نامزدهای تصدی ریاست جمهوری پیش از شروع مناظره، برای قرعهکشی برای تعیین صندلی و روال پرسشهای مناظره از ساعت ۱۶ وارد رسانه ملی و استودیو محل مناظرهها شدند و حواشی مناظره ها از همان لحظه قرعه کشی آغاز شد.
به گزارش جماران؛ نخستین مناظره زنده تلویزیونی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری از ساعت ۱۷ عصر امروز-شنبه- با حضور هفت کاندیدای تایید صلاحیت شده برگزار شد. در نیمه نخست مناظره نامزدها یکدیگر را به چالش کشیدند در نیمه دوم بحثها سمت و سوی کارشناسیتر پیدا کرد.
نامزدهای تصدی ریاست جمهوری پیش از شروع مناظره، برای قرعهکشی برای تعیین صندلی و روال پرسشهای مناظره از ساعت ۱۶ وارد رسانه ملی و استودیو محل مناظرهها شدند.
در هنگام این قرعهکشی، مجری مراسم نامزدها را با عنوان «آقای ...» خطاب میکرد اما در هنگام صدا زدن حجتالاسلام والمسلمین سید ابراهیم رییسی، از وی به عنوان «جناب آقای رییسی» نام برد که این مسئله با اعتراض «عبدالناصر همتی» همراه شد و به مجری تذکر داد که عدالت را رعایت کرده و از همه با عناوین یکسان نام ببرد.
در ادامه، قرعهکشی ترتیب صندلی و پاسخ دادن به سوالات نامزدهای سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری در اولین مناظره زنده تلویزیونی انجام شد.
«سعید جلیلی» در صندلی شماره ۱، «سید ابراهیم رییسی» در صندلی شماره ۲، «امیرحسین قاضیزاده هاشمی» در صندلی شماره ۳، «علیرضا زاکانی» صندلی شماره ۴، «محسن رضایی» در صندلی شماره ۵، «محسن مهرعلیزاده» در صندلی شماره ۶ و «عبدالناصر همتی» در صندلی شماره ۷ قرار گرفتند.
مناظرههای دوم و سوم تلویزیونی نامزدهای ریاست جمهوری ۱۸ و ۲۲ خرداد در رسانه ملی برگزار میشود.
مرتضی حیدری، مجری برنامه مناظره پیش از آغاز مناظره به تشریح شرایط و پروتکلهای اجرای مناظره پرداخت و اعلام کرد که به دلیل رعایت فاصله اجتماعی و پروتکلهای بهداشتی در استودیو، وی و نامزدها از ماسک استفاده نمیکنند و تاکید کرد که هر نامزد برای هر سوال، فقط سه دقیقه فرصت جواب دادن دارد.
باید جاذبه ارز، زمین و طلا از بین برود
نخستین کسی که در مناظره امروز، براساس قرعهکشی مورد پرسش قرار گرفت، «سید ابراهیم رییسی» که سوال انتخاب شده براساس قرعه، در مورد رفع موانع تولید و ایجاد اشتغال بود که این نامزد انتخابات ریاست جمهوری به این سوال پاسخ داد: اینکه پولها به طرف ارز و زمین و طلا و... برود، باید جاذبهاش از دست برود و جاذبه آن برای تولید ایجاد شود و این امر نیاز به سازوکار دارد.
تبدیل قطار انقلاب به اسکوتر
دومین نامزدی که براساس قرعهکشی مورد پرسش قرار گرفت، «محسن رضایی» بود. مجری از وی پرسید که برنامهای برای اصلاح نظام بودجهریزی دارد که وی به جای پاسخ دادن به این سوال، یک اسکناس هزار تومانی از جیب خود بیرون آورد و گفت: مردم عزیز هشت سال پیش در همین مکان در برابر آن کلید بیخاصیت، من یک هزار تومانی را به شما نشان دادم و گفتم اگر این روند ادامه پیدا کند پول ملی ما سقوط پیدا می کند.
وی با بیان اینکه باید به این پرسش پاسخ داد که چرا مردم نان قرضی میگیرند و به زبالهگردی روی آوردهاند، مدعی شد: رابطه دولت با اقتصاد و رابطه اقتصاد با مردم تنظیم نشده است و دولت دست در جیب مردم میکند. در بانک مرکزی هم به همت آقای همتی و دوستانشان روندی را پیش بردند که دست در جیب مردم میکنند.
رضایی با انتقاد از روند تامین کسری بودجه توسط دولت، تصریح کرد: چرا باید قطار انقلاب روز به روز کوچک شده باشد و قطار انقلاب به یک اسکوتر تبدیل شده باشد.
شش ماه است که منتظر برنامه رضایی هستم
با قرعهکشی مجری این مناظره، «عبدالناصر همتی» سومین فردی بود که به سوالات پاسخ داد. مجری از رییس سابق بانک مرکزی درباره برخورد با بدهکاران بانکی سوال کرد.
همتی ابتدای سخنان خود را به رد صلاحیتهای صورت گرفته آغاز کرد و یادآور شد: باید بگویم که تأسف میخورم که در میان کاندیداها یک زن حضور ندارد. همچنین میدانم که بسیاری از مردم در میان کاندیداها نمایندهای از خود ندارند و تصمیم دارند که با صندوق قهر کنند. مردم! به جای قهر بیاید و رای بدهید و سرنوشت خود را تعیین کنید.
وی با انتقاد از شعارهای مطرح شده توسط کاندیداها تصریح کرد: من میخواهم به جای اینکه بیایم و مثل برخی کاندیداها وعدههای رنگارنگی که امکان تحقق ندارد، را به شما بدهم بیایم و با راستی و صداقت بگویم که وضعیت اقتصادی ما توان اجرای چنین وعدههایی را ندارد.
