علی مطهری: میانه‌روها در پی آن هستند تا با ایجاد توازنی در سیاست خارجی رفع تحریم‌ها را دنبال کنند. در واقع آنها به دنبال این هستند که هر چه زودتر کشور به حالت طبیعی خود بازگردد./ مسعود پزشکیان: برخی‌ها از بیرون و البته از داخل در حال تلاش برای کاهش مشارکت مردم در انتخابات هستند. نوع برخورد دولت آقای رئیسی و ساختارهای نظارتی هم به شکلی است که دانسته یا ندانسته در حال کمک به کاهش مشارکت مردم در انتخابات هستند.
به گزارش جماران؛ انصاف نیوز نوشت: علی مطهری و مسعود پزشکیان بر شکل‌گیری ائتلافی از چهره‌های میانه‌رو و عقل‌گرا و واقعیت‌گرا برای انتخابات یازدهم اسفند تاکید کردند.
پزشکیان و مطهری در گفت‌وگویی مشترک که عصر دوشنبه در دفتر انصاف نیوز برگزار شد شکل‌گیری اقلیتی از چنین افرادی در مجلس آینده را اثرگذار دانستند.
نواب رئیس مجلس دهم با انتقاد از عملکرد مجلس یازدهم و دولت سیزدهم بر ضرورت اجرایی شدن جنبه‌ی نظارتی مجلس در دوره‌ی آینده تاکید کردند.
متن کامل گفت‌وگو با مسعود پزشکیان و علی مطهری را می‌توانید در ادامه بخوانید:
برای ارائه‌ی لیست واحد میانه‌روها امیدواری وجود دارد
با وجود فضای سرد انتخاباتی اما به نظر می‌آید که جریانی که به جریان میانه‌روها مشهور شده است در تلاش هستند تا شرایط را تغییر دهند. فضای انتخابات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
علی مطهری: طیف‌های مختلف جریان میانه‌روها برای ایجاد یک ائتلاف در انتخابات پیش رو درحال رایزنی و مشورت هستند. این امید وجود دارد که رایزنی‌های صورت گرفته به نتیجه‌ی مثبتی برای ارائه یک لیست واحد منجر شود.
میانه‌روها افراد عقل‌گرا و معتدلی هستند که واقعیت‌گرا بوده و به دنبال شعارگرایی نیستند. آنها در پی اصلاح امورند و خود را در مقابل افراط و تفریط تعریف می‌کنند. آنها تلاش می‌کنند که سمت تفریط کردن و بی تفاوتی نباشند و از طرف دیگر در مقابل افراطی‌گری‌هایی که در چند سال اخیر مشکلات جدی برای کشور ایجاد کرد می‌ایستند.
به نظر می‌آید که مقصودتان از سال‌های اخیر دولت سیزدهم و مجلس یازدهم است. آیا می‌توان مصادیق این میانه‌روها را که می‌گویید در برابر افراطی‌گری می‌ایستند در بین مدیران نزدیک به آقایان خاتمی، روحانی و لاریجانی پیدا کرد؟
مطهری: همه‌ی کسانی که رویه و تفکری مبتنی بر میانه‌روی دارند و تفکر سیاسی معتدلی را دنبال می‌کنند ذیل این جریان قرار می‌گیرند. برای نمونه مدیرانی که قائل به ایجاد توازن میان شرق و غرب هستند و از اینکه به دلیل دشمنی به غرب در دامان شرق بیفتیم گریزان هستند و یا برعکس، میانه‌رو محسوب می‌شوند.
میانه‌روها از تحریم‌ها استقبال نخواهند کرد
میانه‌روها در پی آن هستند تا با ایجاد توازنی در سیاست خارجی رفع تحریم‌ها را دنبال کنند. در واقع آنها به دنبال این هستند که هر چه زودتر کشور به حالت طبیعی خود بازگردد. آنها بر خلاف جریان مقابل‌شان از تحریم‌ها استقبال نخواهند کرد و به دنبال این نیستند که به زندگی مردم سختی‌هایی بیش از این را تحمیل کنند. آنها ایجاد رفاهی نسبی برای مردم را در سرلوحه‌ی برنامه‌های خود دارند.
در نقطه‌ی مقابل میانه‌روها افرادی هستند که صرفا شعار می‌دهند و توجهی به عواقبی که کارهایشان برای مردم ایجاد می‌کند ندارند و به همین خاطر فرصت‌های بسیاری را از دست می‌دهند که نمونه‌های بسیاری از آن را در همین چند سال اخیر شاهد هستیم.
