عباس عراقچی وزیر امور خارجه در برنامه تلویزیونی گفت: برخی اوقات شخصیت برخی رهبران می‌تواند ایجاد یک موج مثبت در روابط دو کشور کند. آنچه که در سفر عراق اتفاق افتاد نمونه بارز دیپلماسی عمومی از طریق برخورد یک رییس جمهور در عراق بود. هم در بغداد و هم در اقلیم کردستان تاثیرات خودش را گذاشت. تسلط رییس جمهور به زبان کردی فضا را از این رو به آن رو کرد.
به گزارش جماران؛ عباس عراقچی وزیر امور خارجه در برنامه تلویزیونی گفت: آنچه در عراق دیدیم یکی از نمونه‌های بارز دیپلماسی عمومی از طریق برخوردهای شخصی یک رئیس‌جمهور بود.
عراقچی افزود: بارزانی گفت در مخلیه‌مان نمی‌گنجید که روزی با رئیس جمهور ایران کردی حرف بزنیم و کردی جواب بشنویم
عراقچی: سفر عراق نمونه بارز دیپلماسی عمومی بود
برخی اوقات شخصیت برخی رهبران می‌تواند ایجاد یک موج مثبت در روابط دو کشور کند.
آنچه که در سفر عراق اتفاق افتاد نمونه بارز دیپلماسی عمومی از طریق برخورد یک رییس جمهور در عراق بود.
هم در بغداد و هم در اقلیم کردستان تاثیرات خودش را گذاشت.
تسلط رییس جمهور به زبان کردی فضا را از این رو به آن رو کرد.
عراقچی: تعامل با اقلیم و شیوخ عشایر عراق نقطه قوت سفر رئیس جمهور به عراق بود
- بازرانی گفت که ما فکر نمیکردیم با رئیس جمهوری در ایران با زبان کردی تعامل کنیم.
- شیوخ عشایر عراق با هدیه عبا و سخنان رئیس جمهور ارتباط خوبی برقرار شد.
- این سفر اولین سفر رئیس جمهور ایران از بصره و اقلیم کردستان بود.
عراقچی: اروپایی‌ها اگر در موضوع اوکراین نگرانی دارند می‌توانند با ما گفت‌وگو کنند
اروپا نمی‌تواند از ما توقع داشته باشد که نگرانی‌های امنیتی آنها را به‌طور یکجانبه درک کنیم. اگر آنها نگرانی دارند ماهم نگرانی داریم. ما هم در حوزۀ تحریم‌ها، مسائل اقتصادی و امنیتی نگرانی داریم.
راه این موضوع استفاده از ابزار شکست‌خوردۀ تحریم نیست. قبلا ما را تحریم کردند و در آخر خودشان به میز مذاکره رسیدند.
مگر ایران کشوری نیست که سیم خاردار را هم به رویش تحریم کرده بودند، چطور حالا به نقطه‌ای رسیده که به ادعای شما می‌تواند سلاح‌های پیچیده صادر کند؟ آن هم به روسیه.
عراقچی: ما به دنبال یک دیپلماسی فراگیر و متوازن هستیم
- با همه دوستان و همسایگان ارتباط خواهیم داشت.
- اگر ظرفیت ها به درستی شناخته شوند میتوان با حداکثر تعاملات به پیش رفت.
- منطقه و همسایگان ما در اولویت هستند.
عراقچی: برجام هنوز چارچوب مناسبی برای توافق است
باید پایه مناسب برای شروع مجدد مذاکرات ایجاد شود تا ما بر اساس فرمول گذشته وارد شویم.
برجام هنوز چارچوب مناسبی است تا ما را به یک توافق جدید رهنمود کند.
آماده ورود گفتگو عزتمندانه با اروپاییان بر پایه احترام متقابل هستیم.
از گذشته عبرت میگیریم ولی در ان متوقف نمی شویم.
تشریح برنامه رئیس جمهور در سفر به آمریکا
ما همیشه از تریبون سازمان ملل استفاده کردیم.
ملاقات های دو و چندجانبه در سازمان ملل فرصت خوبی برای ارتباطات کشور است.
دیدار با ایرانیان و پیروان ادیان الهی، مقامات کشورهای مختلف، دیدار با رسانه ها و اندیشکده ها و سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل از برنامه های سفر رئیس جمهور به آمریکاست.
****
برنامه گفتگوی ویژه خبری با موضوع بررسی تحولات سیاست خارجی میزبان سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه بود.
سوال: امشب در گفتگوی ویژه خبری راجع به مهمترین تحولات سیاست خارجی صحبت خواهیم کرد و بررسی دستاورد‌های سفر آقای رئیس جمهور به عراق و البته در آستانه سفر نیویورک راجع به برنامه‌های آقای رئیس جمهور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد صحبت خواهیم کرد.
علیرغم این که در آستانه سفر آقای رئیس جمهور به نیویورک و شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد هستیم، همچنان دستاورد‌های سفر عراق نقل محافل رسانه‌ای و سیاسی است، ما در گفتگوی خبری امشب بخشی از برنامه را اختصاص خواهیم داد به موضوع عراق و دستاورد‌های سفری که آقای رئیس جمهور به عراق داشتند، آقای عراقچی پیش از این که وارد این دستاورد‌ها شوم، شما در فضای مجازی بعد از سفر عراق مطلبی را منتشر کردید و اشاره کردید که دیپلماسی عمومی آقای رئیس جمهور شگفت انگیز بود. برخی از ابعاد این شگفت انگیزی را لطفا برای ما باز بفرمائید که چه اتفاقاتی افتاد شاید خیلی جذاب باشد.
