باید‌های دولت برای کابینه جدید

به گزارش جماران غلام رضا ظریفیان در سرمقاله روزنامه اعتماد نوشت :

کشور ما دارای یک برنامه چشم‌انداز است که به دلایل عدیده‌ای از جمله ناکارآمدی جدی برخی برنامه‌ها در دولت گذشته، امروز فاصله جدی و اساسی با آن چشم‌انداز مورد وفاق کشور داریم. طبیعی است که یکی از اولویت‌های دولت روحانی باید در این زمینه باشد تا با توجه به شاخص‌ها بتوانیم در یک بازه زمانی، کشور را به لحاظ توسعه در عرصه اقتصادی، علمی و فرهنگ عمومی به یک موقعیت مناسب و قابل قبول در منطقه برسانیم. در این دولت برخلاف دولت قبل با اقبال دانشگاهیان و متخصصان رو به رو هستیم که نشان‌دهنده اعتماد جدی این بخش از جامعه به دولت روحانی است. بنابراین دولت باید از این ظرفیت استفاده کند تا بتواند شاخصه‌های توسعه کشور را با توجه به چشم‌انداز توسعه گسترش دهد.
نکته دوم تکیه بر وعده‌هاست. طبیعتا به لحاظ مدنی و اعتقادی آنچه در دوران انتخابات وعده داده می‌شود در حد بضاعت‌ها، ضرورت‌ها و امکانات کشور باید برایش تمهیداتی نیز اندیشیده شود و قطعا یکی از این تمهیدات استفاده از مدیران توانمند است؛ مدیرانی که هم از تجربه مناسب برخوردار باشند و هم توان تخصصی و علمی بالایی داشته باشند. طبیعی بود که در دوره‌ای که به اتمام آن نزدیک می‌شویم دولت وامدار و میراث‌دار برخی مشکلات، تنگناها، ناتدبیری‌ها و سیاست‌های غلط دولت قبل بود. اما در این دوره، استفاده حداکثری از تجربه‌ها کمک کرد تا آن آوارها برداشته شود و بزرگ‌ترین سرمایه، یعنی «اعتماد عمومی» که به دلیل ناکارآمدی مدیران گذشته دچار آسیب شده بود، دوباره ترمیم شود. طبیعی است که برگرداندن این اعتماد اجتماعی نیازمند زمان بود هرچند برخی از این مدیران چابکی لازم را نداشتند، اما این اتفاق با وجود سختی‌ها و فراز و نشیب‌هایی که در داخل و نظام بین‌الملل داشتیم با تکیه بر تجارب گذشته تا حدود زیادی رخ داد و اقبال مردم هم به این دولت نشان‌دهنده همین موضوع است. با وجود مشکلاتی که وجود داشت مردم به این دولت اعتماد کردند و فکر می‌کنند این دولت از ظرفیت‌های لازم برای ارتقای وضعیت علمی، رفاهی و فرهنگ عمومی و ارتباط با نظام بین‌الملل برخوردار است. اما نباید فراموش کرد فاصله‌ها برای رسیدن به ظرفیت‌های لازم و رسیدن به استحقاقی که این جامعه دارد، زیاد است. نباید از یاد برد، جامعه ما منابع مادی و معنوی خوبی دارد و در بستر تاریخی فرهیختگی خود را همواره نشان داده و بنابراین استحقاق این جامعه وضعیتی بهتر از آنچه که در آن قرار دارد، است. به نظر می‌رسد یکی از شاخص‌های انتخاب وزرا علاوه بر تجربه و تخصص، چابکی و سرعت است. از این طریق می‌توانیم این فاصله‌ها را با شتاب بیشتری کاهش دهیم، هر چند که شرایط ایده آل حاصل نخواهد شد و بستر زمانی طولانی‌تری را می‌طلبد و نیازمند مدیرانی هستیم که از میانگین سنی پایین‌تری برخوردار و تجربه، تخصص و اعتبار لازم را در آن مجموعه مدیریتی خود داشته باشند. لازمه رسیدن به این نقطه این است که دولت دست به یک تغییر حداقل ٥٠ درصدی در میان مدیران ارشد و میانی‌اش بزند و از مدیران با تجربه گذشته هم در اتاق‌های فکر استفاده کند. مساله بعدی که دولت باید به‌طور جدی به آن توجه داشته باشد این است که توسعه کشور باید به سرعت دانش‌بنیان شود تا فاصله‌ای که میان توسعه علمی و ملی رخ داده مرتفع شود. بنابراین سکانداری بخش علمی کشور باید در اختیار افرادی قرار گیرد که از تجربه و تخصص لازم برخوردار و روزآمد باشند و همچنین اعتبار لازم را در میان جامعه علمی در کارنامه خود داشته باشند. این یک مساله حیاتی است که اگر پیوند جدی با بخش آموزش کشور و توسعه علمی برقرار نشود ما همچنان با توسعه ناپایدار رو‌به‌رو خواهیم شد و در چنین شرایطی ممکن است در عرصه‌هایی توسعه پیدا کنیم اما جامعه را به آن امنیت و آرامش لازم و همچنین توزیع مناسب منابع و نهایتا اعتماد اجتماعی لازم نمی‌رساند. نکته بعدی بحث اقتصاد و رفاه عمومی است. دولت توانست تورم را مهار کند و تلاش‌هایی برای خروج از رکود انجام داد و تا حدودی هم موثر بود اما بحث اشتغال و فعال شدن نظام اقتصادی ما در حوزه‌های مختلف نشان‌دهنده این است که دولت نیازمند تغییرات جدی در مدیریت این بخش است. دولت در بخش دیپلماسی بسیار قدرتمند ظاهر شد و کارنامه خوبی دارد علاوه بر ادامه آن روند، با توجه به شرایط منطقه و جهان باید دستگاه دیپلماسی را در مدیریت‌های میانی تقویت کند. به باور من دولت دوازدهم با اعتماد مردم رو‌به‌رو بوده و با توجه به همین مساله از ظرفیت و دست پرتری برای نیروهای کارآمد برخوردار خواهد بود. به بیان دیگر اگر دولت دست یاری به سوی نیروهای کارآمد بلند کند به‌طور قطع با پاسخ مثبت آنها رو‌به‌رو خواهد شد.