دو شرکت هواپیمایی ایرانی روز پنجشنبه با ایرباس برای خرید ۷۳ فروند هواپیما توافق کردند که منعکس کننده افزایش چنین فروش‌هایی از سوی صنعت هوافضا به ایران با وجود خصومت فزاینده دولت ترامپ است.
به گزارش جماران به نقل از نیویورک تایمز، این قراردادها که ایرباس آنها را یادداشت تفاهم توصیف کرده است، حداکثر ۲.۵ میلیارد دلار ارزش دارند و در نمایشگاه هوایی پاریس که مکان فروش مهمی برای شرکت‌های هواپیماسازی است، اعلام شدند.
اگر این قراردادها کامل شوند، ایران را به مشتری مهمی در صنعت هوافضا که در سلطه شرکت‌های بوئینگ آمریکا و ایرباس اروپا است، بدل می‌کنند. ایران ایر برای نوسازی ناوگان فرسوده اش که از سال‌ها تحریم لطمه دیده است، سال گذشته توافق‌هایی را برای خرید حداکثر ۱۴۰ هواپیما از بوئینگ و ۱۰۰ فروند هواپیما از ایرباس امضا کرد.
این توافق‌ها تحت توافقنامه هسته ای سال ۲۰۱۵ میان ایران و شش قدرت جهان از جمله آمریکا امکان پذیر شده اند. تحت این توافقنامه، تحریم‌ها علیه تهران در قبال محدودیت فعالیت هسته ای تسهیل شدند اما این قراردادها حتی قراردادهای ایرباس، باید مجوز دولت آمریکا را دریافت کنند زیرا بسیاری از قطعات و فناوری بکار رفته در تولید هواپیماها، ساخت آمریکا بوده و مشمول مقررات کنترل صادرات قرار می‌گیرد.
در حالی که دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا با مخالفت با توافق هسته ای با ایران پرداخته است اما تاکنون هیچ حرکتی برای تغییر سیاست‌های مجوز صادرات صورت نداده است.
قراردادهای فروش هواپیما، چالشی برای ترامپ هستند زیرا می‌توانند از هزاران شغل تولیدی در آمریکا که یکی از شعارهای اصلی مبارزات انتخاباتی وی بوده اند، حمایت کنند. از سوی دیگر، مخالفان ایران در آمریکا از ترامپ می‌خواهند مانع اجرای این قراردادها شود.
ریچارد ابولافیا، نایب رییس شرکت مشاوره هواپیمایی Teal Group در این باره اظهار کرد تمایل ایرباس و بوئینگ برای معامله با ایران، منعکس کننده این باور است که ترامپ باید بین مشاغل و ملاحظات سیاست خارجی انتخاب کند و وی نتوانسته است توافق‌های تجاری بین المللی را باطل کند.
به گفته فرهاد علوی از شرکت حقوقی آکریویس که متخصص قوانین تحریم‌ها و صادرات است، قراردادهای هواپیما ترامپ را در وضعیت بغرنجی قرار داده است. صنعت هواپیمای مسافربری یکی از معدود صنایع تولیدی است که آمریکا برتری رقابتی بسیار واضحی را حفظ کرده است. پاسخ منفی به چنین قراردادهای مهمی آن هم در شرایطی که تقاضا در نقاط دیگر ضعیف شده است، اعتماد چندانی را نسبت به رییس جمهور که متعهد شده است، مشاغل آمریکا را به خصوص در بخش تولید حفظ می‌کند، ایجاد نخواهد کرد.
طبق اعلام ایرباس در نمایشگاه هوایی پاریس، شرکت ایرتور ایرلاین ایران ۴۵ فروند هواپیمای جت A۳۲۰ و زاگرس ایرلاینز ۲۰ فروند هواپیمای A۳۲۰ و هشت فروند A۳۳۰ خریداری خواهد کرد.
تاثیر این سفارش‌ها بر مشاغل هوافضای آمریکایی نامعلوم نیست زیرا بستگی به این دارد که مشتری چه نوع موتور و تجهیزات الکترونیکی را انتخاب کند. اما جاستین دوبون، سخنگوی ایرباس اظهار کرده است که موتورهای A۳۲۰ حداقل تا حدی در آمریکا ساخته خواهند شد.