عراقچی: در روابط بین کشورها یک سری ارتباطات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی وجود دارد و ابعاد مختلفی دارد هر رابطه‌ای ولی همه کشورها سعی می‌کنند که از طریق دیپلماسی عمومی تصویر بهتری از همدیگر در روابط ایجاد کنند، فضای مساعدتری را در روابط ایجاد کنند که بقیه تعاملات بتواند راحت‌تر و سهل‌تر انجام شود و این کار البته کار آسانی نیست این که شما بتوانید فضای عمومی کشوری یا منطقه‌ای را تحت تاثیر مثبت خودتان قرار دهید که بتواند روابط در حوزه‌های مختلف خیلی روان‌تر حرکت کند، خود این یک مبحث جدی است در دیپلماسی که به عنوان دیپلماسی عمومی شناخته می‌شود که مجموعه‌ای از رفتار‌های رسانه ای، فرهنگی و ارتباطاتی بین دو کشور مطرح می‌شود یا مجموعه رفتار‌هایی که یک کشور در کشور مقابل انجام می‌دهد که بتواند فضا را برای روابط مساعد کند.
سوال: فکر می‌کنم آنطور که شما اشاره کرده بودید مشخصا در حوزه شخصیتی خود آقای رئیس جمهور بود.
عراقچی: بله من داشتم کلیات را عرض می‌کردم، دیپلماسی عمومی ابعاد مختلفی دارد عرض می‌کنم بعضی وقت‌ها شخصیت بعضی از رهبران یا شخصیت بعضی از افراد می‌تواند این نقش را ایفا کند و ایجاد فضای مساعد بکند، ایجاد یک موج مثبت بکند در روابط دو کشور عکسش هم البته است، گاهی اوقات افرادی می‌توانند به تنهایی فضایی را تخریب کنند ولی آن چه که در سفر به عراق اتفاق افتاد به نظر من یکی از نمونه‌های بسیار بارز دیپلماسی عمومی از طریق برخوردهای شخصی یک رئیس جمهور بود در روابط، این سبک ویژه آقای دکتر پزشکیان هم در بغداد تاثیرات خودش را گذاشت و هم از آن بیشتر در منطقه اقلیم کردستان و در منطقه شیعه نشین بصره، در کردستان به طور خاص تسلط ایشان به زبان کردی و آن روحیه متواضع و خونگرم ایشان در برخورد فضا را به طور کامل از این رو به آن رو کرد.
در سفر عراق کار سال‌ها دیپلماسی عمومی، فرهنگی، رسانه‌ای جلو انداخته شد
به خصوص در دو سه سال اخیر برخی مسائل و مشکلات در حوزه امنیتی و اینها با منطقه اقلیم پیش آمده بود که منجر شد به یک توافقنامه امنیتی و این توافقنامه در حال اجرا بود ولی این سفر شاید چند سال ما را جلو انداخت هم در روابط خودمان با آن منطقه به طور خاص، آقای دکتر با آن تسلطی که داشتند روی زبان کردی یک تعامل خیلی مثبت و قابل توجهی را توانستند برقرار کنند مذاکرات البته به زبان فارسی صورت می‌گرفت ما به لحاظ شیوه نامه هایی که داریم سران سه قوه با زبان فارسی مذاکره می‌کنند ولی ایشان قبل از مذاکره، بعد از آن، در حین مذاکره بعضا با خوش و بش‌هایی که انجام میشد به زبان کردی، شوخی‌هایی که می‌کردند، خاطراتی که به طور مشترک با آن جا داشتند و مصاحبه‌هایی که یکی دو مصاحبه کوتاه به زبان کردی انجام دادند به طور کامل فضا را تحت تاثیر خودشان در آن جا قرار دادند و یک شوق و وجدی را آدم در طرف‌های مقابل و طرف‌های کرد می‌توانست مشاهده کند این در منطقه کردستان عراق خیلی ویژه بود به خاطر بحث زبان و خیلی راحت ایشان ارتباط برقرار کردند به نظر من شاید کار سال‌ها دیپلماسی عمومی، فرهنگی، رسانه‌ای و ارتباطات مردم اینها همه را ایشان در یک نصفه روز انجام دادند و کار را جلو انداختند این را بدون مبالغه دارم عرض می‌کنم، چون به عینه مشاهده کردم، آقای بارزانی در ملاقات با ایشان گفت که ما شاید در مخیله مان هم نمی‌گنجید که یک روز رئیس جمهوری اسلامی ایران را بتوانیم به زبان کردی بهش خوشامد بگوییم و ایشان به زبان کردی جواب ما را بدهد و این فضا باعث شد که خیلی از کار‌هایی که ما آن جا داشتیم چه در حوزه‌های امنیتی، چه در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی با یک شکل دیگری با آن برخورد شود و خیلی راحت‌تر و آسان‌تر در موردش مذاکره شود و نتیجه به دست بیاید که من وارد مصداق هایش نمی‌خواهم بشوم.