مجری در حین سخنان همتی، به وی تذکر داد که به سوال مطرح شده پاسخ دهد اما این نامزد انتخابات ریاست جمهوری در واکنش به سخنان رضایی علیه بانک مرکزی گفت: آقای رضایی بگوید که چگونه با گروگانگیری سربازان غربی میخواست درآمد ارزی کشور را بالاتر ببرد؟ ما چند ماه است منتظریم که ایشان برنامه خود را در این زمینه اعلام کند. شما آقای رضایی، شما باید بدانید با عدم پذیرش FATF در مجمع تشخیص مصلحت، پدر اقتصاد کشور را درآوردهاید. جای تعجب دارد که رهبری اعلام ارجاع موضوع FATF را به مجمع تشخیص مطرح کردند، اما بازهم در این زمینه شاهد عدم تصویب این لایحه بودیم.
با شش سواد کلاس نمیشود اقتصاد را درست کرد
بعد از سخنان همتی، نوبت به «محسن مهرعلیزاده» رسید. مجری از این نامزد انتخابات ریاست جمهوری پرسید که چه برنامهای برای مقابله با فرار مالیاتی دارد که وی خاطرنشان کرد که برنامه مدونی که طی دو سال قبل روی آن کار کردم و شامل همه راهکارها در همه زمینههاست و آن را امشب در سایت خود بارگذاری میکند.
مهرعلیزاده اضافه کرد: اینک که بهر دلیل از جمله شائبه مهندسی انتخابات با حذف تعدادی از افراد صالح در فرایند انتخابات روبهرو هستیم، تا جایی که از کنار فرمایش رهبری انقلاب در جایگاه ولایت فقیه مبنی بر لزوم جبران جفا و ظلمی که بر برخی از آنان رفته است به راحتی عبور کنند، پرسش این است که این امر چگونه از سوی طراحان وضعیت موجود توجیه میشود؟ آیا حمایت از یک فرد خاص در دستورکار قرار گرفته است؟
وی خطاب به رییسی سوال کرد که آیا جنابعالی حاضرید خانواده خود را در جاده چالوس به دست رانندهای که مومن و متدین است اما گواهینامه رانندگی ندارد، بدهید؟
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری اضافه کرد: من از آقای رییسی سوالم این است که شما از نظر تحصیلات کلاسیک فقط شش کلاس سواد دارید؛ البته من به تحصیلات حوزوی شما احترام میگذارم ولی با این سواد نمیشود اقتصاد را درست کرد.
مسئول مشخصی برای حفاظت از ارزش پول ملی وجود ندارد
پنجمین فردی که در مناظره امروز، براساس قرعهکشی مورد پرسش قرار گرفت، «سید امیرحسین قاضیزاده» بود که سوال انتخاب شده براساس قرعه، در خصوص تقویت ارزش پول ملی بود که این نامزد انتخابات ریاست جمهوری برنامه خود را در این باره، کنترل تورم دانست.
وی مدعی شد: در کشور ما مسئولان مربوطه به جای اینکه مسئول حفاظت از ارزش پول ملی باشند، مسئول حفاظت از ارز خارجی شدهاند. ظاهرا این کار مسئول مشخصی ندارد و مسئولانی که وظیفه پاسخگویی دارند هم آن را گردن دیگری میاندازند. ای کاش رئیس بانک مرکزی ما خود را مسئول حفظ ریال بداند، نه دلار.
تهدید همتی به رد صلاحیت
«علیرضا زاکانی» ششمین فردی بود که در این مناظره درخصوص مقابله با افزایش حجم نقدینگی کشور مورد پرسش قرار گرفت که این نامزد انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: علیالظاهر داریم با هم مناظره میکنیم، اما دوستان انشاء میخوانند. اینجا کلاس انشاء نیست، اینجا وقت پاسخ دادن و مستدل صحبت کردن و راست گفتن است.
وی خطاب به همتی گفت: آقای همتی خیلی زشت است که شما ما را متهم میکنید که دروغ میگوییم، ما که هنوز حرفی نزدیم. آیا شما غیب میگویید؟ شما در سال ۹۸ گفتید FATA تأثیری بر اقتصاد ایران ندارد پس چرا آن زمان به مردم دروغ گفتید؟
این نامزد گفت که باید به همتی نوبل شیمی بدهند و مدعی شد: همتی پول ملی مملکت را نابود کرده است. صحبت از توزیع فقر میکند حال آنکه خود فقر را توزیع کرده است. من از جهش تولید صحبت میکنم.
زاکانی در واکنش به صحبتهای اولیه همتی درباره رد صلاحیتها هم اظهار داشت: همتی درباره تأیید صلاحیتها صحبت کرد، اما اگر بنا بر تأیید کسان دیگری بود، شما نباید اینجا حضور پیدا میکردید چون هر کسی قد و قواره خودش را دارد.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: آقای همتی میگوید که پنج نفر مقابلش قرار دارد حال اینکه ۸۵ میلیون مقابل او هستند که نابودشان کردید. پس صحبت از موارد درست کنید.
در زمان انتخابات با هلیکوپتر صندوق رای به روستاها میبریم
جلیلی آخرین نفری که در بخش نخست نیمه اول مناظره مورد پرسش قرار گرفت. مجری از دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی پرسید که چه برنامهای برای محرومیتزدایی دارد که وی پاسخ داد: در زمان انتخابات با هلیکوپتر صندوق رای به روستاها میبریم، اما در روستای دورافتاده به فکر اقتصاد و معیشت مردم هستیم؟ اگر این نکته نباشد یعنی به فکر محرومین نباشیم، کارهای نمایشی انجام می شود که برای مردم نیست.
پیکان حملات به سمت همتی نشانه گرفته شد
در بخش دوم این مناظره، مجری از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری خواست، صحبتها و مطالب سایر کاندیداها را نقد کنند که اکثریت نامزدها، پیکان حملات خود را متوجه همتی کردند.
همتی باید پاسخگوی تورم فعلی و افزایش نقدینگی باشد
نخستین قرعه، به نام زاکانی درآمد که وی نشانه صحبتهای خود را به سمت همتی گرفت و عنوان کرد: در ابتدای صحبتم گلایهای از آقای همتی داشتم، چون تعرضی به دیگران داشت. این سوال را از آقای همتی پرسیدم که ابربدهکاران بانکی چه کسانی هستند، شاهد بیانضباطی در بانکهای مختلف هستیم؛ چرا این وضعیت درست نمیشود. مفسده بانکی از کجا سرچشمه میگیرد. باید نظارت درستی توسط بانک مرکزی صورت میگرفت.