تندروها باعث شدند فرصت احیای برجام را از دست بدهیم
برای نمونه در موضوع برجام در خرداد ۱۴۰۰ تقریبا کار احیای آن به اتمام رسیده بود اما تندروها شعار دادند که می‌خواهیم توافق بهتری را به دست بیاوریم و صبر کنید تا دولت جدید بیاید. پس از روی کار آمدن دولت جدید هم ۹ ماه کار معطل ماند و در نهایت شرایط دنیا تغییر کرد و در عمل فرصت‌ها را از دست دادیم.
سختی‌های غیر ضروری را بر مردم تحمیل کرده‌اند و این نوع سختی‌ها بر اثر بی تدبیری‌هایی‌ست که بر مردم تحمیل شده است. برخی شکلی رفتار می‌کنند که گویی انقلاب اسلامی به معنای آن است که باید به همین شکل به پیش برویم در حالی که می‌شود با انتخاب مسیر دیگری بسیاری از این سختی‌های غیر ضروری را بر مردم تحمیل نکرد. وقتی مردم می‌بینند فرصت‌هایی برای از میان بردن این سختی و رفع تحریم‌ها بوده و استفاده نشده است برایشان قابل هضم نخواهد بود.
افراد میانه‌رو در صحنه‌ی انتخابات حضور دارند
آقای پزشکیان! شما چه تحلیلی از فضای انتخاباتی فعلی دارید؟ آیا میانه‌روها امکان و توان شکل دادن یک ائتلاف و به دست آوردن نتیجه‌ای مطلوب در انتخابات را خواهند داشت؟
مسعود پزشکیان: برخی‌ها از بیرون و البته از داخل در حال تلاش برای کاهش مشارکت مردم در انتخابات هستند. نوع برخورد دولت آقای رئیسی و ساختارهای نظارتی هم به شکلی است که دانسته یا ندانسته در حال کمک به کاهش مشارکت مردم در انتخابات هستند.
این در حالی است که رهبری از ابتدای امسال در موقعیت‌ها و مناسبت‌های مختلف توصیه و تاکید داشتند که کارها به شکلی انجام شود که انتخابات رقابتی باشد و مشارکت مردم نیز افزایش پیدا کند و اخیرا هم گفتند اجازه دهید نظرات و جریان‌های مختلف وارد صحنه شوند.
این وظیفه‌ی مجریان بوده که بستر انتخابات را طوری فراهم کنند که رقابتی که بر آن تاکید شده بود شکل بگیرد. البته افراد میانه‌رویی در صحنه‌ی انتخابات حضور دارند اما به سادگی نمی‌شود مسائل را حل کرد.
اگر افرادی که شناخته‌شده‌تر هستند و در بین مردم اسم و رسمی دارند در صحنه باشند می‌توانند مشارکت جامعه در انتخابات را هم افزایش دهند. اگر فردی انسان بسیار خوبی هم باشد اما ناشناخته باشد قاعدتا نمی‌تواند با حضور خود صحنه‌ی انتخابات را پر شور کند. کاری که باید دولت و دیگران می‌کردند این بود که این صحنه‌ی انتخابات را پر شور کنند. انتخابات پر شور در حال حاضر و با توجه به وضعیت منطقه‌ای و مسائل دیگر حائز اهمیت بسیاری است.
معضلی که الان وجود دارد این است که چگونه می‌توان این شور انتخاباتی را ایجاد کرد. اگر مطابق آنچه قرآن دستور داده در برابر حرف درست سر خم کرده بودیم آیا در چنین وضعیتی قرار می‌داشتیم؟!
اگر همه بد بودند پس دیگر نیازی نیست در سالگرد انقلاب جشن بگیرید
افرادی که در حال حاضر در دولت و مجلس هستند ادعا می‌کردند که وضعیت مملکت به خاطر کارهایی است که گذشتگان کرده بودند. اولین سوال این است که اگر وضعیت مملکت به خاطر کارهای اشتباه آنهاست پس به چه دلیلی دیگر این جشن‌های بزرگداشت و سالگرد انقلاب را می‌گیریم؟!
اگر هم دستاوردهایی وجود دارد که به آن افتخار می‌کنید هم کار آنها بوده است. اگر بخواهیم بپذیریم عملکرد گذشتگان یکسره خطا بوده و همه بد بودند پس دیگر نیازی نیست در سالگرد انقلاب جشن بگیرید و بگویید موفق بودیم.