آنچه در سفر عراق اتفاق افتاد، نمونه بارز دیپلماسی عمومی بود
ولی فکر می‌کنم این فضایی که الان ایجاد شده آن جا آماده است برای یک ارتباطات بسیار گسترده تر، منطقه اقلیم کردستان عراق منطقه بسیار مستعدی است برای گسترش روابط تجاری و اقتصادی، شهر سلیمانیه که نزدیک‌تر است به مرز ایران دروازه ورود ما به آن منطقه می‌تواند باشد و اشتراکات فرهنگی و اعتقادی و تاریخی و اینها کمک می‌کند به این که ما روابط اقتصادیمان را خیلی بیشتر از این آن جا گسترش دهیم و الان به نظر من فضا کاملا آماده است همین اتفاق به نوعی در جنوب عراق و در شهر بصره که منطقه شیعه نشین و عشایر شیعه است اتفاق افتاد شیوخ عشایر شیعه با ذوق و شوق فراوانی در آن سخنرانی که آقای دکتر داشتند شرکت کرده بودند و آمدند آن عبای معروف خودشان را هدیه کردند که در فرهنگ آن جا خیلی احترام برایش قائل هستند و آقای دکتر هم با صحبت‌هایی که از دل خودشان انجام دادند با سبک خاص خودشان ارتباط خیلی نزدیکی ایجاد کردند که مزین میشد صحبت‌های ایشان به نهج البلاغه و کلام امیرالمومنین که آن جا خیلی طالب داشت و خیلی مورد استقبال واقع شد، به نظر من این وجه دیپلماسی عمومی سفر، وجه ارتباط با افکار عمومی دولت عراق که من در آن مطلبی که نوشتم در توئیتی که نوشتم به تعبیر شگفت انگیز، دیپلماسی عمومی شگفت انگیز را به کار بردم واقعا شگفت انگیز بود و میشد این را از نزدیک مشاهده کرد. فراموش نکنیم که این سفر یک رئیس جمهور ایران به این دو منطقه بود یعنی تا الان روسای جمهور ما از بغداد زیاد دیدار کرده بودند ولی تا الان به منطقه اقلیم و منطقه شیعه نشین شهر بصره نرفته بودند این اولین سفر بود از این جهت یک بعد تاریخی داشت از جهت تاثیرگذاری که انجام داد به نظرم خیلی موثر بود و فکر می‌کنم فصل جدیدی را در روابط ما با عراق ایجاد کرد.
سوال: از زمان دولت مرحوم رئیسی دولت سیزدهم یک سری طرح های سیاسی، اقتصادی و امنیتی بنا بود در این سفر منجر به تفاهم نامه شود که امضا شد، چه دستاورد‌هایی به لحاظ امضای این تفاهم نامه داشتیم و یکی به همان تفاهم نامه امنیتی که اشاره فرمودید به ویژه عقب نشینی گروهک‌های تروریستی از مرز‌های غربی ایران تا الان چقدر موفقیت آمیز بوده و به ثمر نشسته است؟
عراقچی: تا الان با همکاری دولت مرکزی عراق و اقداماتی که در منطقه اقلیم صورت گرفت، بخش‌های زیادی از آن توافقنامه امنیتی اجرا شده بود بخش‌هایی از آن مانده بود که در حال اجرا است یا نیاز به زمان داشت. ما هم از بغداد قول مساعد گرفتیم در این که بقیه بخش‌ها هم به سرعت اجرا خواهد شد هم در منطقه اقلیم چه در اربیل و چه در سلیمانیه که می‌دانید به هر دو شهر سفر شد که توازنی هم در آن منطقه به وجود بیاید، در هر دو شهر به ما اطمینان داده شد که بقیه قدم‌ها و بقیه گام‌هایی که باید برداشته شود صورت خواهد گرفت و اطمینان کامل داده شد که منطقه کردستان عراق به هیچ وجه در آینده تهدیدی برای خاک جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود و عناصری که در این مدت گذشته سوء استفاده کردند از این موقعیت و تهدیداتی را به سمت ما صورت دادند با اینها برخورد خواهد شد و اجازه داده نخواهد شد و آن اطمینانی که داده شد به نظرم اطمینان کاملا روشنی بود تحت تاثیر فضایی هم که ایجاد شده بود میشد واقعا اطمینان کرد به قول‌هایی که داده شده.
سفر عراق غیر از دیپلماسی عمومی، در حوزه امنیتی هم دستاورد‌های بسیار خوبی داشت
من فکر می‌کنم به لحاظ امنیتی غیر از دیپلماسی عمومی، در حوزه امنیتی هم این سفر دستاورد‌های بسیار خوبی داشت، در حوزه اقتصادی هم ما چند مسئله مهم با عراقی‌ها داریم که به طور طبیعی در بغداد در مورد اینها بحث شد، طرح راه آهن شلمچه- بصره است، طرحهای دیگر ترانزیتی و اقتصادی است، بازارچه‌های مرزی است و بحث مطالبات ما از دولت عراق است که خودش به یک معضلی تبدیل شده حتی برای دولت عراق به خاطر بحث تحریم‌ها و گرفتاری‌هایی که وجود دارد ولی خوب راه حل‌هایی از قبل هم پیدا شده بود، اجرا شده الان هم بر همان‌ها تاکید شد و از همه اینها مهم‌تر که ما و عراق تصمیم گرفتیم که حرکت کنیم به سمت یک همکاری راهبردی و یک سند جامعی را تدوین کنیم برای روابطمان در همه ابعاد سیاسی، امنیتی، دفاعی، اقتصادی، محیط زیستی حتی به هرحال ما مشکلات محیط زیستی هم بین دو طرف وجود دارد، بحث‌های حقوقی همه اینها در یک قالبی ان‌شاءالله تدوین خواهد شد.
