حجت الله عباسی مدرس علوم ارتباطات و پژوهشگر رسانه در بیان مهمترین چالش های حوزه اطلاع رسانی و رسانه که در پیش روی دولت آینده وجود دارد، می گوید: صداوسیما از مهرماه ۱۴۰۰ بطور رسمی در اختیار عوامل دولت سایه قرار گرفته است. حال که رهبری موفقیت پزشکیان را موفقیت نظام قلمداد کرده است پرسش حامیان رئیس جمهور منتخب این است که رسانه جمعی دکتر پزشکیان کدام است؟ باید بگویم که دور از انتظار است با وجود این عوامل بر سکان رهبری صداوسیما، مملکت رنگ آرامش بخود ببیند و آب خوش از گلوی مردم پایین برود. چراکه رسانه ملی در حال حاضر هم، به صورت دست چین اخبار رئیس جمهور منتخب را پوشش می دهد.
به گزارش جماران؛ به نقل از شفقنا رسانه، سردبیر همدلی می گوید: مهمترین دغدغه وزیر ارشاد دولت جدید، باید به سرانجام رساندن مطالبات به حق اهالی فرهنگ و رسانه باشد چراکه در سال های اخیر بسیاری از بخش های فرهنگی برای رسیدن به مطالبات به حق خود به چانه زنی های کش دار و ملال آوری با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دست زده اند.
جلال خوش چهره، سردبیر همدلی درباره ویژگی های وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت جدید به شفقنا رسانه می گوید: ما در حوزه فرهنگ که شامل؛ رسانه، سینما، تلویزیون، تئاتر، کتاب و… به فردی احتیاج داریم که در وهله اول فرهنگی باشد و با مقوله فرهنگ، قدرت نرم و… آشنا و دارای کارنامه ای حرفه ای باشد. تجربه نشان داده که در دوره هایی برخی از کاراکترهای سیاسی وارد وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی شده و به مقوله فرهنگ پرداخته اند. بخصوص در حوزه رسانه و کتاب تا حدودی یک نگاه ژدانفی حکم فرما بوده است. ژدانف وزیر تبلیغات استالین بود که همه چیز را با دید توطئه نگرانه می نگریست که هر اقدامی خارج از چارچوب های رسمی می توانست تهدیدزا باشد.
او ادامه می دهد: فردی که به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی انتخاب می شود باید نگاه ژدانفی نداشته باشد، جامعه فرهنگی اعم از روزنامه نگار، نویسنده، هنرپیشه، تئاترسین، مدیران انتشارات و… او را به عنوان یک چهره فرهنگی بشناسند، در بخش فرهنگ مدیریت حرفه ای داشته باشد و امکان رشد و شکوفایی استعدادها را در بخش خصوصی و دولتی فراهم کند، مرز بین بخش خصوصی و دولتی را درک کند و بداند که در بخش خصوصی استعدادهای متنوع تری داریم و باید تکثرگرا باشیم.
او تاکید می کند: در سال های اخیر در حوزه فرهنگ شاهد نوعی تساهل فراموش شده بودیم که سبب شد تا خیلی از نویسندگان و مترجمان عزیز به محاق بروند و بسیاری از روزنامه نگاران خانه نشین شوند و عرصه مطبوعات را به دست برخی از کاسب کاران دهند. طبیعتاً فردی برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیاز است تا با این مسائل مقابله کند. علاوه بر آن باید نسبت به کتاب، روزنامه نگاران، فضای رسانه، موسیقی، نویسندگان و…. شناخت جامعی داشته باشد.
مهمترین دغدغه وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه فرهنگ، رسانه و روزنامه نگاری چه باید باشد؟ خوش چهره پاسخ می دهد: مهمترین دغدغه اش باید به سرانجام رساندن مطالبات به حق اهالی فرهنگ و رسانه باشد چراکه در سال های اخیر بسیاری از بخش های فرهنگی برای رسیدن به مطالبات به حق خود به چانه زنی های کش دار و ملال آوری با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دست زده اند. به عنوان مثال انتشاراتی ها در مقوله کاغذ، نویسنده ها در مقوله محتوای تولیدی، سینماگرانِ بخش خصوصی، روزنامه نگاران و… برای پیشبرد کارشان چانه زنی می کردند تا بتوانند کمترین تعدیل را در مواضع وزارتخانه ایجاد کنند.
او ادامه می دهد: مسئله دوم؛ باید به این وضعیت عدم قطعیت در جامعه فرهنگی پایان داده شود. یعنی هیچکدام از بدنه فرهنگی کشور در بخش های مختلف وضعیت ثابت و قابل پیش بینی ندارند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه دارد تا بخش فرهنگی را که اصلی ترین بخش در کشور برای مهندسی افکار عمومی و شکل دادن و محقق کردن مطالبات است، از وضعیت عدم قطعیت خارج کند و تاثیری بر ساختار بگذارد تا کارگزار کار خودش را انجام دهد.
