مستنداتی رسیده که نشان می‌دهد چهار نفر دیگر هم زنده هستند. جان استید، مدیر بخش شرق آفریقای گروه «اقیانوس، بدون دزدان دریایی» که دوسالی است ماجرای صیادان ایرانی را پیگیری می‌کند؛ هفته قبل به «شرق» گفته بود از دزدها خواسته‌اند با ارائه عکس و فیلم، زنده‌بودن هشت ایرانی را که گویا در دو گروه چهارنفره به صورت جداگانه نگهداری می‌شوند، ثابت کنند. حالا دومین فیلم هم رسیده است و اطمینان داریم هشت ایرانی در خیلج عدن چشم به یاری دولت دارند. شیرمحمد، جاسم، احمد و سعید نزدیک به دو سال است که در دست عبدالولی (دزد دریایی سومالیایی) گرفتارند.
شیرمحمد ادامه می‌دهد: «شما را به خدا وضعیت بد ما را درک کنید. آن‌قدر ضعیف هستیم که نه توان رفتن داریم نه نشستن. الان می‌توانم بگویم که وضع جسمی ما از یک پیرمرد ٧٠ساله بدتر است».
پول یا معاوضه زندانی
نزدیک به دو سال است که صیادان ایرانی، به وسیله دزدان دریایی سومالی گروگان گرفته شده‌اند. دزدانی که از سر فقر و بدبختی به دزدی دریایی روی آورده و غیر از پول چیزی نمی‌خواهند. رقم درخواستی‌شان را به مرور کاهش داده و اخیرا به ٢٠٠ هزار دلار رضایت داده‌اند. ایران دنبال این است که با چانه‌زنی مبلغ را کاهش دهد. در همین میان شیرمحمد در فیلم ارسالی می‌گوید: «این گروه از ما پول یا چیز دیگری نمی‌خواهند چون می‌دانند که خانواده‌های ما فقیر هستند و قبلا تمام دارایی خود را فروخته و فرستاده‌اند. اینها الان فقط چهار نفر از افراد خود را که در زندان زاهدان زندانی هستند، می‌خواهند و می‌گویند اگر ایران ما را با آنها معاوضه کند، دیگر پول نمی‌خواهند. به دادمان برسید. ان‌شاءالله که با تلاش شما به وطن بازگردیم».
او از چهار سومالیایی حرف می‌زند که وقتی ابراهیم، نورمحمد، پیربخش و ندیم فرار کردند، آنها را با خود به ایران آوردند. معاوضه راه‌حلی است که پیش‌تر نیز مطرح شده اما به نتیجه نرسیده بود. همین چند ماه قبل که خبر کشته‌شدن آن هشت صیاد رسید، یعقوب جدگال نماینده چابهار و کنارک در مجلس هشتم و نهم به «شرق» گفت: «دزدان دریایی صرفا به دنبال پول هستند». او با بیان اینکه «صاحبان لنج و خانواده ملوانان که معمولا کشاورز و از نظر اقتصادی ضعیف هستند، این پول را ندارند»، درباره وظیفه دولت و نهادهای مسئول گفته بود: «دولت جمهوری اسلامی تنها کاری که می‌تواند دراین‌باره انجام دهد، این است که دزدان دریایی دیگری را دستگیر کرده و با صیادان ایرانی معاوضه کند». نماینده پیشین مجلس با اشاره به اینکه دولت با دزدان دریایی سومالی درباره معاوضه زندانی به توافق نرسید، دو راه‌حل برای این مسئله متصور شد و تصریح کرد: «راه‌حل اول این است که خود مردم جمع شوند و دست‌به‌دست هم داده و مبلغ درخواستی دزدان دریایی را پرداخت کنند. راه‌حل دوم نیز همان دستگیری دزدان دریایی و معاوضه با گروگان‌های ایرانی است».
دولت یا نهادهای خیریه
اکنون نزدیک به دو سال از دزدیده‌شدن دو لنج جابر و سراج گذشته است و به نظر می‌رسد مقامات مسئول غیر از معاوضه زندانی‌ها و کاهش مبلغ باج و تهیه آن از طریق مردم و نهادهای خیریه راه دیگری متصور نیستند.
جان استید رابط دزدان دریایی سومالی با ایران در گفت‌وگو با «شرق» اظهارات شیرمحمد را مبنی بر اینکه دزدها برای آزادی گروه دوم پول نخواسته و به معاوضه راضی هستند، تکذیب کرد و گفت: «فکر نمی‌کنم این مسئله صحت داشته باشد. دزدها در همه مواردی که ما پیگیری می‌کنیم، تنها به دنبال پول هستند».
مدیر بخش شرق آفریقای گروه «اقیانوس، بدون دزدان دریایی» با تأکید بر اینکه «دزدها تمایلی به معاوضه گروگان‌ها با افراد خود ندارند»، گفت: «همین عدم تمایل به معاوضه نشان می‌دهد که چقدر حریص هستند».
او در حالی درخواست معاوضه زندانی‌ها از طرف دزدان دریایی سومالی را تکذیب و از مطرح‌بودن پول صحبت می‌کند که در ایران شایعاتی درباره عدم صداقت او به گوش می‌رسد. برخی می‌گویند رقم اعلامی جان استید از رقم درخواستی دزدها بیشتر است. توضیح آقای استید دراین‌باره این است که «اختلاف اشاره‌شده به خاطر مبالغی است که واسطه‌های دیگر و مذاکره‌کنندگان هنگ‌کنگی می‌خواهند. به اضافه اینکه خدمات لجستیکی مثل هواپیمایی که به منطقه برود و بتواند افراد را صحیح و سالم تحویل بدهد، نیز هزینه‌بر است».
او در گفت‌وگوی قبلی نیز تأکید داشت مؤسسه خیریه «اقیانوس، بدون دزدان دریایی» باید منابع مالی لازم را تأمین کند و این منابع می‌تواند با کمک نهادهای مردمی و خیریه در ایران تأمین شود. به نظر می‌رسد این تنها امید صیادان گرفتار در سومالی و خانواده‌هایشان است. پروین صباحی همسر ناخدا جلال جمال‌الدین دهواری نیز اصرار دارد که «تو را به خدا درد ما را بگویید، شاید کسی کمک کند».
محمد باسط‌درازهی، نماینده سراوان در مجلس دهم نیز در گفت‌وگوی قبلی با «شرق» امیدی به پرداخت این پول از طرف دولت نداشت و گفت: «وزارت خارجه در حال بررسی است ولی هنوز پرداخت این پول را نپذیرفته است. فکر می‌کنم از عهده پرداخت این مبلغ برنمی‌آیند».
هشت صیاد ایرانی که توانسته‌اند نزدیک به دو سال از پسِ آن شرایط بسیار سخت برآیند و زنده بمانند، چشم به دستانی از داخل ایران دوخته‌اند. برای آنها فرقی نمی‌کند این پول را دولت بدهد یا خیرین. مسئله فراهم‌شدن این پول است که خیلی سخت نخواهد بود.