وی با طرح اتهاماتی به دولت و همتی مدعی شد: ارزش پول را نابود کردید. آقای همتی باید پاسخگوی تورم فعلی و افزایش نقدینگی باشد.
رجز میخوانیم
در ادامه، نوبت در اختیار رضایی قرار گرفت که او هم مانند زاکانی، پیکان حملات خود را به سمت همتی نشانه گرفت و خطاب به وی تصریح کرد: شما منبع برای سلطانسازی در حوزههای فولاد و شکر دارید؛ اما منبع برای بهرمندی مستضعفان ندارید؟
وی با نمایش دادن یک نمودار رو به دوربین اظهار داشت: وضعیت اقتصاد کشور را به حال و روزی انداختید که وضعیت نمودار عملکرد آقای همتی در بانک مرکزی نشان میدهد که چگونه دلار از هشت هزار تومان به وضع امروز رسیده است. اقتصاددان است ایشان؟
رضایی خطاب به انتقاد همتی درباره اظهارات وی نسبت به گروگان گرفتن آمریکاییها و التهاب احتمالی ایجاد شده از این حرف در میان مذاکرات ۱+۵ گفت: من یک سرباز هستم. وقتی آمریکا تهدید میکند که حمله میکند، من هم میگویم گروگان میگیریم. ما رجز میخوانیم و به شکلی هم حرف میزنیم که جنبه انسانی ما حفظ شود. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری بار دیگر با دادن یارانه ۴۵۰ هزار تومانی تاکید کرد.
همتی جزئی از رویکرد غلط است
جلیلی نیز مانند زاکانی و رضایی، انتقاداتش را به سمت همتی نشانه گرفت و ابراز داشت: آقای همتی فرمود چرا FATF تصویب نمیشود؟ همین نگاه است که نتیجه این میشود. از ۴۲ بند fatf، ۳۹ بند را اجرا کردید، ولی فقط ۱۳ بند را قبول کرده است. عدم فهم مسئله موجب می شود که مسائل را حل نکنید.
وی رویکرد همتی را اشتباه دانست و گفت: همتی جزئی از رویکرد غلط است که به جای کار واقعی کشور را با نمایش اداره میکند. مرد اقتصادی ما باید در میدان اقتصادی باشد، نه در رسانه.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: یک نگاه اداره به زور کشور و حل یکی دو مسئله و FATF را بهانه حل نکردن سایر مسایل میداند. نگاه دیگر نیز این است که کشور توانمندی بالا دارد و نه تنها کشور میتواند اداره شود، بلکه میتواند جهش پیدا کند. دوستان به صراحت میگویند نمیشود، نه شما نمیتوانید. ما میگوییم که میشود.
نوبت پاسخگویی همتی به اتهامات: نمایندگانتان مرا تهدید میکنند
با پایان صحبتهای جلیلی، نوبت به همتی رسید تا به اتهاماتی که از سوی زاکانی، رضایی و جلیلی پاسخ دهد. همتی با اشاره به سخنان پیشین خود خاطرنشان کرد: قبلاً گفته بودم در مقابل پنج کاندیدا هستم و کاندیدای اصلی آقای رییسی است و مابقی پوششی هستند. اگر این افراد میخواهند جوابشان را بدهم قسم بخورند که تا آخر در رقابتها میمانند وگرنه پاسخ دادن معنی ندارد.
وی افزود: البته من جواب این حرفها را خواهم داد، اما نمیشود که همه کاندیداها بیایند به همتی حرف بزنند! من به آقای جلیلی در جلساتی که حضور داشتند، گفتم شما اقتصاد و تجارت نمیفهمی! چرا میخواهید برای همه مردم تصمیمگیری کنید؟ خسته نشدید از این همه بیانیه دادن؟ چرا همه تقصیرها را گردن بانک مرکزی میاندازید؟
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه آقای جلیلی شما در ماجرای برجام در زمین ترامپ بازی کردید و پدر کشور را درآوردید، گفت: به همت شما آقای جلیلی و آقای رضایی و دوستانشان در مجمع ما در لیست سیاه FATF قرار گرفتیم. آقای جلیلی خواهش میکنم از کاندیدای پوششی بودن دربیاید! شما دو کلاس اقتصاد خواندهاید؟ اصلا اقتصاد میفهمید؟ یا آقای رضایی شما میگویید من اقتصاد خواندم، چطور اقتصاد خواندید؟
همتی اضافه کرد: آقای زاکانی از پوششی بودن دربیایید! یعنی چه که این همه متهم میکنید؟ شما دو کلاس اقتصاد خواندهاید؟ اقتصاد نمیدانی! هستهای پزشکیتان هم که مشخص است چطور مدرک گرفتید. دهان من را باز نکنید. من میخواهم محترمانه صحبت کنم.
وی به نحوه مدرک گرفتن محسن رضایی نیز انتقاد کرد و یادآور شد: آقای رضایی شما میگویید گروگانهای آمریکایی را میخواهم بگیرم و چنان کنم! آقای رضایی شما میگویید من اقتصاددانم. من که میدانم چگونه اقتصاد خواندید. من که نحوه اخذ مدرک شما را خبر دارم که استادان را مجبور میکردید، بیایند و در دفتر شما درس بدهند و امتحان بگیرند! شما درخواست داشتید که وارد گروه دانشکده اقتصاد شوید که با اکثریت قاطع رد شد! اجازه ندهید که من مجبور شوم چنین مواردی را بگویم.
همتی همچنین خطاب به رئیسی اظهار داشت: من برای آقای رئیسی احترام ویژه قائل هستم ولی این افراد شما را پوشش میدهند. شما به جای رفتن به استانها و دادن وام به کارخانهها، میرفتید و به زندانها سر میزدید. این کارها وظیفه بخش اجرایی است و آخر هم معلوم نشد آن وامها چه شد؟ من خواهش میکنم اول مشکلات قوه قضائیه را حل کنید و بعد بروید مشکلات قوه مجریه را حل کنید.
