معمولا همزمان با انجام چنین سفرهایی رسانههای بینالمللی مدعی هستند سوییس شانس بالایی در جهت کاستن تنش بین واشنگتن و تهران را دارد و اینکه سفارت سوییس بهزعم خود تلاش دارد از بدتر شدن روابط بین ایران و امریکا جلوگیری کند.
به گزارش جماران؛ روزنامه اعتماد در شماره امروز خود به بررسی اهمیت سفر وزیر امور خارجه سوئیس به ایران پرداخته است.
این روزنامه می نویسد: «ایگنازیو کاسیس، وزیر امور خارجه سوییس جهت انجام یک دیدار دو روزه امروز به تهران سفر میکند. او که از سال 2017 مسوولیت وزارت خارجه سوییس را برعهده دارد تا پیش از این به تهران سفر نداشته است. این دیدار در چارچوب جشن صدمین سالگرد مناسبات دیپلماتیک سوییس و ایران انجام میگیرد و پیشبینی میشود وزیر خارجه این کشور با رییسجمهور، رییس مجلس، وزیر خارجه و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار داشته باشد.
طرف سوییسی احتمالا نمایشگاهی درباره تاریخ روابط دوجانبه سوییس و ایران را افتتاح خواهد کرد و در جمع نمایندگان شرکتهای سوییسی، در بخش علمی و بخش بهداشت و درمان حضور خواهد یافت. وزیر خارجه سوییس از بخش حفاظت منافع در تهران که سوییس از 40 سال پیش تاکنون در آن حفاظت منافع امریکا در ایران را بهعهده دارد، دیدن خواهد کرد. شواهد نشان میدهد در ملاقاتهای دو طرف موضوعاتی همچون روابط دوجانبه، گسترش روابط اقتصادی و نیز افزایش سطح همکاریهای تجاری میان دو کشور، کانال پرداخت مالی سوییس جهت صدور کالاهای انسانی به ایران، تحولات جدید درباره مذاکرات هستهای ایران و تحولات خاورمیانه مورد بحث و گفتوگو قرار گیرد.
معمولا همزمان با انجام چنین سفرهایی رسانههای بینالمللی مدعی هستند سوییس شانس بالایی در جهت کاستن تنش بین واشنگتن و تهران را دارد و اینکه سفارت سوییس بهزعم خود تلاش دارد از بدتر شدن روابط بین ایران و امریکا جلوگیری کند و حتی برخی اوقات موضوع حفاظت منافع امریکا در ایران، 50 درصد از وقت کاری خود را به این امر اختصاص میدهد.
سابقه روابط دوجانبه
در قرن هفدهم سوییسیها به ویژه سازندگان ساعت اولین کسانی از سوییس بودند که به ایران که آن زمان امپراتوری پارس نامیده میشد، سفر کردند و برخی آنها مقیم این سرزمین شدند. در قرن نوزدهم، دو کشور روابط رسمی با یکدیگر برقرار کردند. علایق تجاری، آکادمیک، اقتصادی و سیاسی، به این تبادلات و پیوند سرعت بخشید. ناصرالدین شاه در جولای 1783 پس از دیدار از پاریس، 5 روز در سوییس اقامت داشت. به مناسبت همین دیدار، دو کشور یک قرارداد دوستی و تجاری امضا کردند. روابط بین سوییس و ایران گسترش پیدا کرد و دولت فدرال سوییس در 1920 تصمیم گرفت تا یک نمایندگی در تهران تاسیس نماید که در سال 1936 به سفارتخانه ارتقا یافت. در سال 1940، تعداد اتباع سوییس در ایران افزایش پیدا کرد و از سه نفر در سال 1873 به 182 نفر در سال 1940 رسید. تبادلات بین دو کشور نیز مرتبا گستردهتر میشد. نیروهای متخصص سوییس در بخش مالی به عنوان مشاور حقوقی و در ساخت خط راهآهن و صنایع ماشینآلات در ایران مشغول بودند. تجار، هنرمندان، دانشمندان و دانشجویان نقش مهمی در همکاریهای دو کشور داشتند.
شرکت ملی نفت ایران در سال 1950 یک تیم از کارشناسان سوییسی در زمینه اکتشافات و زمینشناسی را به خدمت گرفت که آنها در سال 1956 در نزدیکی شهر قم یک میدان نفتی بزرگی را کشف کردند.
به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی و تسخیر لانه جاسوسی امریکا در تهران و قطع روابط ایران و امریکا، سوییس از 31 خرداد 1359 حفاظت منافع امریکا در تهران را برعهده گرفت. یوهان اشنایدر امان رییسجمهور وقت سوییس در فوریه 2016 در راس یک هیات اقتصادی به تهران سفر کرد که طرفین درباره یک نقشه راه که باید به روابط طولانی بین دو کشور توسعه دهد، توافق کردند. رییسجمهوری ایران نیز در جولای 2018 به سوییس سفر رسمی داشت. سوییس در سال 2017 نیز حفاظت منافع ایران در عربستان و بالعکس را نیز بهعهده گرفت و از سال 2019، حفاظت منافع ایران در کانادا را نیز بهعهده دارد.
