مشتریان تمساح در کشور، اکنون بیشتر باغ وحش‌های ایران و کشورهای همسایه هستند
در خون تمساح، عامل نیرومندی به نام کروکودیلین وجود دارد که می‌تواند مانند آنتی‌بیوتیکی استاندارد عمل کند
به گزارش جماران کارآفرینی تنها به ایجاد کارخانه و کارگاه و ایجاد صنایع نیست، امروز در دنیا پرورش موجودات زنده فعالیت کاملا شناخته شده‌ای است اما در این میان هستند کسانی که به پرورش جانورانی مشغول می‌شوند که اگرچه ارزش تجاری بسیار بالایی دارند اما کمتر کسی جرات می‌کند به سوی آن برود. پرورش کروکودیل، یکی از آنهاست. موجودی دهشتناک که سال‌های سال آن را در فیلم‌های راز بقا در حال تکه تکه کردن موجودات بخت برگشته‌ای می‌دیدیم که برای آب خوردن به کنار رودخانه‌ها می‌آمدند. حالا اما ماجرا خیلی فرق کرده است. پوست نسوز و ارزشمند، خون، گوشت و حتی استخوان کروکودیل نیز مانند خود این خزنده به افسانه تبدیل شده است. سرمایه مورد نیاز برای راه‌اندازی این تجارت نیز بیش از آنچه برای پرورش حیوانات متداول به کارگرفته می‌شود نیست اما وجود آب و هوا مناسب پرورش این جانور در مناطق جنوبی کشور مانند جزیره قشم و همچنین ارزش صادراتی بالای آن، این فسیل زنده را به گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال در کشور تبدیل کرده است البته پرورش آن بیش از پول، نیازمند علم و تجربه برای شناخت این خزنده دوزیست است. پس اگر نیازمند یک کارآفرینی متفاوت هستید، کروکودیل‌ها شما را به سوی خود می‌خوانند.
پرورش یک خزنده فسیلی
«این بشر دو پا عجیب است، تاجایی که حتی از بازمانده دایناسورها نیز نمی گذرد»، این را وحید عباسی کارشناس شیلات در مورد پرورش کروکودیل یا همان تمساح خودمان می‌گوید. تا همین چند سال پیش شاید تنها تصویر از کروکودیل در ضمن اکثریت افراد، موجود خطرناک، بی‌رحم و البته ترسناک بود که گله‌های بوفالو و گوزن را در حین عبور از رودخانه‌ها تکه تکه می‌کرد. اما حالا طرفداران پرورش این خزنده فسیلی، روز به روز بیشتر می‌شود. سال 86 بود که زنی به همراه همسرش تصمیم گرفت که رویای دیرینه‌اش برای پرورش کروکودیل را عملی کند و برای این مقصود قید تهران و پایتخت‌نشینی را زدند و به قشم نقل مکان کردند تا کسب و کارشان را راه بیندازند. خودشان می‌گویند که همیشه به دنبال کار تولیدی جدیدی بودند که هم بتوانند درآمد کسب کنند و هم اشتغال‌زایی. مژگان روستا، جانورشناس است و پیشنهاد پرورش کروکودیل را که به همسرش داده، او نیز قبول کرده که همراهی‌اش کند. کروکودیل، خزنده‌ایست که به محیطی با آب و هوای گرم و مرطوب نیاز دارد و برای پرورش آن نیز مسلما باید به چنین مناطقی نقل مکان کنید؛ مناطقی مانند جزیره قشم. «با 500 میلیون تومان شروع کردیم که آن صرف آموزش خارج از کشور و خرید زمین و اخذ مجوزها شد» همسر خانم روستا ادامه داد: ما در ایران اولین بودیم و از همین رو یک سال به صورت آزمایشی تمساح پرورش دادیم و یکی دو سال نیز تحقیقات کرده‌ایم ولی کار جدی از سال 85 آغاز شد. کروکودیل را از خارج کشور وارد کردیم. اما از سال 92 خودمان تکثیر کروکودیل را شروع کردیم. این زوج کارآفرین که به عنوان کارآفرینان نمونه نیز شناخته می‌شوند، تنها به مزرعه پرورش تمساح‌شان بسنده نکرده‌اند و دست به ابتکار جالبی زده‌اند. ایجاد یک پارک کروکودیل، ایده‌ای بی‌نظیر برای یک مجموعه گردشگری است که در کنار این مزرعه عملی شد. جایی که مردم می‌توانند از ابتدا تا انتهای مراحل تکثیر و پرورش تماس را از نزدیک مشاهده کنند.
