نزار قطری مداح مشهور اهل بیت علیهم السلام نسبت به لحن و کلمات برخی از مداحی ها انتقاد دارد و عنوان می کند: برخی از مداحی ها بسیار شرم آور است و من از خودم خجالت می کشم و می گویم که چرا مداحی را به این مرحله رساندند. چرا برخی از مداحان به خود اجازه دادند ترانه ای که مناسب مجالس لهو و لعب است را به عنوان قصیده درباره امام حسین(ع) یا اهل بیت(ع) بخوانند! مگر الحان و سبک قحط است؟! مگر شعر و شاعر نداریم؟!
به گزارش جماران؛ به نقل از شفقنا، نزار قطری مداح مشهور اهل بیت علیهم السلام، معتقد است: مداحی نسبت به گذشته بسیار رشد داشته، اما متأسفانه برخی از رشدها منفی بوده است. و همچنین تأکید می کند: نوآوری در مداحی خوب است، به شرط اینکه از مسیر اصلی خارج نشود.
وی نسبت به لحن و کلمات برخی از مداحی ها انتقاد دارد و عنوان می کند: برخی از مداحی ها بسیار شرم آور است و من از خودم خجالت می کشم و می گویم که چرا مداحی را به این مرحله رساندند. چرا برخی از مداحان به خود اجازه دادند ترانه ای که مناسب مجالس لهو و لعب است را به عنوان قصیده درباره امام حسین(ع) یا اهل بیت(ع) بخوانند! مگر الحان و سبک قحط است؟! مگر شعر و شاعر نداریم؟!
نزار قطری می گوید: مداح باید همواره به خصوص در سطح جامعه اخلاق و رفتار شایسته ای داشته باشد چرا که کوچک ترین رفتار نامناسبی از مداحان در جامعه اثر سوئی به دنبال دارد.
در ادامه متن کامل گفت وگو با نزار قطری را می خوانید:
* ابتدا از خودتان شروع کنید؛ در سال های اخیر بیشتر بر چه نوع الحان و اذکاری تمرکز دارید و چرا؟
من معروف به نزار قطری هستم، ولی نام من نزار نیست، اسم من نظرعلی است. مادرم اسم من را نظرعلی گذاشت، ولی به خاطر یکسری اشتباهات در پاسپورتم نزار نوشته شد.
متولد قطر هستم. سه فرزند دارم، یک دختر به نام کوثر که ازدواج کرده و دو پسر به نام حسین که در حال تحصیل در دانشگاه است و پسر دیگرم علی که سال آینده از مدرسه فارغ التحصیل می شود.
سبک خاص خودم را دارم
در عرصه نوحه خوانی، الحان بسیار زیاد است، ولی سبک متشابه است، اما من سبک خودم را دارم و نوحه هایی که در ایام محرم می خوانم، براساس سبک خاص خودم هست.
صادق آهنگران استادم بود
* اساتید شما چه کسانی بوده اند؟
اگرچه من امروز سبک خاص خودم را دارم، اما حتماً یک روزی استادی داشتم و با فخر می گویم که استادم آقای صادق آهنگران است، همیشه به ایشان افتخار می کنم و امیدوارم خداوند به آقای آهنگران طول عمر دهد.
* در شرایط فعلی بیشتر سبک و سیاق چه کسانی را می پسندید و چرا؟
نمی توانم بگویم چه سبک و سیاقی را می پسندم، هر کسی سبک خود را دارد. مردم هم ذواق هستند یعنی هر کسی ذوق خود را دارد و بر اساس آن یک نوعی از سبک نوحه خوانی را می پسندند، دقیقاً مثل پیراهن است، هر کسی یک رنگی را می پسندد و نمی شود برای آن دلیل ثابتی یافت؛ به همین دلایل نمی توان گفت که چه سبکی خوب یا بد است.
* بیشترین آسیبی که جامعه مداحان و ذاکران را تهدید می کند، چیست؟
اگر مداحان جامعه را تهدید نکنند، جامعه، مداحان را تهدید نخواهند کرد!
همه مداحان را برادران خودم می دانم و معتقدم اگر مداحان جامعه را تهدید نکنند، جامعه، مداحان را تهدید نخواهند کرد! مداحان باید بسیار متقن شعرها و سبک ها را انتخاب کنند تا مبادا از این طریق آسیبی به جامعه وارد کنند.
* آنچه مداحان و ذاکران از نظر سلوک فردی و اجتماعی باید مد نظر قرار دهند، چیست؟
مداح مانند سفیر امام حسین(ع) است
من خود را مداح نمی دانم و این مردم هستند که من را مداح می شمارند، من همچنان خادم اهل بیت(ع) هستم. اما معتقدم مداحان و ذاکران باید راه اهل بیت(ع) را بروند، باید رفتار و کردار اهل بیت(ع) را مراعات کنند. مداحان باید الگوی خوبی برای مردم و جامعه باشند. از نظر مردم، مداح مانند سفیر امام حسین(ع) است، اگر این سفیر مثلاً در خیابان رفتار و اخلاق مناسبی نداشته باشد، همین امر بر جامعه اثر سوء می گذارد.
