با وجود صدور اولین شناسنامه، مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران می‌گوید روند شناسنامه‌گرفتن بچه‌های با مادر ایرانی و پدر خارجی طولانی است و فقط در تهران در چند روز اول ۱۸ هزار خانوار تقاضا داده‌اند. شاید بین ۶۰ تا ۶۵ هزار نفر فقط در تهران در چندماهه آینده متقاضی صدور شناسنامه داشته باشیم.
به گزارش جماران؛ روزنامه شرق نوشت: بالاخره بعد از تلاش‌های فراوان برای به‌انجام‌رساندن طرحی که بارها به مجلس رفت و برگشت، اولین شناسنامه فرزندی با مادر ایرانی روز گذشته در مراسمی به دست او رسید.
هفته گذشته معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری، از صدور اولین شناسنامه خبر داد. ابتکار نوشته بود: تلاش‌ها به حاصل نشست و قانون اجرائی شد، اولین شناسنامه فرزند مادر ایرانی و پدر خارجی صادر شد. این مطالبه مادران ایرانی با تلاش‌های مجلس دهم و دولت دوازدهم محقق شد.
حالا روز گذشته ثمره این تلاش به دست دختری نوجوان رسید. در این مراسم رونمایی، مدیرکل امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشور با بیان تحویل نخستین شناسنامه‌های صادر‌شده به فرزندان حاصل از ازدواج مادر ایرانی با پدر خارجی، گفت: ۷۵ هزار نفر از فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی در سایت اداره کل اتباع پیش‌ثبت‌نام کردند.
مهدی محمودی، با حضور در محل اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور با تحویل‌دادن اولین شناسنامه ایرانی فرزندان اتباع خارجی، گفت: امروز نخستین شناسنامه‌های صادر‌شده به فرزندان حاصل از ازدواج مادران ایرانی با پدر خارجی تحویل داده شد.
به گفته او، در گذشته و در سال ۸۵ ماده‌واحده‌ای در قانون وجود داشت که براساس آن به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی که بالای ۱۸ سال داشتند، شناسنامه اعطا می‌شد؛ این قانون خلأهایی داشت که مورد بررسی قرار گرفت و درنهایت قانون اعطای تابعیت به همه فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی توسط مجلس شورای اسلامی و همکاری سایر نهادها تصویب و به همه استان‌های سراسر کشور ابلاغ و اعلام شد. از چهار ماه گذشته روند صدور شناسنامه به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی آغاز شده است و در اولین گام شناسنامه خانواده شهبازی، فرزندی که پدرش پزشک و مادرش پرستار بود و حین خدمت به بیماران کرونایی شهید مدافع سلامت شد، تقدیم شد.
مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، افزود: در این طرح، ۲۸ هزار نفر زیر ۱۸ سال و ۴۷ هزار نفر، بالای ۱۸ سال نام‌نویسی کرده‌اند و هم‌اکنون ۱۰ هزار پرونده تکمیل شده است که این اقدام جمهوری اسلامی ایران در حوزه حقوق بین‌الملل و حقوق بشر هم قابل ارج و احترام است و امروز تمام کشورهای جهان از این اقدام ایران قدردانی و تشکر کردند.
محمودی درباره فرایند صدور شناسنامه گفت: یک فرایند سه‌ماهه از استعلام تا بررسی هویت طول می‌کشد و درنهایت بعد از اخذ تأییدیه‌های لازم کار صدور شناسنامه در سازمان ثبت‌احوال انجام می‌شود. طبق آمارهای به‌دست‌آمده، حدود ۳۵ هزار ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی انجام شده و فرزندان حاصل از این ازدواج‌ها تابع این قانون خواهند بود. این قانون کلی است و برای همه کشورها قابلیت اعمال دارد و ما ثبت‌نام‌هایی از کشورهای اروپایی و آمریکایی هم داشتیم. ثبت‌نام برای اخذ شناسنامه از دو مجرای حضور در محل اداره کل اتباع، استانداری‌ها، فرمانداری‌ها، دفاتر خدمات اتباع خارجی و دیگری به‌صورت مجازی با ثبت مشخصات در سایت اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی (BAFIA) انجام می‌شود.
فرایند طولانی شناسنامه‌دارشدن
اما با وجود صدور اولین شناسنامه، مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران می‌گوید روند شناسنامه‌گرفتن این بچه‌ها طولانی است. به گفته او، دلیل طولانی‌شدن فرایند اعطای تابعیت به فرزندان زنان ایرانی تقاضاهای بالاست و این کار را زمان‌بر کرده است. فقط در تهران در چند روز اول ۱۸ هزار خانوار تقاضا داده‌اند. شاید بین ۶۰ تا ۶۵ هزار نفر فقط در تهران در چندماهه آینده متقاضی صدور شناسنامه داشته باشیم.
