محمدباقر قالیباف در شرایطی از کاندیداتوری برای ریاست جمهوری ایران انصراف داد که آراء او برای نخستین بار در نظرسنجی روز یکشنبه آیپو کمتر از آراء ابراهیم رئیسی شد. اما در حالیکه هدف قالیباف از انصراف، حمایت و پشتیبانی از رئیسی با سوق دادن آراء حامیان خود به سمت وی بوده است، تحلیلگران معتقدند ضمانتی برای این اتفاق وجود ندارد و حسن روحانی نیز از انصراف قالیباف ذی نفع خواهد شد. با این حال رقابت هم برای رئیسی و هم برای روحانی سخت تر می شود تا آنجا که حتی احتمال کشیده شدن انتخابات به دور دوم نیز مطرح می گردد.
به گزارش جماران محمدباقر قالیباف، شهردار تهران، روز گذشته (دوشنبه ۲۵ اردیبهشت ماه) با انتشار اعلامیه ای رسما انصراف خود را از کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری ایران اعلام نمود و از حامیان خود خواست تمام ظرفیت و حمایت خود را برای موفقیت حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی به کار گیرند. حال این سوال مطرح می شود که در حالیکه حسن روحانی در اکثریت نظرسنجی های داخلی و خارجی پیشتاز است، آیا کناره گیری قالیباف، شرایط را به سود ابراهیم رئیسی و اصولگرایان تغییر می دهد؟
کاهش آراء قالیباف در نظرسنجی روز یکشنبه آیپو
گروه افکارسنجی آیپو در تحلیل داده های خود در مورد انتخابات ریاست جمهوری ایران تا روز یکشنبه ۲۴ اردیبهشت ماه نوشته است: دو پدیده جالب سه روز اخیر، یکی افزایش مجدد آرای روحانی و کاهش آرای قالیباف است و دیگری افزایش قابل توجه نسبت کسانی که رای خود را کتمان می‌کنند. دو روز پس از آخرین مناظره نامزدها، نظرسنجی ایپو نشان می‌دهد که حسن روحانی فاصله خود را با دو رقیب اصلی اندکی افزایش داده است. در سه روز اخیر ۵۶ درصد از کسانی که می‌گویند:۱) قطعاً یا احتمالا، در انتخابات شرکت خواهند کرد: و ۲) به یکی از ۶ نامزد موجود رای می‌دهند؛ حسن روحانی را به عنوان فرد منتخب خود در روزهای اخیر برگزیده‌اند. پس از او، ابراهیم رئیسی (با ۲۲ درصد) جایگزین محمدباقر قالیباف (با ۱۹ درصد) شده است.
پدیده دیگر، رشد نسبت کسانی است که به مرور رای خود را کتمان می‌کنند. از نظر شکلی، بر اساس روند نظرسنجی‌ها، افزایش این عده با کاهش آرای روحانی و قالیباف و همین طور کاهش نسبت مرددها و پاسخهای متفرقه سازگار است. یعنی مرددها و کسانی که پاسخهای متفرقه می‌دهند به مرور به تصمیم مشخصی رسیده‌اند اما به همراه عده‌ای دیگر که پیشتر نظر مشخصی داشته‌اند، از بیان رای خود سرباز می‌زنند.
انتخابات پرشورتر می شود
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا، پس از اعلام انصراف قالیباف، نشریه بلومبرگ ضمن انتشار مطلبی با عنوان «با نزدیک شدن به روزهای پایانی انتخابات ایران رقیبان روحانی برای برکنار کردن او متحد شدند»، به تحلیل تغییرات پیش آمده در کارزار انتخاباتی ایران پرداخت. این نشریه آمریکایی نوشته است: [با انصراف قالیباف] مسیر انتخابات ریاست جمهوری ایران به سمت یک رقابت مستقیم مابین حسن روحانی میانه رو و [رئیسی] رقیب محافظه کار او تغییر پیدا کرد، رقابتی که بر طبق نظرسنجی ها نزدیک به نظر می رسد.