وی ادامه داد: شما از معیشت مردم میگویید اما با رای مثبت به فیلترینگ اینستاگرام معیشت مردم را تهدید کردید و حالا نمایندگان شما اینجا من را تهدید میکنند.
سندروم پست بی قرار یک نامزد ریاست جمهوری
در ادامه، قرعه به نام مهرعلیزاده درآمد. او خطاب به رییسی گفت: آقای رییسی، سید هستند و ما برای جد بزرگوارشان احترام قائلیم، اما من از ایشان سوالی دارم؛ آقای رییسی شما راهکارهایی را برای رفع موانع تولید مطرح کردید، خودتان چقدر با مسئله تولید آشنایی دارید؟ ممکن است چند نفر کارشناس دور هم جمع شوند و مطالبی را بگویند، آدم حفظ و اینجا آن مطالب را عنوان کند اما اینها به درد مردم نمیخورد.
وی با بیان اینکه از رییسی این سوال را میکنم که آیا شما میتوانید یک سوال اقتصادی مطرح کنید و بدون کمک مشاورانتان به آن پاسخ دهید؟ اظهار داشت: اشاره کردند که آقای رییسی تشریف میبرند به کارخانهها و در هر سفر حداقل ۴۰ الی ۵۰ میلیارد تومان هزینه میشود؛ بعدش هم یک مصاحبهای در کارخانهای که بانک آن را توقیف کرده بوده و بر اساس حکم دادستانی آزاد شده و ۱۰ الی ۱۵ نفر مشغول بکار میشوند، انجام میشود.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: سوال من این است که تا کنون چند کارخانه باز شده است؟ آقای رییسی چند کارخانه تاکنون بسته بودهاند؟ چه کسی است کارخانه ها را بسته؟ یک نفر که از خارج نیامده که این کارخانهها را ببندد. رژیم صهیونیستی و آمریکا که نبستند بلکه قاضی شما بسته است و اتفاقاً نیز یکی مشکلات تولید همینجاست.
مهرعلیزاده از رییسی خواست تا در قوه قضاییه باقی بماند و یادآور شد: اگر شما دلتان برای اقتصاد میسوزد، همان قوه قضاییه را که هنوز به روش عهد قاجار اداره میشود، اصلاح کنید.
وی با اشاره به جابجایی تصدی مسئولیتها از سوی رییسی عنوان کرد: برخی میگویند جناب آقای رییسی سندروم پست بی قرار شدید دارند؛ از دادستانی به آستان قدس رضوی تشریف میبرند؛ از آنجا کاندیدای ریاست جمهوری میشوند و سپس به ریاست قوه قضاییه میروند. اتفاقاً سیستم قضا جای مبارزه با فساد است اما شما هوس ریاست جمهوری کردهاید؛ چه تضمینی است که ریاست جمهوری را هم به سودای یک مقام بالاتر رها نکنید؟
مدیر نشسته در اتاق نیستم
رییسی نامی بود که پس از صحبتهای مهرعلیزاده نامش از گویها بیرون آمد و در پاسخ به سوالها و انتقادات ابراز داشت: از این همه تهمت زدن و اهانت کردن خسته نشدید؟ چرا این همه دروغ میگویید؟ چرا به شعور مردم اهانت میکنید؟ مردم هم من را دیدهاند و هم شما را.
وی با بیان اینکه اولین بار در تاریخ سیاسی ایران کسی که پوششی عمل کرد، از دوستان شما بود، عنوان کرد: من معتقد به رقابت و مشارکت هستم. در روز اول قوه قضائیه همه شکایتها را پس گرفتم. میگویید چرا من به کارخانهها سر زدم؟ چون شما من را گرفتار کردید. این چیزها پیشروی مردم است. من مدیر نشسته در اتاق نیستم. شما باید پاسخ دهید که چرا من باید با تولیدکنندگان کار داشته باشم؟
رییس قوه قضاییه با اشاره به عملکرد خود در دستگاه قضا گفت: نه یک سایت بستیم و نه یک روزنامه را بستیم، نه یک نفر را به خاطر انتقاد دستگیر کردیم. من در دوره قبلی حتی از یک نفر هم به خاطر توهین و تهمت شکایت نکردم. من که نمیخواهم به کارخانجات سر بزنم، مردم مشکل و درد دارند. من به همه زندانها سر میزنم.
رییسی به مدرک دانشگاهی خود نیز اشاره کرد و اظهار داشت: درست نیست یکی برای جلب آرا، دیگران را تخریب کند. مدارک تحصیلی بنده و دیگران در سایتهای دانشگاهی است، چرا خلاف واقع میگویید. ما در قوه قضاییه بیش از دو هزار کارخانه را راهاندازی کردهایم.
نام دولتم، دولت سلام است
آخرین نفری که در این بخش به طرح نظرات و نقد دیگر نامزدها پرداخت، قاضیزاده هاشمی بود. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: اینکه بحث از مناظره اقتصادی به انحراف برده میشود، نشانه این است که همان طور که عدهای سال ها برای اداره کشور برنامه نداشتند، الان هم برنامه ندارند لذا با ایجاد دوقطبی و تهمت، بیبرنامگیشان را نشان میدهند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری، نام دولت خود را «دولت سلام» با حضور جمعی از جوانان انقلابی معرفی کرد و یادآور شد: اگر ساختار همین باشد، حتی اگر مدیر عوض شود چه اصلاحطلب باشد و چه اصولگرا بیاید یا برعکس مشکلی حل نمیشود. اگر ما میخواهیم مشکلات اقتصادی حل شود باید به دنبال اصلاح ساختار برویم.
در بخش سوم نیمه نخست این مناظره، مجری از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری خواست در چهار دقیقه برنامه اقتصادی خویش را در دولت احتمالی چهار سال آیندهشان تشریح کنند.