منصور حاجی که در وبینار «قانون تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی (۱۳۹۸)» سخن می‌گفت، بیان کرد: بالاخره این قانون بعد از سال‌های دراز و موانع قانونی‌ای که وجود داشت، با تأیید مجلس و شورای نگهبان به مرحله اجرائی رسید و با کمک دستگاه‌های مرتبط اولین شناسنامه در چند روز گذشته به نام دو نفر از فرزندان اتباع خارجی که با مادر ایرانی ازدواج کرده بودند، صادر شد؛ هر دو نفری که شناسنامه گرفتند، مادرشان عضو شهدای سلامت هستند و اخیرا مادرانشان را در راه سلامت از دست داده‌اند. صدور شناسنامه برای فرزندانی که مادرانشان ایرانی هستند، قدم بزرگی برای تحقق حقوق شهروندی است.
مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران بیان کرد: بخشی از این قانون، به حوزه اجتماعی مربوط می‌شود اما یک سیاست‌گذاری که در دراز‌مدت، میان‌مدت یا کوتاه‌مدت وضع می‌شود، باید از شاخص‌های جامعه‌نگری خاص خودش برخوردار باشد و از زوایای گوناگون سیاست، اجتماعی و فرهنگی مورد توجه قرار بگیرد. برخی نگرش‌های بخشی دستگاه‌ها باعث می‌شود دیدگاه‌های کارشناسی مختلفی درباره یک موضوع مطرح شود.
مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران درباره آیین‌نامه اعطای تابعیت ایرانی به این فرزندان توضیح داد و گفت: وزیر کشور در ۱۷ تیر ۹۹ آیین‌نامه را به استانداران ابلاغ کرد و ادارات کل اتباع موظف شدند در چارچوب قانون و ملاحظات موجود این فرایند را طی کنند که شامل چند مرحله است.
حاجی افزود: خانواده‌ای را درنظر بگیرید که در آن مادر ایرانی و پدر خارجی است و دو یا سه فرزند دارند که باید دارای هویت مشخصی باشند. براساس قوانین، فرایند ما این‌طور تعیین شده که ابتدا باید در سایتی ثبت‌نام کنند. ما دفاتر خدماتی داریم که مانند دفاتر پیشخوان دولت به ارائه خدمات به اتباع خارجی می‌پردازند. اتباع محترم به این دفاتر مراجعه و فرم‌ها را پر می‌کنند و اطلاعات مورد نظر در اختیارشان قرار می‌گیرد. اداره اتباع استانداری تهران در چارچوب قوانین، اطلاعات را در اختیار دستگاه‌های امنیتی قرار می‌دهد و آنها پس از استعلام که این افراد دارای سوءسابقه‌ای نیستند، بلامانع‌بودن صدور شناسنامه را به ما اعلام می‌کنند که بعد از تکمیل فرم‌ها برای ثبت‌احوال استان ارسال می‌شود و آنها مبادرت به صدور شناسنامه می‌کنند.
مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران با اشاره به اینکه در کشور ما بوروکراسی‌های اداری وجود دارد و تعاملات اداری زمان‌بر است، اظهار کرد: برخی نسبت‌به طولانی‌شدن فرایند اعتراض می‌کنند، اما به‌دلیل تقاضاهای بالا، کار زمان‌بر شده است. فقط در تهران در چند روز اول ۱۸ هزار خانوار تقاضا داده‌اند. شاید بین ۶۰ تا ۶۵ هزار نفر فقط در تهران طی چندماهه آینده متقاضی صدور شناسنامه داشته باشیم. وضعیت اتباع با یکدیگر متفاوت است و برخی تصور می‌کنند باید دایره شمول قانون بسیار بالا باشد؛ در‌حالی‌که این‌طور نیست؛ ممکن است یک خانم ایرانی ازدواجش را به‌صورت رسمی ثبت کرده باشد ولی خانم دیگری فقط یک مجوز شرعی از دفتر مراجع گرفته باشد. یا کسی را داریم که اصلا همان را هم ندارد و فقط یک استشهادیه از اقوام دارد که شاهد عقدش بوده‌اند. همه این موارد را اداره کل اتباع با کمک دستگاه‌های مربوط بررسی و بعد از کارشناسی نسبت به صدور شناسنامه تصمیم‌گیری و موارد را تعیین‌تکلیف می‌کند.
او در پاسخ به اینکه بعد از دریافت شناسنامه استفاده از سایر مزایا مانند دریافت کارت ملی، کارت بانکی و ارکان دیگر شهروندی چگونه خواهد بود؟ اظهار کرد: یک تفاوت تفسیری وجود دارد؛ یک تفسیر می‌گوید فرد ایرانی‌الاصل یعنی کسی که در ایران به دنیا آمده و پدر و مادرش ایرانی هستند، اما تفسیر دیگر می‌گوید یک ایرانی فردی است که تابعیت ایران را دریافت کرده است. با‌این‌حال تفاوتی بین این دو وجود ندارد. اگر فردی ایرانی محسوب شود، باید از همه امتیازات برخوردار شود.