سوال: ما الان سطح روابط تجاری و مبادلاتمان روی عدد ۱۰-۱۲ میلیارد دلار است آیا پیش بینی می‌شود کرد که با توسعه این مناسبات و امضای این تفاهمنامه‌ها که در این سفر اتفاق افتاد این عدد به ۲۰ میلیارد برسد؟
عراقچی: ظرفیت آن کاملا از نظر بنده وجود دارد و من فکر می‌کنم که علیرغم مشکلاتی که در خصوص تبادلات بانکی وجود دراد که برای همه اینها راه حل هست و هم در این سفر بحث شد هم قبلا بحث شده هم این که تجار و بازرگانان ما دیگر خودشان واردهستند و مسلط هستند که چطور راه‌های انتقال پول را پیدا بکنند.
در شناسایی ظرفیت‌های صادراتی و وارداتی ایران با عراق کمبود داریم
علیرغم این مشکلات من فکر می‌کنم که ظرفیت افزایش تجارت بین دو کشور کاملا وجود دارد و نگاه خود من این است که ما یک مقدار در شناسایی ظرفیت‌های صادراتی و وارداتی از سوی دو طرف کمبود داریم و این را باید بیشتر تقویت کنیم من احساس می‌کنم که شاید تجار ما و بازرگانان ما با ظرفیت‌های بازار عراق آشنا نیستند به طور کامل و برعکس، من در کردستان عراق ظرفیت خیلی زیادی می‌بینم، در بصره واقعا ظرفیت‌های بسیار زیادی وجود دارد، ارتباطی که بین یعنی نزدیکی این دو شهر با کشور ما و دسترسی‌هایی که دارند، هر کدام آنها را می‌تواند به یک مرکز مبادلاتی و یک مرکز تبادل کالا و یک مرکز صادرات مجدد یا به قول اصطلاح اکسپورت به ایران که الان در منطقه و در جا‌های دیگر انجام می‌شود این ظرفیت وجود دارد و من فکر می‌کنم اگر این ظرفیت‌ها کامل شناسایی بشود و به اطلاع بازرگانان دو طرف برسد و یک تسهیلاتی هم در بحث انتقال پول به وجود بیاید که ما روی این هم داریم کار می‌کنیم از لحاظ بحث‌های تهاتری و استفاده از ارز‌های ملی، من امیدوار هستم که حتی بیشتر از آن رقمی که شما فرمودید برسد ولی به کار و تلاش بسیار زیادی احتیاج دارد.
سوال: از عراق یک کمی فاصله بگیریم و برویم سراغ دیگر حوزه‌های سیاست خارجی، شما در برنامه‌ای که به مجلس ارائه کرده بودید راجع به هم ارتباط با همسایگان و هم با چین، روسیه و کشورهای آمریکای لاتین و کشورهای آفریقایی به عنوان اولویت ارائه طرح کرده بودید مشخصا وقتی می‌گوییم اولویت دادن به این کشور بناست چه اتفاقی در سطح مناسباتمان بیفتد؟
عراقچی: وقتی که اینها را من به عنوان اولویت مطرح کردم اولا منظور این نیست که یک دو سه چهار دارد یعنی مثلا اگر می‌گوییم همسایگان اول می‌رویم سراغ همسایگان بقیه را رها می‌کنیم بعد می‌رویم سراغ بقیه، نه، به این معناست که اینها، همه اینها در دستور کار ما قرار دارند و با همه اینها کار را به پیش خواهیم برد هم با همسایگان و حوزه همسایگی، هم با کشورها و اقتصاد‌های نوظهور، هم با سازمان‌هایی مثل منطقه‌ای مثل شانگهای و بریکس و ...، هم با چین و روسیه که دوستان قدیم ما هستند و ما روابط محکم تری را ان شاءالله با آنها برقرار خواهیم کرد و هم با مناطق جدید، جغرافیای جدید، آفریقا، آمریکای لاتین، شرق آسیا همه اینها ان‌شاءالله به طور موازی با هم پیش خواهند رفت.
به دنبال یک دیپلماسی فراگیر و متوازن هستیم
ما دنبال یک دیپلماسی فراگیر هستیم و متوازن که بتوانیم ارتباطمان را با همه اینها گسترش بدهیم، ظرفیت‌هایی را که وجود دارد شناسایی و از آنها استفاده بکنیم، دیپلماسی ما نشان داده که اگر ظرفیت‌ها به درستی شناسایی بشوند، ما امکان گسترش روابط را به آسانی می‌توانیم فراهم کنیم، طبیعتا این احتیاج به تلاش بسیار زیادی دارد احتیاج به برنامه ریزی دارد راهکارهایش باید پیدا شود که همکاران من شروع کردند که ما در این رابطه‌ها برنامه ریزی بکنیم و وارد این حوزه‌های جدید بشویم، یکی از بحث عراق را که انجام دادیم، می‌دانید که همیشه در هر دولتی که جدید سر کار می‌آید، این که رئیس آن دولت اولین سفر خارجی خودش را به کجا انجام می‌دهد موضوعیت دارد یعنی خود این حامل یک پیامی هست که چه کشوری در چه منطقه‌ای برای من اهمیت بیشتری دارد؟ ما عراق را با عنایت به اهمیتی که برای ایران دارد انتخاب کردیم هم در چارچوب سیاست همسایگی و هم در چارچوب روابط دو جانبه با خود عراق و پیام آن این بود که اهمیت اول ما و اصلی ما به حوزه همسایگی خودمان حوزه پیرامونی خودمان هست و منطقه خودمان اولین حوزه‌ای هست که ما با آن کار خواهیم کرد، همزمان بقیه اولویت‌ها را هم به پیش خواهیم برد.