دعوت از همتی برای مناظره در تلوبیون
جلیلی در این بخش از صحبتهای خود بیان کرد: اگر میخواهیم کشور را به جهش برسانیم باید برنامه جدی اقتصادی داشته باشیم، نه اینکه دنبال بهانه بگردیم. ارزش پول ملی وقتی ایجاد میشود که بتوانیم جهش تولید داشته باشیم. جهش تولید منوط به جهش صادرات و جهش صادرات منوط به تعاملات گسترده جهانی است و نباید معطل دو، سه کشور باشیم.
وی ادامه داد: اگر صحبت میکنیم که در کشور تولید ثروت داشته باشیم یعنی باید یک برنامه جدی برای ارزآوری داشته باشیم. ارزآوری وقتی اتفاق میافتد که به همه دستگاههای دولتی ماموریت ارزآوری بدهیم. نه اینکه وزارت نفت، نفت نفروخت همه کارها تعطیل شود یا بگوییم هر وقت fatf تصویب شد، کار میکنیم. همه وزارتخانهها باید برای ارزآوری برنامه داشته باشند. وی در پایان همتی را به مناظره در تلوبیون دعوت کرد.
همتی و اعضای دولت روحانی را دادگاهی میکنم
دومین فردی که برنامه اقتصادی خود را در چهار سال آینده تشریح کرد، رضایی بود. او همانند دو بخش قبل، مجددا به همتی حمله کرد و با تهدید اعضای دولت روحانی و شخص همتی اظهار داشت: در صورت رییسجمهور شدن در اولین فرصت همتی و برخی از اعضای هیات دولت روحانی را ممنوعالخروج میکنم، آنها را به دادگاه میسپارم و ثابت میکنم چه آسیبی به کشور زدند.
وی در واکنش به صحبتهایی که علیه مدارک تحصیلیاش شد، گفت: قبل از انقلاب که فارغالتحصیل رشته مهندسی دانشگاه بودم با زور اسلحه بود؟ مدرک من در دانشگاه تهران را دکتر عارف از دوستان آقای همتی امضا کرده است.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری، پرداخت یارانه ۴۵۰ هزار تومانی، کسب و کارهای خانگی و خانهسازی را جزو برنامههای اصلی دولت خود خواند و اظهار داشت: با مشورت از مراجع قم، حتما از دو نفر از بانوان در کابینه و از تعداد بیشتری از آنان در سمتهای مدیریتی استفاده میکنم.
رضایی بر استفاده از ظرفیت اهل تسنن و اقلیتهای مذهبی تاکید کرد.
خواندن شعر ترکی از سوی مهرعلیزاده
مهرعلیزاده هم در این بخش، یکی از مشکلات کشور را در ۴۲ سال گذشته را حاکم نبودن یک الگوی صحیح علمی تجربه شده توسعه به ویژه توسعه اقتصادی برشمرد و خاطرنشان کرد: در الگویی که من در برنامهای طراحی کردهام، مانعزدایی از تولید، معافیتهای مالیاتی بر تولید و هدایت نقدینگی به تولید را به عنوان یک اصل گذاشتیم و همچنین ایجاد کار و گردشگری محیط زیست را شدیداً مورد تاکید قرار دادهایم. افزایش تولید و درآمد سرانه و جلوگیری از فرار مالیاتی از دیگر بخشهای برنامه من است.
وی بر سوابق کاری و تحصیلی خود تاکید کرد و گفت: عملاً آنچه را که در دانشگاه خواندهام، در عمل هم تجربه کردم و معتقدم باید با مدیریت منطقی، برنامه محور و عملگرایانه بر اساس علم روز دنیا، اقتصاد محوری، تولید گرایی و کارآفرینی، سیاست های رفاهی مناسبی را ترتیب دهیم که در مجموع این مجموعه را «دولت زندگی» گذاشتهام.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری در ادامه شعری به زبان ترکی درباره حیدربابا خواند.
حملات بیپایان آقا محسن به دولت و همتی
نیمه دوم مناظره با پرسش از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد. نخستین فردی که در این بخش قرعه به نامش درآمد، محسن رضایی بود. سوال او در این بخش مربوط به شکست خصوصیسازی بود که رضایی ترجیح داد به جای پاسخ دادن به این سوال، بازهم به دولت روحانی و کارنامه همتی حمله کرد.
وی دولت روحانی را سیاهترین دولت در ۴۲ سال گذشته برشمرد که نه تنها قفلهای بیرونی را باز کرد بلکه درهای داخلی را هم بست و همتی را نماینده دولت روحانی دانست و به انتقاد از رفتار اقتصادی دولت فعلی پرداخت.
خطر بزرگ مافیا
قاضیزاده هاشمی، در بخش دوم در پاسخ به سوالی درباره راهکارهای جلوگیری از واردات بی رویه به کشور، ترجیح داد به سراغ مافیای بزرگ و درهم تنیده برود و بگوید: دولت مسئول باید هدف اصلیاش این باشد که از تولید و اشتغال داخلی حمایت کند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری اضافه کرد: ما به گونهای طراحی کردیم که تولید، ارزش را در کشور به مدیران زنجیره تأمین بسپارد و آنها باید در مقابل اختیاراتی که دارند، پاسخگو باشند. الان اتفاقی که میافتد این است که مجوزهایی برای واردات تولید صادر شده، ولی صاحب مجوز بخشی از قاچاق را انجام میدهد که نمونه آن مسئله سیگار است.
نباید بگوییم نمیشود
در ادامه، جلیلی در پاسخ به سوالی درباره استفاده از ظرفیت معادن کشور ابراز داشت: یکی از مشکلات کشور ما خامفروشی مواد معدنی است. با ایجاد ارزش افزوده میتوان ارزآوری داشت و اشتغالزایی کرد.
وی با بیان اینکه معدن یکی از فرصتهایی است که میتواند مورد استفاده قرار بگیرد و موتور اقتصاد کشور را به راه بیندازد، خاطرنشان کرد: معدن حتی میتواند بخشی از هزینههای اساسی کشور را تامین کند. البته نباید بگوییم نمیشود عدهای نتوانستن خود را به کشور تسری میدهند.
اصلاح سازوکارهای زمینخواری در دولت
رییسی چهارمین فردی بود که در بخش نخست نیمه دوم مناظره درباره مبارزه با زمینخواری سخن گفت و ابراز داشت: سازوکارهای زمینخواری باید در دولت اصلاح شود. قوه قضائیه فقط میتواند با خروجیها برخورد کند.