آنها وعده داده بودند که با حضورشان در مجلس و دولت سفره‌ی مردم را رنگین خواهند کرد و می‌گفتند «مگر مرغ و گوشت مردم به برجام ارتباطی دارد؟!»؛ آن مرغی که می‌گفتند به برجام ربطی ندارد ۲۰ هزار تومان بود و الان همان مرغ ۱۲۰ هزار تومان شده است! با همین عملکردها قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده است.
برجام و برجام‌ها را لازم داریم
مردم به کسانی رای دهند که میانه‌رو هستند
اگر قرار است با دنیا تعامل کنیم برجام و برجام‌ها را لازم داریم. البته که کسانی که برای چنین گفت‌وگوهایی می‌روند هم باید توان گفت‌وگو و چانه‌زنی در عرصه‌ی دیپلماسی را داشته باشند نه اینکه حتی نتوانند با زبان آنها هم صحبت کنند.
پیشنهاد و توصیه‌ی من این است که مردم با صندوق‌های رای قهر نکنند و در برابر مدعیانی که در این سال‌های اخیر مشخص شده ادعاهایشان درست نبوده به کسانی رای دهند که میانه‌رو هستند حتی اگر در حال حاضر در جامعه شناختی زیادی از آنها وجود نداشته باشد و چهره‌های مشهوری نباشند.
انتخاب افراد میانه‌رویی که اهل علم و منطق هستند و به دنبال جار و جنجال نیستند می‌تواند اثرگذارتر از قهر با صندوق رای باشد.
جایگاه مجلس پایین آمده است
آقای مطهری! فکر می‌کنید حضور میانه‌روها می‌تواند کمکی به بهبود شرایط زندگی روزمره‌ی کند؟ به نظر می‌آید بسیاری دیگر به دنبال اهداف خیلی رویایی نیستند و در پی زندگی معمولی می‌گردند.
مطهری: مجلس در حد خودش می‌تواند بر زندگی مردم اثرگذار باشد. البته این یک واقعیت است که در سال‌های اخیر مجلس از جایگاهی که در قانون اساسی از آن گفته شده پایین آمده است.
شورایی مثل شورای سران قوا یک شورای موقت بوده اما همچنان فعالیت آن ادامه دارد و گاهی قانون‌گذاری می‌کنند، حتی هیئت عالی نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی نظام هم وارد قانون‌گذاری می‌شود و باعث شده که دست مجلس به نسبت آنچه که باید بسته‌تر شود اما با این وجود بسیاری از موارد این چنینی قابل اصلاح است.
اصلاحات ساختاری بر زندگی روزمره‌ی مردم هم اثرگذار خواهد بود
اصلاحات ساختاری از این جنس بر زندگی روزمره‌ی مردم هم اثرگذار خواهد بود. برای نمونه یکی از لوایح مربوط به fatf در هیئت عالی نظارت باقی ماند در حالی که تصویب چنین قوانینی می‌توانست اثر مثبتی بر زندگی مردم داشته باشد.
بسیاری از این موارد قابل حل است، البته بعضی هم شاید نیاز به مذاکره با رهبری داشته باشد که همان‌ها را می‌شود پیش برد.
حضور اقلیت میانه‌رو در مجلس اثرگذار است
با این وجود، حضور اقلیتی از افراد معتدل و عقل‌گرا حتما موثر خواهد بود و می‌توانند جریان‌های اثرگذاری را در جهت احقاق حقوق مردم ایجاد کنند. لازم است که از این فرصت‌ها استفاده کنیم.
کسانی که می‌گویند «رای ندهیم تا نظام به خودش بیاید» در حال حرکت در مسیر براندازی هستند. فرض کنیم که این نظام رفت چه جایگزینی وجود دارد؟! تنها راه اصلاح کشور آن است که در جاهایی که امکان فعالیت وجود دارد حاضر شویم و اصلاح امور را از همان بخش‌ها آغاز کنیم و کشور را به حالت طبیعی بازگردانیم. اگر همه خود را کنار بکشند رفتار مسئولانه‌ای نیست.
رای به افراد معتدل و عاقل حتما موثر خواهد بود. البته که نباید انتظار زیادی هم ایجاد کرد و قطعا تحول عجیب و غریبی رخ نمی‌دهد اما حضور میانه‌روها می‌تواند به مرور زمان موثر باشد و حتی بر شکل‌گیری دولت آینده نیز اثرگذار باشد.
