رسانه باید به آنچه کمتر در آمارها و جداول دولتی می‌آید، بپردازند و آن هم از بعد پایین به بالا باشد و نه برعکس. یعنی باید به پایین‌ترین سطح توجه شود و خود مردم در اولویت رسانه‌ها قرار گیرند تا هر که قرار است در کابینه جدید دولت انتخاب شود با نگاه به این مسائل و شناخت از آنها مسئولیت بپذیرد
کابینه دولت دوازدهم از چه کسانی تشکیل می‌شود؟ کدام یک از وزرا در جایگاه خود می‌مانند و کدام با فرد دیگری جایگزین می‌شوند؟ این روزها بحث لیست‌ها و نام افراد بسیار داغ است و هر چه به روزهای آغاز کار دولت دوزادهم نزدیک‌تر شویم؛ بحث‌ها بیشتر دامنه پیدا می‌کند. و طبیعتاً همه‌ی این پیشنهادها و بررسی‌ها به یکی از مهمترین موضوعات کار روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها تبدیل می‌شود. اما رسانه‌ها به عنوان دیده‌بانان جامعه علاوه بر این کارهای رویدادی، چگونه می‌توانند به دولت‌ها کمک کنند تا افراد بهتری در این چینش دیده شوند؟ در واقع نقش آنها در اصلاح فرایندهای مرتبط چه می‌تواند باشد؟
به گزارش جماران؛ علیرضا خانی، سردبیر روزنامه‌ی اطلاعات معتقد است رسانه‌ها می‌توانند نقش مثبتی در کمک به دولت یا رئیس جمهور بر ای چینش اعضای کابینه خود داشته باشد و در توضیح سه نوع فعالیت را مهم می‌داند: یکی این که سوابق حوزه و وزارتخانه مربوطه را اعم از سوابق تاریخی و عملیاتی منعکس کنند، یعنی مثلا با اشاره به تاریخچه وزارت صنعت، معدن و تجارت، پارامترهای مرتبط با صنعت مثل دانش و تحصیلات، نیازهای بازار و وضعیت صادرات و … را تشریح کنند. پس رسانه‌ها می‌توانند تاریخچه این حوزه را اطلاع‌رسانی و آن را کالبدشکافی کنند.
رسانه‌ها بدون سوگیری مدیران را معرفی کنند
او ادامه می‌دهد: رسانه‌ها همچنین می‌توانند چهره‌هایی را به مردم بشناسانند که قبلا در این حوزه بودند و مسئولیت داشتند. در واقع رسانه‌ها باید به این موضوع بپردازند که بر چه اساسی افراد مسئولیت‌های این چنینی مثل وزیر یا مدیر ارشد را در گذشته پذیرفتند. بالاخره در هر مقطع تاریخی اتفاقاتی می‌افتد که رئیس جمهور وقت تصمیم می‌گیرد با توجه به شرایط موجود فلان فرد را بگمارد. مثلا فرض کنید رکود پیش می‌آید و در این شرایط شخصی را به عنوان وزیر انتخاب می‌کند که می‌تواند با رکود مقابله کند. رسانه‌ها می‌توانند این پرسش را مطرح کنند که آیا این فرد در آن شرایط موفق بوده یا نبوده است.
خانی تأکید می‌کند: حتی رسانه‌ها علاوه بر شناسایی این چهره‌ها و صلاحیت آنها در شرایط بحران و در دوره‌های گذشته، می‌توانند به معرفی مدیران ارشد در این عرصه هم بپردازند. ضمن این که این معرفی و شناسایی باید بدون سوگیری و جهت‌گیری انجام گیرد. و رسانه‌ها سعی کنند افراد را بر اساس دانش و شایستگی آنها معرفی کنند.
سردبیر روزنامه اطلاعات در توضیح سومین فعالیت رسانه‌ها در این زمینه بیان می‌کند: رسانه‌ها می‌توانند نیازسنجی کنند و مشکلات مردم و گروه‌هایی را که دیده نمی‌شوند، منعکس کنند. در اینجا، منظورم گزارش‌هایی نیست که دست رئیس جمهور است و به او اطلاع رسانی می‌شود. منظورم گزارش و وضعیتی است که کسی از آن خبر ندارد و باید رسانه‌ها درباره‌ی آنها اطلاع‌رسانی کنند یعنی شرایط فعلی را از دیدگاه کنشگران آن عرصه ترسیم کنند.
خانی با طرح مثالی توضیح می‌دهد: رئیس جمهور همیشه در حوزه آموزش و پرورش یک سری آمار و ارقام در دست دارد مثلا درباره‌ی تعداد معلم و دانش آموز. ولی مشکل‌های کنشگران این عرصه یعنی دانش‌آموزان، خانوداه‌ها و معلم‌ها را رسانه‌ها باید واکاوی کنند. یا در حوزه کشاورزی آمارهای تولید شده در دست رئیس جمهور است، خب این‌ها کلی است و آنچه باید رسانه‌های ما به آن بپردازند، دیدگاه‌های کشاورزان، باغداران و صادرکننده‌ها از منظر فرسایش خاک و کمبود آب و … است.