وی ادامه داد: ما شورای حفظ حقوق بیتالمال را ایجاد کردیم که از زمینخواری پیشگیری میکند. ما باید سند عادی را به سند رسمی تبدیل کنیم و با مجلس آن را دنبال کردیم و در گیر و دار مسایل اداری است. مساله حدنگار و کاداستر مهم است و کشور ما در این زمینه عقب است و انشاءالله تا اخر سال ۱۴۰۰ کاداستر به سرانجام میرسد.
همه گنجشکهای روی درخت با پرتاب سنگ فرار میکنند
مهرعلیزاده نیز در این بخش در پاسخ به سوالی درباره اولویت سرمایهگذاری در کشور خاطرنشان کرد: برای واردات پول به داخل کشور باید راههای خاصی را باز کنیم؛ اولین کاری که باید انجام دهیم تامین امنیت سرمایه گذاری است؛ سرمایه گذار باید اطمینان پیدا کند که امنیت دارد و مزاحم ندارد؛ چراکه سرمایه فرار است؛ وقتی به قصد یک گنجشک سنگی به درخت پرتاب میشود، همه گنجشکهای روی درخت فرار میکنند.
وی ادامه داد: به آقای رییسی که به شورای حفاظت از حقوق بیت المال اشاره کردند باید بگویم که من در اصفهان مسئول ستاد تسهیل رفع موانع تولید بودم؛ در جلسات در جهت مانع زدایی کار می کردیم و در چارچوب قانون جلو میرفتیم اما یک نفر از بیرون از این موضوع خوشش نمیآمد؛ نامه مینوشت به قوه قضاییه و میگفت حقوق بیتالمال در اینجا حفظ نشده و این باعث توقف کار جهت بررسی بیشتر می شد، در واقع دخالت مستقیم در امور اجرایی رخ میداد.
عذرخواهی از مردم از سوی دولت و همتی
زاکانی نیز در این بخش درباره برنامهاش برای عبور از اقتصاد مبتنی بر نفت، به دولت حمله کرد و مدعی شد: اقتصاد ما دولتی است و بالغ بر ۹۰ درصد دولت در اقتصاد موثر است. دولتها در گذشته خود را با پول نفت اداره میکردند که این کار را دولت آقای روحانی انجام داد و از تورم ارتزاق کرد.
وی با حمله مجدد به همتی اظهار داشت: من از طرف آقای روحانی و از آقای همتی از مردم عذرخواهی میکنم. هیچ کسی در این دولت مسئولیت کارهایش را نمیپذیرد. انگار عدهای از فضا آمده و این بلا را سر ما آوردهاند.
روحانی از پنج نامزد فعلی، دنیا دیدهتر، دقیقتر و باهوشتر است
آخرین فردی که در این بخش به سوالات پاسخ داد، همتی بود. مجری از وی پرسید که دولت همتی کنترل قیمت و تنظیم بازار را اعتقاد دارد یا خیر که این نامزد انتخابات ریاست جمهوری، ابتدا ترجیح داد به اتهامات مطرح شده علیه وی پاسخ دهد.
وی با بیان اینکه من نماینده روحانی نیستم، همزمان دولت و نامزدها را مورد انتقاد قرار داد و ابراز داشت: صادقانه بگویم روحانی از پنج نامزد فعلی ریاستجمهوری، دنیادیدهتر، دقیقتر و باهوشتر است. اما مشکل من با ایشان این بود که درکی از اقتصاد نداشتند، این نامزدها هم درکی از اقتصاد ندارند. روحانی و این نامزدها همه سیاسی هستند! اقتصاددان میخواهیم.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به پاسخگویی ها خود به نامزدها یادآور شد: من برنامه مفصلی دارم. دوستان فکر نکنند که چون همه در بخش اول علیه من حرف و من مجبور شدم پاسخ دهم برنامهای ندارم. من موافق قیمت دستوری نیستم. من معتقدم دولت نباید وارد این موارد جزئی مثل قیمتگذاری برای هرچیزی شود. دولت باید به زیرساختها وارد شود. قیمت مشکلش در نقدینگی است ما باید نقدینگی را حل کنیم.
بخش کشاورزی ۷۵ درصد آب را در کشور مصرف میکند
مجری در ادامه مجددا از هفت نامزد انتخابات ریاست جمهوری درخصوص مسائل اقتصادی کشور سوالاتی را مطرح و کاندیداها به قرعه به سوالات پاسخ دادند.
همتی که در بخش پیشین، آخرین نفری که به سوالات پاسخ داده بود، در این بخش نخستین کسی بود که با قرعه به سوالی درباره کاهش ضایعات بخش کشاورزی و رفع مشکلات در این بخش به ویژه مصرف آب گفت: بخش کشاورزی اهمیت زیادی دارد و زندگی روستاییان وابسته به فعالیتهای کشاورزی است که من هم برنامه مفصلی برای نجات کشاورزی از این وضعیت دارم. سالانه حدود ۱۲ میلیارد دلار نهادههای کشاورزی وارد میکنیم که بخشی از آن از محل ارز ۴۲۰۰ تومانی و بخشی هم از طریق ارز نیمایی تامین میشود.
وی با بیان اینکه بخش کشاورزی ۷۵ درصد آب را در کشور مصرف میکند، اظهار داشت: نتوانستیم نظام پایدار کشاورزی را برقرار کنیم. استانهایی که در حوزه کشاورزی فعال هستند را نیز نتوانستیم صنعتی کنیم. اکنون بذر، کود و سم با قیمت بالا به دست کشاورز میرسد و من برای حل این مشکلات برنامه دارم.
تمرکز زدایی مبنی بر بازآمایش ایرانی اسلامی است
زاکانی در پاسخ به آخرین سوال خود در مناظره اول با رقبا درباره برنامهاش در خصوص بومیگزینی گفت: تحول در عرصه اقتصاد مدیریتی، جهش تولید، حکمرانی فضای مجازی، دولت الکترونیک، تمرکززدایی و مبارزه قاطع با فساد اداری و فساد اقتصادی از جمله برنامه های بنده است. تمرکز زدایی مبنی بر بازآمایش ایرانی اسلامی است.