حفاظت از منافع دو کشور
روابط سیاسی سوییس با ایران در مقایسه با سایر کشورهای اروپای غربی خوب و دوستانه بوده است. در مقایسه با برخوردهای خصمانه دول غربی، سوییس روابط متعادلتری با تهران داشته و این روابط منجر به همکاریهای سیاسی طرفین شد. در پی اعمال تحریمهای اقتصادی یکطرفه از سوی اتحادیه اروپا بر ایران برای تعلیق برنامه هستهای، سوییس که از جمله اعضای این اتحادیه بهشمار نمیرود، در این مدت تغییر محسوسی در مراودات خود با ایران ایجاد نکرد و به ارسال تجهیزات صنعتی و سایر کالاهای تجاری به ایران ادامه داد. در سال 2013 کمیته سهجانبه میان ایران، سوییس و سوریه به منظور ارسال کمکهای انساندوستانه سوییس به مردم سوریه در تهران برگزار شد. سوییس از تلاشها برای حل و فصل تنشها بر سر مسائل پیرامون برنامه هستهای ایران استقبال و برجام را یکی از عناصر مهم منع اشاعه هستهای میداند. این کشور همیشه آماده میزبانی گفتوگوهای طرفین بوده است و در گذشته نیز چنین نقشی داشته است.
دیپلماتهای سوییس در سالهای اخیر چند بار تبادل زندانیان بین ایران و امریکا را با موفقیت انجام دادهاند. در سال 2016 چند زندانی دو تابعیتی ایرانی توانستند از طریق سوییس به امریکا بازگردند و متقابلا هفت ایرانی زندانی در امریکا هم آزاد و به تهران بازگشتند.
در تیر ماه سال جاری نیز مایکل وایت 46 ساله یک افسر سابق ارتش امریکا که به 10 سال زندان در ایران محکوم شده بود، پس از دو سال زندان، به دلیل تشدید بیماری و دلایل انسانی و طی فرآیند قضایی، از ایران اخراج شد. وزیر خارجه سوییس از اقدامات دو کشور که باعث آزادی «وایت و مجید طاهری» گردیده استقبال کرد و برای ادامه ارائه خدمات خوب دیپلماتیک سنتی خود تاکید کرد. بازگشت «وایت» به کشورش درست یک روز پس از آنکه سیروس عسگری دانشمند ایرانی از امریکا پس از سه سال زندان به اتهام جاسوسی، به تهران بازگشت. در آستانه سفر امروز وزیر خارجه سوییس به تهران، همتای امریکاییاش از همتای خود به خاطر نقش مداوم سازنده به عنوان حافظ منافع ما در ایران و کمک به محافظت و بازگردانی شهروندان امریکایی که به ادعای او به گونهای نادرست در ایران زندانی شدهاند، تشکر کرد. سیاستمداران سوییسی در زمینه سیاست خارجی تلاشهای این کشور درخصوص کاهش تنش در بحران بین امریکا و ایران را مثبت ارزیابی کرده و آن را نتیجه 40 سال اعتماد به فعالیت سفارت سوییس در تهران دانسته و نتیجهگیری میکنند همین امر وجهه سوییس در افکار عمومی در امریکا را تقویت کرده است. حتی در اروپا گروهی معتقدند در بحران بین ایران و امریکا نقش هیچ کشوری در اروپا مانند نقش سوییس تا این حد با اهمیت نیست و سفارت سوییس در تهران نقش اساسی در زمینه کاهش تنش بین تهران و واشنگتن داشته است. در روزهای اخیر برخی محافل خبری سفر وزیر خارجه سوییس به ایران را از این جهت حائز اهمیت میدانند که معمولا امریکا از طریق این کشور پیامهای خود را به ایران ارسال میکند.
کانال مالی
سوییس چندی پیش اعلام کرده بود در حال کار کردن روی یک کانال مالی برای ارسال کالاهای انساندوستانه است و در حال رایزنی با مقامات مربوطه، بانکها و شرکتهای سوییسی است تا سازوکاری قابل اطمینان ایجاد کند. این مکانیسم به این جهت ایجاد شده تا از طریق آن بتوان نیازهای حیاتی برای مردم ایران را تامین کرد بدون آنکه تحریمهای امریکا علیه این کشور نقض شوند. این مکانیسم از فوریه سال جاری امکان پرداخت برای شرکتهای سوییسی که کالاهای انسانی از جمله دارو، مواد دارویی، وسایل پزشکی و موادغذایی به ایران صادر میکنند را فراهم کرده است. اولین محموله دارویی در راستای این مکانیسم از سوی یک شرکت دارویی سوییس به ایران ارسال شد و قرار است محمولههای دیگری ارسال شود. طبق بعضی اخبار منتشره، امکان تامین ارز از طریق منابع ارزی سوییس میسر شده و در آینده نزدیک گشایشهایی برای تامین کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی امکانپذیر است. هر چند جزییات دقیق آن هنوز مشخص نیست اما احتمالا چنین موضوعی در جریان مذاکرات میان مقامات ایرانی و سوییسی درخصوص تسهیل روابط اقتصادی و بانکی دو کشور علنی خواهد شد. به ادعای بعضی منابع این گشایش ناشی از چراغ سبز امریکا به سوییس برای آزادسازی برخی منابع ایران باشد. رییس اتاق بازرگانی ایران و سوییس اعتقاد دارد در این سفر طبیعتا گسترش کانال بشردوستانه سوییس (SHTA) مورد توجه خواهد بود و بحث اصلی در این موضوع، تامین مالی این کانال است و بهنظر میرسد راهکارهایی پیدا شده که این منابع مالی تامین شود. در حال حاضر 50 معامله در انتظار تامین مالی این کانال هستند و اگر انجام شود، مجوز معامله را دریافت خواهند کرد. سوییس همیشه جلوتر از بقیه کشورهای اروپایی بوده و این را ایجاد کانال مالی نشان داده است. این سفر در حالی برگزار میشود که مواضع منفی مطبوعات این کشور به موضوعاتی همچون «نقش ایران در خاورمیانه، وضعیت حقوق بشر در ایران، احکام دادگاههای ایران، فروش نفت ایران به ونزوئلا، همکاری آژانس بینالمللی انرژی اتمی با تهران و تصمیم امریکا مبنی بر فعال کردن مکانیسم ماشه» ادامه دارد.»