سوال: و در حوزه غرب و اروپا شما مجددا بر رعایت احترام متقابل بعنوان یک سیاست تاکید کردید اخیرا مطلعید که در حوزه هوایی تحریم‌های جدیدی را وضع کردند سوال این است که اگر این احترام متقابل شکل نگیرد، راهکار جایگزین ما آن وقت چه خواهد بود؟
عراقچی: آنچه که مسلم است ما دنبال این هستیم که روابط با اروپا را از زاویه‌ای جدید و از منظری جدید دنبال بکنیم و اگربتوانیم این مسیر جدید را که مبتنی بر احترام متقابل هست و مبتنی بر منافع ملی کشور و به صورت عزتمند است اگر بتوانیم ایجاد بکنیم و کشورهای اروپایی سیاست‌های نادرست خودشان را در مقابل ایران تصحیح بکنند، طبیعتا ما با اروپا هم به روال معقولی می‌توانیم برگردیم.
موضوع اوکراین پیچیدگی های روابط را با اروپا اضافه کرد
تلاش ما این است که این انجام بشود، البته اولویت ما جا‌های دیگری هست، ولی با اروپا هم فراموش نمی‌کنیم که بتوانیم ظرفیت‌هایی را که هست به کار بگیریم، اروپایی‌ها سیاست‌های نادرستی را در مقابل ایران اعمال کردند بعضی از آنها سیاست های حتی خصمانه‌ای در پیش گرفتند و موضوع اوکراین هم باید قبول کنیم که به پیچیدگی‌های رابطه ما با اروپا اضافه کرده این یک واقعیت است، آنچه که در اوکراین می‌گذرد و احساسی که اروپایی‌ها درباره تهدید روسیه دارند، طبیعی است که رابطه با ایران را هم دچار مشکلات و پیچیدگی‌های جدیدی کرده، که ما باید بر این فائق بیاییم و این نیازمند این است که گفت و گو‌های معقول و منطقی مجددا تاکید می‌کنم با بر اساس احترام متقابل و به صورت عزتمند بین ما شکل بگیرد تا بعضی از سوءتفاهماتی که وجود دارد برطرف شود یک، و دو نگرانی‌هایی که دو طرف دارند مورد بحث واقع بشود.
تحریم یک ابزار شکست خورده است
اروپا نمی‌تواند از ما توقع داشته باشد که به صورت یکجانبه نگرانی‌های امنیتی آنها را درک بکنیم و مثلا اقدامی در موردش انجام بدهیم، اروپایی‌ها هم بایدنگرانی‌های ایران را بفهمند، و از موضع برابر و احترام با ما صحبت بکنند اگر آنها نگرانی دارند ما هم نگرانی داریم ما هم در حوزه تحریم‌ها و در حوزه مسائل اقتصادی، در حوزه مسائل امنیتی در حوزه مسائل زیادی به‌هرحال مسئله داریم با اروپا، نکته داریم، نگرانی داریم همانطور که آنها نگرانی دارند. راهش این نیست که از ابزار‌های شکست خورده استفاده کنیم تحریم یک ابزار شکست خورده است، فرسوده است، این را اروپایی‌ها باید درک بکنند، قبلا یک بار تجربه شد، انواع و اقسام تحریم‌ها را بر ایران و بر برنامه هسته‌ای ایران وارد کردند ولی برنامه هسته‌ای ایران به رشد و پیشرفت خودش ادامه داد تا جایی که مجبور شدند بیایند پای میز مذاکره بنشینند، مذاکره کردیم، مذاکره موفق بود، دیدند اروپایی‌ها که از مسیر مذاکره به نتیجه بهتری می‌شود رسید ولی بعدا آمریکایی‌ها، مسیر را عوض کردند و برگشتند به همان سیاست‌های غلط خودشان و باز الان دارند نتیجه اش را می‌بینند که برنامه هسته‌ای ما در مقابل آن زمان چه پیشرفت زیادی کرده، معلوم است که تحریم شکست خورده است.