خوش چهره با اشاره به دغدغه مطبوعات می گوید: امیدوارم وزیر جدید حداقل نگاه جامعی به وضعیت رسانه داشته باشد. در هیچ کجای دنیا سابقه ندارد که تعداد مدیران مسئول و صاحب امتیاز از تعداد خبرنگاران بیشتر باشد این درحالیست که سال گذشته در جریان اینترنت رایگان شاهد چنین مسئله ای بودیم. نیاز هست تا تغییراتی در این حوزه ایجاد شود.
سردبیر همدلی با تاکید بر اینکه عرصه رسانه تبدیل به دکانی برای سوداگری شده است، می گوید: خیلی از روزنامه ها و مجلات که منتشر می شوند، فاقد تحریریه هستند و انتزاعی منتشر می شوند و بخاطر امتیاز کاغذ، یارانه، آگهی و… ادامه فعالیت می دهند.
او می گوید: جامعه رسانه ای ما به لحاظ حقوقی و کاری با عدم امنیت شغلی مواجه است. قراردادها کوتاه مدت هستند، حقوق و مزایای آن ها پرداخت نمی شود، بسیاری از آن ها با مشکل بیمه روبه رو هستند که آینده آن ها در زمان بازنشستگی و بیماری را تحت تاثیر قرار می دهد. علاوه بر آن به دلیل میزان پایین حقوق و مزایا، تحریریه ها خالی از مردان شده و اندکی هم که فعالیت رسانه ای دارند، به شغل دومشان تبدیل شده است. دلیل هم به این برمی گردد که که حقوق دریافتی از رسانه ها، یک چهارم از هزینه های زندگی آن ها را پوشش می دهد. نیاز هست تا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به این قضیه تعهد بیشتری از خود نشان دهد و بتواند این ساختار را اصلاح کند.
عباسی، مدرس ارتباطات: مهمترین چالش حوزه اطلاع رسانی در دولت پزشکیان، عملکرد فصلی صداوسیماست
یک مدرس ارتباطات مهمترین چالش حوزه اطلاع رسانی در دولت دکتر پزشکیان را عملکرد فصلی صداوسیما می داند و می گوید: صداوسیما مانند کارخانه های فصلی کار می کند. در یک فصل اوج می گیرد و فقط قله ها را می بیند و در فصلی دیگر به قعر می نشیند و تنها دره ها را می بیند. با آمدن دولت چهاردهم به نظر می رسد، این رسانه تغییر فاز دهد و بجای فتح قله ها تنها شکاف های اجتماعی و دره ها را ببیند.
حجت الله عباسی مدرس علوم ارتباطات و پژوهشگر رسانه در بیان مهمترین چالش های حوزه اطلاع رسانی و رسانه که در پیش روی دولت آینده وجود دارد، می گوید: صداوسیما از مهرماه ۱۴۰۰ بطور رسمی در اختیار عوامل دولت سایه قرار گرفته است. حال که رهبری موفقیت پزشکیان را موفقیت نظام قلمداد کرده است پرسش حامیان رئیس جمهور منتخب این است که رسانه جمعی دکتر پزشکیان کدام است؟ باید بگویم که دور از انتظار است با وجود این عوامل بر سکان رهبری صداوسیما، مملکت رنگ آرامش بخود ببیند و آب خوش از گلوی مردم پایین برود. چراکه رسانه ملی در حال حاضر هم، به صورت دست چین اخبار رئیس جمهور منتخب را پوشش می دهد.
او با انتقاد از عملکرد فصلی صداوسیما می گوید: صداوسیما مانند کارخانه های فصلی کار می کند. در یک فصل اوج می گیرد و فقط قله ها را می بیند و در فصلی دیگر به قعر می نشیند و تنها دره ها را می بیند. به بیان ساده تر در دولت سیزدهم تمام ظرفیت رسانه ملی در خدمت رئیس جمهور بود و روزی یک قله خیالی فتح می شد. با آمدن دولت چهاردهم به نظر می رسد، این رسانه تغییر فاز دهد و بجای فتح قله ها تنها شکاف های اجتماعی و دره ها را ببیند.
