پیشین کمیته تحقیق در مورد دخالت انگلیس در جنگ عراق در سال 2003 برای اولین بار در یک گفتوگوی تلویزیونی پس از انتشار این گزارش، گفت که «تونی بلر» نخستوزیر پیشین انگلیس با مردم این کشور در رابطه با حمله به عراق صادق نبوده است.
به گزارش جماران، 'جان چیلکات' روز پنجشنبه در گفتوگو با شبکه تلویزیونی بی.بی.سی گفت: 'هر نخستوزیری که کشورش را درگیر جنگ کند بایستی تا آنجا که ممکن است با ملتش صادق باشد اما من بعید میدانم که در جریان جنگ عراق چنین بوده باشد.تونی بلر همواره [از تصمیمش] طرفداری کرده و آن را توجیه میکند. البته او از واقعیتها فاصله نمیگیرد اما سعی میکند توجیه کند.'
وی بیان داشت که نخستوزیر پیشین انگلیس بر اساس «برداشت شخصیاش و نه بر اساس واقعیتها و ارزیابی دستگاههای امنیتی» به عراق حمله کرد.
چیلکات در پاسخ به سؤالی در رابطه با یادداشت تونی بلر به رئیسجمهوری وقت آمریکا مبنی بر اینکه لندن در هر اقدامی علیه عراق با واشنگتن همراه خواهد بود گفت: 'این امتیاز بسیار بزرگی است. شما از سوی دولت تعهدی را میدهید که قادر به پایبندی به آن نیستید. به نظر من او حتی آگاه نبود که این تعهد به لحاظ قانونی چه باری خواهد داشت.'
این مقام انگلیسی در همین حال سیاست خارجی وقت دولت انگلیس در قبال آمریکا را «دیپلماسی اجباری» خواند و گفت: سیاست انگلیس تا آن زمان بر پایه مهار عراق بود که شکستخورده بود؛ به همین خاطر تونی بلر دیپلماسی اجبار را در قبال واشنگتن در پیش گرفت که البته وزیر خارجه وقت انگلیس، امیدوار بود «دیپلماسی» بر «اجبار» فائق آید، اما نخستوزیر عکس آن را باور داشت.
جان چیلکات همچنین از طولانی شدن انتشار گزارش کمیته تحقیقاتیاش دفاع کرد و گفت: 'اتفاقات زیادی رخداده بود. یک تاریخ 9 ساله شامل موضوعات سیاسی، نظامی و دیپلماسی بود که بایستی به آن رسیدگی میشد'
جان چیلکات سال گذشته پس از گذشت هفت سال از تشکیل کمیته مستقل در موردبررسی نقش انگلیس در جنگ عراق در سال 2003، گزارش خود را منتشر ساخت.
وی دخالت نظامی و اشغالگری انگلیس را بزرگترین اقدام علیه یک کشور مستقل از سوی دولت انگلیس پس از جنگ جهانی دوم خواند.
چیلکات اظهار داشت: ما در این گزارش نتیجه گرفتیم که ادعاهای صورت گرفته در مورد تهدیدهای ناشی از سلاحهای کشتارجمعی در عراق در حالی با قاطعیت بیانشده که صحت نداشته و این در حالی است که تونی بلر هشدارها در مورد عواقب و پیامدهای حمله به عراق داده دستکم گرفتهشده بود.
وی همچنین تدابیر صورت گرفته از سوی دولت انگلیس برای دوران پسا جنگ عراق را «غیر کافی» توصیف کرد و تصریح کرد که لندن به اهدافی که اعلام کرده بود نرسید.
رئیس کمیته چیلکات همچنین اطلاعاتی را که منجر به تصمیم دولت انگلیس در حمله به عراق شد را تحریفشده و غیرواقعی توصیف کرد و گفت که باید در صحت این اطلاعات تحقیق صورت میگرفت.
چیلکات همچنین تونی بلر را به تحریک جورج بوش رئیس و طراحی نقشه حمله به عراق متهم کرد و گفت: دسامبر سال 2001 تونی بلر به بوش پیشنهاد کرد که آمریکا به همراه انگلیس بایستی راهبرد «زیرکانه» ای را اتحاد کنند که در طول زمان منجر به تغییر حکومت در عراق و احداث یک دولت جدید شود.
وی افزود: 28 جولای همان سال نیز، تونی بلر در یادداشتی به رئیسجمهوری آمریکا اطمینان داد که لندن در هر اقدامی علیه عراق با واشنگتن همراه خواهد بود.
چیلکات دستاورد جنگ عراق را «خیلی دورتر از موفقیت» توصیف کند و افزود که انگلیس به اهداف مدنظرش نائل نگردید.
رئیس کمیته چیلکات همچنین اضافه کرد که ارتش انگلیس برای مواجه با شرایط عراق و تهدیدهای منطقه آمادگی نداشته که منجر به کشته شدن جان سربازان انگلیسی شده است.
کمیته حقیقتیاب در مورد نقش انگلیس در جنگ عراق به ریاست جان چیلکات در سال 2009 میلادی از سوی ‘گوردون براون’ نخستوزیر انگلیس بهمنظور بررسی جزئیات چگونگی مشارکت انگلیس در این جنگ که در جریان آن 179 نظامی انگلیس کشته و 3500 نفر از آنها هم مجروح شدند، تشکیل شد.
بر اساس گزارشهای منتشرشده، کمیته چیلکات برای تهیه گزارش خود با بیش از 150 شاهد ازجمله تونی بلر نخستوزیر پیشین انگلیس صحبت کرده و ضمن برگزاری 130 جلسه با شاهدان، بیش از 150 هزار سند دولتی را موردبررسی قرار داده است.
این اسناد شامل مکاتبات دیپلماتیک، صورتجلسه نشستهای کابینه، اظهارات کارشناسان در زمینه های مختلف و همچنین ٢٩ نامه ارسالی تونی بلر برای جورج بوش، رئیس جمهوری وقت آمریکا در مورد این جنگ است.