این دوره‌ی انتخابات می‌تواند در حل مسائل آینده بسیار موثر باشد
شرایط حساس موجود و به ویژه مسائل منطقه‌ای ضرورت مشارکت در انتخابات را بیشتر می‌کند. ما در نوعی جنگ با امریکا و اسرائیل هستیم و اگر آنها ببینند مشارکت پایین است گستاخی‌های بیشتری خواهند داشت.
در حالی که اگر مشارکت بالایی در انتخابات داشته باشیم می‌تواند از این جنبه هم اثرگذار باشد. این دوره‌ی انتخابات به دلایل گوناگونی حائز اهمیت بسیاری است و می‌تواند درحل مسائل آینده بسیار موثر باشد.
میانه‌روها می‌توانند ریل‌گذاری صحیح را در سیستم جا بیندازند
آقای پزشکیان! شما چه ارزیابی از احتمال شکل‌گیری فراکسیون اقلیت دارید؟ آیا چنین فراکسیونی می‌تواند در مجلس اثرگذار باشد و یا اثر مثبتی بر زندگی مردم بر جای بگذارد؟
پزشکیان: وظیفه‌ی مجلس قانون‌نویسی و نظارت بر اجرای آن است. اگر این اقلیت میانه‌روها بتواند در هر کمیسیون افرادی کارکشته و متخصص را داشته باشد می‌توانند جهت‌گیری کارشناسی و ریل‌گذاری صحیح را در سیستم جا بیندازند. اگر اقلیت با دیگرانی که اکثریت را در مجلس دارند در چارچوب منطقی و کارشناسی سخن بگویند معمولا می‌پذیرند و اینطور نیست که همه عناد داشته باشند.
مشکلی که در حال حاضر وجود دارد نبود افراد کارشناس و خبره در کمیسیون‌های تخصصی مجلس است تا بتوانند نقشه‌ی راه درستی را طراحی کنند که در صورت اجرای درست آن مشکل‌گشا شود.
اقلیت میانه‌رو می‌تواند حرف خود را به کرسی بنشاند
بسیاری کارشناسان و استادان دانشگاه معتقدند که برای مثال چارچوب کلی و کارشناسی آنچه در کمیسیون بهداشت در چند دوره‌ی اخیر مجلس مطرح شده کاملا قابل دفاع است. همین نشانگر آن است که در صورتی که کار تخصصی و کارشناسی صورت بگیرد بحث اقلیت و اکثریت کنار می‌رود و همه آن را پذیرا خواهند بود زیرا بسیاری از آن را مجالس با گرایش‌های مختلف هم تصویب کرده‌اند. اگر بتوان به درستی و بر مبنای کارشناسی گفت‌وگو کرد اقلیت می‌تواند حرف خود را به کرسی بنشاند.
مشکلی که در حال حاضر وجود دارد این است که افراد متخصص و کارشناسی که بر اساس مستندات علمی و کارشناسی سخن بگویند در کمسیون‌های مجلس کم هستند و اگر اقلیت با چنین ویژگی‌های در مجلس وجود داشته باشد اکثریت را می‌تواند با خود همراه کند.
اگر افرادی باشند که دانسته‌های صحیح و کارشناسی را در سیستم مطرح کنند و توان گفت‌وگو با دیگران را داشته باشند اقلیت هم توان اینکه کار خود را به سرانجام برساند خواهد داشت. البته این هم واقعیتی است که تعداد زیادی از افراد این چنینی از گزینش‌های مربوط به انتخابات گذر نکرده‌اند.
بعضی قوانین بسیار خوب که در مجالس مختلف تصویب شده به دلیل آنکه مجریان مهارت کافی برای اجرای آن نداشتند به جایی نرسیده است. یا در مورد چشم‌انداز که قرار بود بر اساس آن قدرت اول منطقه باشیم کدام یک از این مسئولین نقشه‌ی راهی طراحی کرد که بر اساس آن این اهداف محقق شود؟!
افرادی را در مسئولیت‌های مختلف قرار داده‌اند که اصلا توان درک این مسائل را ندارند. به همین خاطر است که ما نه تنها به اهداف چشم‌انداز نرسیدیم بلکه از آن چشم‌انداز دور و دورتر شدیم و افرادی هم در این میان دیگرانی را به نام «ضدیت با رهبری» از گردونه خارج می‌کنند.