فکر می کنید تیم اطلاع رسانی دولت باید چه ویژگی هایی داشته باشند تا بتوانند این چالش ها را حل کنند؟ عباسی پاسخ می دهد: چند موضوع در حوزه اطلاع رسانی به ذهن متبادر می شود. اول اینکه دولت باید کادرهای متخصص و توانمند برای معاونت اطلاع رسانی دفتر، مشاور رسانه ای رئیس جمهور، معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد و مدیران ایرنا و روزنامه ایران به کار بگیرد. نکته دیگر اینکه مدیران کل روابط عمومی وزارتخانه ها باید افرادی حرفه ای باشند تا پل ارتباطی قوی بین دولت، مردم و رسانه های جمعی و اجتماعی ایجاد کنند. علاوه بر آن این تیم باید با وحدت رویه و هدفمند، فعالیت ها و عملکرد دولت، همچنین شیوه مشارکت مردم، دردل ها و انتقادات آنها را پوشش داده و البته مورد توجه قرار دهند.
او در بیان ارزیابی عملکرد حوزه اطلاع رسانی رئیس جمهور منتخب، بعد از اعلام نتایج دوردوم انتخابات تا این لحظه می گوید: چون در مرحله گذار و تمهید مقدمات انتقال دولت به سر می بریم اطلاع رسانی حرفه ای صورت نگرفته و تا حدی طبیعی است. هنوز تیم اطلاع رسانی دکتر پزشکیان و ساختار حوزه اطلاع رسانی دفتر او شکل نگرفته است. در شرایط کنونی بخش اعظم اطلاع رسانی همچنان در کنترل ستاد انتخاباتی، جامعه مدنی و رسانه های اجتماعی است. البته در این راستا حساب کاربری شبکه ایکس، کانال تلگرامی و پیج اینستاگرام رئیس جمهور منتخب و ستاد انتخاباتی فعالند و همچنان توسط کمپین تبلیغاتی دوران رقابت های انتخاباتی اداره می شوند. بخشی از برنامه ها را نیز رسانه ملی به صورت سطحی و برای خالی نبودن عریضه پوشش خبری می دهد. در مجموع اطلاع رسانی دلچسب نیست و افکار عمومی منتظر اخبار رئیس جمهور منتخب بوده و دست رسانه ها چندان پر نیست.
عباسی با اشاره به ویدئوهای منتشر شده از رئیس جمهور در سوپرمارکت و هیات های عزاداری می گوید: مخاطبان رسانه های جمعی و کاربران رسانه های اجتماعی به اخبار مرتبط با سبک زندگی مقامات عالی رتبه در همه کشورها علاقمندند. تهیه و انتشار کلیپ خرید پزشکیان از سوپرمارکت به نظرم هوشمندانه بود. چنین صحنه هایی را رسانه ملی از پاره ای روسای کشورهای غربی پخش کرده است. بطور مثال فروردین سال ۹۹ دفتر صداوسیما در آلمان، تصویری از خانم مرکل هنگام خرید در سوپرمارکت ارسال کرد و از شبکه های رسانه ملی پخش شد.
او ادامه می دهد: در رابطه با حضور رئیس جمهور در هیات های عزاداری در دهه محرم چنین حضورهایی مناسبت داشت و جالب بود. البته تعدد حضور و گزارش آنها موجب یکنواختی شد و دیدارهای آخر جذابیت خبری را برای افکار عمومی از دست دادند و بویژه از حضور در پاره ای از هیات های خاص استقبال نشد. قاعده کلی وجود دارد اگر پوشش خبری رسانه ها یکنواخت باشد و پیام تلویحی آن چنین به ذهن متبادر کند که همه چیز کماکان همانطور است که بود، موجب کاهش فوریت و اهمیت خبر و در نتیجه قطع علاقه عموم به خبر خواهد شد.
با این اوصاف مهمترین نکاتی که تیم اطلاع رسانی یک رئیس جمهور باید به آن توجه داشته باشند چیست؟ این مدرس ارتباطات پاسخ می دهد: وقتی سخن از تیم به میان می آید، مستلزم کنشگرانی دارای مهارت‌های مکمل یکدیگر و دارای مقاصد، اهداف و رویکردی مشترک‌اند. تیم باید تسهیل ارتباط بین دولت و مردم را ایجاد کند. برنامه ها، اهداف و آرمان‌های رئیس جمهور و دولت او برای اعتلای کشور را به آگاهی عمومی رسانده و زمینه مشارکت شهروندان را فراهم کند.
او ادامه می دهد: باید از ظرفیت رسانه ملی و دیگر رسانه های جمعی بخوبی بهره برد و در صورت عدم همکاری موضوع را به اطلاع افکار عمومی رساند. اما در رسانه های اجتماعی که بار اصلی کارزار انتخاباتی پزشکیان روی دوش آنها بوده همه فعالان رسانه ای باید همچنان در صحنه باقی بمانند و به عنوان رسانه های همراه، از رای خود دفاع کنند و رئیس جمهور و دولت او را تنها نگذارند.
