تبلیغات انتخاباتی کاندیداهای ریاست جمهوری، دیگر فقط به تلویزیون و روزنامه‌ها و حتی سایت‌های خبری ختم نمی‌شود؛ این روزها صفحات اصلی و هواداری زیادی برای این نامزدها در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد که یکی از محبوب‌ترین آنها «اینستاگرام» است. صفحات منتسب به حسن روحانی، ابراهیم رئیسی، محمدباقر قالیباف، اسحاق جهانگیری، مصطفی آقامیرسلیم و مصطفی هاشمی‌طبا چه کسانی را در اینستاگرام «فالو» یا «دنبال» کرده‌اند؟ چند نفر «فالوور» یا «دنبال‌کننده» دارند؟ برای پاسخ به این سوال‌ها به صفحات منتسب به شش نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری سرک کشیده‌ایم.
به گزارش جماران، فالو کردن در اینستاگرام را می‌توان به دو معنی دانست: اول آنکه کلمه معنای دنبال کردن کارهای کسی را می‌دهد. یعنی شخص فالوکننده می‌خواهد بداند فلان شخص در اینستاگرام چه چیزهایی برای اشتراک می‌گذارد. در اینگونه مواقع معمولا فالو شدن متقابل، از طرف شخص فالوشده مدنظر فالوکننده نیست. مثل کسانی که صفحه چهره‌ها را (سیاسی، فرهنگی، ورزشی و...) دنبال می‌کنند و به‌صورت طبیعی این انتظار را ندارند که آن چهره هم حتما آنها را فالو کند و بخواهد اشتراکات آنها را دنبال کند.
اما برخی؛ فالو کردن کسی در اینستاگرام را به معنی دراز کردن دست دوستی با او می‌دانند و انتظار دارند که حتما توسط آن شخص «فالوبک» شوند؛ یعنی آن شخص هم آنها را فالو یا دنبال کنند. در این مواقع، «بک» ندادن دوستی از طرف کسی که او را دنبال کرده‌اند، ممکن است به اندازه‌ای بی‌ادبی تلقی شود که کاربر از خیر دوستی با او، دست‌کم در فضای مجازی بگذرد!
با این توضیح سراغ چهره‌های مطرح این روزهای سیاست رفته‌ایم؛ کسانی که کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری شده‌اند و اتفاقا اینستاگرام را هم محلی برای رساندن حرف‌های خود به مردم انتخاب کرده‌اند.
روحانی؛ بیشترین دنبال‌کننده
چندی پیش بود که «لایو» کوتاه صفحه اینستاگرام حسن روحانی موجب واکنش کاربران اینستاگرام و سایر شبکه‌های مجازی به‌خصوص کانال‌های تلگرام و توئیتر شد؛ «ادمین‌ها» یا گردانندگان صفحه رسمی رئیس‌جمهور کشورمان، مشغول تست ویدئوی زنده این شبکه اجتماعی بودند و این آزمون و خطای‌شان، تماشاگرهای زیادی داشت!
صفحه اینستاگرام حسن روحانی چند ماهی بعد از آغاز دوره ریاست‌جمهوری‌اش یعنی در 12 آذرماه سال 1392 (3 دسامبر 2013) به راه افتاد؛ صفحهای که با علامت آبی کنار نام کاربر، نشان می‌دهد به‌عنوان صفحه رسمی و اصلی رئیس‌جمهور ایران ازسوی شبکه اینستاگرام شناخته شده است. اما اولین پست اینستاگرامی حسن روحانی چه بود؟ عکسی بود با توضیحی یک خطی در زیر آن و مربوط به عیادت روحانی از آسیب‌دیدگان زلزله دشتستان و برازجان در مرکز آموزشی درمانی شهدای خلیج فارس که برای او تا این لحظه 904 لایک و 106 کامنت به همراه داشته است.
