آیت‌الله دکتر سید مصطفی محقق داماد در یادداشتی با عنوان« رابطه مسیحیت با اسلام شیعی» این گونه آورده است: دیدار پاپ فرانسیس و حضرت آیت الله سیستانی را به فال نیک می‌گیریم و باشد که ثمرات پربارش نصیب جامعه مؤمنان ادیان در جهان شود و صبح دولت روشنی‌بخشش، دنیای تاریک ظلم و ستم را منور سازد، کین هنوز از نشانه سحر است.
به گزارش جماران؛ آیت‌الله دکتر سید مصطفی محقق داماد در یادداشتی با عنوان« رابطه مسیحیت با اسلام شیعی» این گونه آورده است:
رابطه جامعه مسیحیت با اسلام شیعی قدمت هزارو اندی ساله دارد. حرّان (کران) شهری بسیار کهن در بین‌النهرین است که اکنون در استان شانلی‌اورفه ترکیه قرار دارد. گفته می‌شود که حران، منزل حضرت ابراهیم(ع) بوده و به ویژه به عنوان مرکز عمده صابئین و دین آنها نامدار است. شهرت جاودانی این شهر به سبب فلاسفه و دانشمندانی است که در دوران اسلامی‌از آن برخاسته‌اند.
قرائن تاریخی نشان می‌دهد که این شهر مسیحی‌نشین در قرن دوم ارتباط نزدیکی با پیشوایان شیعه از جمله حضرت امام صادق (ع) داشته و ازین رهگذر مسلمان به قرائت اسلام شیعی بوده‌اند.
یکی از نامدارترین اهالی حران، محدث عالی‌قدر، ابن شعبه حرانی در قرن چهارم هجری است که مجموعه‌ای تحت عنوان «تُحَفُ العُقول فیما جاءَ مِنَ الحِکَمِ وَ الْمَواعظ مِنْ آل‌ِ الرّسول» تألیف کرده است با هدف جمع‌آوری بخشی از احادیث اهل بیت(ع) همراه با به‌جامانده‌هایی از پیامبران الهی با محوریت مواعظ و حکمت و اندرز٫ وی درآغاز این کتاب، گفته است از آنجا که دانشمندان شیعه درباره حلال و حرام و فرائض و سنن از گفتار ائمه(ع) کتاب فراهم کرده‌اند ولی درباره حکمت‌ها و اندرزهای پیامبر(ص) و ائمه(ع) و سایر پیامبران خاصه کلمات قصار آنها، کتابی تألیف نکرده‌اند، او دست به این کار زده است.
با کمال تأسف، حرّانی طوری که خود می‌گوید در تألیف کتاب برای رعایت ایجاز و نیز به این سبب که بیشتر این کلمات و سخنان از زمره آموزش‌ها و حکمت‌هایی هستند که خود گواه درستی خودند و به این دلیل که آنها را برای شیعیان فراهم کرده است که تسلیم امامانند، از ذکر اسناد احادیث کتاب اجتناب کرده است؛ همین موضوع باعث شده که فقیهان بزرگ روایات فقهی آن را مرسل بدانند. آیت‌الله خویی (ره) ضمن اعتراف به فضل و ورع و ممدوح بودن حرّانی، روایات کتاب را مُرسل دانسته و از نظر فقهی، برای استناد با مشکل روبرو می‌داند.
ناگفته پیداست که بحث ارسال، یک مشکل کاملا فقهی است و ربطی به مواعظ و اندرزها ندارد. به دیگر سخن، برخورد فقیهان در موضوع احکام شریعت با روایات سنن و مواعظ متفاوت است. در مورد دسته اول، شرائط بسیار سخت و سنگینی برای استحکام آنها قائلند، درحالی که در دسته دوم به قاعده «تسامح» باور دارند.
موضوع ایمان مسلمانان به انبیای الهی به تصریح قرآن مجید یکی از ارکان ایمان است. قرآن فرموده است:
آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَیْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَکَ رَبَّنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ (۲۸۵بقره)
این پیامبر به آنچه از[سوى] پروردگارش به سوى او فرو فرستاده‌اند، ایمان دارد و همه مؤمنان به خداوند و فرشتگانش و کتاب‌هایش و پیامبرانش، ایمان دارند [و مى‌گویند] میان هیچ یک از پیامبران وى، فرق نمى‌نهیم و مى‌گویند: شنیدیم و فرمان بردیم؛ پروردگارا! آمرزش تو را [مى‌جوییم] و بازگشت [هر چیز] به سوى توست.
ابن شعبه حرّانی برآن بوده که درکنار مواعظ اهل بیت(ع)، اندرزهای سایر انبیاء(ع) را نیز قرار دهد و این که مؤمنین با رهنمودهای سایر انبیاء آشنا شوند، یک سنت حسنه و جاریه شود. جالب این که در این کتاب، یک فصل به مواعظ حضرت عیسی مسیح(ع) اختصاص یافته است. مواعظ مزبور از قول امام صادق (ع) نقل شده‌اند. مطالعه این بخش و مقایسه آن با متون آمده در انجیل نشان می‌دهد که منقولات کاملا با یکدیگر منطبقند.