وی توضیح داد: کشور به ۴۵۱ شهرستان تقسیم می شود. دولت من تلاش می کند که جهت تحول شهرستان ها را فعال کند. اکنون ۹۰ درصد بودجه در مرکز استان تصمیم گیری می شود که باید با اصلاحات اعمال شده شهرستان ها محور قرار گرفته و از ظرفیت نخبگان در شهرستان ها استفاده شود.
حضور کاوه مدنی اتفاق مغتنمی بود
مهرعلیزاده نیز در پاسخ به آخرین سوال خود در مناظره اول با رقبا درباره راهکارهایش برای تغییر کاربری و تخریب محیط زیست گفت: متاسفانه امروز محیط زیستمان بیشتر در خطر است. یکی از دلایل عمده این موضوع این است که با تشکیل شوراهای اسلامی در مراکز استانها و معین نبودن دقیق اختیارات آنها در مقایسه با اختیارات سایر ارگانها در مسئله زمین و همچنین نحوه ارتباط آنها با شهرداریها، باعث شده بعضاً اعمال نفوذهایی انجام شود و برخی تغییر کاربریها فراتر از آنچه قانون اجازه میدهد، صورت بگیرد.
وی به عملکرد دستگاه قضا در این باره اشاره کرد و ابراز داشت: متاسفم از اینکه به هر دلیلی در چند سال قبل شاهد بودیم تحت عنوان محیط زیستی ها برای عدهای مشکل ایجاد کردند؛ معاون جوانی آمد و در محیط زیست کار کرد و هزاران اسم جاسوس بر او گذاشتند اما مشخص شد که مشکلی وجود نداشته است؛ حضور آقای کاوه مدنی و نگاه دقیق محیط زیستی او در محیط زیست اتفاق مغتنمی بود. در شرایط فعلی اگر به این مسائل کم توجهی کنیم در آینده باید با بحران مواجه شویم.
از بسیاری شهرکهای صنعتی بازدید کردم
سعید جلیلی هم در این بخش درباره مشکلات شهرکهای صنعتی و تعطیلی آنها، به سفرهای خود به این شهرکها در طول هشت سال اخیر اشاره کرد و یادآور شد: از بسیاری شهرکهای صنعتی بازدید کردم همه اذعان دارند که یکی از مهمترین موانع تولید تامین مالی است و اگر ما روزانه دوهزار میلیارد تومان خلق پول میکنیم، چطور این افراد مشکل تامین مالی دارند؟ این پولها به کجا میرود و به دست چه کسی میرسد؟
وی اضافه کرد: عدم ثبات در مقرارت اقتصادی برای صادرات هم یکی دیگر از مشکلات این شهرکهای صنعتی است. یکی از خواستههای این شهرکهای صنعتی این است که ما را هم در این جلسات مقررات گذاری شرکت دهید و حرف ما را هم بشنوید.
جوانان روستایی درآمد کافی و رفاه لازم را ندارند
قاضیزاده هاشمی در پاسخ به آخرین سوال خود در مناظره اول با رقبا به سوالی درباره راهکار حل مشکل بیکاری و جلوگیری از مهاجرت قشر جوان از مناطق روستایی به شهرهای بزرگ گفت: آمریکاییها سالها پیش برای ما اصلاحات ارضی را طراحی کردند که هدفش توسعه شهرنشینی بود. از طرفی درآمدهای نفتی باعث شد سطح رفاه در شهرها افزایش یابد و تمایل به مهاجرت نیز بیشتر شد. در حال حاضر نسبت روستانشینان به شهرنشینان ۲۰ به ۸۰ شده است که عمدترین دلیل آن بازتوزیع نامناسب منابع است.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه ایران بیشترین درآمد مالیات بر تولید را در بین دیگر کشورهای دنیا دارد، اضافه کرد: اگر جوانان روستایی علاقه به ماندن در روستا ندارند به این دلیل است که درآمد کافی و رفاه لازم را ندارند. ما باید شیفتبندی را به گونهای انجام بدهیم که منابع بانکی به آن سمت سوق پیدا کند، مالیات کمتر شود، اشتغال مولد وجود داشته باشد و اختیارات داده شود که فرماندار مدیریت کند و مردم محل هم بر آن نظارت کنند.
همتی چرا کنار آقای روحانی بودی؟
مجری از محسن رضایی درباره فقر، فساد و تبعیض سوال کرد اما دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در این بخش بازهم ترجیح داد تا از دولت روحانی انتقاد کند. او در این مناظره، بارها به سابقه نظامی خود اشاره کرد و گفت: به عنوان یک سرباز لازم است هشدار دهم و بگویم که چرا سینه خود را دوباره می خواهم سپر مردم کنم.
وی خطاب به همتی گفت: آقای همتی چرا کنار آقای روحانی بودید؟ اگر او تخصص اقتصادی نداشته است پس به دست شما این کارها را انجام داده است؛ چرا به شعور مردم توهین میکنید؟
داستان دروازهبانی که هفده گل خورد
رییسی آخرین فردی بود که در بخش پاسخدهی به سوالات، راهکارهایش را برای کنترل تورم مطرح کرد و اظهار داشت: قیمت کالاهای اساسی فوقالعاده افزایش پیدا کرده است. مسکن هفت برابر، خودرو هشت برابر، گوشت و مرغ پنج الی شش برابر شده و سفره مردم کوچک شده و سفره کوچک مردم را نالان کرده است.
وی افزود: در همین مناظره برخی گفتند اگر رئیسی بیاید قیمت دلار پنج هزار تومان میشود و خودشان دلار را سی هزار تومان کردند و بعد هم گفتند اگر نبودیم دلار پنجاه هزار تومان میشد! این مثل دروازهبانی که هفده گل خورده بود و گفت اگر من نبودم سی گل میخوردیم! تورم راهکار دارد.
