در بیانیه سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان که یک نسخه آن در تارنمای وزارت امور خارجه انگلیس منتشر شد آمده است: سهامداران اینستکس – بلژیک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، هلند، نروژ، اسپانیا، سوئد و بریتانیا – تصمیم به انحلال اینستکس گرفته‌اند.
به گزارش جماران؛ سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیه‌ای مشترک با مقصرنمایی ایران، از انحلال سازوکار مالی اینستکس که قرار بود مراودات تجاری با ایران را در سایه تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده تسهیل کند اما به دلیل سیاست فشارحداکثری آمریکا ناکام ماند، خبر داد.
در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای وزارت امور خارجه انگلیس منتشر شد آمده است: سهامداران اینستکس – بلژیک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، هلند، نروژ، اسپانیا، سوئد و بریتانیا – تصمیم به انحلال اینستکس گرفته‌اند.
این بیانیه ادعایی می‌افزاید: اینستکس توسط فرانسه، آلمان و بریتانیا در سال ۲۰۱۹ راه اندازی شد تا تجارت قانونی بین اروپا و ایران به ویژه در زمینه کالاهای بشردوستانه را تسهیل کند. در طول ۴ سال گذشته، اینستکس به طور مداوم تلاش کرده است تا مبادلات تجاری بین اروپا و ایران را تسهیل کند.
تروئیکا با بیان این ادعا که «تقاضای قوی و پایدار صادرکنندگان اروپایی برای استفاده از مکانیسم INSTEX، عمدتاً از طرف بخش بشردوستانه وجود داشت» مدعی شد: اما به دلایل سیاسی، ایران به طور سیستماتیک از انجام وظایف اینستکس جلوگیری کرد.
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که «میشل ارهارد باک» رئیس اینستکس پیشتر اعتراف کرده بود که این سازوکار به دلیل تحریم‌های آمریکا با اقبال مواجه نشد.
در ادامه بیانیه تروئیکا بدون هیچ اشاره‌ای به تحریم‌ها و اقدامات غیرقانونی آمریکا ادعا شده است: ایران در اوایل سال ۲۰۲۰ تنها با یک معامله برای صادرات کالاهای پزشکی از اروپا به ایران موافقت کرد. پس از آن، ایران به طور مداوم و عامدانه دیگر پیشنهادات مبادلات بین بریتانیا، نروژ، اتحادیه اروپا و ایران را مسدود کرد. این از یک عزم سیاسی برای ممانعت از استفاده از اینستکس تحت هر شرایطی ناشی شد. بنابراین، مسئولان ایران با امتناع از همکاری در زمینه صادرات دارو و سایر کالاهای بشردوستانه، اقدام بر خلاف منافع مردم خود را انتخاب کردند.
بیانیه یادشده بدون اشاره به این واقعیت که شرکت‌های تجاری از ترس تحریم‌های آمریکا حاضر به فعالیت بازرگانی با ایران نبودند، مدعی شد: با توجه به امتناع مداوم ایران از تعامل با این شرکت، سهامداران اینستکس به این نتیجه رسیده اند که دیگر زمینه ای برای ادامه فعالیت اینستکس وجود ندارد. سهامداران اینستکس در مجمع عمومی فوق‌العاده ۹ مارس ۲۰۲۳ به انحلال اینستکس رأی مثبت داده‌اند. این تصمیم به دلایل تجاری منحصراً بر اساس شایستگی خود اتخاذ شده است.
طبق نوشته ایرنا، اینستکس ۹ ماه بعد از خروج غیر قانونی آمریکا از برجام، بهمن ۱۳۹۷ با کلی منت از سوی سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه برای تسهیل تجارت غیردلاری با تهران ایجاد شد. ماجرای این سازوکار به حدی تلخ است که «میشل ارهارد باک» سومین مدیرعامل این شرکت آلمانی، انگلیسی و فرانسوی به عدم موفقیت این ماموریت اعتراف کرد.
وی بعد از ماه‌ها مخالفت با حضور در محافل رسانه‌ای، دو سال در یک همایش اقتصادی اعلام کرد که تحریم‌های آمریکا علیه ایران، بانک‌های بزرگ اروپایی را به شدت محافظه کار کرده بود و به همین دلیل آن‌ها با اینستکس کار نمی‌کنند.