در صورتی که اگر آنها واقعا تابع رهبری هستند چرا آن سیاست‌های را اجرایی نمی‌کنند؟! اگر سیاست‌های کارشناسی که مطرح شده اجرایی می‌شد این نارضایتی‌ها در جامعه‌ی ما به وجود نمی‌آمد. طبق چشم‌انداز قرار بود الهام‌بخش باشیم؛ با زدن و گرفتن و زندان مگر می‌شود الهام‌بخشی کرد؟! اینها الهام‌بخش نخواهند شد فراری‌بخش می‌شوند و باعث خواهند شد که افراد متخصصی از این مملکت بروند.
در مجلس فعلی خبری از پیگیری فصل حقوق ملت قانون اساسی نیست
بعضی منتقدین مشارکت در انتخابات که نسبت به ثبت نام صورت گرفته از سوی هر دوی شما انتقاد دارند می‌گویند که در دوره‌هایی که در مجلس حضور داشتید چه کردید که دوباره می‌خواهید به مجلس بروید؟ با حضور شما در مجلس قرار است چه اتفاقی بیفتد؟
مطهری: من در سه دوره نماینده‌ی مجلس بودم سوال از رئیس جمهور برای اولین بار در تاریخ جمهوی اسلامی در یکی از همین سه دوره و با پیگیری‌هایی که داشتم انجام شد. آقای احمدی‌نژاد به کسی پاسخگو نبود و گاهی به صراحت می‌گفت من تنها قانونی را اجرا خواهم کرد که خودم آن را مطابق قانون اساسی بدانم و بقیه‌ی قوانین را اجرا نخواهم کرد.
ایشان را با سوال از رئیس جمهور مجبور کردیم که در مجلس حضور پیدا کند و به سوالات جواب دهد. در مجلس نهم قانون اداره صداوسیما و نظارت بر آن را تدوین کردیم و در کمیسیون فرهنگی مجلس هم تصویب شد.
نمایندگان مجلس چندان وارد بحث حقوق ملت که در فصل سوم قانون اساسی آمده است نمی‌شدند، حقوقی مثل ممنوعیت شکنجه، شنود، بازداشت بدون حکم قضایی و… پیگیری چنین مواردی چندان از سوی نمایندگان دنبال نمی‌شد اما در مجلس نهم وارد این حوزه نیز شدم.
مثلا درباره‌ی آنچه در موضوع آقای ستار بهشتی اتفاق افتاد از وزیر کشور در صحن مجلس سوال پرسیده شد و در مجلسی که اکثریت آن با تندروها بود هم حتی ۹۵ نفر به درستی چنین سوالی رای دادند. در مجلس بیان چنین مسائلی کم سابقه بود. ما تاکید داشتیم که وظیفه‌ی مجلس علاوه بر بررسی مسائل اقتصادی و سیاست خارجی چنین مسائلی هم است. در مجلس فعلی چنین مواردی نیست.
البته که ما نسبت به وضعیت اقتصادی مردم نیز مسئول هستیم و می‌باید مشکلات آنها در این بخش را حل و فصل کنیم و مردم را از فشار شدید گرانی نجات دهیم اما به چنین مسائلی هم باید پرداخت و نباید شاهد یک بعدی شدن مجلس باشیم. فکر می‌کنم که اگر بار دیگر میانه‌روها بتوانند در مجلس وارد شوند می‌توانند کارهایی از این جنس را انجام دهند.
قوانین خوب به درستی اجرا نشده‌اند
پزشکیان: در این چهار دوره‌ای که در مجلس بودم مباحث مربوط به بهداشت و درمان که بخش بزرگی از گرفتاری‌های مردم را هم شامل می‌شود را تلاش کردیم با تدوین قوانین کارشناسی‌شده کاهش دهیم. اینکه در قانون آمده همه باید بیمه شوند و در دولت روحانی انجام گرفت موضوعی است که در کمیسیون بهداشت مطرح شد و در مجالس مختلف تصویب شد.
اگر قوانین از سوی مجریان به درستی اجرایی شود بسیاری از دغدغه‌های مردم را همین قوانین موجود می‌تواند حل کند. مشکلی که الان وجود دارد این است که این قوانین خوب به درستی اجرا نشده‌اند.
یکی از مشکلاتی که در این مجلس داریم بحث نظارت بر عملکرد دولت است. یکی از انتقاداتی که همواره داشتم این است که ضرورتی ندارد که این همه قانون بنویسیم، آنچه حائز اهمیت است این است که بررسی و نظارت کنیم که دولت تا چه حد این قوانین را اجرا کرده است.