صفحه اینستاگرامی رئیس‌جمهور ایران بیش از یک میلیون فالوور یا دنبال‌کننده دارد و 31 صفحه را هم فالو یا دنبال کرده است. برای بسیاری از کاربرهای عادی اینستاگرام، میزان فالوور، لایک و فالو بک اهمیت زیادی دارد و حالا که صفحه او بیشتر از پنج نامزد دیگر ریاست‌جمهوری فالوور دارد، می‌توان گفت که طرفداران روحانی خوشحال‌تر از دیگر طرفداران هستند.
در صفحه روحانی سری به بخش فالوشده‌ها می‌زنیم تا ببینیم گردانندگان این صفحه چه کسانی را دنبال می‌کنند. همانطور که گفته شد، صفحه اینستاگرام روحانی 31 صفحه را دنبال می‌کند که البته از میان آنها تنها 19 صفحه متقابلا او را فالو کرده‌اند. این را می‌توان به حساب این گذاشت که احتمالا میان سیاستمداران، معنای فالو شدن و فالو کردن متفاوت از کاربران عادی است.
کسانی که با «فالوی» حسن روحانی «فالوبک» داده‌اند عبارتند از: صفحات حقیقی یا منتسب به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، جواد ظریف، اسحاق جهانگیری، پایگاه نشر تصاویر دکتر روحانی و معاونت‌ها، سیدمحمد نهاوندیان، شهیندخت مولاوردی، دکتر حسن هاشمی، صفحه طرفداری حسن روحانی، عبدالرضا رحمانی فضلی، محمد شریعتمداری، محمود واعظی، رضا صالحی‌امیری، پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، معاونت علمی ریاست‌جمهوری، انتخابات 96، امیر سرلشگر شهید تیمسار منصور ستاری، حمید ابوطالبی و صفحه پویش ملی روحانی 96.
صفحههایی منتسب به صفحهای درباره امام خمینی (ره)، صفحهای به نام پرتال امام خمینی(ره)، صفحه سایت خبری آیت‌الله خامنه‌ای، سیدحسن خمینی، سیدمحمد خاتمی، معصومه ابتکار، خاتمی‌مدیا، علی لاریجانی، علی‌اکبر ناطق نوری، اکبر ترکان، صفحه نشر اندیشه شهید بهشتی و صفحه بنیاد علمی و فرهنگی شهید مطهری هم از مواردی هستند که در مقابل، صفحه رسمی روحانی را دنبال نکرده‌اند. البته صفحه مسعود سلطانی‌فر (وزیر ورزش و جوانان)، صفحه رسمی روحانی را دنبال نکرده و به‌جای آن سه صفحه دیگر یعنی پایگاه نشر تصاویر دکتر روحانی و معاونت‌ها، پرتره رئیس‌جمهور و روحانی تنها نیست را فالو کرده است.
صفحه اینستاگرامی حسن روحانی تا تاریخ 6 اردیبهشت‌ماه، 875 پست منتشر کرده است؛ پست‌هایی که اغلب به دیدارها و فعالیت‌های رئیس‌جمهور می‌پردازد یا جملاتی کوتاه از او را همراه با عکس‌هایی اختصاصی منتشر می‌کند. البته گاهی تسلیت درگذشت چهره‌های هنری و اجتماعی هم در این میان به چشم می‌خورد. آدرس دو توئیتر فارسی و انگلیسی روحانی و نشانی سایت او هم در صفحه اینستاگرامی رئیس‌جمهور کشورمان درج شده است.
از طرفی این صفحه در بخش‌های لایو و استوری اینستاگرام نیز فعال است، البته نه به اندازه صفحه ابراهیم رئیسی.
رئیسی؛ هر روز دو استوری
11 دی‌ماه 1394، روزی است که سیدابراهیم رئیسی اولین پست اینستاگرامی خود را منتشر کرده است؛ چیزی بیش از دو ماه قبل از انتخابش به عنوان تولیت آستان قدس رضوی. در این مدت و تا تاریخ ششم اردیبهشت، 858 پُست در این صفحه بارگزاری شده است؛ پُست‌هایی که اغلب همراه عکسی، به شرح فعالیت‌ها و برنامه‌های تولیت آستان قدس رضوی، دیدار با مردم روستاهای مختلف، دیدارهای رسمی و... اختصاص دارد.