انشاالله دفعه آخری باشد که میگویید نامزد پوششی
آخرین بخش مناظره، به این موضوع اختصاص داشت که نامزدها در چهار دقیقه به جمعبندی صحبتهای خود پرداخت و نظراتشان را مطرح کنند.
زاکانی نخستین نامزدی بود که در این بخش به جمعبندی نظرات و برنامههایش پرداخت و ترجیح داد با دفاع از سوابق خود گفت: مردم عزیز جرم بنده به عنوان یک رزمنده این است که در مقابل مفسدان ایستادهام. تنها جرم انتسابی من مبارزه با فساد، فقر و تبعیض است، البته اتهاماتی هم میزنند مثلا دو بار در دیپلم تجدید آوردهام که مایه خجالت است، چون ۱۵ روز بود که از جنگ برگشته بودم و امتحان دادم و دو درس تجدید شدم. یا اینکه میگویند یک ترم مشروطی دارم. من با داشتن زن و فرزند ۱۱ ماه مسافرکشی کردم؛ اینها چیزهایی است که آدم را آزار میدهد.
وی ادامه داد: در مورد محل تحصیل من صحبت کردند. من در دانشگاه علوم پزشکی تهران درس خواندهام. اگر شما خارج از کشور درس خواندهاید و بعد برگشتهاید من کنکور دادم و بعد رزیدنت شدم به دلیل معلولیت دستم گفتند که به پزشکی هستهای بروم. اگر میدانید دیگر تکرار نکنید اگر هم نمیدانید به شما گفتم که دیگر تکرار نکنید.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری به طرح مسئله نامزد پوششی نیز پرداخت و یادآور شد: به من میگویند نامزد پوششی که انشاءالله دفعه آخری باشد که چنین چیزی میگویند. اگر بنا باشد کسی پوششی باشد شما اصلیترین نامزد پوششی هستید که هشت سال افتضاح دولت را پوشش دادید.
وی خطاب به همتی گفت: شما میگویید با استقلال بانک مرکزی و قانون مجلس موافقید که اگر اینطور است اعلام کنید تا من بگویم در مجلس چه گفتید.
دو میلیون فالوئر دارم
رییسی نیز در پایان این مناظره و در جمع بندی سخنان خود در مناظره اول گفت: رئیسجمهور، رئیس همه مردم از هر گویش و اقلیم و جنسیت است. مردم دیدند من در قوه قضائیه برنامه ارائه دادم و در اختیار همه قرار دادم. مردم هم بعد از
وی با بیان اینکه در فضای مجازی ما عقبیم، ابراز داشت: من از جوانان و بچهها میپرسم، وقتی دارید در اینترنت گیم بازی میکنید چند بار حال شما گرفته میشود؟ باید کار بسیاری شود. من خودم صفحه دارم و دو میلیون فالوئر دارم و مسائل از این طریق به من میرسد.
از تشکیل دولت اصلاحات با مردم صحبت میکنم
مهرعلیزاده نیز در پایان این مناظره، دولت خاتمی را موفقترین دولت در ۴۳ سال اخیر دانست و با تاکید بر اینکه من برای اجماعسازی آمدهام، گفت: من از تشکیل دولت اصلاحات یعنی دولت زندگی با مردم صحبت میکنم؛ زندگی در مقابل مرگ، زندگی در مقابل جنگ و زندگی در مقابل فقر و زندگی در مقابل تحریم. بیایید شرایط زندگی خوب را فراهم کنیم.
این کاندیدای انتخابات ریاستجمهوری در پایان به زبان ترکی ضربالمثلی را قرائت کرد.
از مردم عذرخواهی میکنم
محسن رضایی در بخش پایانی این مناظره تصریح کرد: دولتهای گذشته نباشد تکرار شوند، سفره دولت و مردم جدا شده است، اعتماد به نفسها کشته شده و ما نمیتوانیم گفته شده است.
وی که در این مناظره خود را سرباز وطن خوانده بود، تاکید کرد: یک بار دیگر آبرویم را کف دست گذاشته و به صحنه آمدم تا با کمک متخصصان نظام تصمیم گیری را تقویت کنم.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری در جمله پایانی خاطرنشان کرد: من به جای همه دولتمران کشور از محضر شما مردم عذرخواهی میکنم.
اعتراضتان را با رای دادن به من نشان دهید
همتی آخرین نامزدی بود که در این مناظره سخن گفت. وی در جمعبندی نظرات و برنامههای خود، ابتدا به ترکی سخن گفت و یادآور شد: من فکر میکردم آقای زاکانی پوششی هستند اما الان فهمیدم سوپرپوششی هستند و به هیچوجه وقت خود را برای پاسخ به ایشان نمیگذارم.
وی با اشاره به وضعیت ونزوئلا و کره شمالی در اقتصاد ابراز داشت: از من پرسیدند که چرا به بانک مرکزی آمدی؟ افتخارم این است که بانک مرکزی کشور را در شرایط بسیار سخت اداره کردم و نگذاشتم کشور ونزوئلایی شود. الان آمدهام نگذارم اقتصاد کشور، اقتصاد کره شمالی شود.
همتی خطاب به مردم تصریح کرد: من هنوز پیروز این انتخابات نیستم؛ چرا که بسیاری تصمیم گرفتهاید که رای ندهید. اما برای تقویت جمهوریت نیاز داریم قدرت بیقدرتان را نشان دهیم. ما فرصت و حق اشتباه کردن نداریم و اگر این چهار سال را از دست ندهیم میلیونها ایرانی از زیر خط فقر درمیآیند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه اگر امروز درست انتخاب نکنیم، ۲۰ سال دیگر ارز ۴۲۰۰ توزیع میکنیم و قیر رایگان عرضه میکنیم و از همسایگان عقب میمانیم، خاطرنشان کرد: خیلیها نتیجه انتخابات را از پیش مشخص میدادند، اما مردم میتوانند این صحنه را تغییر دهند. از شما میخواهم خودتان رای دهید و اگر اعتراض دارید، اعتراضتان را با رای دادن به من نشان دهید.
وی از مردم خواست تا هفته آینده لااقل نظر ۱۰ نفر را تغییر دهید و با خود همراه سازند.