هادی خانیکی، از اساتید باسابقه ارتباطات با هشدار نسبت به اینکه روزنامه نگاری ما اصلا در شرایط خوبی نیست، می گوید: اینکه روزنامه های ما و نهادهای رسانه ای ما در موقعیت خوبی نیستند و به این دلیل کنشگران و حاملان کار روزنامه نگاری حرفه ای هم در چنین موقعیت مطلوبی نیستند، به این دلیل است که از منطق روزنامه نگاری به لحاظ نظری دور می شوند، به مسائل اساسی مثل آزادی مطبوعات، آموزش، مسئولیت اجتماعی روزنامه نگار، استقلال حرفه ای کمتر توجه می کنند و طبیعتا درگیر مسائلی هستند که با ناامیدی و حال ناخوش به آن دامن می زنند.
به گزارش جماران؛ به نقل از ایسنا، هادی خانیکی درباره ی وضعیت این روزهای خبرنگاران و انتشار مداوم اخبار تلخ و ناگوار خصوصا درباره بحران کرونا معتقد است: اگر چه به دلیل تنگناها و بحران های مختلفی که در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، جامعه ما با آن روبه روست، نیازمند روزنامه نگاری در بحران هستیم، اما این روزها خود روزنامه نگاری و به تبع خبرنگاری هم در بحران است؛ در این شرایط ما نیازمند بازتعریف موقعیت خبرنگاری هستیم.
هادی خانیکی ـ از اساتید باسابقه ارتباطات ـ درباره ی وضعیت این روزهای خبرنگاران و اینکه چگونه می توانند روح و روان و البته خود را در شرایطی که مدام اخبار مرگ مخابره می کنند، سالم و زنده نگه دارند، به گفت و گو پرداخت.
دکتر خانیکی ضمن تبریک روز خبرنگاران و روزنامه نگاران گفت: اینکه اساس پایه گذاری این روز بر پایه ی شهادت است ـ شهادت محمود صارمی به دست طالبان در مزار شریف ـ نشان دهنده ی این است که کار خبرنگاری به طور خاص و روزنامه نگاری به طور عام از جمله حرفه های پرخطر در شرایط بحرانی جامعه است. امروز باید یادی کرد از خبرنگاران و روزنامه نگارانی که در طول همین مدت و در طول این سال ها و امروز جان خود را بر اثر ابتلا به کرونا از دست دادند. دوستانی مثل سهیل گوهری و یا روح الله رجایی و یا این اواخر خبرنگاران مظلومی که در ایفای نقششان به عنوان روزنامه نگاران بحران جانشان را از دست دادند. مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی که هر کدام به جامعه دیگری هم می شود گفت تعلق داشتند؛ به جامعه ی دانشجویان و فارغ التحصیلان این حوزه؛ یکی از دانشگاه علامه طباطبایی و دیگری دانشگاه تهران.
سر پر شور و دل عاشق!
خانیکی سپس با اشاره به تاریخ تحولات روزنامه نگاری از گذشته تا کنون، مطرح کرد: وقتی مروری بر تاریخ تحولات روزنامه نگاری و ایفای نقش خبرنگاری، داشته باشیم، به صورت عینی و واقعی می بینیم که روزنامه نگار یا به طور خاص خبرنگار چه کاری انجام می دهد. خبرنگار معمولا بر اساس یک سر پر شور و دل عاشق برای کار خود، در موقعیت های غیرطبیعی قرار می گیرد. طبیعتا محصول قرار گرفتن در چنین شرایطی، این است که همیشه با اضطراب و دلهره زندگی می کند و با دلهره و اضطراب و روشن نبودن افق کارش، دچار بحران های کاری، سیاسی ـ اجتماعی و بحران های زمانی می شود.