اولین پست ابراهیم رئیسی مربوط به زمان فعالیتش به عنوان دادستان کل کشور و حضور او در همایش طلایه‌داران بصیرت مربوط به هشتم دی‌ماه 94 در رشت است که این عکس 271 لایک و 9 کامنت دارد. البته آخرین عکس‌های این نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری به‌طور میانگین 12هزار لایک برای او آورده است.
صفحه ابراهیم رئیسی در اینستاگرام 108هزار نفر فالوور دارد و 10 صفحه را هم دنبال کرده است. به جز صفحه سایت آیت‌الله علم‌الهدی و صفحه رسمی حرم مطهر امام رضا(ع)، هیچ‌کدام به‌طور متقابل صفحه رئیسی را دنبال نکرده‌اند؛ صفحاتی همچون سایت خبری آیت‌الله خامنه‌ای، صفحهای درباره امام خمینی (ره)، آستان قدس حسینی، العتبه الکاظمیه المقدسه، صفحه رسمی عتبات عسکری مقدسه، صفحه عتبات علویه مقدس، آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه و صفحه عتبات زینبیه مقدس، که در میان آنها اسامی اشخاص حقیقی به چشم نمی‌خورند. به این ترتیب، می‌توان گفت که ابراهیم رئیسی، فعالیت هیچ سیاستمداری را در اینستاگرام دنبال نمی‌کند.
در میان پست‌های اینستاگرامی صفحه منتسب به ابراهیم رئیسی، پیام‌های تسلیتی برای درگذشت حمید سبزواری، آیت‌الله واعظ طبسی و شهادت آیت‌الله نمر هم به چشم می‌خورد، اما فعالیت‌های روزهای اخیر این صفحه بیشتر انتخاباتی و در راستای معرفی دیدگاه‌های اوست. از زمان ثبت‌نام رئیسی در انتخابات تاکنون، این صفحه روزانه دو یا بیشتر عکس منتشر می‌کند.
این صفحه در بخش لایو و به‌خصوص استوری بیش از همه فعال است. بخش لایو که مربوط به پخش زنده سخنرانی‌هایش می‌شود و در استوری که یک عکس فقط 24 ساعت در معرض دید می‌ماند، معمولا هر روز تا دو عکس به اشتراک می‌گذارد.
نکته جذابی که در بخش لایو این صفحه رخ داد، همزمانی پخش سخنرانی او با افتتاح طرح‌های عمرانی در استان فارس توسط روحانی بود که صفحه رئیس‌جمهور هم این افتتاح را به صورت لایو پخش کرد. بخش کامنت‌ها در لایو رئیسی بسته بود اما کامنت‌های لایو روحانی برای اظهارنظرها باز گذاشته شده بود، همین موضوع هم محلی شد برای بجث‌های گوناگون در دیگر شبکه‌های اجتماعی.
جهانگیری: من و رئیس‌جمهور دوستیم
«فکر نمی‌کنم در هیچ مقطعی بین رئیس‌جمهور و معاون اولش چنین رابطه صمیمانه‌ای وجود داشته باشد» این جمله را اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی و نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، همراه با فیلمی در اینستاگرام خود منتشر کرده؛ فیلمی که در آن عکس‌های خندان او و روحانی، کنار هم قرار گرفته است.
معاون اول روحانی 31 شهریور سال 93 ( 22 سپتامبر 2014) اولین پست اینستاگرامی خود را منتشر کرده و از آن روز تا ششم اردیبهشت‌ماه، 476 عکس را بارگزاری کرده است. در این صفحه آدرس کانال تلگرام جهانگیری و آدرس سایت معاونت نیز درج شده است.