این مقایسه و این متون که در سایر کتب حدیث کمتر دیده می‌شوند، نشان می‌دهند که رابطه جامعه مسیحیت در دوران امام صادق (ع) با پیشوایان شیعه کاملا تنگاتنگ بوده و هرچند ابن شعبه حرانی، سلسله سند روایات را نقل نکرده ولی به احتمال قوی از همان حرانیانی که به محضرامام (ع) شرفیاب می‌شده‌اند شنیده است. حرانیانی که در محیط مسیحی‌نشین بزرگ شده بودند، طبعا تسلط امام (ع) بر مواعظ انبیای پیشین به ویژه اناجیل معتبر موجب شگفتی آنان بوده است.
این روزها پیشوای مسیحیان کاتولیک، عالیجناب پاپ فرانسیس عازم عراق است و حسب اطلاع با مرجع بزرگوار شیعه آیت‌الله العظمی‌سیستانی دامت برکاته دیدار خواهد کرد. لازم دانستم که از این فرصت حسن استفاده کنم و این سطور را قلمی‌سازم.
پاپ فرانسیس تا آنجا که نگارنده آشنایی دارد در مقایسه با اسلافش، بسیار متواضع است. او از همان روز نخست که به این سمت برگزیده شد، به جایگاه پر تشریفات پاپ‌های قبل در واتیکان نرفت و دفتر کار ساده‌ای برگزید. نگارنده به خاطر دارد در یکی از همایش‌هایی که میهمان او بودم، همواره سعی داشت هنگام غذا‌خوردن، میان میهمانان باشد. فراموش نمی‌کنم که شبی بعد از شام، برای من از خاطرات زندگی خود داستا‌ن‌های بسیار جالب و آموزنده نقل کرد.
ایشان درباره دین مقدس اسلام مطالعه دارد و احترام بسیار زیادی قائل است و در یکی از تألیفات خود، بحث مفصلی درمورد اسلام و تعلیمات قرآن مجید نگاشته است. درحالی که سلف ایشان، جملات ناموزونی از سر بی‌اطلاعی درباره اسلام گفت. اینجانب طی نامه‌ای اعتراض خود را مبتنی برمستندات تاریخی و شواهد علمی‌برای ایشان اعلام کردم و سرانجام در نشست سینود در واتیکان، پس از سخن اینجانب، اظهار تمایل کرد که درمورد اسلام بیشتر مطالعه و کسب اطلاع کند.
پاپ فرانسیس نسبت به شرائط زیست‌‌محیطی وآفات وآسیب‌هایی که زمین و هوای پاک را تهدید می‌کند دغدغه دارد و برآن است که از اهرم تعلیمات دینی برای حل آن استفاده کند. در این رابطه نشست‌های گوناگونی در واتیکان با دعوت از عالمان ادیان تشکیل داده‌است که در ماه اکتبر آینده هم نشست بسیار مهمی‌خواهند داشت و اینجانب نیز از طریق وزارت امور خارجه، دعوتنامه و برنامه آن جلسات را دریافت کرده‌ام.
ایشان از درد و سختی مردم همه اقوام رنج می‌برد؛ لذا به دنبال عریضه اینجانب و درخواست تذکر و اعتراض به رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده نسبت به تحریم‌های ضد حقوق بشر علیه ایران، پاسخ بسیار مهربانانه‌ای حاوی همدلی با ملت ایران و وعده تلاش برای حل این مشکل از سوی ایشان به من واصل شد.
ایشان به گفتگوی ادیان بسیار اهتمام دارد.گفتگوی ادیان برنامه‌ای است که قرآن مجید آغاز فرموده:
قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى کَلِمَهٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ أَلا نَعْبُدَ إِلا اللَّهَ وَلا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئًا وَلا یَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ (۶۴آل عمران)
بگو: اى اهل کتاب، بیایید از آن کلمه‌اى که پذیرفته ما و شماست پیروى کنیم: آنکه جز خداى را نپرستیم و هیچ چیز را شریک او نسازیم و بعضى از ما بعضى دیگر را سواى خدا به پرستش نگیرد. اگر آنان رویگردان شدند بگو: شاهد باشید که ما مسلمان هستیم. (۶۴)
گفتگوی ادیان ابراهیمی‌و توافق بر کلمه «سواء» اقدامی‌است برای اتحاد در مقابل جبهه انکار و ناسپاسی پروردگار جهان. پیشقدم این اقدام، قرآن و جامعه اسلامی‌است. با امعان نظر درآیه شریفه فوق کاملا روشن می‌شود که پیشنهاد قرآن هرگز احتجاج و غلبه برخصم نیست و صرفا گفتگو، تعامل و توافق بر مشترکات است. لذا ما مسلمانان در پیروی از این سنت حسنه قرآن مجید، چندان موفق نبوده‌ایم.
به هرحال این دیدار را به فال نیک می‌گیریم و باشد که ثمرات پربارش نصیب جامعه مؤمنان ادیان در جهان شود و صبح دولت روشنی‌بخشش، دنیای تاریک ظلم و ستم را منور سازد، کین هنوز از نشانه سحر است. به یقین مرجعیت معظم شیعه و رهبر کاتولیک‌های جهان درباره مسلمانان و مسیحیان مظلومی‌که تحت ستم و ظلم گروه نژادپرست صهیونیست قراردارند یا در گوشه وکنار جهان گرفتار قدرت‌های تمامیت‌خواه و سلطه‌جویی هستند که حقوق انسانی وکرامت بشری را پایمال کرده و می‌کنند، گفتگو خواهند کرد و دنیای ادیان را به جانبداری ازحق، عدالت و احیای ارزش‌های اصیل اخلاقی فرا می‌خوانند. والسلام