اروپایی‌ها اگر در موضوع اوکراین نگرانی دارند می‌توانند با ما گفت و گو کنند
در موضوع اوکراین که موجب نگرانی آنهاست، علی القاعده باید درک بکنند نگران این هستند که ما مثلا چه سلاح‌هایی به روسیه داده باشیم، مگر ایران همان کشوری نیست که یک روز حتی برای سیم خاردار هم تحریمش کرده بودید؟ ساده‌ترین ابزار‌های نظامی را به او نمی‌دادید چه شده که الان به نقطه‌ای رسیدید که به ادعای شما سلاح‌های پیچیده می‌تواند صادر کند آن هم به کشوری مثل روسیه، این نشان می‌دهد که تحریم‌های شما کار نکرده اگر که اروپا واقعا نگرانی دارد و اگر اروپا واقعا می‌خواهد اعتمادی ایجاد شود، راه آن گفت و گو‌های عزتمندانه، گفت و گو‌های از موضع برابر و بر اساس احترام متقابل هست که نگرانی‌های دو طرف در آن ملحوظ باشد، نمی‌تواند انتظار داشته باشد که نگرانی‌های اروپا یکجانبه به آن پرداخته شود این مسیر دو طرفه است مسیر حرکت دو جانبه است و ما برای این گفت و گو‌ها آمادگی داریم و امیدوار هستیم که این گفت و گو‌ها شکل بگیرد اگر ما به یک نقطه معقول و متعادلی با اروپا برسیم طبیعی است که روابط ما می‌تواند یک شکل دیگری بگیرد به تعبیر مقام معظم رهبری اروپا برگردد به اولویت‌های ما، ولی هنوز اکنون ما اولویتی برای اینکه برویم با اروپا حتما رابطه ایجاد بکنیم نداریم. در حالی که ظرفیت‌های بسیار دیگری داریم، حتما این اولویت را نداریم ولی این طور نیست که اروپا را کنار بگذاریم اگر در یک مسیر دو طرفه به نگرانی‌های هر دو طرف پرداخته شود امکان اصلاح روابط وجود دارد.
سوال: آخرین باری که با جنابعالی گفت و گو کردم اشاره فرمودید که برجام با اقتضائاتی که دارد قابلیت احیا را نخواهد داشت ولی، چون در کانون توجه مردم است مذاکرات هسته‌ای مشخصا راجع به موضوع هسته‌ای مذاکرات به چه سمتی پیش خواهد رفت و چه چشم اندازی را برایش ترسیم می‌کنید؟
عراقچی: اول باید آن پایه مناسب برای شروع مجدد مذاکرات ایجاد بشود و بعد ما وارد مذاکراتی بشویم که بر اساس همان فرمول گذشته‌ای که در برجام به کار رفت که اعتمادسازی در مقابل رفع تحریم‌ها، این برجام کلا با این منطق استوار بود که ایران اعتماد سازی کند درباره برنامه هسته‌ای صلح آمیز خودش و طرف مقابل هم تحریم‌های خودش را بردارد.
برجام هنوز چارچوب مناسبی برای رسیدن به یک توافق جدید است
این فرمول را مجدد ما می‌توانیم به آن برگردیم و برجام درست است که بعضی از قسمت هایش دیگر قابل، یعنی برای ما دیگر آن انتفاع سابق را ندارد درست است بعضی از قسمت هایش، تاریخش گذشته باید تغییراتی در آن داده شود ولی هنوز به اعتقاد بنده چارچوب مناسبی هست که ما را به یک توافق جدیدی رهنمون بکند، اینها البته همه منوط به این است که ما با اروپایی‌ها و بقیه اعضای برجام به نقطه‌ای برسیم، به پایه‌ای از درک متقابل برسیم که بتوانیم از موضع برابر وارد گفت و گو‌های مجدد بشویم .ما این طور نیست که نیازمند رفع تحریم‌ها باشیم به گونه‌ای که منافع بزرگتر خودمان، منافع کلان خودمان را زیر پا بگذاریم یا عزت خودمان را زیر پا بگذاریم، نه، ما آماده هستیم که وارد گفت و گوی عزتمندانه بشویم با اروپایی‌ها بر پایه احترام متقابل و با استفاده از چارچوب‌هایی که وجود دارد که برجام بهترین چارچوب را برای ما همچنان می‌تواند فراهم کند و استفاده بکنیم از ابزار‌های به تعبیر مقام معظم رهبری از ابزار‌های شرافتمندانه که نهایتا به یک توافق شرافتمندانه‌ای برسیم که تضمین‌های لازم هم در آن وجود داشته باشد، این مسیری هست که ما اتخاذ خواهیم کرد و نگاه ما به گذشته هست از گذشته درس و عبرت میگیریم ولی در گذشته متوقف نمی‌شویم ما به آینده نگاه می‌کنیم.
سوال: این درست است که اگر این مذاکرات بخواهد ادامه پیدا بکند و با یک روند جدیدی شکل بگیرد در معاونت بین الملل شما پیگیری خواهد شد؟
عراقچی: این یک تصمیم داخلی وزارت امور خارجه است ولیکن مذاکرات هسته‌ای از ابتدا در معاونت بین الملل ما بوده در مقطعی که من به معاونت سیاسی منتقل شدم، همراه من منتقل شد، الان هم مثل گذشته معاونت بین الملل ما و معاونت سیاسی ما هر دو تا، درگیر این مذاکرات خواهند بود به طور طبیعی مذاکرات در قالب همان ۱+۴ یا ۱+۵ و مذاکرات با آژانس و اینها توسط معاونت بین الملل خواهد بود، تیمی که کار مذاکرات را انجام خواهند داد یک تیم همدل و همفکر هستند و بحث‌های حاشیه‌ای اصلا نخواهیم داشت همانطور که در گذشته نداشتیم، ان‌شاءالله با همفکری همدیگر با همدلی و به اتفاق کار را جلو خواهیم برد.