بدرقه رئیس‌جمهور به آمریکا برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل، اولین عکسی است که جهانگیری در اینستاگرام منتشر کرده؛ عکسی که برای او 331 لایک و 39 کامنت داشته است. البته این روزها، پست‌های اینستاگرامی او به طور متوسط 4 هزار لایک دارد.
صفحه اسحاق جهانگیری تا روز ششم اردیبهشت‌ماه، 105 هزار فالوور دارد و او فقط 5 صفحه را دنبال کرده است. پنج صفحهای که توسط این صفحه فالو شده‌اند عبارتند از صفحه سایت خبری آیت‌الله خامنه‌ای، حسن روحانی، جواد ظریف، محمود نادری و صفحه رسمی ابراهیم جهانگیری. از میان این پنج صفحه، به جز صفحه سایت خبری رهبری و جواد ظریف، مابقی در مقابل او را فالو یا دنبال کرده‌اند.
صفحه اینستاگرام جهانگیری شامل دیدارها و شرح فعالیت‌های او در حوزه معاونت است؛ اما لابه‌لای آن، تصاویری هم از چهره‌های درگذشته به چشم می‌خورد که با پیام تسلیت جهانگیری همراه است؛ افرادی مانند داود رشیدی، سلیم موذن‌زاده، منصور پورحیدری، مرضیه حدیدچی. در کنار این تسلیت‌ها، پیام تبریک به قهرمانان المپیک هم به چشم می‌خورد.
قالیباف: بادیگارد را دیدم
صفحه محمدباقر قالیباف در اینستاگرام، 20 آذرماه 1393 (11 دسامبر 2014) با عکسی از مرقد امام علی(ره) افتتاح شد؛ تصویری که در زیر آن به امام اول شیعیان سلام شده بود و «جهادـ‌ادامه‌ـ‌دارد»، «ایران‌ـ‌سربلند، بسم‌ـالله»، «نجف» و «کربلا» ازجمله هشتگ‌های زیر آن بود. اولین پست اینستاگرامی شهردار تهران 199 لایک و 12 کامنت داشته است.
اینستاگرام قالیباف تا تاریخ ششم اردیبهشت‌ماه، حدود 58هزار و 800 فالوور دارد و در مقابل تنها سه صفحه را دنبال کرده است؛ صفحه منتسب به سایت آیت‌الله خامنه‌ای، صفحهای درباره امام خمینی (ره) و الیاس قالیباف (پسرش). این یعنی قالیباف هم مانند رئیسی صفحه شخصی هیچ سیاستمداری را دنبال نمی‌کند. تصور کنید که وقتی ادمین این صفحه یا در مواقعی حتما خود قالیباف، وارد صفحه اینستاگرامش می‌شود، با توجه به اینکه تنها 3 صفحه فالو شده‌اند، در بخش پست‌ها، چقدر صفحه خالی خواهد بود.
تا تاریخ ششم اردیبهشت، 434 پُست در صفحه اینستاگرام قالیباف که در آن عنوان «تنها صفحه رسمی در اینستاگرام» ذکر شده، بارگزاری شده است. اغلب عکس‌هایی که در این صفحه منتشر شده، مربوط به دیدارهای مردمی، دیدار با دیگر مدیران و عکس‌های فضاهای شهری است که در زیر آنها اغلب متن‌هایی بلند از صحبت‌های شهردار تهران در تاریخ‌ها و موضوعات مختلف نوشته شده. تسلیت درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و چهره‌های غیرسیاسی مانند منصور پورحیدری، داود رشیدی، اشرف قندهاری (از بنیان‌گذاران کهریزک) و حمید سبزواری، از پست‌های متنوع و متفاوت این صفحه است.