تنزل حرفه ی روزنامه نگاری از موقعیت برترش
این استاد ارتباطات درباره توصیه اش به خبرنگاران در شرایط کنونی گفت: توصیه من مبتنی بر این است که، در شرایطی که امروز در آن قرار گرفته ایم ـ هم جامعه ی ما به طور خاص و هم جهان ما ـ این را باید بپذیریم که نیازمند بازتعریف موقعیت خبرنگاری هستیم. و البته این بازتعریف و بازاندیشی در مفاهیم اصلی خبرنگار و کار خبرنگاری ـ هم به لحاظ حرفه ای، آموزشی و هم به لحاظ معیشتی و اقتصادی و هم به لحاظ روانی و اجتماعی ـ می شود گفت، نیازمند حمایت های صنفی، سیاسی، اجتماعی و آموزشی جدیدی است تا خبرنگاران باز هم بتوانند به آن نیاز به شور، نیاز به دانستن، نیاز به آموختن و انتقال درست اطلاعات و اخبار و نیاز به ایفای مسئولیت اجتماعی، پاسخ دهند.
او با بیان اینکه «خبرنگار امروز در دنیایی از پرسش ها و چالش های جدید به سر می برد»، در این زمینه توضیح داد: بی انگیزگی، روزمرگی و بی آرمانی در یک سو و تنزل حرفه ی روزنامه نگاری از موقعیت برترش در جامعه به یک موقعیت معمولی و تبدیل شدن این حرفه به یک حرفه روزمره که فقط و فقط باید به فکر غم نان بود، امنیت اقتصادی شغل، فراموش کردن و غفلت از آرمان داشتن، مسئولیت داشتن و عشق به کار و دور شدن از کار، مسئله جدی است که بروز پیدا می کند.
روزنامه نگاری در شرایط بحرانی به سر می برد
خانیکی یادآور شد: این مسائل را نه فقط به عنوان مسئله فردی مطرح می کنم، خبرنگاران و روزنامه نگاران ما در شرایطی قرار گرفتند که شاید فکر کردن به مسائل روزمره، فکر کردن به وضعیت صرفا آنی شان، به مسئولیت های اخلاقی، حرفه ای و اجتماعی شان، غلبه پیدا کرده باشد. به این اعتبار می گویم الان خبرنگاری و در سطح بزرگتر خود روزنامه نگاری در شرایط بحرانی به سر می برد.
نیازمند روزنامه نگاری در بحران هستیم
این استاد ارتباطات با هشدار نسبت به اینکه روزنامه نگاری ما اصلا در شرایط خوبی نیست، مطرح کرد: اینکه روزنامه های ما و نهادهای رسانه ای ما در موقعیت خوبی نیستند و به این دلیل کنشگران و حاملان کار روزنامه نگاری حرفه ای هم در چنین موقعیت مطلوبی نیستند، به این دلیل است که از منطق روزنامه نگاری به لحاظ نظری دور می شوند، به مسائل اساسی مثل آزادی مطبوعات، آموزش، مسئولیت اجتماعی روزنامه نگار، استقلال حرفه ای کمتر توجه می کنند و طبیعتا درگیر مسائلی هستند که با ناامیدی و حال ناخوش به آن دامن می زنند. ما اگر چه نیازمند روزنامه نگاری در بحران هستیم به دلیل تنگناها و بحران های مختلفی که در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی فرهنگی، جامعه ما با آن روبروست، اما خود روزنامه نگاری و به تبع خبرنگاری هم در بحران است. برای گریز از این بحران ها و برای اینکه خبرنگار و روزنامه نگار بتواند نقش تعیین کننده خودش را در ارتباطات بحران و در شرایط بحرانی پاسخ دهد، نیازمند به این است که به آرمان ها و الزامات روزنامه نگاری و خبرنگاری توجه کند و مورد حمایت صنفی، سیاسی و اقتصادی و اجتماعی هم قرار بگیرد و نهادهایی شکل بگیرد و یا نهادهایی که هستند قوی تر شوند تا از این نوع روزنامه نگاری و خبرنگاری حمایت کند.
خانیکی در پایان تاکید کرد: ما نیازمند احیای روزنامه نگاری و بازاندیشی در مفاهیم اساسی روزنامه نگاری هستیم. هم به عنوان یک ضرورت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که همه از نهادهای حاکمیتی تا نهادهای مدنی و نهادهای علمی به آن توجه کنند و هم در مقیاس فردی آن که تک تک روزنامه نگاران و خبرنگاران حتی شهروند روزنامه نگاران باید به آن توجه کنند.