معتقدم برخی از اقدامات هم با اینکه مباح است، ولی یک مداح نباید انجام دهد مثل سیگار یا قلیان کشیدن جلوی مردم، اختیار هر کسی در خانه و خلوت دست خودش هست، اما همگی به خصوص مداحان به دلیل اینکه کانون توجه مردم هستند، باید در سطح جامعه اخلاق و رفتاری شایسته داشته باشند.
برخی از مداحی ها بسیار شرم آور است
* به نظر شما مجالس فعلی ما از غنای محتوایی کافی برخوردار است؟ از نظر فرم و لحن و ریتم چطور؟
من خیلی زیاد مداحی گوش نمی کنم، ولی براساس مداحی هایی که گاهی در تاکسی گوش می دهم یا دوستانم برای من می گذارند، برخی از این مداحی ها خیلی شرم آور است و من از خودم خجالت می کشم و می گویم که چرا مداحی را به این مرحله رساندند.
شعرهای قدیمی بسیار زیبا هستند و سبک ها، الحان و ضرب های بسیار زیبایی داریم. چرا برخی از مداحان به خود اجازه دادند ترانه ای که مناسب مجالس لهو و لعب است را به عنوان قصیده درباره امام حسین(ع) یا اهل بیت(ع) بخوانند! مگر الحان و سبک قحط است؟! مگر شعر و شاعر نداریم؟! برخی از مداحان شعر و سبکی را انتخاب می کنند که خودِ من وقتی گوش می کنم، واقعاً خجالت می کشم. البته در این میان بعضی از مداحان بسیار الحان و کلمات زیبا و مرتبی دارند و بسیار پر محتوا می خوانند.
در سال های اخیر بیشتر در اروپا فعالیت می کنم
* یافته های شما در سال های اخیر برای حفظ و ارتقاء غنای محتوایی و فرم نوحه خوانی ها و مداحی ها چه بوده است؟
من در سال های اخیر سعی کردم بیشتر در اروپا فعالیت کنم. در اروپا هنوز سینه زنی رواج ندارد و یک اتفاق جدید است به همین دلیل چند سالی زمان لازم است تا مردم این کشورها به هیجان و شور مداحی و سینه زنی که در ایران، عراق، کویت، پاکستان، هند و افغانستان هست، برسند.
از اینکه در کشورهای اروپایی و غربی در حال فعالیت نوحه خوانی هستم، بسیار خوشحالم چون دلم می خواهد با این اقدام، پایه های حب و خدمت به امام حسین(ع) را در کشورهای غربی و اروپایی همانند آنچه در کشورهای آسیایی شاهدیم، نهادینه کنم.
* وضعیت مدح و مداحی و نوحه در ایران چگونه است؟ در مقایسه با کشورهای دیگر چطور؟
ایران در عرصه مدح، مداحی و نوحه بسیار پیشرفته است. وقتی می گوییم ایران و وقتی شما می گویید مداحی در ایران منظور انواع سبک هاست. باید توجه داشت که سبک بوشهری با سبک تهران یا سبک لارستان فارس با سبک اهواز بسیار متفاوت هستند. به عنوان مثال سبک لارستان فارس، سبکی بسیار زیباست که حتی از نظر لحن، کلمات و معنا عجیب و قدیمی و غنی است. همچنین روستاها و شهرهای اطراف لار سینه زنی بسیار زیبایی دارند. نمونه دیگر سبک بی نظیر سینه زنی و نوحه خوانی در یزد است. به هر ترتیب ایران از نظر سینه زنی بسیار قوی است و نمی توان از این نظر ایران را با باقی کشورها مقایسه کرد. سینه زنی در ایران یعنی انواع سبک سینه زنی و می توانم بگویم ایران مصدر سینه زنی در کل جهان است چرا که همه نوع سینه زنی در ایران وجود دارد، ولی مثلاً عراق، پاکستان یا هند یک نوع سبک سینه زنی دارند. وجود سبک های مختلف در هر یک از شهرهای ایران سبب شده تا مداحی و تاریخ مداحی در ایران از منظر کلام، لحن و سبک غنی باشد.
* نسبت به گذشته های دور، از نظر کمی و کیفی آیا از رشد کافی برخوردار بوده ایم؟
معتقدم مداحی بسیار رشد داشته، اما متأسفانه برخی از رشدها منفی بوده است. علی رغم پیشرفت های چشمگیر در ساخت ویدیو کلیپ یا نماهنگ های مداحی و سینه زنی، اما از نظر لحن و کلمات نکات منفی نیز وجود دارد که البته می توان نادیده گرفت.
«نوآوری» در مداحی نباید عامل خروج نسل جدید از جاده امام حسین(ع) شود
* دیدگاه شما راجع به نوآوری در این زمینه چیست؟
نوآوری خوب است به شرط اینکه از جاده خارج نشود. ما داریم سعی می کنیم که نسل جدید را به جاده امام حسین(ع) و حب اهل بیت(ع) و پیغمبر(ص) بکشانیم، ولی اگر نوآوری باعث شود که مردم از این جاده خارج شوند، نبودن این نوآوری بهتر است! البته باید تذکر دهم که متأسفانه در سال های اخیر برخی از این نوآوری ها باعث ایجاد موانعی در مسیر این جاده شده است.