در یکی از این پست‌های غیرسیاسی، عکسی از ابراهیم حاتمی‌کیا و پرویز پرستویی منتشر شده و زیر آن با درج تاریخ 19 بهمن‌ماه 94، اینطور نوشته شده است: جمعه شب «بادیگارد» را در جشنواره فیلم فجر دیدم. فیلم صادقانه‌ای بود - رویکرد انقلابی داشت و در عین حال با دیدن همه ابعاد، اشکالاتی که در طول زمان در بدنه نظام نفوذ کرده را نیز نشان داد...»
هاشمی‌طبا؛ تازه‌وارد اینستاگرام
عمر فعالیت اینستاگرامی سیدمصطفی هاشمی طبا تا تاریخ 6 اردیبهشت‌ماه که این گزارش نوشته شد، تنها به سه روز می‌رسد. در همین سه روز، دو هزار و 663 نفر صفحه منتسب به او را فالوو کرده‌اند.
هاشمی‌طبا هشت نفر را دنبال کرده است؛ صفحهای درباره امام خمینی (ره)، صفحه خبری آیت‌الله خامنه‌ای، حسن روحانی، سیدحسن خمینی، سیدمحمد خاتمی، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، جواد ظریف و صفحه پیروان پیر جماران که هیچ‌یک از این هشت نفر در مقابل او را دنبال نکرده‌اند و با توجه به زمان کوتاه فعالیت هاشمی‌طبا در اینستاگرام چندان عجیب به نظر نمی‌رسد.
هاشمی‌طبا تا تاریخ ششم اردیبهشت ماه تنها 5 پست به اشتراک گذاشته سه پست آن عکسی از خودش در پشت میز کار همراه با متنی انتخاباتی منتشر شده و در دو پست دیگر هم جدول پخش تبلیغاتی و برنامه‌های او را با مخاطبان به اشتراک گذاشته است.
هاشمی‌طبا در زیر اسم خود در اینستاگرام نوشته است: حفظ سرزمین ایران، اصلاح کشاورزی، رسیدگی به مردم محروم و ایجاد اشتغال.
میرسلیم؛ بدون صفحه مشخص
مصطفی آقا میرسلیم چندین صفحه هواداری دارد که برخی از آنها خود را تنها صفحه رسمی او می‌دانند. یکی از این صفحه‌ها که با بیش از 30هزار و 800 فالوور، بیشترین تعداد دنبال‌کننده را در صفحه‌های هم‌نام او دارد، صفحهای خصوصی و بسته است؛ یعنی تا شما را قبول نکند، نمی‌توانید پست‌های او را ببینید. این صفحه را فالو کردیم تا پست‌هایش را ببینیم، اما متاسفانه تا تنظیم این گزارش، مورد قبول ادمین آن قرار نگرفتیم. این صفحه تنها پنج نفر را فالو کرده است و 95 پست نیز به اشتراک گذاشته که برای ما قابل دیدن نیست. از آن‌جا که این صفحه خصوصی است، می‌توان حدس زد که یا صفحه اصلی میرسلیم نیست و یا مدت زیادی است که سری به آن نزده‌اند.
دو صفحه دیگر از میرسلیم در اینستاگرام پیدا کردیم که توسط صفحه حزب موتلفه فالو شده بود. یکی از آنها با نام حامیان مهندس میرسلیم است که 1907 دنبال‌کننده دارد و 14 نفر را نیز دنبال کرده است که صفحههایی درباره امام خمینی(ره) و آیت‌الله خامنه‌ای به چشم می‌خورد و در کنار این ها دو صفحه از حزب موتلفه و صفحاتی را با موضوعات دفاع مقدس و حزب‌الله را فالوو کرده است.
صفحه دیگر فالو شده توسط حزب موتلفه که خود را تنها صفحه رسمی مهندس سیدمصطفی آقا میرسلیم نامیده، شش‌هزار و 576 نفر فالوو دارد که 190 نفر را هم دنبال کرده است. البته از میان این 190 نفر به ندرت می‌توان چهره یا صفحه معروفی پیدا کرد. این صفحه، تاکنون 120 پست به اشتراک گذاشته است.