سوال: انتخابات آمریکا به ویژه بعد از این که مناظره اخیر هم برگزار شد بین خانم کامیلا هریس و آقای دونالد ترامپ خیلی در کانون توجه رسانه‌ها قرار گرفت آیا این که چه کسی در آمریکا رئیس جمهور بشود بر سیاست خارجی ما تاثیرگذار خواهد بود.
همین الان چون آمریکا در آستانه برگزاری انتخابات است مذاکرات معلق است یا اگر بشود نمایشی خواهد بود خیلی جدی اتفاق نمی‌افتد ولی واقعا برای سیاست خارجی ما فرق می‌کند که مثلا دموکرات‌ها سرکار بیایند یا جمهوری خواهان؟
عراقچی: برای منافع کلان ما، برای منافع ملی ما فرقی نمی‌کند که طرف مقابل ما چه کسی باشد، ما مذاکره‌ای خواهیم کرد که منافع ما در آن تامین شود حالا با هرکسی که می‌خواهد باشد، البته با آمریکایی‌ها شرایط خاص خودش را دارد، تماس‌هایی در دولت گذشته بوده در این دولت هم اگر لازم باشد ما ادامه خواهیم داد، شکلش مشخص بوده یا در قالب تبادل پیام بوده یا به صورت غیرمستقیم بوده این اصول مذاکراتی یا شکل مذاکراتی ما تدوین خواهد شد در مراجع مربوطه توسط شورای عالی امنیت ملی و ابلاغ خواهد شد ما هم بر همان مسیر حرکت خواهیم کرد.
ما با آمریکا و اروپا بر اساس منافع خودمان مذاکره می کنیم
ولی به نظر هیچ فرقی نمی‌کند که طرف ما چه کسی باشد، چه در آمریکا و چه در اروپا ما براساس منافع خودمان مذاکره می‌کنیم و تا وقتی که منافعمان تامین نشده به هیچ توافقی رضایت نخواهیم داد، بله حضورافراد مختلف در صدر کار یا در ریاست کشورها یا در تیم‌های مذاکره کننده یک تفاوت‌هایی دارد با بعضی‌ها کار آسان‌تر و با بعضی‌ها کار سخت‌تر است ولی برای ما ملاک این نیست که کی باشد، کی نباشد ما وظیفه خودمان را انجام می‌دهیم و مذاکرات را براساس منافع کشور پیش خواهیم برد، این که آمریکایی‌ها الان آماده مذاکره نیستند یک واقعیت است تا انتخابات آنها زمان زیادی نمانده، هیچ کشوری در زمان انتخابات آماده مذاکرات جدی نیست این کاملا طبیعی است و ما ولی با اروپایی‌ها اگر لازم باشد تماس‌ها را شروع خواهیم کرد و در انتظار آمریکا نخواهیم ماند.
سوال: ترامپ گفته اگر رئیس جمهور شوم با یک تلفن همه مسائلم را با تهران حل می‌کنم.
عراقچی: آقای ترامپ صحبت‌های ضد و نقیض زیادی دارد اینها برای ما ملاک نیست، ملاک عمل است هرکس که رئیس جمهور شود با توجه به عملکردش و نوع عمل و رفتارش سنجیده خواهد شد و ما بر همان اساس تعامل خواهیم کرد.
سوال: ما در آستانه سفر آقای رئیس جمهور به نیویورک هستیم و نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحدف مشخصا برنامه آقای رئیس جمهور، چه برنامه اصلی شان چه در حاشیه این نشست برنامه‌هایی که ترتیب داده شده چه خواهد بود؟
عراقچی: حضور ما در سازمان ملل یک حضور همیشگی بوده، جمهوری اسلامی ایران همواره از تریبون‌های بین المللی استفاده کرده برای بیان مواضع خودش، برای دفاع از منافع خودش و ایفای نقش در شکل گیری روند‌های بین المللی، صندلی‌های ما در سازمان ملل هیچ گاه خالی نبوده و نخواهد بود و ما از این تریبون‌ها استفاده خواهیم کرد، حضور رئیس جمهور ما هم معمولا شاید گاهی مثلا به دلایلی رئیس جمهور ما شرکت نکرده باشه ولی به صورت عمومی یک حضور همیشگی بوده،رؤسای جمهور ما از این فرصت استفاده کردند برای این که دیدگاه‌های خودشان را به گوش جهانیان برسانند به خصوص اولین سفر رئیس جمهور به نیویورک فرصت بسیار مناسبی است که دنیا آشنا شود با دیدگاه‌های رئیس جمهور ما، مجمع عمومی فرصتی است که سران کشورها، وزرای خارجه کشورها در یک زمان در یک محل همه جمع می‌شوند دیدار‌های متعددی که در حالت عادی ممکن است سالی یکی دو تایش انجام شود آن جا می‌بینید روزی ۷ تا ۱۰ تا ممکن است انجام شود آن جا کشورها با هم دیدار می‌کنند و همدیگر را می‌شناسند، تریبون سازمان ملل، تریبون مجمع عمومی سازمان ملل تریبون مناسبی است که رؤسای کشورها دیدگاه‌های خودشان را مطرح کنند.