نتایج یک نظرسنجی که هفته گذشته از سوی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران منتشر شد نشان می دهد که حمایت از روحانی ۴۲ درصد، رییسی ۲۷ درصد و قالیباف ۲۵ درصد بوده است.
علی واعظ، تحلیلگر گروه بحران بین الملل در این باره به بلومبرگ گفته است: «یک رقابت دو جانبه مابین روحانی و رئیسی جامعه را دوقطبی و انتخابات را مهیج خواهد کرد. محدود شدن انتخاب بین دو کاندیدا همچنین احتمال اینکه انتخابات به دور دوم کشیده شود را نیز کاهش می دهد.»
انیسه بصیری تبریزی، پژوهشگر موسسه رویال یونایتد سرویس لندن نیز در این باره معتقد است: «قطعا اینک کار روحانی سخت تر می شود. ما نمی توانیم تکرار ریاست جمهوری او را بدیهی فرض کنیم.»
از نظرسنجی ها چه می توان فهمید؟
درحالیکه انتظار می رود رئیسی از منافع عقب نشینی قالیباف بهره برداری کند، تحلیلگران هشدار داده اند که وی به طور خودبه خود نخواهد توانست تمامی آراء حامیان دوست محافظه کار خود را جذب کند. انیسه بصیری معتقد است قالیباف و رئیسی برای حوزه های انتخاباتی مختلفی جذابیت دارند. به طوریکه مخاطبان قالیباف بیشتر نیروهای امنیتی و پاسداران انقلاب ایران هستند اما رئیسی بیشتر در میان محافظه کاران سنتی و طبقه روحانیت محبوب است بنابراین وی نیازمند آن است که به آراء قشر وسیع تری از محافظه کاران دست یابد.
پژوهش دیگری که از سوی ایسپا در هفته گذشته انجام شده نشان می دهد که در یک رقابت دو جانبه نه روحانی و نه رییسی هیچ یک موفق به دستیابی به ۵۰ درصد آراء مورد نیاز برای پیروزی در دور اول انتخابات نخواهند شد. بنابر این نظرسنجی که روز ۱۰ می برابر با ۲۰ اردیبهشت منتشر شده، اگر تعداد ۶ کاندیدا به ۲ نفر محدود شود، در آن صورت ۴۸ درصد افراد به روحانی و ۳۹ درصد به رئیسی رای خواهند داد.
رقابت دشوار
سوزان مالونی، کارشناس اندیشکده بروکینگز واشنگتن می گوید هر چند تمامی حامیان قالیباف به سوی رئیسی نخواهند رفت اما ظرفیت هایی برای اتحاد محافظه کاران فراهم خواهد شد. وی می بایست قادر باشد که سهم مهمی از این رای دهندگان را به پای صندوق های رای آورد.
واعظ می گوید از آنجا که روحانی نیز از خروج قالیباف از گردونه انتخابات بهره می برد، رئیسی هنوز در رقابت دشواری به سر می برد. وی به وجود پارادوکس در کمپین انتخاباتی اصولگرایان ایران که اکنون گرد رئیسی صف آرایی کرده اند، اشاره نموده، چرا که وی فاقد تجربه اجرایی، برنامه روشن و کاریزمای لازم است.
با این حال فوآد ایزدی، استاد مطالعات بین الملل در دانشگاه تهران اعتقاد دارد برای روحانی مواجه شدن با قالیباف به دلیل عملکرد وی در طی مناظره و تجربیات گذشته او، آسان بود. اما رویارویی با رئیسی سخت تر است چرا که او در واقع یک تازه وارد به صحنه سیاست است. بنابراین کمپین روحانی یک هدف آسان برای رقابت را از دست داد.
اینک انتخابات ایران با رقابت ۵ کاندیدا ادامه می یابد.
شایان ذکر است؛ پایگاه خبری شفقنا این مطلب را با تصرف و تلخیص گردآوری و ترجمه نموده و محتوای آن را تایید یا رد نمی نماید.