و اینک یک هیولای خاص
اما برای پرورش کروکودیل، بیش از سرمایه به علم و مهارت رفتار با این خزنده عظیم‌الجثه نیاز است. تمساح، خزنده ای دوزیست است با رژیم غذایی که اغلب مهره‌داران مثل ماهی، خزنده، پستاندار و حتی صدف‌ها و سخت‌پوستان را شامل می‌شود. پس اگر می‌خواهید به جرگه پرورش‌دهندگان کروکودیل بپیوندید، باید فکری به حال غذای آن‌ها بکنید. البته گفته می‌شود که مواد غذایی که در ایران برای تغذیه این هیولاهای زره‌پوش استفاده می‌شود، ضایعات طیور و گوشت قرمز و ماهیان غیرحلالی است که در دریا صید می‌شود و دفع آن‌ها برای محیط زیست، آلودگی ایجاد می‌کند؛ البته برخلاف جثه بزرگ کروکودیل، این موجود غذای زیادی نمی‌خورد و بسیار کم‌غذاست و زمان غذادهی به آن نیز هفته‌ای 6 مرتبه است. کروکودیل می‌تواند مدت‌ها بدون غذا زندگی کند و به ندرت به فعالیت برای شکار نیاز دارد اما گول ظاهر این تنبل را نخورید چون برخلاف ظاهر آرامش، جزو فعال‌ترین جانوران نیمه آبزی در محیط است. شاهد این مدعا نیز حادثه‌ای است که برای خانم روستا در اوایل فعالیت مزرعه پروش تمساح رخ داد و همسرش این‌گونه آن را شرح می‌دهد؛ همه چیز در کمتر از 10 ثانیه اتفاق افتاد. تازه کروکودیل‌ها را به مزرعه آورده بودیم و هنوز این حیوانات به محیط جدید عادت نکرده بودند و هنوز ناآرام بودند. یک بار همسرم برای غذا دادن به سراغ آن‌ها رفته بود ولی هنگامی که داشت برمی‌گشت، چند کروکودیل تمام راه برگشت را بسته بودند و می‌توان گفت که همسرم را محاصره کرده بودند که خوشبختانه با آرامی و پرت کردن حواس کروکودیل‌ها، توانستیم همسرم را به سلامت از میان آن‌ها خارج کنیم. اگرچه تمساح‌ها در مناطق زیادی از دنیا تحت حفاظت سازمان‌های متولی محیط زیست هستند اما در تمام دنیا مزارع پرورش کروکودیل نیز فعال است. البته بماند که تجارت کروکودیل، منتقدان زیست‌محیطی سرسختی دارد که پرورش و سلاخی این خزنده را علمی خلاف موازین محیط زیست و طبیعت و دور از انصاف می‌دانند.