او تأکید می‌کند: در واقع رسانه باید به آنچه کمتر در آمارها و جداول دولتی می‌آید، بپردازند و آن هم از بعد پایین به بالا باشد و نه برعکس. یعنی باید به پایین‌ترین سطح توجه شود و خود مردم در اولویت رسانه‌ها قرار گیرند تا هر که قرار است در کابینه جدید دولت انتخاب شود با نگاه به این مسائل و شناخت از آنها مسئولیت بپذیرد.
شاخص‌های هر وزارتخانه را معرفی کنند
مهدی رحمانیان مدیرمسئول شرق هم با خانی موافق است و در گفت‌وگو با شفقنا رسانه توضیح می‌دهد: طبیعتا رسانه‌ها در همه‌ی حوزه‌ها می‌توانند اثر مثبت و منفی داشته باشند و در این باره هم، این ویژگی رسانه می‌تواند حاکم باشد. مثلا رسانه‌ها می‌توانند با معرفی نقاط برجسته افراد مختلف این فرصت را در اختیار اعضای کابینه قرار دهند که فرد مناسب را برای کابینه انتخاب کند.
او ادامه می‌دهد: رسانه‌ها برای این که بتوانند رسالت درست خود را انجام دهند، باید روی شاخص‌ها کار کنند یعنی این که ابتدا وزارتخانه را واکاوی کنند و ببینند وزیر این وزارتخانه باید دارای چه ویژگی‌هایی باشد. بعد از معرفی شاخص‌ها می‌توانند پیشنهادهایی برای وزرا یا مدیران ارشد هم بدهند و این رسالت حتما می‌تواند بر تیمی که قرار است کابینه را معرفی کند یا خود رئیس جمهور تأثیرگذار باشد.
رسانه‌ها بر حوزه‌های تخصصی مسلط شوند
سردبیر روزنامه اطلاعات هم بیان می‌کند: با توجه به شرایط فعلی رسانه‌های ما در این موضوع کاملا آزادند و می‌توانند در این خصوص بسیار کارساز عمل کنند و اطلاع‌رسانی‌های دقیق و درستی انجام دهند تا چیدمان و گزینه‌های خوبی بر سر کار آیند. تنها مشکل موجود در این عرصه برای رسانه‌ها، ضعف خود رسانه‌ها به لحاظ توان علمی است. برای همین باید بتوانند به این حوزه‌ها مسلط شوند و بتوانند به نیکی این کار را انجام دهند.
او ادامه می‌دهد: حوزه‌ی آسیب‌ها، ناهنجاری‌ها، ضعف‌ها، کمبودها و چالش‌ها از آن سوژه‌هایی است که رسانه‌های ما هیچ محدودیتی برای پرداختن به آن ندارند. در واقع فضا هم برای منتقدان دولت و هم برای دوستان دولت باز است. به نظرم دوستان دولت باید انتقادهای بهتری به دولت ارائه دهند تا منتقدان. چرا که آنها بیشتر هدف‌شان مقابله با دولت است. پس در راستای پیشنهاد یا نظرهایی برای بهتر چیده شدن کابینه نمی‌توانند نظر دهند. اما دوستان دولت هدف شان اصلاح دولت است. طبیعتا نقدش باید دلسوزانه‌تر و توأم با روش‌مندی باشد.
اما رسانه‌ها چگونه می‌توانند اثرگذار باشند؟ خانی پاسخ می‌دهد: رسانه‌ها اول از همه باید خود را تقویت کنند و بتوانند در عرصه‌های تخصصی از متخصصان حوزه‌ها، استفاده بهینه کنند. با توجه به این که رسانه‌ها در همه حوزه‌ها متخصص نیستند ولی باید بتوانند از کارشناسان، درست استفاده کنند. کارشناسانی که اطلاعات درست و حرف‌هایی دارند اما رسانه‌ای برای انتشار آن ندارند. رسانه‌ها باید بتوانند آنها را به نیکی بازتاب دهند. در حوزه‌ی تکنیکی هم بتوانند بر روی مسئله خوب کار کنند تا تاثیر حداکثری داشته باشند. بزرگترین مانع در رسانه‌های ما ضعف تخصصی و تکنیکی آنهاست.
دست دولت را برای انتخاب باز بگذاریم
رحمانیان با اشاره به این که رسانه‌ها می‌توانند با اطلاع‌رسانی فرصت‌های زیادی را در اختیار دولت قرار دهند، می‌گوید: با توجه به این که الان بحث جوان‌گرایی در کابینه دولت مطرح است و رسانه‌ها با کارشناس‌های مختلفی در دوره انتشار خود در ارتباط بوده‌اند، می‌توانند آنها را معرفی کنند که دست شخص رئیس جمهور هم باز باشد و شناخت بیشتری هم پیدا کند. چه بسا آدمی در جامعه باشد که توانایی وزیر شدن را داشته باشد ولی ممکن است رئیس جمهور هیچ شناختی از او نداشته باشد. اما اگر در یک رسانه مطرح شود، احتمال اینکه سراغ او بیاییند، زیاد است. برای همین من فکر می‌کنم باید از این زاویه رسانه‌ها وارد شوند. عکس این قضیه هم درست است یعنی فردی که واجد صلاحیت نباشد و از طریق لابی بخواهد وارد کابینه شود؛ رسانه‌ها می‌توانند ویژگی‌های این فرد را مطرح کنند و همین خود می‌تواند کمک کند تا جزو گزینه‌های انتخابی برای کابینه دولت نباشد.