* چگونه می توان مرز مداحی را با مرز غنا و سبک ها و ریتم های غیر مانوس با مجالس اهل بیت علیهم السلام حفظ کرد؟
اگر یک مداح ترانه گوش دهد، مغز و گوش او به این الحان عادت می کند به همین دلیل تهذیب نفس و اجتناب مداحان از این مسایل موضوع بسیار مهمی است. ممکن است من در این موقعیت، معصیت نکنم، ولی در مکانی هستم که معصیت رخ داده و شاید در آینده باعث شود که به معصیت بیافتم. البته در میان این همه غوغا (حلال یا حرام) و فضای مجازی، رعایت این مرز بسیار سخت و دشوار است، اما مداحان باید خود را از این آسیب ها حفظ کنند.
مداح باید خلاق باشد و سبک و الحان جدید به وجود آورد
* مداحان باید متون و لحن خود را از کجا اقتباس کنند؟
ضروری نیست که مداحان با تجربه متون و لحن را اقتباس کنند. اگر شخصی تازه شروع به نوحه خوانی و مداحی کرده، باید اقتباس و تقلید کند و مداحی فلان شخص را چندین بار بخواند تا یاد بگیرد، پس از اینکه یاد گرفت و قطار به راه افتاد، دیگر نباید اقتباس کند بلکه می تواند سبک و الحان خاص خود را داشته باشد و در این مسیر توقف معنایی ندارد.
مداح باید خلاق باشد و سبک و الحان جدید به وجود آورد و شاعر و اشعار مختص به خود را داشته باشد. موفقیت در این عرصه به این امر بستگی دارد که این مداح چقدر به معارف اسلامی یعنی قرآن، روایات، عقاید و تاریخ آگاه است، اگر مداحی با معارف اسلامی آشنا نباشد، از جاده اصلی خارج می شود و دقیقاً به همین دلیل شاهدیم که برخی از مداحان به چنین آسیبی دچار شدند. انشاالله خداوند هدایت کند و همگی به جاده اصلی خدمت بازگردند.
در زمینه شناخت و انتقال محاسن اهل بیت(ع) بیش از گذشته تلاش کنیم
* چه کنیم که جوانان اشتیاق بیشتری به مجالس اهل بیت علیهم السلام پیدا کنند؟
روایتی بسیار زیبا از امام رضا(ع) نقل شده که حضرت می فرمایند: «فَإِنَّ النّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لاَتَّبَعُونا؛ اگر مردم زیبایی های گفتار ما را می دانستند، از ما پیروی می کردند» بنابراین کافی است که محاسن اهل بیت(ع) را تبیین کنیم، اگر بر روی این موضوع دقت و تمرکز کنیم، می توانیم مردم کل دنیا را به نام اهل بیت(ع) به دین اسلام دعوت کنیم. به یاد دارم که یکی از متفکران مسیحی گفته بود: «اگر ما در دین خود فقط شخصی مثل علی اصغر(ع) را داشتیم، کافی بود که کل دنیا را به نام علی اصغر(ع)، به دین مسیحیت دعوت کنیم.» این نمونه نشان می دهد که باید در زمینه شناخت و انتقال محاسن اهل بیت(ع) بیش از گذشته تلاش کنیم. برای انتقال این پیام به دنیا، سینه زنی یک نوع رسانه است، اما در کنار سینه زنی، ساخت فیلم، تئاتر، کارتون و سرود نیز می تواند در این مسیر بسیار کمک کننده باشد؛ حتی می توان به ساخت تئاتر کمدی درباره اهل بیت(ع) روی آورد به عنوان مثال همه قصه های «بهلول» مدح اهل بیت(ع) است.
* توصیه های شما به سایر مداحان و ذاکرین چیست؟
من کسی نیستم که به مداحان و ذاکرین توصیه کنم و خودم احتیاج به توصیه دارم، اما توصیه ای که دائم به خودم می کنم این است که وقتی برای مداحی به شهری سفر می کنم، بعد از اینکه بازگشتم، به خودم نهیب می زنم که نزار چه کار کردی؟! کل دنیا از روزی که به دنیا آمدی و تا آخر که از دنیا می روی، مثل همین سفرِ یک روزه است، هر چقدر خوب باشی و با مردم به خوبی رفتار کنی، مردم از تو به خوبی یاد می کنند و اگر انسان بد باشی، مردم بدی ها را یادشان می ماند لذا این توصیه را آویز گوشم می کنم که اخلاق و رفتار نامناسبی نداشته باشم و همیشه سفیر اهل بیت(ع) و امام حسین(ع) باشم. مجدد تأکید می کنم که من کسی نیستم که بخواهم توصیه ای به مداحان کنم بلکه احتیاج به نصیحت دارم و اگر مداحان نصیحتی دارند، من این نصیحت را با جان پذیرا هستم.