تجارت تمساح
اما این موجود با این ویژگی‌های خاص اصلا چرا باید توسط انسان پرورش داده شود؟ تجارت کروکودیل چه سودی برای سرمایه‌گذاران در این بخش دارد؟ یکی از ویژگی‌های این دوزیست غول‌پیکر که بلای جانش شده و مهم‌ترین رکن در تجارت آن محسوب می‌شود، پوست آن است. پوست کروکودیل، نسوز است و ارزش اقتصادی و تجاری بسیاری دارد. پوست دباغی شده تمساح برای بسیاری از وسایل چرمی مانند کیف و کفش استفاده می‌شود، حتی یک نوع عینک وجود دارد که دسته‌های آن با روکشی از پوست کروکودیل تزیین شده و در همین خیابان فلسطین خودمان بیش از چهار میلیون تومان قیمت دارد. از جنبه‌های تزیینی که بگذریم، خون تمساح، خاصیت دارویی نیز داردو در آن عامل قوی و نیرومندی به نام کروکودیلین وجود دارد که گفته می‌شود می‌تواند مانند آنتی‌بیوتیکی استاندارد به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. پودر استخوان کروکودیل به عنوان دارویی برای مقابله با سرطان کاربرد دارد و همچنین می‌توان برای تقویت قوای جنسی و از بین بردن دردهای مفصلی از آن استفاده کرد. به نظر می‌رسد در صورت استفاده از ظرفیت‌های علم پزشکی، تجارت کروکودیل نیز می‌تواند در صنعت دارویی نقش ایفا کند. اگرچه گوشت تمساح در ایران حرام است اما در برخی از کشورها مانند آمریکا، استرالیا، چین، ژاپن، تایلند، آفریقای جنوبی و کوبا طرفداران خاص خود را دارد و به عنوان غذا استفاده می‌شود، در نتیجه بازار صادرات گوشت آن نیز می‌تواند پررونق باشد. آن‌گونه که این پرورش‌دهنده تمساح می‌گوید مشتریان تمساح در کشور اکنون بیشتر باغ وحش‌های ایران و کشورهای همسایه هستند.
مزرعه پرورش تمساح
کمترین فضایی که برای پرورش هر قطعه تمساح نیاز است، چیزی حدود یک متر مربع است. این خزنده اغلب سالی یک بار و برخی مواقع دو بار و در هر نوبت بین 20 تا 60 تخم می‌گذارد. کروکودیل دارای سرعت رشد و درصد تبدیل غذایی بالایی است؛ به‌گونه‌ای که به ازای مصرف هر یک کیلوگرم ماده غذایی، 1/1 کیلوگرم افزایش وزن دارد. دمای 28 تا 34 درجه، مناسب‌ترین دما برای پرورش تمساح است و رطوبت ایده‌آل برای آن 75 تا 90 درصد است و این به‌آن معنا است که این جانور تقریبا همیشه باید در آب باشد. نوزادان‌کروکودیل تا یک سالگی نیاز به نگهداری در فضای سرپوشیده دارند. تمساح بالغ پس از بازشدن تخم‌ها عملا کمکی به تغذیه بچه‌هایش نمی‌کندو نوزادان در تغذیه کاملا مستقل هستند. رژیم غذایی تمساح باید شامل پروتئین، قند، ویتامین و املاح باشد. پس از یک سالگی نیز می‌توان کروکودیل‌ها را در صورتی که دمای هوا بیش از 30 درجه باشد، در فضای باز نگهداری کرد و در غیر این صورت باید آن‌ها را در گلخانه‌های بزرگ که دارای آبگیرهای جداگانه است، پرورش داد.
گردشگری و تمساح!
یکی از جنبه‌های جالب توجه و البته پرطرفدار در زمینه پرورش تمساح، جذب گردشگر است؛ به صورتی که افراد می‌توانند با تهیه بلیت در مزرعه پرورش کروکودیل، گشتی بزنند و تمساح را از نزدیک مشاهده کنند. یکی از فعالان تجارت کروکودیل می‌گوید می‌توان با ایجاد و تقویت زیرساخت‌های گردشگری، تمهیداتی را اندیشید تا در مناطق پرورش این خزنده، پارک‌هایی به همین منظور با شرایط ایمن ایجاد کرد که نمونه‌های آن در آسیای جنوب شرقی به فراوانی دیده می‌شود که درآمد زیادی از راه گردشگری نصیب این کشورها کرده است. تمساح اگرچه جزو جانوران خطرناک محسوب می‌شود ولی خشونت در این خزنده مشاهده نمی‌شود و گردشگران می‌توانند با احتیاط از نزدیک این بازمانده دوران ماقبل تاریخ را مشاهده کنند.