نمایش تصویر سیاست دولت در سازمان ملل می تواند راهگشای حرکت سیاست خارجی ما در ماه‌های آینده باشد
به نظر من فرصت حضور آقای دکتر پزشکیان در نیویورک بسیار مغتنم است که تصویری که دنیا ایشان را و سیاست‌های ایشان را بشناسند و تصویر درستی پیدا کنند از سیاست‌های دولت چهاردهم. در قالب سخنرانی در مجمع، در قالب مصاحبه‌هایی که انجام می‌شود، در قالب دیدار‌هایی که صورت خواهد گرفت و ملاقات‌های دو جانبه متعددی که صورت خواهد گرفت این تصویر منتقل خواهد شد و به نظر من می‌تواند راهگشای حرکت سیاست خارجی ما در ماه‌های آینده باشد. از این فرصت استفاده خواهد شد آقای دکتر هم در مجمع عمومی سخنرانی خواهند کرد هم در یک اجلاس جانبی است امسال اجلاسی تحت عنوان سران برای آینده طراحی شده که در آن هم آقای رئیس جمهور احتمالا شرکت خواهند کرد و در آن جا هم سخنرانی خواهند داشت. دیدار با ایرانیان تنظیم شده برای ایشان، دیدار با پیروان ادیان الهی و مقاماتی از ادیان مختلف که هستند در نیویورک و آمریکا صورت خواهد گرفت، دیدار با رسانه‌ها و مدیران مسئول رسانه‌ها خواهد بود، دیدار با اندیشکده‌ها خواهد بود و همینطور دیدار‌های دو جانبه که عرض کردم، تعدادش تنظیم شده الان نمی‌خواهم اسم ببرم، چون به هر حال تا اخرین لحظه ممکن است بالا و پایین بشود ولی در عمل خواهید دید، هم با کشورهای اروپایی هم با کشورهای آسیایی، هم با کشورهای جهان اسلام، ملاقات‌هایی خواهد بود و ان‌شاءالله از این فرصت کمال بهره برداری خواهد شد البته وقتی ایشان برگردند بنده یک چند روزی بیشتر می‌مانم و همین مسیر را در یک سطح دیگری ادامه خواهم داد.
سوال: یک موضوعی که بسیار مهم است بحث نقش آمریکا در جنگ غزه است و رهبر معظم انقلاب هم تاکید کرده بودند آمریکا پشتوانه اصلی این جنایات رژیم صهیونیستی است مشخصا دستگاه دیپلماسی دولت چهاردهم چه برنامه‌ای را برای متوقف کردن ماشین جنگی آمریکا در منطقه خواهد داشت؟
عراقچی: سیاست خارجی دولت چهاردهم همانطور که من در مجلس هم عرض کردم و خود آقای دکتر پزشکیان هم در مراسم مختلفی که بوده فرمودند، حمایت بی حد و حصر از مقاومت است، ما جبهه مقاومت را همچنان حمایت خواهیم کرد، تقویت خواهیم کرد، جبهه مقاومت الان یا محور مقاومت الان به یک واقعیت در منطقه تبدیل شده که قابل انکار نیست، قابل نادیده گرفته شدن نیست، محدوده عملکردش را شما می‌بینید در خود غزه که اشاره فرمودید تقریبا قریب به یک سال است که در یک منطقه بسیار کوچک به لحاظ جغرافیایی رژیم صهیونیستی دارد می‌جنگد با همه ابزارآلات پیشرفته نظامی و با شدت و حدتی که دارد حمله می‌کند ولی نتوانسته به هدف اصلی خودش که نابودی حماس بوده برسد، وقتی وارد غزه شدند، با هدف نابودی، اعلام کردند رسما که می‌روند که حماس را نابود کنند و الان بعد از یک سال واقعا ناتوان ماندند و مجبورند با همان حماس مذاکره کنند برای آتش بس، آتش بس هنوز به آن رسیده نشده ولی مذاکراتی که دارد صورت می‌گیرد با کی دارد صورت می‌گیرد با حماس دارد صورت می‌گیرد، این ناتوانی و شکست رژیم صهیونیستی در حقیقت ناتوانی و شکست آمریکا هم هست، که حمایت کامل خودش را از این رژیم انجام داده و سیاست‌های خودش را در منطقه سعی کرده به پیش ببرد.
ایران به حمایت های خودش از مقاومت ادامه خواهد داد
به نظر من محور مقاومت الان در موقعیت بسیار خوبی قرار دارد به عنوان یک واقعیت پذیرفته شده و جمهوری اسلامی ایران به این حمایت ادامه خواهد داد و ضمنا در تله‌هایی که ممکن است رژیم صهیونیستی دیگران بگذارند برای این که دامنه جنگ را از غزه گسترده‌تر کنند به جنوب لبنان یا جبهه شمالی اسرائیل گسترش بدهند یا حتی پای ما و دیگران را به جنگ بکشند رژیم صهیونیستی از این تلاش‌ها زیاد کرده، که پای آمریکا را به جنگ در منطقه بکشد، پای ما را به جنگ بکشد با هشیاری جمهوری اسلامی ایران این تله‌ها همه خنثی شده، ما با هوشمندی کامل تحولات منطقه را رصد می‌کنیم و اجازه نخوهیم داد که رژیم صهیونیستی به اهداف شومی که دارد برسد چه در غزه و چه در بیرون غزه و ان شاءالله این مسیر با قوت ادامه پیدا خواهد کرد.
